به گزارش خبرنگار ایمنا، رشد قارچ‌گونه دانشگاه‌ها با نگاه صرفاً اقتصادی نیز به این مشکلات دامن زده و کمتر مورد توجه مسئولان قرار گرفته است از سوی دیگر تعداد زیاد دانشجو در کشور، کنترل و نظارت درست بر زندگی دانشجویی و خوابگاهی را دچار مشکل کرده است ضمن اینکه باید توجه داشت دانشجویانی که از خانواده و خانه خود دور هستند و در شهرستان دیگر تحصیل می‌کنند بیشتر در معرض مشکلات عاطفی قرار می‌گیرند.
آرش یکی از دانشجویان دانشگاه هنر اصفهان است؛ او که چندی است با مشکلات عاطفی دست و پنجه نرم می‌کند و حتی بخاطر این درگیری‌های ذهنی تا پای انصراف از ادامه تحصیل هم پیش رفته است در خصوص علت مراجعه به مرکز مشاوره دانشگاهش می‌گوید: "ترم اول بود که یکی از همکلاسی‌ها به من ابراز علاقه کرد و رابطه‌ای بین ما شکل گرفت حتی با خانواده‌های همدیگر آشنا شدیم، اما پس از چند ماه همه چیز به هم خورد و او با یکی دیگر از همکلاسی‌ها وارد رابطه شد. بعد از این اتفاق حتی به فکر انصراف از دانشگاه و رفتن به خدمت سربازی افتادم."
این دانشجوی دانشگاه هنر اصفهان ادامه می‌دهد: "فکر نمی‌کردم به این سرعت درگیر مسایل عاطفی شوم، شاید بهتر بود بیشتر مراقب باشم."
۳۳ درصد از دانشجویان از زندگی خود راضی نیستند
همچنین مجتبی صدیقی، معاون وزیر و رییس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم در این باره به پژوهشی در خصوص زندگی دانشجویان در کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: در این پژوهش طی سه سال اخیر زندگی دانشجویان را بررسی کردیم؛ مصرف مواد مخدر روند ثابتی در دانشگاه‌ها داشته و افزایش پیدا نکرده است، اما باید موضوع مصرف دخانیات را نیز در میان دانشجویان جدی بگیریم.
او که در"سومین همایش ملی کانون‌های دانشجویی همیاران سلامت روان دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور" به ایراد سخن پرداخته است، می‌افزاید: شکست عاطفی در دانشگاه‌ها نسبت به سال ۹۵، ۹ درصد کاهش یافته اما بازهم وجود دارد؛ شکست عاطفی می‌تواند مقدمه آسیب‌های اجتماعی و روانی باشد.
معاون وزیر و رییس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم با بیان اینکه ۳۳ درصد از دانشجویان از زندگی خود راضی نیستند و ۲۷ درصد نگران وضعیت شغلی خود در آینده هستند، اضافه می‌کند: ناراحتی ناشی از غم غربت ۳۵درصد در میان دانشجویان دیده شده است و احساس عدم حمایت دانشجویاناز سوی خانواده و دانشگاه، کمی افزایش داشته است.
اغلب جوانان مهارت مدیریت عواطفشان را ندارند
اما احسان کاظمی، کارشناس روانشناسی سرچشمه این مشکلات را عدم آشنایی جوانان با مهارت مدیریت عواطف و روابط با جنس مخالف می‌داند و به خبرنگار ایمنا می‌گوید: برای بسیاری از افراد، ورود به دانشگاه مصادف است با ورود به دنیای جوانی و یک فضای اجتماعی بزرگ‌تر با مولفه‌ها و شرایطی متفاوت با فضاهایی که پیش از این تجربه کرده‌اند؛ از شیوه برخورد دانشجویان با یکدیگر گرفته تا تجربه سبک و سیاق متفاوت برای درس خواندن، زندگی در خوابگاه و ارتباط با استادان.
او ادامه می‌دهد: از سوی دیگر مواجهه و برخورد با تعداد زیادی از جوانان همسن و سال از دو جنس موافق و مخالف با فرهنگ‌ها و خرده فرهنگ‌های مختلف و ارتباط با همدیگر به عنوان هم کلاسی یا هم دانشگاهی اگرچه زمینه کسب تجربه‌ای جدید در روابط انسانی است اما موقعیتی آسیب‌زا در شکل دهی یک سری از روابط عاطفی نیز هست.
