جواد باغبان، باغبان ظهر امروز _ پنجشنبه بیستم آذر_ در نشست مشترک با مدیران ارشد بانک مرکزی، استاندار و نمایندگان مجلس با هدف تعامل و بررسی مشکلات صندوقهای قرض الحسنه اظهار کرد: لازم است چنین گردهماییهایی را بیشتر برگزار کنیم با توجه به اینکه قرضالحسنه یک نهاد مردمی، دینی و مردم گرا است که در این زمینهها کار میکند.
وی با اشاره به دغدغههایی که در حوزه قرض الحسنه وجود دارد، گفت: این موضوع از جنبه سیاستهای بانک مرکزی به عنوان نهاد نظارتی و حاکمیتی مد نظر است به همین دلیل در رویکرد دو سه ساله اخیر زحمات زیادی برای پیگیری حل مشکلات قرض الحسنه کشیده شده و توانستیم از نظرات نمایندگان مجلس به عنوان قانون گذار استفاده کنیم.
مدیرکل نظارت غیربانکی بانک مرکزی پرسش و دغدغه اصلی برای نهاد حاکمیتی در حوزه صندوقها را موضوع ساماندهی و تنظیمگری صندوقها اعلام کرد و افزود: در نظام پولی و مالی کشور ابزارهایی برای تأمین مالی وجود دارد که بانکها و صندوقهای قرضالحسنه نقش عمدهای در آنها ایفا میکنند و بازیگران اصلی نظام تأمین مالی در کشور هستند، درباره صندوقهای قرضالحسنه میتوان گفت که این نهاد به صورت دینی و مردمی شکل گرفته و در یک نظام تأمین مالی خرد نقش اساسی دارند.
وی با اشاره به نقش صندوقها در شمول مالی تاکید کرد: از این نظر که گستره جغرافیایی حوزه فعالیت صندوقها در کشور بسیار وسیع است و میتوانند در تأمین مالی به مردم محروم و آسیب دیده و حل مشکلات آنها کمک کنند به همین دلیل شبکه فراگیری را تشکیل دادند که شمولیت مالی و برخورداری بسیاری از مردم را در بر میگیرد و این موضوع، صندوقهای قرض الحسنه را ویژه کرده است.
باغبان نقش قرضالحسنه ها در تأمین مالی خرد جامعه را اساسی بیان کرد و گفت: هیئت امنا و هیئت مدیرههایی که در این فضا کار میکنند در این بازار کسب و کاری حوزههای قرض الحسنه نقش اساسی دارند با این حال، صندوقهای قرض الحسنه در دهههای مختلف افت و خیزهای زیادی داشتند از جمله در قانونهای برنامه ششم توسعه یا در قانون بازار متشکل پولی همچنین در دهههای قبل با قانونهای بالادستی در زمینه توسعه و تنظیمگری مختلف.
وی با اشاره به فراز و نشیبهای فراوان در دوران فعالیت صندوقها ادامه داد: در زمانی فعالیت آنها توسعه پیدا کرد اما در برههها و دهههایی نیز عملیاتشان کاهش پیدا کرد حتی دهههایی در حوزه تنظیمگری در برنامه ششم توسعه نظم و نظام بهتری پیدا کردند و در دورههای دیگری شرایط بدتری داشتند به دلیل مشکلاتی که هنوز گریبان گیر صندوقهای قرض الحسنه است.
مدیرکل نظارت غیربانکی بانک مرکزی خاطرنشان کرد: به دنبال همین سیاست و رویکردها در مجلس دو قانون برای بانک مرکزی همچنین در قانون برنامه هفتم توسعه در قالب نظام تأمین مالی خرد پیشبینی شد که در آنها بانک مرکزی را موظف به ساماندهی و تنظیمگری این نظام تأمین مالی خرد کردند از سوی دیگر در قانون بانک مرکزی نیز ترویج و گسترش سنت قرضالحسنه مورد توجه قرار گرفت و تکلیف پیگیری این دو موضوع بر گردن بانک مرکزی گذاشته شد.
وی از تعامل با نمایندگان برای تقویت رویکرد تسهیلگری و توسعهای بانک مرکزی در قبال صندوقها خبر داد و گفت: قانون برنامه هفتم توسعه تکلیف را به طور کامل مشخص کرده تا از فراز و نشیبها جلوگیری کند به این شکل که در قالب یک نهادسازی مردمی قوی از این صندوقها استفاده کنیم زیرا معتقدیم که فرایند دریافت تسهیلات از نظام بانکی با مشکلات فراوانی روبهرو است.
