ظریف در پی کشف فرصت های بکر در آفریقا

خبرگزاری ایمنا- گروه سیاسی- بشیر اسماعیلی* در پی سفر سال گذشته «جاکوب زوما»،  رییس جمهور آفریقای جنوبی به ایران،  محمد جواد ظریف در راس هیاتی بلند پایه عازم این کشور گردید تا فرصت ها و ظرفیت های همکاری های ایران و آفریقای جنوبی را بررسی نماید. پس از آفریقای جنوبی،  ظریف به اوگاندا و سپس نیجر نیز سفر خواهد کرد.

اهمیت رابطه با کشور های آفریقایی امری است که چینی ها خیلی پیشتر از ایران به آن پی برده اند.  آنها پیامد سیاست متنوع کردن منابع تامین انرژی،  بخشی از نفت خود را از کشورهایی مثل نیجریه وارد کرده و در عین حال کالاهای خود را به بازار آفریقا صادر میکنند. در وضعیت بی نیازی ایران از انرژی،  فرصت های اقتصادی آفریقا عمدتا بر مبنای سرمایه گذاری،  صادرات و پیمانکاری های عمرانی خواهد بود.  در عین حال مزیت های نسبی ایران میتواند رقابت با چین را در آفریقا میسر سازد.

آفریقا به عکس آنچه در تصور عمومی درباره فقر مطلق و بی خاصیتی کشور های آن وجود دارد،  ظرفیت های بسیاری را در زمینه های مختلف ژئوپولیتیک و ژئواکونومیک در اختیار قرار می دهد.  به ویژه آفریقای جنوبی بعنوان مقصد اول وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران،  در زمره کشور های مهم آفریقایی است که به خاطر رشد قابل توجه اقتصاد آن به عضویت مجمع اقتصاد های نوظهور جهان( بریکس)  در آمده و در کنار برزیل، هند،  روسیه و چین قرار گرفته است.  «سیدمهرداد سیادت نسب» رایزن بازرگانی سفارت جمهوری اسلامی ایران در آفریقای جنوبی و کارشناس مسایل قاره آفریقا در باره اهمیت همکاری های اقتصادی دو کشور می گوید:

«.. آفریقای جنوبی با داشتن 2954 کیلومتر مرز مشترک آبی با اقیانوس های هند و اطلس به‌ عنوان یک هسته تجاری و مرکز صادرات مجدد و دروازه ورود به بخش بزرگی از بازارهای آفریقا، (از جمله دسترسی به 14 کشور عضو کشورهای سادک «جامعه توسعه آفریقای جنوبی» با جمعیتی حدود 300 میلیون نفر از طریق حمل و نقل زمینی و ریلی) دارای موقعیت جغرافیایی ممتاز و از اهمیت استراتژیک بسیار برخوردار است و در حال حاضر 53 درصد تجارت منطقه جامعه توسعه جنوب آفریقا ریشه در آفریقای جنوبی دارد، که نشان از وابستگی کشورهای منطقه به بازار و بنادر و راهها و مسیرهای حمل و نقلی آفریقای جنوبی است».

در آفریقا، گفتمان های نزدیک به گفتمان سیاسی جمهوری اسلامی ایران قابل شناسایی هستند.  کما اینکه میراث نبینن ماندلا،  پاتریس لومومبا و دیگر رهبران ضد استعماری این قاره همچنان در میان فرهنگ ملت های این قاره قابل مشاهده است. در مجموع میتوان آفریقا را به عنوان ظرفیتی کمتر شناخته شده و یکی از فرصت های بسط روابط اقتصادی سیاسی ایران در عرصه بین الملل قلمداد کرد.  سفر محمد جواد ظریف و هیات های بازرگانی همراه وی،  میتواند طلیعه ای در گسترش روابط فی مابین تلقی گردد.

• استاد روابط بین الملل و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد