طلا؛ بیمه‌ای حیاتی برای ثروت در اقتصاد پرریسک ۲۰۲۵

به گزارش خبرگزاری ایمنا، بازار جهانی طلا در سال‌های اخیر با تحولاتی کم‌سابقه روبه‌رو بوده است؛ تحولاتی که بازتاب مستقیم شرایط پیچیده اقتصاد جهانی، سیاست‌های پولی انبساطی، تشدید بی‌اطمینانی ژئوپولیتیک و تغییر رفتار بازیگران بزرگ اقتصاد بین‌الملل است. در ایران نیز هم‌زمان با روندهای جهانی، بازار طلا و سکه تحت‌تأثیر نوسانات ارز، انتظارات تورمی و تغییرات جریان نقدینگی، به یکی از کانون‌های اصلی توجه سرمایه‌گذاران تبدیل شده است. گزارش‌های رسمی از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مرکز آمار، پژوهشکده پولی و بانکی و سامانه‌های معاملاتی بازار طلا و سکه نشان می‌دهد که افزایش تقاضا در ماه‌های اخیر با شدتی فراتر از دوره‌های پیشین همراه شده و قیمت‌ها در مسیر صعودی، مقاومت‌های مهمی را شکسته‌اند. در سطح بین‌المللی نیز مطابق داده‌های World Gold Council و تحلیل‌های نهادهایی چون OECD و Bloomberg Economics، طلا در جایگاه (دارایی امن) بیش از هر زمان دیگری مورد توجه بانک‌های مرکزی، سرمایه‌گذاران نهادی و صندوق‌های ثروت ملی قرار گرفته است. چنین بستری موجب شده رالی ۲۰۲۵ تنها یک افزایش قیمتی نباشد، بلکه نشانه‌ای از تغییر پارادایم در الگوهای سرمایه‌گذاری به شمار رود؛ تغییری که ابعاد آن در بازار داخلی ایران نیز با شدتی چشمگیر قابل مشاهده است.

بیشتر بخوانید: نمودار قیمت طلا در هفته گذشته + جدول

رالی خیره‌کننده طلا؛ از رکوردهای جهانی تا انفجار تقاضا در ایران‌

مهرداد حاجی‌زاده فلاح، تحلیلگر مسائل اقتصادی و مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: سال ۲۰۲۵ در تاریخ بازارهای مالی به‌عنوان سال افزایش چشمگیر قیمت طلا ثبت خواهد شد و با عبور از مرز نمادین ۳۰۰۰ دلار در هر اونس در ماه مارس و سپس رسیدن به اوج تاریخی حدود ۴۳۸۰ دلار در سپتامبر، طلا بار دیگر جایگاه خود را به‌عنوان یک دارایی امن و ضروری تثبیت کرد و این عملکرد، یک سوال اساسی را برای سرمایه‌گذاران مطرح می‌کند، این افزایش چگونه باید تفسیر شود و طلا چه نقشی باید در یک استراتژی مدیریت ثروت مدرن ایفا کند؟

وی افزود: عملکردی که انتظارات را به چالش می‌کشد و پس از ثبت افزایش استثنایی ۳۴ درصدی در سال ۲۰۲۴، طلا با افزایش بیش از ۴۱.۳۳ درصدی، از ۲۵۴۴.۲۴ یورو در هر اونس در اول ژانویه ۲۰۲۵ به ۳۵۹۵.۹۹ یورو تا به امروز (بیست‌وپنجم نوامبر ۲۰۲۵) طبق نمودار روند، به مسیر صعودی خود ادامه می‌دهد و این تحول بخشی از یک روند بلندمدت است، در عرض ۲۰ سال، قیمت طلا پنج برابر شده است که نشان‌دهنده افزایشی ۴۰۰ درصدی است، در حالی که طی ۲۵ سال، این افزایش به ۱۰۳۶ درصد رسیده است.

تحلیلگر مسائل اقتصادی تصریح کرد: این افزایش مداوم ارزش، برخلاف نوسانات مشاهده شده در سایر طبقات دارایی، نشان‌دهنده ثبات طلا است، برخلاف شاخص‌های بازار سهام که در طول بحران‌های اخیر اصلاحات قابل توجهی را تجربه کرده‌اند، طلا توانایی خود را در حفظ ارزش سبد سرمایه‌گذاری، به‌ویژه در دوره‌های پرتلاطم سال‌های اخیر، زمانی که طلا تنها بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵ بیش از ۱۲۵ درصد افزایش قیمت داشت، نشان داده است.

