به گزارش ایمنا امروزه برای رسانیدن محصولات از انوع کودها و موادی خاص استفاده میشود، در این بین برای رسانیدن بسیاری از میوههای از گازهایی مثل اتیلن و اتفن استفاده میشود، که بسیاری را دچار ابهاماتی کرده است که آیا به کارگیری این نوع گازها برای بدن عوارض دارد یا خیر؛ از این رو با دکتر محمد شاهدي، رئيس انجمن غذا صنعت سلامت، عضو هيات علمي دانشگاه صنعتي اصفهان گفت و گویی ترتیب دادیم که در زیر میخوانید.
آقای دکتر! معمولا براي رسانيدن ميوهها از اتيلن و اتفن استفاده میشود، در خصوص این گازها توضیح میدهید؟
اتيلن گازي است كه توسط گياهان و مخصوصا ميوههاي در حال رسيدن توليد ميشود و بر رسيدن برخي از ميوهها اثر تشديدكننده در سرعت رسيدن دارد. از اين گاز براي رسانيدن برخي از ميوهها كه اصطلاحا "فراز گرا" ميگويند و در موقع رسيدن فعاليت تنفسي آنها خيلي زيادتر ميشود، استفاده ميشود.
بیشتر برای رسانیدن چه میوهای از این گاز استفاده میشود؟
بيشترين استفاده این گاز براي رسانيدن موز است که البته می توان براي رسانيدن ميوههايي چون سيب، گلابي، گوجه فرنگي، خرمالو، زردالو، انبه و كيوي هم استفاده كرد.
در این خصوص توضیحات بیشتری دهید؟
براي اينكه اين نوع ميوههاي رسيده قابل حمل و نقل و بستهبندي و نگهداري براي طولاني مدت باشند، معمولا قبل از رسيدن كامل روي درخت برداشت ميكنند و قبل از فرستادن به بازار ميرسانند و يا شرايط رسيدن (دماي۲۰ تا ۲۵ درجه سانتيگراد و رطوبت و تهويه مناسب) تامين ميكنند تا در طول انتقال به بازار اتيلن توليدي توسط خودشان باعث رسيدن آنها شود. در صورتي كه براي مثال بخواهند موز رسيده روي درخت از كشورهاي ديگر را به ايران حمل كنند موز در حين حمل و نقل حالت لهيدگي و غير قابل مصرف پيدا ميكند. البته در حين رسيدن با اتيلن كه توسط ميوه توليد ميشود و يا به طور مصنوعي اضافه ميكنند تركيبات نشاستهاي و برخي تركيبات ديگر به قندها و تركيبات نرمتر و داراي بافت و طعم مناسب و از جمله قندها تبديل ميشوند و از حالت گس بودن خارج ميشوند. براي مثال خرمالو كه از بازار خريده ميشود سفت و گس است. اگر در خانه در ظرف با سرپوشي داري منفذ كم كنار سيب در حال رسيدن قرار داده شوند، نرم و شيرين شده از حالت گسي خارج ميشوند.
آيا اين اتيلن كه توسط ميوه توليد ميشود براي انسان مضر است؟
اتيلن در غلظت كم براي انسان مضر نيست و اثر نامطلوب بر ميوهها ندارد بلكه باعث رسيدن و خوش طعم شدن آن ميشود. توضيح اينكه غلظت زياد اتيلن براي انسان ضرر دارد و در نسبتهاي خيلي بالاتر از مقداري كه ميوهها را توليد ميكنند، در هوا قابل اشتعال و انفجار است.
آيا رسانيدن ميوهها با اتيلن غيرمجاز است؟
خیر، از اين روش در اكثر كشورها استفاده ميشود و اگر تحت نظارت صحيح صورت گيرد، هيچ اشكالي ندارد.
برخی معتقدند که ميوههاي رسيده با اتيلن سمي است، به نظر شما این موضوع صحت دارد؟
خير، ميوههاي رسيده با اتيلن سمي نيست چون اتيلن از بافت خارج ميشود و داخل ميوه تجمع زياد پيدا نميكند و اثر نامطلوبي بر سلامت ميوه ندارد، جز آنكه زودتر ميرساند و البته بعد از رسيدن، ميوه را به طرف زيادهرس شدن ميبرد. به همين علت در سردخانهها سعي ميكنند شرايطي فراهم نشود كه ميوهها زياد اتيلن توليد كنند (آنها را سرد نگه ميدارند) و اگر در سالنها اتيلن توليد شود تهويه ميكنند تا خارج شود و عمر نگهداري ميوهها را كم نكند.
