گزارش روز/ ورود ایدز به ایران از طریق خون ‌های آلوده بود

به گزارش ایمنا پرونده خون‌های آلوده که حدود ۳۰سال است که از ورود آنها از فرانسه به ایران می‌گذرد یکی از جنجالی‌ترین رویدادهای سلامتی در کشور ما بود که سال‌ها این پرونده بدون رسیدگی باقی مانده و کسی پیگیر آن نبود، این خون‌ها در همان سال به بسیاری از مبتلایان به هموفیلی تزریق شد و موجب ابتلای بیماران هموفیلی به ویروس ایدز شد.
بسیاری از بیماران در همان سال های نخست با اعتراض به این واقعه شکایت خود را به مراجع قضایی اعلام کردند اما همچنان این پرونده سر به مهر باقی ماند و سال‌ها صحبتی از آن نشد. 
سال 61 و ورود خون های آلوده از فرانسه به ایران
این واقعه تلخ همزمان با رسوایی شدید دولت فرانسه در زمینه خون‌های آلوده به ویروس ایدز رخ داد، تزریق این خون‌ها در ایران به ۲۵۰ بیمار موجب انتقال این ویروس به بدن آنها شد که از این تعداد تنها ۲۰۰ نفر شناسایی شده و اکنون قریب به ۲۰ نفر زنده ماندند. 
شرکت مریو فرانسه متهم اصلی ورود خون آلوده به ایدز و هپاتیت به ایران
شرکت دارویی مریو فرانسه در آن سال محصول فاکتورهای انعقادی آلوده به ویروس HIV را برای استفاده بیماران هموفیلی به برخی از کشورها فرستاد، که نام ایران هم در کنار آلمان غربی، ایتالیا، آرژانتین، عربستان و عراق هم در فهرست کشورهای دریافت کننده قرار داشت.
تحقیقاتی که درباره هموفیلی های مبتلا به ایدز انجام شد، نشان داد که نوع ویروس HIV آنها با بقیه گروه‌های مبتلا فرق دارد و از سویی منشأ خارجی است. البته قسمتی از این محصولات در فرانسه هم مصرف شد و وقتی تبعات آن و بیماری گیرنده های فرآورده های خونی مشخص شد، پرونده ای قضایی برای این انستیتو و دولتمردان مقصر در این صادرات در فرانسه باز شد.
احمدرضا قویدل عضو کانون هموفیلی ایران در مورد تاریخچه این پرونده به ایمنا می‌گوید:« این پرونده تا سال ۷۵ معلق ماند تا اینکه در سال ۱۳۷۶ بررسی شکایت‌های این بیماران به صورت قانونی دنبال شد». 
سه مرحله برای رسیدگی به پرونده بیماران هموفیلی وجود دارد
وی مراحل رسیدگی به این پرونده را به سه بخش تقسیم می‌کند و می‌افزاید: «در ابتدا ورود خون‌های آلوده از کشور فرانسه و آلودگی بیماران هموفیلی به ویروس ایدز، دوم ورود فرآورده های خونی آلوده به هپاتیت و در نهایت سومین بخش آن خرید تجهیزات دست دوم از فرانسه برای راه‌اندازی آزمابشگاه ویژه برای پالایش پلاسما بود». 
عراق نخستین کشور دریافت کننده غرامت در خاورمیانه بود
وی به پرونده بیماران هموفیلی کشور عراق اشاره کرده و می‌گوید:« عراق در یک دهه گذشته با فعالیت مستمر نوری المالکی موفق به اخذ این غرامت از فرانسه شد در حالیکه حتی در سال ۷۳ نیز که این پرونده در ایران تشکیل شد و علت ابتلای این بیماران به ایدز را خون‌های آلوده داخلی اعلام کرده و حتی پای سازمان انتقال خون به این قضیه باز شد».
قویدل در مورد نرخ دیه این بیماران می‌گوید:« این دیه از دو قسمت دیه مادی و دیه معنوی تشکیل شده که تاکنون به درستی پرداخت نشده است».
