به گزارش خبرگزاری ایمنا، نشست خبری فراخوان ملی شناسایی و نمایهسازی تولیدات علمی و راهبردی هیئت با عنوان «نقطه سرخط» امروز _یکشنبه هفتم دی_ با حضور حجتالاسلام علیرضا پناهیان، استاد حوزه و دانشگاه، مجید باباخانی، رئیس سازمان هیئت و تشکلهای دینی و مجید دایی دایی رئیس اندیشکده هیئت و همچنین مهدی امین فروغی، پژوهشگر حوزه تاریخ و هیئت در سازمان هیئت و تشکلهای دینی برگزار شد.
پژوهش در زمینه هیئت و مداحی، فقیر است
مهدی امین فروغی، پژوهشگر حوزه تاریخ و هیئت در سازمان هیئت و تشکلهای دینی اظهار داشت: پژوهش، آموزش و تولید سه پایهای است که به واسطه آن میتوان هر موضوعی را توسعه داد. پژوهش یکی از حوزههای مهم در زیست بوم هیئت و مداحی است که در آن فقیر هستیم. در دهه ۷۰-۸۰ این روند آغاز شد اما آنچنان بایسته و شایسته است هنوز اثر جامعی نداریم.
وی با اشاره به اینکه در قرون اولیه همواره شیعیان مهجور بودند، گفت: در آن دوران شاعران میاندار بودند و دعبل به تعبیر خود دار بر دوش شعر میگفت. در این دوران یک بیت شعر بهایش جان بود لذا پژوهش جایی نداشت.
امین فروغی با بیان اینکه تاریخ عاشورا همواره پر از فراز و نشیب بود و اگر کسی به آن میپرداخت مجازات میشد، گفت: این محدودیتها اجازه پژوهش نمیداد. از قرن نهم در دوره صفویه به بعد و حتی قاجار مورخان ایرانی کار در خور توجهی نداشتند. بلکه مستشرقان و غربیها ضمن سفری که به ایران داشتند اگر مصادف با ایام سوگواری بود گزارش میدادند، حتی در دوره قاجاریه که رواج عزاداری و سوگواری بود و در هر کوی و برزن مراسم داشتیم، کسی ماجرا را ننوشته است و لابهلای برخی یادداشتها از جمله یادداشتهای دوستعلی مملاک اطلاعاتی به دست میآید.
این پژوهشگر ادامه داد: در دهههای اخیر کارهای تحلیلی و پژوهشی در حوزه مقاتل، موسیقی مداحی و ادبیات رونق گرفت، در دهه ۷۰ این اتفاقات شروع شد و امروز به ما رسیده است. ما نیازمند پژوهش هستیم تا ببینیم این پدیده مهم که مرزها را گذرانده است، چه تاریخی و چه گذشتهای داشته است.
مردم سالانه ۱۰۰ همت برای برپایی مجالس اهل بیت هزینه میکنند
حجتالاسلام مجید باباخانی، رئیس سازمان هیئت و تشکلهای دینی در این نشست اظهار داشت: در عرصه فرهنگی کشور، هیئت جزو زندهترین مجموعههاست که پایه انقلاب دارد و بعد از انقلاب رونق بیشتری گرفت. هیئتها پایه گذار انقلاب اسلامی شدند و در ایام دفاع مقدس شور و شعور را هیئتها تقویت میکردند. در ایام کرونا، سیل، زلزله و … هیئتها پای کار بودند.
وی با بیان اینکه هیئتها کارنامه درخشان دارند، تصریح کرد: این میراث را باید پاس بداریم و یکی از مقدمات لازم برای انتقال این مفهوم به نسل بعدی، تحقیق علمی و پژوهش است. باید تولید ادبیات علمی کنیم. در این زمینه بسیار عقب هستیم.
باباخانی با اشاره به اینکه مردم سالانه بیش از ۱۰۰ همت برای برپایی هیئت و مجالس اهل بیت (ع) هزینه میکنند، گفت: این پدیده اجتماعی پیچیده که در هیچ کشوری شبیه ندارد، باید مورد بررسی قرار گیرد. موضوع مداحی که ترکیبی هنری است و مرده زنده میکند باید واکاوی شود. باید با کمک اندیشمندان در حوزه و دانشگاه زمینه رشد این ظرفیتها را فراهم کنیم.
پدیده هیئت و عزاداری، معجزه جاری دین آخرین پیامبر است
حجتالاسلام علیرضا پناهیان، استاد حوزه و دانشگاه هم در این نشست اظهار داشت: شاید اولین رسم و رسوم عزاداری در ایران به مشهد اردهال برگردد که توسط شهید والامقامی گرفت که فرزند امام باقر بود. مردم این رسم را در تاریخ شمسی حفظ کردند. کاری در کاشان و فین رقم میخورد از جایی الگو نگرفته است.