کاظمی تاکید می‌کند: سطحی‌نگری در عواطف، زودباوری و خودفریبی، وابستگی عاطفی، هیجان مداری و اعتیاد به روابط متنوع و متعدد از جمله آسیب‌هایی است که می‌تواند در محیط دانشگاه به سرعت رشد کرده و به یک اپیدمی خطرناک تبدیل شود.
این روانشناس اضافه می‌کند: یکی از نکات مهمی که باید از سوی دانشجویان مورد توجه قرار گیرد این است که مجاورت به عنوان عاملی کلیدی نقش موثری در ایجاد روابط عاطفی دارد؛ دختر و پسری که برای چهار سال زیر یک سقف زندگی دانشجویی را تجربه می‌کنند و در برخی از موقعیت‌ها همدیگر را زیر نظر می‌گیرند به تدریج احساس اعتماد متقابل و آشنایی ناشی از مواجهه چهره به چهره بین آنها رد و بدل می شود که می تواند به تدریج منجر به علاقه مندی و وابستگی گردد.
اصرار بر تداوم رابطه
کاظمی می‌گوید: کمتر پیش می‌آید که افراد در مسیر آشنایی و صمیمیت در مورد گذشته خود و ساختار خانوادگی‌شان اطلاعاتی به طرف مقابل بدهند. از سوی دیگر از آنجا که معمولاً دانشجویان هنوز هویت و جایگاه اجتماعی و شغلی مناسبی پیدا نکرده‌اند برای ازدواج نمی‌توانند مصمم باشند ولی با توجه به سن و تجربه اندکشان در رابطه با جنس مخالف قادر به مدیریت هیجانات خود نبوده و به دلیل اینکه احساس می‌کنند در فضای دانشگاه، رقبای زیادی دارند بر تداوم رابطه اصرار می‌ورزند. البته این مطالب در مورد همه دانشجویان و یا همه روابط بین دو جنس مخالف در دانشگاه صدق نمی کند.
این روانشناس تصریح می‌کند: دانشگاه مکانی برای آموختن دانش و فراگیری مهارت‌های تخصصی است اما علم زندگی و کسب مهارت‌های زندگی نیز باید مورد توجه قرار گیرد تا بیرون از دانشگاه متخصصانی رشد یافته و از نظر شناختی، عاطفی و اجتماعی بالغ باشد. همچنین دانشگاه مکانی است برای تبدیل عادت‌ها به مهارت‌ها، بسیاری از دانشجویان با عادت‌های تربیتی و رفتاری در زمینه‌های مختلف وارد دانشگاه می‌شوند و چه بسا برخی از این عادت‌ها و سبک‌های ارتباطی به خودشان و دیگران آسیب جدی بزند.
از ترک دانشگاه تا اعتیاد
به جز آرش که پس از درگیری‌های عاطفی به فکر ترک دانشگاه افتاد، دانشجویان دیگری نیز هستند که پا را فراتر گذاشته و پس از جریحه‌دار شدن عواطفشان به مواد مخدر پناه آورده‌اند؛ البته باید توجه داشت که درگیری عاطفی در بین دختران و پسران دانشجو بنا بر گفته‌های دانشجویان به یک اندازه است و نمی‌توان در این زمینه اعتیاد دختران دانشجو را نیز نادیده گرفت.
رضا از جمله پسرانی است که پس از قبولی در دانشگاه به باور خودش بزرگ شده و سیگار کشیدن را یکی از نشانه‌های بزرگ شدن می‌داند "پس از کنکور شروع به سیگار کشیدن کردم، زمانی که به دانشگاه آمدم این رویه کمتر شد. اما پس از پشت سر گذاشتن یک رابطه عاطفی ناموفق در دانشگاه اعتیادم فراتر از سیگار رفت..."
او که خود را تنها قربانی مشکلات عاطفی در دانشگاه نمی‌داند، ادامه می‌دهد: " خیلی از دانشجویان به دنبال روابط عاطفی پیش آمده تجربیات تلخی دارند؛ گاهی برخی به فکر انتقام از جنس مخالف و یا ایجاد تشنج نیز افتاده‌اند."
درگیری فیزیکی۲۲ درصد از دانشجویان در دوران تحصیل
معاون وزیر و رییس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم با بیان اینکه ۲۲ درصد دانشجویان در طول دوره تحصیلی خشونت و درگیری فیزیکی را گزارش کرده‌اند، تاکید می‌کند: این آمار عمدتاً خارج دانشگاه‌ها بوده است.