باغبان خاطرنشان کرد: در شرایط کاری و اقتصادی شرایط محیطی کنونی کشور بسیاری از افراد نیازمند تأمین مالی و دریافت وام از بانک خواهند شد تا از آن برای توسعه کسب و کار یا مشاغل خانگی و موضوعات دیگر استفاده کنند که در این زمینه صندوقها بسیار کمک حال هستند و میتوانند نقش اساسی ایفا کنند.
وی رویکرد توسعه صندوقها و تسهیلگری در این زمینه را در دستور کار بانک مرکزی اعلام کرد و توضیح داد: بانک مرکزی به عنوان حکمران پولی و مالی کشور تلاش میکند مشکلات مجوزدهی این بخش را حل کند زیرا صندوقها با دو سه مشکل اساسی در زمینههای ثبتی، تغییرات هیئت مدیره، هیئت امنا و مشکلات مالیاتی صاحبان صندوقها رو به رو هستند همچنین برخی از معضلات حسابهای اجارهای که به نام صاحبان نبود و این شرایط باعث اجرای سیاستهایی در این بخش شده است.
شفافیت مالی نیازمند نظارت، حسابرسی و بازرسی درست از صندوقها
مدیرکل نظارت غیربانکی بانک مرکزی با اشاره به تعامل با نمایندگان مجلس، صاحبان این حرفه و خبرگان برای تهیه دستورالعمل فعالیت صندوقهای قرضالحسنه ادامه داد: بر اساس دو رویکرد مشخص ریسک محوری همچنین سطح ریسک دامنگیر صندوقها از سوی دیگر با توجه به نوع سطح فعالیت آنها دستهبندی خاصی را برای صندوقها شکل دادیم که این موضوع باعث شد دستورالعمل با همه فراز و نشیبها و مشکلاتی که در گریبان گیر این سند بوده آن را تصویب کردیم و برای اجرا به صندوقها ابلاغ کردیم.
وی از وجود مشکلات احتمالی در این دستورالعمل خبر داد و گفت: صندوقهای قرض الحسنه نیازمند این هستند که شفافیت مالی به عنوان یکی از ویژگیهای نهادهای پولی در آنها استوار باشد، این موضوع نیازمند نظارت، حسابرسی و بازرسی درست از صندوقها همچنین ارائه اطلاعات مالی به نهادهای حاکمیتی و نظارتی از جمله بانک مرکزی است.
باغبان با اشاره به اعلام مطالب جسته گریختهای درباره نبد شفافیت مالی در صندوقها بیان داشت: بیشتر صندوقها به دنبال داشتن شفافیت مالی هستند و صندوقهایی که در سطوح مختلف بالا کار میکنند میتوانند صورت مالی حسابرسی شده و اطلعات مالی شفاف خود را به نهاد حاکمیتی که بانک مرکزی است ارائه دهند.
وی شفافیت اطلاعات را یک بازی دو سر سود برای بانک مرکزی و صندوقها عنوان کرد و گفت: به عنوان نهاد رکولاتور میتوانیم تنظیمگری درستی برای صندوقها داشته باشیم و آنها نیز بتوانند از مزایای این کمک مردمی و راحت کار کردن در بستر مناسب استفاده کنند.
شکلدهی نهادسازی قوی در این حوزه
مدیرکل نظارت غیربانکی بانک مرکزی با تاکید بر تلاش بانک مرکزی برای شکلدهی یک نهادسازی قوی در این حوزه گفت: قرض الحسنهها باید به عنوان اشخاص تحت نظارتی که به شرایط اقتصادی کشور کمک میکنند مورد توجه قرار گیرند و همین رویکرد تاکنون اتفاق افتاده است زیرا در حوزه تنظیم گری و نظارت در بانک مرکزی تاکید داریم که باید قرض الحسنه توسعه پیدا کند.
وی با اشاره به آماری از نظام تأمین مالی کشور افزود: در طول دو سه سال گذشته نزدیک به سه هزار و ۶۰۰ تا ۷۰۰ صندوق دارای شناسه ملی در کشور شناسایی و در سامانههای حاکمیتی ثبت شده که بر اساس آمار سامانههای بانک مرکزی تقریباً هزار و ۶۰۰ صندوق خیلی فعال نیستند یعنی با داشتن شناسه ملی اما عملکردی ندارند.
