به گزارش خبرگزاری ایمنا، از پیامبر (ص) نقل است: رجب ماه خداست، شعبان ماه من است و رمضان ماه امت من است. همچنین ثواب روزهداری یک روز ماه رجب را ثواب یک ماه روزه ذکر شده است. نخستین شب جمعه ماه رجب را لیلة الرغائب میگویند که برای آن اعمال و آداب خاصی آمده است. در ایران سنت اعتکاف در روزهای ۱۳ تا ۱۵ این ماه، که به ایام البیض معروفند، به طور ویژه برگزار میشود.
مهمترین واقعه تاریخی ماه رجب بعثت پیامبر اکرم (ص) است. تولد امام علی (ع)، امام باقر (ع) و امام جواد (ع) و نیز شهادت امام هادی (ع) و امام کاظم (ع) از دیگر مناسبتهای این ماه هستند.
انجام زیارت معصومان بهویژه زیارت امام حسین (ع) در اول و وسط ماه (که به سبب غفلت مردم از فضیلت آن غفیله نام گرفته است) و نیز زیارت امام رضا (ع) و خواندن دعای یا من ارجوه در ماه رجب سفارش شده است.
چرا ماه رجب
رجب به معنای بزرگ داشتن و عظیم شمردن است. ماه رجب به معنای ماهی است که بزرگ و محترم شمرده میشود. به نقل منابع لغوی، عرب از دوران جاهلیت پیش از اسلام این ماه را بزرگ میداشته و از جنگ در آن پرهیز میکرده است. مُرَجَّب هم به معنای بزرگ داشته شده است. ماه رجب با اوصاف و نامهای دیگری نیز خوانده شده است. به این ماه «رجب الفَرْد» گویند؛ به این جهت که از سه ماه حرام دیگر که در پی هم واقع شدهاند، یعنی ذیالقعده، ذیالحجه و محرم جدا افتاده است. به این ماه «رجب المُضَر» نیز گویند، به این جهت که قبیله مُضَر برای این ماه احترام ویژهای قائل بودند. رجبُ الاَصَمّ، رجبُ المُرَجَّب، رجبُ الحرام، مُنصَل الأَسِّنه و مُنصَل الأَلّ از دیگر نامهای این ماه است در جاهلیت و آن را بدین جهت چنین نامیدند که در این ماه (به خاطر اینکه از ماههای حرام بود) سِنانها (نیزه و سرنیزه) را از خود دور میکردند و دست به جنگ نمیبردند و به یکدیگر نمیتاختند. (از اقرب الموارد).
در نامگذاری این ماه به «رجب الاصَبّ» و «رجب الاصَمّ» از پیامبر اکرم (ص) نقل است که فرمود:
«سُمِّیَ شَهرُ الرَّجبِ الاَصَبَّ ِلاَنَّ الرّحمةَ تُصَبُّ عَلَی اُمَّتی فیهِ صَبّاً وَ یُقالُ الاصَمُّ لِاَنَّهُ نُهِیَ فیهِ عَن قِتالِ المُشرکینَ وَ هُوَ مِنَ الشُّهورِ الحُرُم.» «ماه رجب را اَصَبّ نامیدهاند چون در این ماه رحمت الهی بر امت من فرو میریزد و ماه اَصَمّ میگویند چون در این ماه از جنگ با مشرکان نهی شده است و چون صدایی برای فرا خواندن به جنگ (نه فراخوانی برای جنگ و نه شیهه اسب و نه صدای کشیده شدن شمشیر از نیام) در این ماه شنیده نمیشود گویا این ماه از این نظر ناشنواست.»
ماه رجب پیش از اسلام
ماه رجب نزد اعراب جاهلی حرمت و ارزش والایی داشته است به گونهای که در این ماه جنگ، خونریزی، قتل، غارت و شبیخون ممنوع و حرام بوده است. پس از ظهور اسلام بر اعتبار و ارزش این ماه افزوده شد و جنبههای دینی به این ماه قداست بخشید.