صدیقی می‌افزاید: خوشبختانه وضعیت اعتقادات مذهبی، هویت ملی در میان دانشجویان ایرانی مطلوب است؛ ۷۷ درصد از دانشجویان ما به ایرانی بودن خود و ۸۸ درصد به برتری تمدن ایرانی خود افتخار می‌کنند. آمادگی برای دفاع از کشور نیز درصد فوق العاده بالایی را شامل می‌شود.
توسعه روابط خانواده و دانشگاه ضروری است
کاظمی که سال‌هاست به دانشجویان دانشگاه‌های مختلف در استان اصفهان مشاوره داده است، در خصوص عواقب برقراری روابط عاطفی که به شکست منجر شده است، می‌گوید: به عنوان مشاور تاکنون بارها با پدیده شکست عشقی در روابط عاطفی بین دانشجویان مواجه شده‌ام. مواردی که گاه منجر به تصمیم گیری‌های نادرست مثل انتقام از جنس مخالف، افسردگی و ترک تحصیل، گرایش به مواد مخدر و مشروبات الکلی و اقدام به خودکشی شده است.
او ارتباط بیشتر خانواده با دانشگاه‌ها را عامل کاهش دهنده این مشکلات می‌داند و می‌افزاید: نکته دیگری که باید به آن توجه داشت، ارتباط بیشتر خانواده‌ها با دانشگاه است. مرکز تعامل خانواده و دانشگاه اتفاق مبارکی است که در برخی از دانشگاه‌های کشور رخ داده است. رسالت این مراکز برقراری پیوند مستمر و مستقیم با خانواده‌های دانشجویان برای حل مشکلات تحصیلی، عاطفی، روانی و خانوادگی است.
این روانشناس می‌افزاید: وجود مراکز مشاوره در دانشگاه‌ها به عنوان مرجعی برای بیان و حل مشکلات در دوران تحصیل نقش مهمی در شناسایی نقاط آسیب‌زا و اقدام عملی برای پیشگیری از این نوع مشکلات دارد اگر چه متاسفانه بسیاری از دانشجویان از طرح مشکلات خود در این گونه مراکز به دلیل ترس از افشا شدن مشکلات‌شان طفره می‌روند. برگزاری کارگاه های آموزشی، همایش‌ها و دیگر برنامه‌های فرهنگی هم برای روشن‌تر شدن موضوع روابط بین دو جنس مخالف مفید خواهد بود.
تفکیک جنسیتی پاک کردن صورت مساله است
کاظمی تفکیک جنسیتی را در واقع پاک کردن صورت مسئله مشکلات عاطفی در دانشگاه ها می‌داند و در این باره می‌گوید: گاهی شنیده می‌شود که قرار است در برخی از دانشگاه‌ها طرح جداسازی دانشجویان دختر و پسر اجرا شود و یا در محیط دانشگاه مقررات و نظارت شدیدتری در این زمینه اعمال شود. صرف نظر از امکان عملی شدن این گونه طرح‌ها و یا میزان موفقیت آنها در سالم سازی فضای ارتباطی بین دانشجویان باید به این نکته توجه داشت که هرگز نمی‌توان با این قبیل ایده‌ها فرهنگ روبط انسانی و سالم را در دانشگاه ایجاد کرد. به عقیده من بهترین روش آن است که به دانشجویان، مهارت های ارتباطی، مدیریت هیجان و رفتار و آگاهی بخشی در خصوص آسیب‌های اجتماعی ناشی از روابط نادرست و فاقد چهارچوب شرعی و اخلاقی را آموزش داد.
آرش، با امید داشتن به شروع یک بخش مهم در زندگی اش وارد دانشگاه و رشته مورد علاقه خود شد، اما بعد از گذشت دو ترم ، تلخی مسائل حاشیه‌ای دانشگاه که امروزه در بطن مسائل قرار گرفته است ، او را به دفتر پلیس +۱۰ کشاند تا برگه‌های اعزام به خدمت سربازی را پر کند. گرچه که او پشیمان شد و به تحصیل ادامه داد، اما مشکلات عاطفی او در دانشگاه قطعا باعث تحت تاثیر قرار گرفتن وضعیت درسی‌اش نیز خواهد شد.
جدا از او دیگر دانشجویانی هستند که با ورود به دانشگاه و ناتوانی در کنترل احساسات و عواطف به دلیل وجود نداشتن آموزش‌های کافی در این زمینه با مشکلاتی مواجه می‌شوند. شکستن تابو در این موارد و صحبت در کنار ارائه راهکار درباره آن شاید بتواند مشکلات دانشجویان را کنترل و دانشگاه را به همان فضای پویا برای رشد و رسیدن به درجات عالی علمی تبدیل کند.
نظر شما