وی در زمینه چگونگی پرداخت خسارت به این بیماران می‌گوبد:« ایران تاکنون نه تنها خسارتی از شرکت فرانسوی دریافت نکرده است بلکه در حال حاضر با خریدار شرکت فرانسوی مریو مراودات تجاری و خرید دارو دارد، و حتی با وجود افشای این پرونده و حتی اعتراف آلن مریو به آلوده بودن این فرآورده‌ها به ویروس ایدز، وزارت بهداشت تاکنون هیچ گونه برخوردی با این شرکت نداشته و حتی نماینده دیگر آن در داخل کشور نمایندگی داشته و فعالیت خود را ادامه می‌دهد».
قویدل با انتقاد از روند کند رسیدگی به این پرونده در سال‌های اخیر می‌گوید:« با توجه به اینکه با حکم دادگاه، دولت ایران و وزارت بهداشت دیه قربانیان فرآورده های خونی آلوده اعم از مبتلایان به ایدز و هپاتیت را پرداخت کرده است، مبلغ غرامت از فرانسه باید به دولت ایران پرداخت شود، اما اکنون ۶۰۰ پرونده وجود دارد که در دو سال گذشته روند رسیدگی به آنها بسیار کند شده است». 
مستند" چند قطره خون" بهترین برنامه برای احقاق حقوق بیماران هموفیلی نام گرفت
اما این پرونده سال گذشته در اسفند ۹۲ بود که دوباره رسیدگی شد و با پخش مستند" چند قطره خون" بر سر زبان‌ها افتاد. این مستند به نوعی در زمینه این پرونده و با هدف رسیدن این بیماران به حقوقشان تهیه شده است حتی اشاره ای به مستند لوران فابیوس داشت.
قویدل در زمینه این مستند می‌گوید: « در این مستند به طور کامل مسائل بیماران هموفیلی و چگونگی رسیدگی به پرونده آنان نمایش داده شده است، در ابتدای مستند حتی از جنایت فرانسوی‌ها پرده برداشته است و روند ورود ایدز به ایران را از این دریچه توضیح داده است». 
علت اصلی رواج ایدز در ایران همان ورود خون های آلوده به ایران بود
وی می‌افزاید:« اگر در آن زمان به این دست بیماران در زمینه این ویروس توضیح داده می‌شد آنها ازدواج نمی‌کردند، در واقع مستند " چند قطره خون" نمایش زنده‌ای از این واقعیت است، بیماران از ابتلا به این ویروس آگاهی نداشتند بنابراین ازدواج کردند و موجب گسترش این ویروس مهلک در ایران شدند».
قویدل با ابراز امیدواری از پیگیری مسوولان درگیر این پرونده می‌گوید:« اگر هم اکنون هم برای قطع رابطه خود برای ورود این خون ها و حتی تجهیزات پزشکی از این شرکت اقدام کنیم امیدوارانه است، موکلی که مسوولیت بررسی این پرونده را بر عهده دارد به دنبال بررسی این پرونده است و به زودی جواب قطعی به آن صادر خواهد شد». 
قانونی در زمینه حمایت از معلولیت بیماران هموفیلی وجود ندارد
محسن اشراقی مسوول کانون هموفیلی اصفهان نیز با انتقاد از عدم حمایت قانونی در زمینه معلولیت این قشر می‌افزاید:« هم اکنون قانون معلولیت تنها شامل بیماران تحت نظر سازمان بهزیستی می‌شود در حالیکه این قانون باید برای تمام بیماران خاص که دچار این معلولیت می‌شوند اجرایی شود».
وی با اشاره به وضعیت داروی بیماران هموفیلی در سال گذشته می‌گوید:« تحریم‌های بسیار زیاد علیه ایران و نبود برخی از فاکتورهای انعقادی در ایران ما را هم تحت تاثیر قرار داد».
اشراقی وضعیت دارو را در حال حاضر مطلوب می‌داند و می‌افزاید: اکنون نیاز دارویی ما تامین شده است و بسیاری از بیمارستان ها به ویژه بیمارستان‌های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی سهمیه دارویی در این زمینه داشته و تاکنون با مشکلی در این بخش روبرو نیستم».
در حال حاضر و با رسیدگی جدی وزارت بهداشت ایران در سال گذشته به این پرونده امید تازه ای در دل بیماران زنده شده است، و به طور حتم در آینده ای نه چندان دور شاهد رسیدگی جدی به این شاکیان و احقاق حق آنها توسط وکیل ویژه و وزارت بهداشت خواهیم بود. 
گزارش و گفت و گو : زینب دبیری