آيا گوجه فرنگي را هم با اتيلن ميرسانند؟
گوجه فرنگي معمولا روي بوته ميرسد و بعد از قرمز شدن برداشت ميكنند البته آنها را قبل از اينكه بافتشان نرم شود برداشت ميكنند تا قابل بستهبندي و حمل و نقل باشند. در برخي از موارد ممكن است گوجه فرنگي را قبل از قرمز شدن برداشت كرده و در انبار برسانند. يكي از موارد آن اواخر پاييز و قبل از اينكه سرما بخواهد به گوجه فرنگيها لطمه بزند، است. ولي هميشه ميشود گوجه فرنگيهاي نزديك به رسيدن را در انبار رسانيد.
در خصوص اتفن هم توضیح میدهید و اینکه چه نقشي دارد؟
از اتفن براي توليد اتيلن استفاده ميشود.
آیا مشکلی ایجاد نمیکند؟
در صورتي كه اتفن ناخالص نباشد و صحيح استفاده شود مشكلي ايجاد نميكند و تبديل به اتيلن شده و ضمن اثر گذاري بر ميوه خارج ميشود. البته بايد خالص باشد و تحت نظارت متخصصان استفاده شود.
آیا برای رسانیدن میوه از مواد دیگری هم استفاده میشود؟
گاهي از استيلن و يا از سنگ كاربيد كه با آب توليد استيلن ميكند نيز براي رسانيدن استفاده ميشود.
اگرچه اثر استيلن بيشتر از اتيلن است ولي استفاده از اتيلن بيشتر معمول و صحيحتر است و نبايد از استيلن استفاده كرد.
استیلن چه نوع گازی است؟
استيلن گازي است كه براي چراغهاي معادن و براي جوشكاري استيلن، استفاده ميشود و در قديم براي چراغهاي داخل قناتها نيز از آن استفاده ميكردند. البته معمولا از تركيب آب و سنگ كاربيد توليد ميكنند.
برخی از اتفن چینی استفاده میکنند، آيا اتفن چيني اشكال دارد يا خير؟
بايد مسئولين ذيربط بر همه تركيبات و موادي كه از خارج وارد ميشود و از جمله مواد غذايي كه از خارج وارد ميشود نظارت داشته باشند. در صورتي كه اداره نظارت بر مواد غذايي، خلوص و سلامت اتفن وارداتي از چين را تاييد كند استفاده صحيح از آن هيچ مشكلي براي سلامت افراد ايجاد نخواهد كرد و جاي نگراني نيست.
اگر نکتهای باقیمانده بفرمایید؟
هيچوقت سيب و موز و محصولاتي كه اتيلن توليد ميكنند كنار هويج و سيب زميني نگهداري نكنيد چون اتيلن توليد شده توسط اين ميوهها باعث ايجاد طعم تلخ در هويج و زودتر جوانه زدن سيب زميني ميشود.
/۷
آقای دکتر! معمولا براي رسانيدن ميوهها از اتيلن و اتفن استفاده میشود، در خصوص این گازها توضیح میدهید؟
اتيلن گازي است كه توسط گياهان و مخصوصا ميوههاي در حال رسيدن توليد ميشود و بر رسيدن برخي از ميوهها اثر تشديدكننده در سرعت رسيدن دارد. از اين گاز براي رسانيدن برخي از ميوهها كه اصطلاحا "فراز گرا" ميگويند و در موقع رسيدن فعاليت تنفسي آنها خيلي زيادتر ميشود، استفاده ميشود.
بیشتر برای رسانیدن چه میوهای از این گاز استفاده میشود؟
بيشترين استفاده این گاز براي رسانيدن موز است که البته می توان براي رسانيدن ميوههايي چون سيب، گلابي، گوجه فرنگي، خرمالو، زردالو، انبه و كيوي هم استفاده كرد.
در این خصوص توضیحات بیشتری دهید؟
براي اينكه اين نوع ميوههاي رسيده قابل حمل و نقل و بستهبندي و نگهداري براي طولاني مدت باشند، معمولا قبل از رسيدن كامل روي درخت برداشت ميكنند و قبل از فرستادن به بازار ميرسانند و يا شرايط رسيدن (دماي۲۰ تا ۲۵ درجه سانتيگراد و رطوبت و تهويه مناسب) تامين ميكنند تا در طول انتقال به بازار اتيلن توليدي توسط خودشان باعث رسيدن آنها شود. در صورتي كه براي مثال بخواهند موز رسيده روي درخت از كشورهاي ديگر را به ايران حمل كنند موز در حين حمل و نقل حالت لهيدگي و غير قابل مصرف پيدا ميكند. البته در حين رسيدن با اتيلن كه توسط ميوه توليد ميشود و يا به طور مصنوعي اضافه ميكنند تركيبات نشاستهاي و برخي تركيبات ديگر به قندها و تركيبات نرمتر و داراي بافت و طعم مناسب و از جمله قندها تبديل ميشوند و از حالت گس بودن خارج ميشوند. براي مثال خرمالو كه از بازار خريده ميشود سفت و گس است. اگر در خانه در ظرف با سرپوشي داري منفذ كم كنار سيب در حال رسيدن قرار داده شوند، نرم و شيرين شده از حالت گسي خارج ميشوند.
