فضای سبز شهری؛ شالودۀ توسعه پایدار شهری

یک کارشناس برنامه ریزی شهری گفت: ‎فضاهای سبز شهری نقش مؤثری در ارتقاء کیفیت زندگی شهری و دستیابی به توسعه پایدار ایفا می‌کند؛ بنابراین، ارزیابی فضاهای سبز به‌ ویژه پارک‌ها از جمله مهم‌ترین فرایندهای توسعه شهری در راستای برنامه‌ریزی عدالت محور است.

صادق صید بیگی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: اگرچه دسترسی کافی و عادلانه به فضای سبز شهری یک جنبه کلیدی برای شرایط مناسب زندگی و یک محیط سالم در مناطق شهری است، اما مطالعات علمی در زمینۀ تأمین فضای سبز شهری در سطح خانوار و افراد اندک است .

وی افزود: با توجه به اینکه شهروندان به عصر اوقات فراغت نزدیک می‌شوند؛ آنها بیشتر در جستجوی نیازهای روانشناختی بیشتری برای بالا بردن کیفیت زندگی هستند؛ محل‌های تفریحی به عنوان حامل‌های فضایی فعالیت‌های اوقات فراغت عمل می‌کنند، زیرا به لحاظ فضایی محل‌های تفریحی با رشد هوشمندانه شهرها و کیفیت زندگی شهروندان ارتباط نزدیکی دارد، در نتیجه نیاز به تعیین پیکربندی فضایی مراکز اوقات فراغت برای هدایت شیوه سالم فراغت شهروندان، بهینه‌سازی برنامه‌ریزی شهری و ترویج گذار به شهرنشینی انسان‌محور برجسته‌تر می‌شود.

این کارشناس برنامه‌ریزی شهری پارک‌ها را به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز تفریحی و فضای سبز شهری دانست و تصریح کرد: یکی از مسائل اصلی در برنامه‌ریزی شهری این است که دسترسی به پارک‌های شهری برای تأمین خدمات مناسب تضمین شود، با این حال در بسیاری از شهرها، دسترسی به لحاظ محلی متفاوت است؛ برخی محلات ممکن است از نبود دسترسی رنج ببرند، زیرا پارک مناسب اندکی در مجاورت نواحی پرجمعیت قرار دارد؛ آژانس محیط‌زیست اروپا (European Environment Agency) اشاره می‌کند که مردم باید در فاصله ۱۵ دقیقه پیاده‌روی به فضای سبز شهری دسترسی داشته باشند که تقریبا ۹۰۰ تا هزار متر است .

صید بیگی ادامه داد: پارک‌های شهری به طور گسترده به عنوان محل ارائه منافع اجتماعی و زیست محیطی چندگانه شناخته شده‌اند، اما به طور فزاینده‌ای برخی از مطالعات نشان می‌دهد که چنین منافعی اغلب در بین گروه‌های اجتماعی ـ اقتصادی و قومی به صورت ناعادلانه توزیع می‌شود که این منجر به افزایش علاقه به ارزیابی توزیع فضایی و دسترسی به پارک‌ها و دیگر فضاهای سبز به عنوان یک جنبه از عدالت زیست‌محیطی شده است.

وی تاکید کرد: از مهم‌ترین عوامل در برنامه‌ریزی شهری، استفاده از فضاها و توزیع مناسب و به عبارتی کامل‌تر عدالت فضایی است. در این راستا کاربری‌ها و خدمات شهری از جمله عوامل مؤثر و مفیدند که با پاسخگویی به نیازهای جمعیتی، افزایش منفعت و توجه به استحقاق و شایستگی افراد می‌توانند با برقراری عادلانه‌تر، ابعاد عدالت فضایی، عدالت اجتماعی و عدالت اقتصادی را برقرار کنند؛ دستیابی به عدالت فضایی در توزیع کاربری‌ها و فعالیت‌های شهری، جهت تخصیص عادلانه هزینه‌های اجتماعی و برابری استفاده از ظرفیت‌های محیطی، یکی از اهداف مهم برنامه‌ریزان شهری است.

این کارشناس برنامه‌ریزی شهری با بیان اینکه در طول چند دهۀ اخیر با تغییر بنیادهای شهرنشینی و دگرگونی در مفاهیم کار، سکونت و فراغت، فضاهای عمومی و فراغتی به یکی از نیازها و ضرورت‌های اساسی جوامع بشری و یکی از دغدغه‌های برنامه‌ریزان و مدیران بدل شده‌ است، گفت: در این دگرگونی طبق مقررات منطقه‌بندی جدید، ایجاد فضاهای عمومی از جمله پارک‌ها یکی از کاربری‌های اصلی شهری پذیرفته شده است .

صیدبیگی خاطرنشان کرد: ‎فضاهای سبز و پارک‌ها، یکی از موارد ضروری و اساسی زندگی روزمرۀ شهری و از مهم‌ترین بخشِ شهرها به شمار می‌روند. اهمیت این فضاها به‌عنوان بخش لاینفک نواحی شهری در بهبود کیفیت زندگی، گذراندن اوقات فراغت و تفریح در زندگی شهروندان، بهبود شرایط اکولوژیکی و تغییر در سیمای سرزمین به حدی است که در بین پنج کاربری مهم شهری از آن یاد می‌شود.

وی اظهار کرد: هم‌چنین فضاهای سبز به دلیل حمایت از سیستم‌های اجتماعی شهر و فراهم کردن خدمات اکوسیستمی یکی از راه‌حل‌های مناسب جهت رفع مسائل زیست‌محیطی و تبدیل هر چه بیشتر محیط شهری به محلی قابل‌زیست برای شهروندان به شمار می رود.

‎این کارشناس برنامه‌ریزی شهری خاطرنشان کرد: جین جاکوبز یک پژوهشگر شهری در این زمینه چنین عنوان می‌کند که فضای سبز شهر به ویژه پارک‌ها با ارزش‌ترین فضاهای شهری هستند، زیرا اغلب در تضاد مستقیم با زندگی شلوغ و متراکم شهری قرار می‌گیرند، در حقیقت فضای سبز شهری شالودۀ توسعه پایدار شهر است و با کارکردها، فعالیت‌ها و خدمات زیست‌محیطی متنوع خود کیفیت زندگی شهری را ارتقا می‌بخشد.

صیدبیگی خاطرنشان کرد: امروزه اهمیت فضای سبز شهری در عرصه برنامه‌ریزی شهرها و به‌ ویژه کلانشهرها به خوبی شناخته شده و مورد تأکید قرار گرفته است، هم‌چنین، پارک‌ها به دلیل نقش‌های متعدد یعنی اهمیت تفریحی و نیز تأثیر در حفظ و تعادل محیط زیست شهری، تعدیل آلودگی و تلطیف هوا و کاهش بار خستگی روحی و جسمی، بسیار ارزشمند هستند .

کد خبر 368218

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.