به گزارش خبرنگار ایمنا، "غذا" به عنوان یکی از مهم‌ترین نیازهای بشر در سراسر دنیا و در طول حیات کره زمین قلمداد شده است. امروزه افزایش جمعیت متقاضیان این عامل حیات، موجب به تکاپو افتادن انسان برای تولید بهتر کمی و کیفی آن شده است و بی شک این بار هم فناوری‌ها به کمک بشر آمده و به عنوان بازوی توانمند کشاورزان و تولیدکنندگان نقش قابل توجهی را در پیشرفت صنعت غذا و کشاورزی بر عهده گرفته است.
بهره برداری از فناوری و تکنولوژی در بخش صنعت غذا و کشاورزی یکی از آرزوهای دیرینه بشر بوده است و این بار استارتاپ ها مدعی هستند که می توانند این آرزو دست نیافتنی را به یک تجربه تبدیل کنند اما آماده سازی بستر فرهنگی- صنعتی استفاده از این فناوری‌ها کار آسانی نیست و به زمان زیادی نیاز دارد.
استارتاپ‌های کشاورزی، فناوری های ایده محوری هستند که می توانند نقش مهمی در افزایش سطح کیفی و کمی محصولات و تسریع در روند فروش آنها داشته باشند و کشاورزی را به دنیای جدیدی ببرند. اما با وجود فواید بی نظیر این فناوری‌ها در عرصه کشاورزی بستر استفاده از آنها در ایران هنوز فراهم نشده است.
در همین پیوند گفت‌وگویی با حمیدرضا مختاری اسکی، مجری پروژه راه اندازی کسب و کارهای نوپا در بخش کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی داشتیم که در ادامه می خوانید:
حمایت کشاورزان ایرانی از فناوری‌های نوین و استارتاپ‌های کشاورزی به چه میزان است و چقدر در این زمینه فرهنگ سازی شده است؟
هم اکنون فناوری های نوین بخش کشاورزی را در قالب استارتاپ ها برای کشاورزان مطرح کرده ایم، استارتاپ یک پدیده مردمی است و این موضوع را به عنوان یک پدیده دولتی معرفی نکرده ایم بلکه فعالیت وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه در قالب سه برنامه اصلی و عمده صورت می گیرد. فرهنگ سازی و آموزش یکی از حوزه های استارتاپی است که وزارت جهاد کشاورزی در حال حاضر در آن فعالیت می کند و تا کنون چندین رویداد مختلف برای ارتقای سطح آگاهی مردم و کشاورزان در این حوزه برگزار شده است که آخرین رویداد در مازندران بود. اتصال زنجیره‌های تولید با استارتاپ‌های فعال در حوزه کشاورزی از مهم ترین اقداماتی است که در این زمینه صورت گرفته است. فضای کسب و کاری برای استارتاپ‌های کشاورزی در نظر گرفته شده که بتوانند از طریق تعامل و گفت‌وگو به تصمیمات خوبی برسند.
استارتاپ‌هایی که در زمینه توزیع محصولات کشاورزی فعالیت می کنند را به کشاورزان و مردم معرفی کرده ایم تا انزوای این فناوری‌ها در بستر اقتصادی کاهش پیدا کند. برای استارتاپ‌های حوزه کشاورزی شناسنامه و پروانه فعالیت صادر شده است و فعالیت‌های این استارتاپ ها تحت کنترل وزارت جهاد کشاورزی است. ارتباطی با چند شرکت توسعه دهنده استارتاپ‌های کشاورزی در آلمان برقرار شده و به‌زودی سمیناری با حضور منتخبان استارتاپ های حوزه کشاورزی برگزار خواهد شد. در حقیقت قصد داریم فضایی برای ارتباط استارتاپ های این حوزه در آلمان و اروپا و استارتاپ‌های بومی ایجاد کنیم.
چه تسهیلاتی برای استارتاپ های کشاورزی و صاحبان این مشاغل در نظر گرفته شده است؟
در حوزه تسهیل گری برای استارتاپ ها قصد داریم تا از ظرفیت خود آنها در این زمینه بهره ببریم. بسیاری از کارهایی که توسط دولت به سختی انجام پذیر است توسط استارتاپ‌های بخش کشاورزی با چالاکی انجام می‌شود. یکی دیگر از حوزه‌های فعالیت وزارت جهاد کشاورزی در زمینه توسعه استارتاپ‌های کشاورزی مربوط به بخش آموزش و پایش است که هم اکنون در مرکز آموزش امام خمینی (ره) کرج ۲۰ واحد استارتاپی مستقر شده و وزارت جهاد کشاورزی به صورت همه جانبه از آنها حمایت می کند.
دوره های آموزشی و فضای ارتباطی مرکز آموزش کرج باعث می شود تا استارتاپ ها به سطحی از آگاهی و علم در زمینه فعالیت در فضای اقتصادی برسند که برای ورود به بازار آماده شوند. در خیابان حکیمیه تهران نیز که مرکز امور پشتیبانی دام جهاد کشاورزی قرار دارد مکانی را برای استقرار چند استارتاپ در نظر گرفته ایم و مقرر شده تا به‌زودی چند سیستم شتاب دهنده در این مکان مستقر شوند. بخشی از میوه شب عید شهرهای قم، تهران، اصفهان و کرج توسط استارتاپ های کشاورزی تامین شد و این به عنوان نتیجه فعالیت این استارتاپ ها در حوزه کشاورزی محسوب می شود. استارتاپ های حوزه کشاورزی در حال تقویت شدن و قدرت گرفتن هستند و به‌زودی بخش هایی از فعالیت های دولت که عملکردش در آنها کند است را به استارتاپ ها می سپاریم تا این امور با چالاکی توسط صاحبان فناوری ها صورت بگیرد. استارتاپ های کشاورزی به تدریج به سمتی می روند که می توانند بدون هیچ پشتوانه دولتی از فناوری‌های جدید و تکنولوژی‌های روز دنیا استفاده کنند که نقش دولت در این زمینه بستر سازی است.