آيا اين اتيلن كه توسط ميوه توليد ميشود براي انسان مضر است؟
اتيلن در غلظت كم براي انسان مضر نيست و اثر نامطلوب بر ميوهها ندارد بلكه باعث رسيدن و خوش طعم شدن آن ميشود. توضيح اينكه غلظت زياد اتيلن براي انسان ضرر دارد و در نسبتهاي خيلي بالاتر از مقداري كه ميوهها را توليد ميكنند، در هوا قابل اشتعال و انفجار است.
آيا رسانيدن ميوهها با اتيلن غيرمجاز است؟
خیر، از اين روش در اكثر كشورها استفاده ميشود و اگر تحت نظارت صحيح صورت گيرد، هيچ اشكالي ندارد.
برخی معتقدند که ميوههاي رسيده با اتيلن سمي است، به نظر شما این موضوع صحت دارد؟
خير، ميوههاي رسيده با اتيلن سمي نيست چون اتيلن از بافت خارج ميشود و داخل ميوه تجمع زياد پيدا نميكند و اثر نامطلوبي بر سلامت ميوه ندارد، جز آنكه زودتر ميرساند و البته بعد از رسيدن، ميوه را به طرف زيادهرس شدن ميبرد. به همين علت در سردخانهها سعي ميكنند شرايطي فراهم نشود كه ميوهها زياد اتيلن توليد كنند (آنها را سرد نگه ميدارند) و اگر در سالنها اتيلن توليد شود تهويه ميكنند تا خارج شود و عمر نگهداري ميوهها را كم نكند.
آيا گوجه فرنگي را هم با اتيلن ميرسانند؟
گوجه فرنگي معمولا روي بوته ميرسد و بعد از قرمز شدن برداشت ميكنند البته آنها را قبل از اينكه بافتشان نرم شود برداشت ميكنند تا قابل بستهبندي و حمل و نقل باشند. در برخي از موارد ممكن است گوجه فرنگي را قبل از قرمز شدن برداشت كرده و در انبار برسانند. يكي از موارد آن اواخر پاييز و قبل از اينكه سرما بخواهد به گوجه فرنگيها لطمه بزند، است. ولي هميشه ميشود گوجه فرنگيهاي نزديك به رسيدن را در انبار رسانيد.
در خصوص اتفن هم توضیح میدهید و اینکه چه نقشي دارد؟
از اتفن براي توليد اتيلن استفاده ميشود.
آیا مشکلی ایجاد نمیکند؟
در صورتي كه اتفن ناخالص نباشد و صحيح استفاده شود مشكلي ايجاد نميكند و تبديل به اتيلن شده و ضمن اثر گذاري بر ميوه خارج ميشود. البته بايد خالص باشد و تحت نظارت متخصصان استفاده شود.
آیا برای رسانیدن میوه از مواد دیگری هم استفاده میشود؟
گاهي از استيلن و يا از سنگ كاربيد كه با آب توليد استيلن ميكند نيز براي رسانيدن استفاده ميشود.
اگرچه اثر استيلن بيشتر از اتيلن است ولي استفاده از اتيلن بيشتر معمول و صحيحتر است و نبايد از استيلن استفاده كرد.
استیلن چه نوع گازی است؟
استيلن گازي است كه براي چراغهاي معادن و براي جوشكاري استيلن، استفاده ميشود و در قديم براي چراغهاي داخل قناتها نيز از آن استفاده ميكردند. البته معمولا از تركيب آب و سنگ كاربيد توليد ميكنند.
برخی از اتفن چینی استفاده میکنند، آيا اتفن چيني اشكال دارد يا خير؟
بايد مسئولين ذيربط بر همه تركيبات و موادي كه از خارج وارد ميشود و از جمله مواد غذايي كه از خارج وارد ميشود نظارت داشته باشند. در صورتي كه اداره نظارت بر مواد غذايي، خلوص و سلامت اتفن وارداتي از چين را تاييد كند استفاده صحيح از آن هيچ مشكلي براي سلامت افراد ايجاد نخواهد كرد و جاي نگراني نيست.
اگر نکتهای باقیمانده بفرمایید؟
هيچوقت سيب و موز و محصولاتي كه اتيلن توليد ميكنند كنار هويج و سيب زميني نگهداري نكنيد چون اتيلن توليد شده توسط اين ميوهها باعث ايجاد طعم تلخ در هويج و زودتر جوانه زدن سيب زميني ميشود.
/۷
نظر شما