به گزارش خبرنگار ایمنا، زمانی که میزان فعالیتهای الکتریکی مغز انسان افزایش یابد، امکان بروز حمله تشنجی بهوجود میآید؛ حال اگر این حملات بدون علت خاصی و حداقل دوبار در سنین ابتدایی یک فرد اتفاق افتاده باشد، تبدیل به صرع میشود.
جامعه مصروع در هر کشوری بین نیم تا یک درصد و حتی بیشتر، از جمعیت کل آن کشور است.در ایران اما این آمار به گفته انجمن صرع کشور به یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر میرسد، که این آمار قابل توجه زمانی که بدانیم وضعیت تشخیص این بیماری در جامعه ما مطلوب نبوده و بسیاری از بیماران مصروع به دلیل اقدامات دیرهنگام، مداخلات دارویی نامناسب و تردید در تشخیص نوع بیماری و ناحیه درگیر در مغز ، با مشکلات جدی و حتی غیرقابل جبران مواجه میشوند، حساسیتها نسبت به تشخیص، ارزیابی و درمان به موقع بیماری صرع برای هر ایرانی دارای اهمیتی ویژه خواهد شد.
وجه پر اهمیت دیگری که درخصوص صرع وجود دارد، همراهی آن با اختلالات دیگر است بهطور مثال درصد بالایی از کودکان دارای اختلال اتیسم، ناتوانی هوشی و مشکلات حسی نیز، با صرع دست و پنجه نرم میکنند که میتوان ریشه آن را بهخصوص درباره افراد اتیستیک در جهش ژنتیکی جستجو کرد.
تصور بسیاری از مردم درباره صرع، حملات تشنجی شدیدی است که ممکن است برای فرد بیمار در یک جمع چند نفری اتفاق افتد، اما تمام حملات تشنجی از این نوع نبوده و گاهی ممکن است حملات تشنجی نمود بدنی نداشته باشد و باعث خیره شدن فرد بیمار برای چند ثانیه به یک نقطه شود، بنابراین باید نسبت به عوامل بروز این بیماری آگاهی لازم را به دست آورد.
مشکلات ژنتیکی، عفونت داخل مغز مانند مننژیت، نوشیدن الکل، مصرف مواد مخدر صدمهدیدگی مغز در اثر ضربه، سکته، جراحی و ایجاد تومور مغزی باعث بیماری صرع میشود و خود را بهصورت سستی در هر ناحیه بدن و اضطراب در اکثر موارد نشان میدهد.
افراد مصروع حرکات غیر عمد مانند تغییر جای مکرر، جویدن مکرر، تکرار مدام یک کلمه را از خود نشان میدهند و ممکن است دچار بیهوشی چند ثانیه تا چند دقیقهای شوند.
این توضیح، شاید لازم باشد برخی گمانهزنیها و سوالاتی که در خصوص این بیماری مطرح میشود را پاسخ داد تا افرادی که بهطور مستقیم و غیرمستقیم با صرع درگیر هستند، اسیر سودجویی عدهای یا شایعات موجود در جامعه نشوند.
دام شیادان و رمالان برای بیماران مبتلا به صرع
احمد نجفی، متخصص مغز و اعصاب درباره درمان صرع معتقد است: ۷۰ درصد بیماران مصروع با درمانهای دارویی مداوا میشوند اما اگر درمان فردی با درمانهای ابتدایی دارویی میسر نشد و تغییر داروها نیز در بهبودی او بی تاثیر بود، جزء ۳۰ درصد از این بیماران است که نیاز به عمل جراحی دارند.
او ادامه میدهد: بهطور کلی تشخیص صحیح نوع تشنج، درمان مناسب، شدت کافی دارو در روند دارو درمانی همراه با خواب کافی و تغذیه مناسب میتواند به راحتی بسیاری از صرعها را کنترل کند.
متخصص مغز و اعصاب اضافه می کند: با توجه به اینکه محل ضایعه در کدام قسمت مغز باشد، امکان بروز آسیب در نواحی همجوار آن وجود دارد، بهطور مثال اگر ضایعه در نیم کره چپ، نزدیک محل حرکتی و تکلم باشد؛ انتخاب تیمهای پزشکی که بدون آسیب به نواحی مجاور مغز، جراحی را انجام میدهند میتواند ترس بیمار را از عمل جراحی ازبین ببرد؛ افرادی که درمانهای دارویی برای آنان بیفایده است و جراحی میکنند، پس از آن نیز برای کاهش دفعات صرع و بهبود شرایط زندگی باید دارو مصرف کنند زیرا هیچگاه بی نیاز از استفاده از داروها نمیشوند.
او درباره برخی ترسها درخصوص این عملهای جراحی نیز میگوید: ضایعات ساختاری مغز که باعث ایجاد تشنج میشود اگر به وسیله ام آر آی ثابت شود که علت صرع است، باید مورد عمل جراحی قرار گیرد بهشرطی که محل ضایعه بهطور دقیق مشخص شود و تجربه نشان داده که اکثر این بیماران نتیجه مطلوبی نیز میگیرند.
