حوزه علمیه چهارباغ، توسط مادر شاه سلطان حسین صفوی احداث شد

به گزارش ایمنا، "مقدمات"، "سطح" و "خارج" دوره هایی است که توسط طلاب ورودی به مدارس علمیه طی می شود و ادبیات عرب، فقه، اصول، حدیث، علم رجال، کلام، فلسفه، منطق، قرآن و تفسیر، تاریخ، مکاسب، اخلاق و عرفان از جمله دروسی است که در مدارس علمیه به طلاب علوم دینی ارائه می شود. طلاب مدارس علمیه پس از طی مراحل تحصیلی به اصطلاح "معمم" شده و ملبس به لباس روحانیت شده و به امر تبلیغ دین می پردازند. گفتنی است، طلابی که موفق به طی کردن دوره "خارج" می شوند، به درجه "اجتهاد" رسیده و به اصطلاح "مجتهد" نامیده می شوند. همچنین تعدادی از مجتهدین تراز اول، "مرجع تقلید" نامیده می شوند که احکام مورد نیاز مسلمانان را در کتابی به نام "رساله" پاسخ می گویند.
به منظور آشنایی با مدارس علمیه، به معرفی تعدادی از مدارس علمیه مشهور شهر اصفهان می پردازیم.

مدرسه علمیه جده بزرگ
مدرسه علمیه جده بزرگ از مدارس علمیه ای است که در دوره شاه عباس دوم صفوی بنا شده است. این مدرسه در بازار بزرگ اصفهان و در نزدیکی بازار زرگرها واقع شده است. مدرسه علمیه جده بزرگ در طی سده های گذشته، محل تحصیل طلاب و روحانیون شاخصی بوده است. گفتنی است، علت نامگذاری این مدرسه به نام جده بزرگ این است که توسط  دلارام خانم، جده بزرگ شاه عباس صفوی بنا شده است.

مدرسه علمیه چهارباغ
مدرسه علمیه چهارباغ از بناهای دوره صفویه در اصفهان است که اسامی دیگری همچون مدرسه سلطاني و مدرسه مادرشاه دارد. این مدرسه علمیه پس از دوران پیروزی انقلاب اسلامی، به نام مدرسه علمیه امام صادق (ع) نامگذاری شد.
گفتنی است، وجه تسميه مدرسه چهارباغ به نام سلطانی به دلیل است که در دوره حکومت شاه سلطان حسین احداث شده است. همچنین این مدرسه به این علت با عنوان چهارباغ نامیده شده است که در خیابان چهارباغ عباسی واقع شده است. گفتنی است، مادر شاه سلطان حسین صفوی، چندین موقوفه از جمله کاروانسرا و بازار را وقف این نهاد آموزشی کرده بود و به همین جهت، این مدرسه به نام مدرسه مادرشاه نیز نامیده شده است. 
در شمال مدرسه چهارباغ، بازاری به نام بازارچه بلند یا بازارچه شاهی احداث شده بود که امروزه به نام بازار هنر مشهور است. همچنین کاروانسرای مادرشاه یا همان هتل عباسی فعلی نیز در شرق مدرسه چهارباغ بنا شده است. مدرسه علمیه چهارباغ در خیابان چهارباغ عباسی، ورودی خیابان آمادگاه واقع شده است.

مدرسه علمیه جده کوچک
مدرسه علمیه جده کوچک که در بازار بزرگ اصفهان در محلی به نام بازار قهوه كاشي ها قرار دارد، توسط جده کوچک شاه عباس دوم صفوی به نام حوری نام خانم بنا شده است. 

مدرسه علمیه نیم آورد
مدرسه علمیه نیم آورد از جمله بناهایی است که در بازار اصفهان و در محله ای به نام نیم آورد واقع شده است. این مدرسه در دوران شاه سلطان حسین صفوی توسط بانویی به نام زينب بيگم بنا شده است.
علمایی همچون ملاحسن نائيني، آقا سيد محمدباقر درچه اي و آقا عبدالكريم جزي از جمله بزرگانی هستند که در این مدرسه مشغول به تدریس بوده و یا بزرگانی همچون آيت الله بروجردي و جلال همائي در این مدرسه علمیه مشغول به تحصیل علوم دینی پرداخته اند. 

مدرسه علمیه صدر بازار
مدرسه علمیه صدر بازار که در بازار بزرگ اصفهان قرار دارد، از بناهای دوره قاجاریه است که به دستور مرحوم حاج محمدحسين خان صدر اصفهاني از بزرگان دوره قاجاریه بنا شده است.
گفتنی است، علمایی همچون جهانگيرخان قشقايي، آيت الله دهكردي و آيت الله شمس آبادي از بزرگانی هستند که در مدرسه صدر بازار به تدریس می پرداختند.

مدرسه علمیه میرزا حسین
مدرسه علمیه میرزا حسین که به دستور شاه سلیمان صفوی بنا شده است در نزدیکی مسجدسید و در محله بیدآباد قرار دارد.

مدرسه علمیه کاسه گران
مدرسه علمیه كاسه گران که در نزدیکی مسجد جامع اصفهان واقع شده است، از جمله بناهائي است که در آخرين سال سلطنت شاه سليمان صفوی و آغاز حكومت شاه سلطان حسين صفوي توسط حكيم الملك اردستاني بنا شده است.
/۱۴۲