آیا فرهنگ کشور و شیوه‌های کشاورزی ایرانی در حال حاضر آماده پذیرش این اعضای جدید خانواده کشاورزی است؟
بستر فرهنگی استفاده از آنها هنوز به صورت کامل فراهم نشده وهنوز برای نتیجه گیری در زمینه فعالیت استارتاپ‌ها زود است. بسیاری از صاحبان استارتاپ‌های کشاورزی، فرزندان کشاورزان ایرانی هستند که تلاش می کنند کشاورزان را برای استفاده از فناوری دیجیتال مارکتینگ ترغیب کنند. حدود ۱۰۰ نفر از زعفران‌کارهای محدوده خراسان جنوبی، زعفران‌های خود را در یکی از استارتاپ‌های بومی این منطقه به مشتری می فروشند. فروش محصولات کشاورزی در استارتاپ‌های این حوزه موجب سود ۳۵ تا ۵۰ درصدی برای کشاورز می شود. استارتاپ‌ها بستر بسیار مناسبی برای کشاورزان است تا از فناوری‌های جدید برای فروش محصول خود استفاده کنند، البته فرهنگ استفاده از استارتاپ‌ها به صورت تدریجی در حال رسوخ در میان کشاورزان است.
آیا مدیران استارتاپ‌های حوزه کشاورزی به جامعه هدفی که برای فعالیت خود در نظر گرفته بودند، رسیده اند؟ میزان رضایتمندی مدیران استارتاپ‌های کشاورزی چقدر است؟
یکی از مهم ترین ویژگی های استارتاپ‌ها این است که فناوری ها باید جامعه هدف معین و تعیین شده ای داشته باشد تا با شکست مواجه نشود. برخی از مدیران استارتاپ ها از فعالیت خود در این زمینه ناراضی هستند و نیاز به امکانات بیشتری برای رشد و پیشرفت دارند. لازم است تا دولت امکانات بیشتری در اختیار این مدیران قرار دهد اما امکانات نیز به تنهایی رضایت آنها را به همراه نخواهد داشت بلکه باید اکوسیستم عمومی جامعه نیز تقویت شود تا توجه به این نوع از کسب و کارها افزایش یابد و منفعت اقتصادی برای صاحبان کسب و کارها را به همراه بیاورد. اگر اکوسیستم کسب و کار فعال تری در زمینه استارتاپ ها به ویژه استارتاپ های بخش کشاورزی داشته باشیم تاثیر شگفت انگیزی در این عرصه مشاهده خواهیم کرد.
فعالیت استارتاپ‌ها در کدام یک از مراحل تولیدات کشاورزی بیشتر است؟
یکی از حوزه های اولویت دار برای وزارت جهاد کشاورزی و مورد استقبال صاحبان کسب و کارها حوزه تجارت یا فروش محصولات کشاورزی است و بخش فروش و بازاریابی در زمینه استارتاپ های کشاورزی می تواند تاثیر مفیدی روی سایر بخش های کشاورزی بگذارد. بسیاری از تولید کنندگان محصولات کشاورزی در زمینه فروش محصولات خود مشکل دارند و امیدواریم این مشکل بدست استارتاپ‌های حوزه کشاورزی حل و فصل شود.
بسیاری از پرورش دهندگان محصولات کشاورزی با شیوه‌های بازاریابی و پیدا کردن جامعه هدف برای فروش محصولات خود به کمک نیاز دارند و استارتاپ ها در این زمینه خدمات ارائه می کنند.
چه برنامه ریزی برای فعال کردن ظرفیت این کسب و کارها در حوزه دام و طیور صورت گرفته است؟
چندین استارتاپ بسیار فعال در این زمینه وارد شده اند و به فروش محصولات مربوط به حوزه دام و طیور می پردازند. باید فضایی فراهم شود که صنایع و شرکت‌های بزرگ حوزه دام و طیور و کشاورزی بتوانند استارتاپ‌هایی را در کنار خود ایجاد کنند و از آنها بهره ببرند زیرا نوآوری‌های استارتاپی این صنایع را قوی می کند و به این کسب و کار ها قدرت می دهد.
زنجیره‌های تولید مرغ در مازندان توسط یکی از استارتاپ‌ها به توزیع کنندگان مرغ در تهران متصل شده و همین نشان دهنده قدرت استارتاپ‌ها در این زمینه است. همه استارتاپ‌های حوزه دام و طیور نیز در زمینه فروش محصولات فعالیت نمی‌کنند بلکه برخی از آنها فعالیت خود را تحت عنوان پرورش تخصصی و آموزش‌های مفید برای دامداران آغاز کرده اند.
گفتگو از سپهر زارع- خبرنگار ایمنا
نظر شما