نجفی درباره برخی درمانهای سنتی شایع درخصوص درمان صرع نیز اینگونه واکنش نشان میدهد: میان شیادی و طب سنتی باید تفاوت قایل شد، ما به طب ایرانی و افرادی چون ابوعلیسینا افتخار میکنیم اما قطعا رمالی با این موضوع تفاوت زیادی دارد، ۶۰ درصد مردم چین با درمانهای سنتی خود را مداوا میکنند اما نحوه صحیح آن باید بهکار گرفته شود.
این متخصص مغز و اعضاب می افزاید: از طرفی پزشکی یک علم بهروز است و آنچه ما امروز در مداوای بیماران انجام میدهیم شکل تکامل یافته طب سنتی است که تجارب اشتباه آنان را کنار گذاشته و نقاط قوتشان را نگه داشته ایم.
گرههای سر راه تشخیص صرع
علی قدیری، دیگر متخصص مغز و اعصاب است که درباره گرههایی که بر سر راه تشخیص صرع وجود دارد، صحبت میکند: بارها اتفاق افتاده که در تصاویری که از مغز گرفته میشود، ضایعه تشخیص داده نشده چون اختلالاتی که در ساختمان است را میتوان به وسیله تصاویر ببینیم؛ با وجود پیشرفت علم، شرایط مانند زمانهای گذشته نیست که در ام آر آی های قدیم برخی ضایعات را نمیدیدیم اما با اینحال ممکن است صرع در برخی سلولها همچنان وجود داشته باشد و در تصویربرداری مشاهده نشود.
در برخی از انواع صرع یک سلول یا بخشی از سلولها فعالیت بیش از حد داشته و متابولیسم آنها افزایش پیدا میکند؛ این تغییرات را در تصاویر نمیبینیم بنابراین برای تشخیص این موارد تصویربرداریهای دیگری باید انجام شود که تستهایی در این خصوص کمتر در دسترس است .
باید بدانیم برای تشخیص صرع، اصل بر تصویربرداری نیست بلکه شرح حال، نوع حمله و دیدن حمله میتواند درنهایت پزشک را به درمان مورد نیاز برساند.
۱۰ درصد مردم در طول زندگی یکبار تشنج میکنند
مسعود اعتمادیفر، مدیر انجمن صرع اصفهان نیز بر اقدام موثر و متناسب با بیماری تاکید میکند: ۱۰ درصد مردم درطول زندگی خود یک بار تشنج را تجربه میکنند، اما فقط بیماری یک درصد آنان ادامه پیدا کرده و دچار صرع میشوند و کسانی که یک بار دچار حمله میشوند، اگرچه دچار صرع نشدهاند، اما گاهی باید با نظر پزشک دارو مصرف کنند؛ بسیاری از بیماران مصروع تا پایان عمر باید دارو درمانی شوند شاید داروها کم شود اما قطع نمیشود.
درصد بالایی از بیماران که ۲۵ درصد از افراد مبتلا به صرع را تشکیل میدهند، مقاوم به درمان هستند که بیماری آنان را به "صرع مقاوم" تعبیر میکنند.
بیمار دارای صرع مقاوم با مصرف دو نوع داروی ضدتشنج، بازهم دچار حمله میشود، یعنی نسبت به درمان مقاوم است؛ این افراد با دارو درمان نمیشوند بنابراین باید تغییر داروها در دستور کار قرار گیرد اما با این وجود هنوز ۱۰ درصد بیماران اصلا به درمان دارویی پاسخ نمیدهند که نیاز به جراحی دارند.
منعی برای ازدواج و بارداری مبتلایان صرع نیست
سیدجلال ضیایی که متخصص مغز و اعصاب است نیز پیام امید را برای این بیماران آورده و میگوید "نه منعی برای ازدواج بیماران مصروع وجود دارد، نه منعی برای بارداری آنان؛ هیچ منبع علمی را ندیدهام که غذایی را برای بیماران مصروع محدود کرده باشد اما آنها باید منظم غذا بخورند و خواب منظم داشته باشند؛ بی خوابی یکی از عوامل محرک صرع است و برای ازدواج نیز خانوادهها اگر در جریان مشکلات فرد باشند و او نیز مهارتهای زندگی و روابط بین فردی را بداند، هیچ مشکلی بهوجود نمیآید.
او ادامه می دهد: مصرف دارو در زمان بارداری نیز مشکلی را برای مادر و فرزند بهوجود نمیآورد؛ من عارضهای را در این خصوص ندیدهام بهشرطی که دارو با مشورت پزشک مصرف شود؛ البته گاهی اوقات زمینهای وجود دارد و دارو آن را تشدید میکند،مثلا نقص عضوهای بدو تولد (مادرزادی) که به دلایل پیش زمینهای وجود داشته باشد.
این متخصص مغز و اعضاب می افزاید: بارداری اگرناخواسته نباشد و در شرایطی کنترل شده اتفاق افتد، با مشورت پزشک میتواند انجام شود؛ البته سندرمهایی که نادر بوده و ارثی هستند ممکن است به وجود آید که باید خانوادهها درخصوص آن آگاه بوده و ریسک آن را قبول کنند.
آری؛ با امید و آگاهی و تشخیص و درمان مناسب میتوان از غول صرع یک بیماری قابل کنترل ساخت که افراد مبتلا را مانند تمام اقشار جامعه در مراحل مختلف همراهی میکند؛ بهشرطی که اسیر حواشی آسیب زننده آن نشوند.
نظر شما