عوامل کلیدی برای افزایش پایدار

حاجی زاده بیان کرد: چندین عامل اساسی این افزایش قابل توجه قیمت طلا را توضیح می‌دهند و اول و مهم‌تر از همه، سیاست پولی بانک مرکزی نقش تعیین‌کننده‌ای دارد، پایان چرخه افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو ایالات متحده و بانک مرکزی اروپا به‌طور خودکار جذابیت این فلز گران‌بها را افزایش داده است.

وی ادامه داد: وقتی نرخ بهره پایین یا منفی می‌شود، طلا به یک سرمایه‌گذاری مناسب تبدیل می‌شود، زیرا محافظت مؤثری در برابر کاهش ارزش پول ایجاد می‌کند و تقاضای نهادی یکی دیگر از عوامل اصلی این افزایش است، بانک‌های مرکزی در کشورهای نوظهور همچون چین از سال ۲۰۲۲ خرید طلای خود را به‌طور قابل توجهی افزایش داده‌اند و ذخایر بسیار زیادی را جمع‌آوری کرده‌اند و به‌طور طبیعی برای تأمین بخشی از ثروت خود به طلا روی می‌آورند.

طلا در یک استراتژی مدیریت ثروت متعادل

تحلیلگر مسائل اقتصادی عنوان کرد: برای سرمایه‌گذاران با دارایی خالص بالا و افراد بسیار ثروتمند، طلا جایگاه استراتژیکی در تخصیص متنوع دارایی‌ها دارد و این موضوع شامل نگهداری بخشی از طلا است که بر اساس مشخصات ریسک و اهداف هر سرمایه‌گذار تعریف می‌شود و طلای فیزیکی، به شکل شمش یا سکه‌های سرمایه‌گذاری، این مزیت را دارد که دارایی ملموسی را در اختیار دارد که در سطح بین‌المللی شناخته شده است و به هیچ قرارداد یا شخص ثالثی وابسته نیست و این ویژگی، آن را به ابزاری برای حفظ سرمایه تبدیل می‌کند که برای دوره‌های قطعیت نداشتن بسیار مناسب است.

حاجی زاده افزود: برای کسانی که نقدینگی و سادگی را در اولویت قرار می‌دهند، ETF های مرتبط با طلا به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به مدیریت فضای ذخیره‌سازی فیزیکی، سرمایه‌گذاری کنند و در عین حال از همان میزان قرار گرفتن در معرض قیمت طلا بهره‌مند شوند و برای مشتریان ثروتمندی که به‌دنبال بهینه‌سازی تخصیص دارایی‌های خود هستند، طلا چیزی فراتر از یک سرمایه‌گذاری است، طلا بیمه‌ای در برابر نبود قطعیت ارائه می‌دهد و یکی از پایدارترین دارایی‌ها در یک محیط مالی به‌طور فزاینده پیچیده محسوب می‌شود و با توجه به این چالش‌ها، برای تعریف استراتژی سرمایه‌گذاری که به بهترین وجه با اهداف ثروت و افق سرمایه‌گذاری شما مطابقت دارد، ضروری است که از مشاوره تخصصی استفاده کنید.

وی تاکید کرد: بازار طلا ۲۴ عیار در یکی از چشم‌گیرترین فازهای چند سال اخیر قرار گرفته است؛ دوره‌ای که نه‌تنها با رشد قیمت همراه شد، بلکه ساختار روانی و رفتاری معامله‌گران را نیز دگرگون کرد و بازاری که سال‌ها در محدوده‌های کسالت‌بار ۱۴ میلیون تومان بی‌حرکت مانده بود، ناگهان با انفجاری از تقاضا روبه‌رو شد و از سطح ۱۵ میلیون، ۱۵.۵ میلیون و سپس ۱۶ میلیون تنها عبور نکرد، بلکه آن‌ها را در هم شکست و به سکوی پرتاب تبدیل کرد و کندل‌های قدرتمند، بدنه‌های حجیم و نبودِ سایه‌های قابل‌توجه نشان می‌دادند که کنترل کامل در اختیار خریداران است و کسی در سمت فروش توان اثرگذاری ندارد.