فضیلت و جایگاه ماه رجب
از عبدالله بن عباس نقل است که چون ماه رجب فرا میرسید، مسلمانان اطراف پیامبر حلقه میزدند و پیامبر پس از ثنای خداوند و یادی از پیامبران پیش از خود میفرمود:
«ای مسلمانان! ماه بزرگ و با برکتی بر شما سایه افکنده است و آن ماه اَصَبّ است که رحمت الهی بر کسی که او را پرستش میکند فرو میریزد مگر مشرک یا کسی که بدعتی را در اسلام اظهار و ایجاد کرده است. به راستی که در ماه رجب شبی است که هر کس در آن بیدار باشد و نماز گزارد خداوند جسدش را بر آتش حرام میکند و هزار مَلِک با او مصافحه میکنند و هزار ملک تا همانند آن روز برای او استغفار میکنند. سپس فرمود: هر کس روزی از ماه رجب را روزه بگیرد، از ترس روز قیامت در امان است و از آتش جهنم نجات مییابد».
ماه رجب در نزد عارفان و اهل سیر و سلوک از جایگاه ویژهای برخوردار است. علامه طهرانی در تمام ایام سال به ماه رجب از همۀ شهرها و ماهها اهتمام بیشتری داشت و براین باور بود که ماه رمضان برای عامّۀ مردم سودمندتر است ولی ماه رجب برای خصوص سالکان الی الله نفعش از ماه رمضان بیشتر است و تأثیراتی که در ماه رجب بر نَفْس وارد میشود آن تأثیرات، تأثیرات عمیقتر و زیربنایی تری است. وی هم چنان به مراقبه شدید در این ماه توصیه میکرد.
علامه طهرانی از سید علی قاضی طباطبایی (بر اساس دستورالعمل مکتوبی از ایشان خطاب به شاگردانش)
توصیههایی را در باره ماههای رجب، شعبان و رمضان و به خصوص ماه رجب نقل کرده است که عبارتند از: توبه، خواندن نمازهای واجب با نوافلش در حد امکان، خواندن نماز ظهر در وقت فضیلت، تأکید فراوان بر خواندن نماز شب و توجه به نقش بسیار مؤثرش در سیر و سلوک برای رسیدن به مراتب کمال، قرائت قرآن کریم در نافلههای شب، مداومت بر سجدۀ یونسیه و گفتن ذکر یونسیه در سجده، زیارت مشهدِ اعظم، یعنی حرم امام علی (ع) و سایر مشاهد مشرفۀ اهلبیت (ع) و مساجد معظمه مانند: مسجد الحرام، مسجدالنبی، مسجد کوفه، مسجد سهله و… مداومت بر تسبیحات حضرت زهرا (س) پس از نمازها، دعا برای فرج امام مهدی (عج) در قنوت نماز وتر و در هر روز و در همۀ اوقات و همۀ دعاها، خواندن زیارت جامعۀ کبیره در روز جمعه، قرائت قرآن روزانه حداقل یک جز، شتاب در دیدار و زیارت فراوان برادران نیکوکار، التزام به زیارت قبور از اعمال توصیه شده این ماه است.
ماه رجب، مقدمه ماه رمضان
آیت الله سید علی خامنه ای در دیدار اقشار مختلف مردم (۱۳۹۲/۰۲/۲۵) بیان کردند: بزرگان و اهل معنا و اهل سلوک، ماه رجب را مقدمهی ماه رمضان دانستهاند. ماه رجب، ماه شعبان، یک آمادگاهی است برای اینکه انسان در ماه مبارک رمضان که ماه ضیافت الهی است بتواند با آمادگی وارد شود. آمادگی به چیست؟ در درجهی اول، آمادگی به توجه و حضور قلب است؛ خود را در محضر علم الهی دانستن، در محضر خدا دانستن «سبحانَ مَن اَحصیٰ کُلَّ شیءٍ علمُه» همهی حالات خود را، حرکات خود را، نیّات خود را، خطورات قلبی خود را در معرض و محضر علم الهی دانستن؛ … با این حالت، با یک طهارتی، با یک نزاهت و پاکیزگیای، انسان وارد ماه رمضان شود «شستشوئی کن و آنگه به خرابات خِرام»؛ شستشوکرده وارد ماه رمضان شود - آن وقت در محضر ضیافت الهی حداکثر بهره را خواهد برد. ماه رجب را با این چشم نگاه کنید.
نظر شما