به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، در پی افزایش تنشهای ژئوپلیتیکی میان چین و ایالات متحده آمریکا، شرکتهای چینی بیش از هر زمان دیگر به انتقال مقر خود به سنگاپور روی آوردهاند. تحلیلگران معتقدند بسیاری از این شرکتها با این اقدام میکوشند تا خطرات ناشی از فشارها و تحریمهای فزاینده را کاهش دهند و از مزایای موقعیت تجاری و سیاسی سنگاپور بهرهمند شوند.
این روند نخستین بار در اواخر نخستین دوره ریاستجمهوری دونالد ترامپ و در بحبوحهی جنگ تجاری میان واشنگتن و پکن آغاز شد. از آن زمان روند مهاجرت شرکتهای چینی شتاب گرفته است و اکنون از بخشهای مرتبط با فناوریهای پیشرفته و مواد معدنی گرفته تا زیستفناوری را در بر میگیرد.
در حال حاضر میزان تمایل شرکتهای چینی برای استقرار در سنگاپور طی یک سال گذشته حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش داشته است. هرچند آمار رسمی دقیقی در دست نیست، اما گفته میشود، موج جدیدی از درخواستها از سوی شرکتهایی در جریان است که بهدنبال تنوعبخشی جغرافیایی و رهایی از فشارهای سیاسی هستند. نمونههایی از این موج را میتوان در شرکتهای مختلفی همچون تراهاپ (Terahop، تولیدکننده محصولات نوری)، واندی (DayOne، فعال در حوزه مراکز داده)، مأنوس ایآی ( Manus AI، در زمینه هوش مصنوعی) وکملکس ( ChemLex در حوزه سنتز شیمیایی مبتنی بر هوش مصنوعی) مشاهده کرد.
سنگاپور برای شرکتهایی که میان آمریکا و چین گرفتار شدهاند، موقعیتی استراتژیک فراهم میکند. این کشور نهتنها روابط بینالمللی باثباتی دارد، بلکه با ۲۸ توافقنامه تجارت آزاد از جمله با ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا و کشورهای آسیایی، مرکز مهمی برای تجارت فراملی محسوب میشود. علاوهبر این، تعرفه واردات کالاهای سنگاپوری به آمریکا تنها ۱۰ درصد است؛ مزیتی که برای شرکتهای چینی بسیار جذاب به نظر میرسد. این کشور برند قابل اعتمادی در سطح جهانی دارد و نهتنها بیطرف و چندفرهنگی است، بلکه محیطی سازگار با مدیران و نیروی کار چینی فراهم کرده است، با این حال همین مزیت گاه موجب میشود سنگاپور در میانهی کشمکش قدرتهای بزرگ گرفتار شود.
در سالهای اخیر، بعضی از شرکتهای مستقر در سنگاپور در معرض نظارت شدید آمریکا قرار گرفتهاند. برای نمونه، شرکت مگااسپید ( Megaspeed) که از یک شرکت بازیسازی چینی منشعب شده، متهم به انتقال غیرقانونی تراشههای هوش مصنوعی انویدیا Nvidia به چین شده است. در سال ۲۰۲۳ نیز سنگاپور شاهد بزرگترین پرونده پولشویی تاریخ خود بود که چندین سرمایهگذار چینیتبار در آن دخیل بودند.
با وجود این چالشها، بسیاری از شرکتها انتقال به سنگاپور را فرصتی برای ادامه فعالیت در بازار بینالمللی و کاهش ریسکهای تجاری میدانند، هرچند تجربه شرکتهای بزرگی همچون شین (Shein) و تیکتاک (TikTok) نشان میدهد اقامت در سنگاپور بهمعنای رهایی صرف از فشارهای سیاسی نیست. شین، حتی پس از انتقال دفتر مرکزی خود از نانجینگ به سنگاپور، همچنان برای عرضه سهام در آمریکا و بریتانیا با موانع سیاسی روبهرو شد و اکنون مجبور است برای عرضه عمومی در هنگکنگ از دولت چین اجازه بگیرد. در همین حال مدیرعامل سنگاپوری تیکتاک نیز بارها در کنگره آمریکا درباره پیوندهای احتمالی شرکت با دولت چین مورد پرسش قرار گرفته است.
حتی در سطح سرمایهگذاری نیز شواهدی از محدودیتهای این استراتژی دیده میشود. در سال ۲۰۲۴، صندوق سرمایهگذاری یوکسیائو ( Yuxiao Fund) که در سنگاپور ثبت شده اما ریشهای چینی دارد، نتوانست سهم خود را در شرکت استخراج عناصر نادر مواد معدنی شمالی (Northern Minerals) در استرالیا افزایش دهد، زیرا مقامهای استرالیایی نگران ارتباط این صندوق با چین بودند.
کارشناسان بر این باورند که انتقال مقر به سنگاپور بیشتر برای شرکتهای کوچک و متوسط مزیت دارد و برای غولهای فناوری یا تولیدکنندگان بزرگ، کمتر مؤثر است. آنها معتقدند شرکتهایی با فعالیت محدود همچون دفاتر خانوادگی یا شرکتهای بازرگانی کوچک، بهدلیل سطح پایینتر توجه عمومی و نظارتی، آسانتر میتوانند از فضای بیطرف سنگاپور بهرهمند شوند.
یکی از نمونهها شرکت بیوتکنولوژی شاندونگ بوان (Shandong Boan Biotechnology) است. معاون اجرایی این شرکت اظهار کرد شاخه سنگاپوری آن برای تأمین مالی فعالیتهای شرکت در آمریکا ایجاد شده است. او توضیح داد که از طریق سنگاپور، دسترسی به منابع مالی بینالمللی سریعتر و کمریسکتر از انتقال مستقیم سرمایه از چین است، با این حال هشدار میدهد که در آینده ممکن است نهادهای آمریکایی نیز ساختار چنین شرکتهایی را زیر نظر بگیرند و توجه دولت ایالات متحده آمریکا را جلب کنند.
بهاینترتیب هرچند سنگاپور بهعنوان یکی از مهمترین مراکز اقتصادی آسیا فرصت بزرگی برای شرکتهای چینی فراهم کرده است، در جهانی که سیاست و اقتصاد به شدت درهمتنیدهاند، حتی این کشور کوچک و بیطرف نیز نمیتواند تمام پیامدهای رقابت میان این دو ابرقدرت را خنثی کند. انتقال شرکتها به سنگاپور اگرچه سپری موقت در برابر تنشهای فزاینده است، اما تضمینی برای رهایی از نگاه و نظارت قدرتهای غربی نخواهد بود.
نظر شما