تحلیلگر مسائل اقتصادی ادامه داد: این جهش، تنها یک رشد تکنیکال نبود؛ یک تغییر پارادایم بود و موجی از نقدینگی تازه، معامله‌گران کوتاه‌مدت، خریداران هیجانی و حتی سرمایه‌گذاران محافظه‌کار وارد بازار شدند و موجب شدند مقاومت‌ها به سکوی پرتاب تبدیل شوند و پرسش بازار دیگر این نبود که (آیا طلا رشد می‌کند؟)؛ پرسش به (این رالی تا کجا ادامه خواهد داشت؟) تغییر پیدا کرد و این همان نقطه‌ای بود که رفتار بازار وارد فازی به‌طور کامل جدید شد؛ فازی که در آن هر اصلاح کوچک فوری خنثی و هر عقب‌نشینی، با موج خرید پاسخ داده می‌شد.

حاجی زاده ادامه داد: اصلاح‌هایی کوتاه، کم‌عمق و انرژی‌ساز؛ الگوی کلاسیک بازارهای فوق‌قدرتمند پس از عبور از ۱۵ میلیون تومان، بازار وارد مجموعه‌ای از اصلاح‌های کوتاه‌مدت شد؛ اصلاح‌هایی چنان سطحی و سریع که بیشتر از جنس «توقف زمانی» بودند تا (اصلاح قیمتی)، میانگین‌های کوتاه‌مدت بارها لمس شدند، اما هیچ‌گاه شکست معناداری رخ نداد و این رفتار مختص بازارهایی است که تقاضا در آن‌ها بسیار سنگین‌تر از فشار فروش است و این فاز انرژی‌سازی به بازار اجازه داد در فاصله‌ای کمتر از ۱۶ روز سقف ۱۵.۵ را بشکند، به سرعت به ۱۶ میلیون برسد و حتی تا محدوده ۱۶.۴۵۰ میلیون پیشروی کند و این حرکت بولیش شدید، ساختاری را ایجاد کرد که در آن فروشنده‌ها به‌طور تقریبی حذف شده بودند و هر کندل اصلاحی شبیه به سکوی آغاز موج بعدی عمل می‌کرد و نقدینگی تازه، معامله‌گران تازه‌وارد و امید به ثبت رکوردهای جدید، موتور این رالی را هر بار قدرتمندتر می‌کرد.

وی عنوان کرد: پس از ثبت سقف ۱۶.۴۵۰ میلیون، نخستین نشانه‌های خستگی ظاهر شدند و دایورجنس‌های خفیف، کاهش مومنتوم و فاصله زیاد از میانگین‌ها در حال شکل‌گیری بود، هرچند این نشانه‌ها در برابر عطش خرید بازار قدرت چندانی نداشتند. اونس جهانی از محدوده ۴۲۳۲ دلار آغاز شد و در ادامه معاملات تا ۴۲۲۲ دلار عقب‌نشینی کرد و سطح حمایت مهم اونس در محدوده ۴۱۹۰ دلار قرار دارد و حفظ این سطح می‌تواند از ادامه روند صعودی حمایت کند و در مقابل، مقاومت کلیدی طلا در محدوده ۴۲۴۵ دلار است؛ سطحی که شکست آن مسیر حرکت به سمت ۴۳۰۰ دلار را فعال می‌کند و نوسانات اونس طی روزهای گذشته تحت تأثیر تصمیمات بانک‌های مرکزی و فضای مبهم اقتصاد جهانی تشدید شده و معامله‌گران برای فردا نیز انتظار دارند نوسان‌های محدود، اما حساس در این شاخص جهانی ادامه پیدا کند. چنانچه دلار هم‌زمان از رنج فعلی خارج شود، ترکیب افزایش نرخ ارز و رشد اونس می‌تواند بازار داخلی طلا و سکه را با جهش‌های لحظه‌ای روبه‌رو کند.

