به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از لایوساینس، دانشمندان ساختار ژئولوژیکی عظیمی را بیش از ۲۰ کیلومتر ضخامت در زیر پوسته اقیانوسی منطقه برمودا کشف کردهاند که تاکنون هیچ نظیر آن در دیگر نقاط زمین مشاهده نشده است. این لایهٔ سنگی شاید بازماندهٔ فعالیتهای آتشفشانی ۳۱ میلیون سال پیش است و ممکن است توضیحی برای پدیده «تورم اقیانوسی» اطراف جزایر برمودا باشد که بدون هیچ فعالیت آتشفشانی همچنان بالاتر از کف اقیانوس باقی مانده است.
در یکی از شگفتانگیزترین کشفیات اخیر در علوم زمینشناسی، پژوهشگران به لایهای غیرمعمول و ضخیم از سنگ در عمق زیر جزایر برمودا دست یافتهاند ساختاری ژئولوژیکی که تاکنون هیچ نمونهٔ مشابهی در دیگر مناطق جهان مشاهده نشده است. این کشف که میتواند درک ما از ساختار پوستهٔ زمین را تغییر دهد، تازهترین راز علم زمین را در دل اقیانوس اطلس فاش میکند.
در حالت معمول، در نقاط مختلف کف اقیانوس، پوستهٔ اقیانوسی مستقیم به گوشته (mantle) زیرین خود میپیوندد. اما در زیر برمودا، دانشمندان یک لایهٔ سنگی با ضخامت بیش از ۲۰ کیلومتر (بیش از ۱۲.۴ مایل) را کشف کردهاند که بین پوسته و گوشته قرار گرفته است پدیدهای که تاکنون در هیچ بخش دیگری از زمین دیده نشده است. این ساختار عظیم سنگی با استفاده از دادههای امواج لرزهای سایشگرفته از زمینلرزههای دوردست شناسایی شده است؛ روشی که دانشمندان با تحلیل تغییرات سرعت و مسیر امواج لرزهای توانستند تصویر واضحی از لایههای عمیق زیر سطح ارائه دهند.
یکی از اسرار دیرینه دربارهٔ منطقه برمودا این است که اقیانوس اطراف این جزایر بهصورت یک تورم ژئوفیزیکی بلندتر از مناطق اطراف خود قرار دارد — امری که با الگوهای مرسوم فعالیتهای آتشفشانی هیچگاه سازگار نبوده است. آخرین فورانهای آتشفشانی شناختهشده در این منطقه حدود ۳۱ میلیون سال پیش رخ دادهاند و از آن زمان تاکنون این تورم بالا باقی مانده است، بیآنکه هیچ فعالیت آتشفشانی فعالی موجب حفظ آن باشد. پژوهشگران معتقدند این لایهٔ سنگی غیرمعمول ممکن است بازماندهٔ فورانهای باستانی گوشته باشد که در زمانهای گذشته به داخل پوسته رانده شده و سپس در همانجا جامد شده است. بهعبارتی این لایه مثل یک قایق سنگی تحت پوسته نقشبندی شده و بخشهای پایینتر را بالا نگه داشته است. تیم تحقیقاتی به سرپرستی ویلیام فرازر (William Frazer)، لرزهشناسی از Carnegie Science در واشنگتن دی. سی، و جفری پارک (Jeffrey Park)، استاد علوم زمین از دانشگاه ییل، با تحلیل امواج لرزهای ناشی از زمینلرزههای بزرگ جهانی توانستند تصویر این لایهٔ عجیب را استخراج کنند. امواجی که هنگام عبور از مرزهای لایههای مختلف زمین ناگهان تغییر سرعت و جهت میدهند همان سیگنالهایی که به دانشمندان کمک کرد تا وجود این لایهٔ ضخیم را تأیید کنند. تا کنون چنین لایهای در هیچ کجا به این شکل شناسایی نشده بود — نه در مناطق اقیانوسی دیگر، نه زیر قارهها. این سوال هنوز بیپاسخ مانده که این ساختار چگونه و چه زمانی شکل گرفته و آیا نمونههای مشابه آن در دیگر گوشههای جهان وجود دارند یا خیر.
ساختارهای گوشتهای مشابه در دیگر جزایر آتشفشانی همچون هاوایی با نام «هاتاسپاتها» شناخته میشوند، اما برمودا از این لحاظ یک مورد بهطور کامل استثنایی است، چون فعالیت آتشفشانی در آن وجود نداشته و هنوز تورم کف اقیانوس پابرجاست. پژوهشگران بر این باورند که چنین لایههای غیرمعمول میتواند دید ما از تکامل زمین، منشأ فعالیتهای باستانی گوشته و حرکت صفحههای تکتونیکی را گسترش دهد. این یافته در مجلهٔ Geophysical Research Letters منتشر شده است و توجه جامعهٔ علمی را به خود جلب کرده است.
تحلیل نمونههای آتشفشانی منطقه نیز نشان میدهد سنگهای آتشفشانی برمودا محتوای سیلیکای کمی داشته و در عوض غنی از کربن هستند نشانهای از اینکه ممکن است این لایههای سنگی به عمق گوشتهٔ زمین و زمان تشکیل ابرقارهٔ پانژه ارتباط داشته باشند.
دانشمندان اکنون در تلاش هستند تا بفهمند آیا این پدیده فقط مختص برمودا است یا در دیگر جزایر اقیانوسی نیز قابل مشاهده است. این پژوهش میتواند به تعریف دوبارهٔ مدلهای مرسوم ساختار درونی زمین کمک کند و رازهای بیشتری از تاریخ زمین را آشکار سازد.
نظر شما