وی با بیان اینکه در سال ۱۳۸۷، با پایاننامهای با موضوع هیئت مواجه شدم و دانشجو من را مشاور معرفی کرد و یکسال روی آن کار کردم، گفت: ما در آغاز راه هستیم. برای شاخههای مختلف علوم انسانی پدیده هیئت قابل تأمل است. چرا برخی با حضور در هیئت حالشان خوب میشود یا با شنیدن مداحی حالشان خوب میشود یا آسیبهایی که وجود دارد همه قابل بررسی است.
پناهیان با بیان اینکه هیئت از حیث روانشناسی دین، جامعهشناسی و علوم سیاسی و … قابل تحلیل و بررسی است، گفت: اقتصاد و معماری هیئت قابل بررسی و مطالعه است. روضهخانهها در معماری ما جای دارند. در مسیر نجف به کربلا سه موقف داریم که شاید هزاران نفر در آن جای میگیرند. این موقفها معماری جالبی دارد که معماری مشابه ایران دارد. امروز در اینها به دلیل آثار باستانی بسته است. در بعد هنری در موضوعات آوایی، نمایش و ادبیات هم هیئت و مداحی قابل بررسی است.
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: جلسات نقد و بررسی عالمانه درخصوص آنچه در هیئت رخ میدهد کم داریم. راه اصلاح و رشد هرچه در هیئت میگذرد، تشویق کردن اتفاقات خوبی است که در هیئت رخ میدهد. در دانش مدیریت هم هیئت قابل بررسی است. بهترین حکمرانی را در هیئت میبینیم. در هیئت نهایت مردم سالاری است و شایسته سالاری رواج دارد و هرکس که از همه خادمتر است، رئیس باقی هیئتها میشود.
وی گفت: زندگی مواساتی و همدلانه که آرزوی جامعه و از ویژگیهای دوران ظهور است، در هیئتها رواج دارد. در هیئت با فضای محبت، نظم برقرار میشود. در اربعین که نمایشگاه بینالمللی هیئتها است، کمترین نیروی امنیتی را داریم و یک نظم بدون ناظم را داریم. این پدیدهها باید مورد پژوهش قرار گیرد تا بشناسیم و آن را ارتقا دهیم. نباید هیئت در حال بکر اولیه خود باقی بماند و ارتقای آن برعهده اندیشمندان و عاقلانی است که آن را درک میکنند.
پناهیان با اشاره به دیپلماسی عمومی موجود در هیئت و مداحی گفت: در حوزه علمیه هم نیاز داریم درخصوص هیئت و مداحی پژوهش کنیم. باید بررسی کنیم که چگونه سرایش یا خواندن یک بیت شعر در مدح اهل بیت پاداش بهشت دارد یا تظاهر به گریه به اندازه خود آن ثواب دارد. هیئت در معارف دینی بسیار جای تحقیق دارد.
وی گفت: هیئت و مداحی یک افتخار فرهنگی برای دین و کشور ماست که اگر دست دیگران بود، به گونه دیگر به آن میپرداختند. پدیده هیئت و عزاداری و ذکر اهل بیت و ذکر سیدالشهداء را معجزه جاری دین آخرین پیامبر میدانم و شناخت این پدیده ما را برای آشنایی، اعتلا و صیانت از این معجزه بیشتر میکند. برخی روشنفکران در این کشور، روضهخوان میکشتند یا خانهنشین میکردند تا انقلاب پیروز شود.
حجتالاسلام محمدمجید دایی دایی، رئیس اندیشکده هیئت در این نشست گفت: مقاله، پایاننامه، کتاب، پیمایش آماری و تاریخی، یادداشتهای موضوعی، پژوهشهای لازم برای مستندسازی و … در این فراخوان میگنجد. در این فراخوان دنبال تولید اثر جدید نیستیم.
وی با اشاره به اینکه در سومین همایش علمی هیئت دنبال تولید مقاله جدید با موضوع هیئت و خانواده هستیم، گفت: آثار در این فراخوان در پایگاه اندیشه هیئت بارگذاری میشود تا دیگر پژوهشگران استفاده کنند. هدف این پایگاه ارائه نظام مسائل هیئت و معرفی تحقیقات انجام شده است.
دایی دایی با بیان اینکه پژوهشگران برای این فراخوان تا پانزدهم بهمن فرصت دارند تا آثار خود را ارسال کنند، گفت: از رسانهها خواستاریم تا مطالبهگری برای پژوهش علمی در حوزه هیئت و مداحی داشته باشند.
نظر شما