دو درصد حجم نقدینگی در صندوقها
باغبان خاطرنشان کرد: بقیه صندوقها فعال هستند و گاهی با حسابهای هیئت امنا و هیئت مدیره کار میکنند همچنین یک دسته صندوقها بر اساس اطلاعات حسابهای شخصی فعالیت دارند زیرا نمیتوانند تغیرات ثبتی خود را در اداره ثبت شرکتها انجام دهند.
وی حجم منابع مالی این صندوقها را در شهریور ۱۳۰ همت برشمرد و گفت: با در نظر گرفتن این رقم در نظام تأمین مالی و بانکها و در صورتی که حجم نقدینگی و منابع پولی آنها را ۱۲ هزار همت در نظر بگیریم حدود یک تا دو درصد حجم نقدینگی در صندوقها قرار دارد که عدد کمی است باید برای توسعه صندوقها گام اساسی برداریم.
مدیرکل نظارت غیربانکی بانک مرکزی بزرگ شدن صندوقها را ضروری دانست و اظهار کرد: این نهاد مردمی با پشتوانههای دینی و مردمی آن، ویژه کشور ما است و اکنون لازم است که صندوقها توسعه پیدا کرده و قویتر شوند و رشد بیشتری داشته باشند.
وی با تاکید بر ظرفیت توسعه صندوقهای قرضالحسنه گفت: ممکن است در آینده نزدیک چتد صندوق در قالب یک صندوق بتوانند بانک قرضالحسنه تشکیل دهند تا به مردم در قالب تسهیلات قرضالحسنه کمک کنند و با توجه به وجود چنین فکر و نیتی در بانک مرکزی، اگر صندوق هاانتظام بخشی و شفافیت مالی و عملیاتی درستی خود را بیشتر به ظور برسانن دو اطلاعات شفاف و درست ارائه کنند اطلاعات مالیاتی و مبارزه با پولشویی آنها تکمیل خواهد شد.
باغبان وجود نظارت بر این مؤسسات مالی را ضروری دانست و افزود: برنامه بانک مرکزی توسعه در این بخش است بنابراین اطمینان داشته باشید که در این راستا قوانین نوشته و دستورالعملها اجرا شده زیرا تفکر غالب توسعه صندوقها و شکلگیری تنظیمگری روی شخصیت حقوقی آنها است.
وی این فرایند را زمینهساز صدور مجوزهای لازم از بانک مرکزی برای صندوقها بیان کرد و گفت: با دریافت این مجوز میتوانید در یک بستر امن و راحت و با خیالب آسوده به کار ادامه دهید همچنین بر اساس آمارها حدود ۷۲۰ صندوقی که در استان اصفهان شکل گرفته که ۲۰۰ صندوق تنها شناسه ملی دارند و غیر فعال هستند، ۵۲۰ صندوق فعالند که از این تعدادحجم کل منابعشان به ۳۲ تا ۳۳ همت میرسد.
رتبه دوم فعالیت صندوقهای قرضالحسنه
باغبان اصفهان را در رتبه دوم کشوری از نظر تعداد فعالیت صندوقهای قرضالحسنه توصیف کرد و ادامه داد: در صورتی که صندوقهای بزرگ و حاکمتیی در تهران را از این فهرست خارج کنیم، رتبه اول از آن صندوقهای استان اصفهان است که از تعداد ۵۲۰ صندوق استان اصفهان طبق آمار ۲۳۳ صندوق در اصفهان و بقیه در شهرستانهای استان قرار دارند.
وی تاکید کرد: این حجم از گردش وتراکنش نیازمند آن است که توانمندی موجود در صندوقها افزایش پیدا کرده و قدرتمندتر شود پیگیری نمایندگان نیز در این زمینه زیاد است که باعث میشود وظیفه شما برای استفاده از این فرصت ایجاد شده از سوی قانونگذار و سیاستگذاران کشور بااهمیتتر شود.
مدیرکل نظارت غیربانکی بانک مرکزی با اشاره به اینکه در بانک مرکزی به روی صندوقها باز است، یادآور شد: با سیاستهایی که وجود دارد، سعی میکنیم که به سمت مجوزدهی سوق پیدا کنیم اما گاهی صندوقها در این مسیر حرکت نمیکنند زیرا ممکن است تصور کنند که بانک مرکزی به آنها مجوز نمیدهد در حالی که ظرفیتهای لازم شکل گرفته است و با فراهم شدن زیرساختها و تأمین دستورالعملها میتوان گفت که ساختارها و قاعدهها شکل گرفته است و منتظر شما هستیم که اطلاعات را به بانک مرکزی ارائه دهید تا موضوع مجوزدهی راحتتر انجام شود.
نظر شما