روند صعودی دلار و تأثیر آن بر قیمت طلا و سکه

تحلیلگر مسائل اقتصادی با اشاره به سکه خاطرنشان کرد: سکه امامی امروز معاملات را با قیمت ۱۳۳ میلیون تومان آغاز کرد و تا زمان تنظیم این خبر به ۱۳۳ میلیون و ۶۹۰ هزار تومان رسید و بالاترین نرخ ۱۳۳ میلیون و ۷۱۰ هزار تومان و کمترین نرخ روز ۱۳۲ میلیون و ۹۸۰ هزار تومان بوده است و روز گذشته این قطعه در سطح ۱۳۲ میلیون و ۵۱۰ هزار تومان بسته شده بود و تحلیل تکنیکال نشان می‌دهد که تثبیت سکه امامی بالای ۱۳۲ میلیون تومان می‌تواند زمینه‌ساز آغاز یک موج صعودی جدید باشد و سطح حمایتی مهم آن همچنان در محدوده ۱۳۱ میلیون تومان قرار دارد. مقاومت اصلی این قطعه اکنون حوالی ۱۳۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است و عبور کامل از آن می‌تواند مسیر حرکت به سمت کانال ۱۳۴ میلیون تومان را هموار کند.

حاجی زاده ادامه داد: در دومین روز هفته، قیمت دلار با یک گپ مثبت در کانال ۱۲۳ هزار تومانی آغاز شد و با افزایش تقاضا، در پایان معاملات روز یکشنبه به ۱۲۳ هزار و ۷۲۰ تومان رسید و برخی از کارشناسان اقتصادی می‌گویند که تقویت انتظارات تورمی، تقاضای فصلی و ابهام‌های سیاسی به‌طور چشمگیری در افزایش قیمت دلار نقش داشته‌اند. علاوه‌بر این، افزایش تقاضای پایان سال میلادی نیز به‌عنوان یکی از دلایل اصلی رشد قیمت دلار در این روزها شناخته می‌شود و با توجه به جهش قیمت دلار، قیمت سکه امامی وارد کانال ۱۳۱ میلیون تومان شد و طلای ۱۸ عیار نیز با عبور از مقاومت‌های قبلی، به محدوده ۱۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان رسید و افزایش قیمت طلا و سکه در حالی بود که بازارهای جهانی طلا در تعطیلی بودند و اونس جهانی طلا در سطح ۴۱۹۷ دلار ثابت مانده بود، بنابراین جهش قیمت دلار عامل اصلی این افزایش قیمتی در بازار داخلی طلا و سکه محسوب می‌شود.

وی بیان کرد: از روز دوشنبه، بازارساز برنامه‌ای مداخله‌ای به حجم هفت میلیارد درهم را برای تأثیرگذاری بر بازار ارز عملیاتی کرده است و این برنامه مداخله‌ای با هدف کنترل روند صعودی دلار طراحی شده است و در نیمه دوم یکشنبه تأثیرات کوتاه‌مدتی را بر مسیر رشد دلار و قیمت طلا و سکه گذاشت. به‌طوری که دلار که پیش‌تر در مسیر افزایش قیمت قرار داشت، با انتشار این خبر به‌طور موقت به میانه کانال ۱۲۲ هزار تومان برگشت، اما تقاضای قوی در بازار مجدد نرخ دلار را به محدوده ۱۲۳ هزار تومان بازگرداند و در همین راستا، قیمت طلای ۱۸ عیار و سکه امامی نیز تغییرات مشابهی را تجربه کردند و طلای ۱۸ عیار که در ابتدای روز وارد کانال ۱۲.۶ میلیون تومان شده بود، در میانه روز به محدوده میانی ۱۲ میلیون تومان بازگشت و سکه امامی نیز که در ابتدا وارد کانال ۱۳۱ میلیون تومان شده بود، پس از افت قیمت به کانال ۱۳۰ میلیون تومان برگشت. کارشناسان ارزی معتقدند که چنین مداخلات، اگر به صورت مستمر و هدفمند انجام شوند، می‌توانند تأثیرات کوتاه‌مدتی بر مسیر قیمت دلار و درهم داشته باشند، و همینطور در بازار داخلی طلا و سکه اثرگذار باشند.

تحلیلگر مسائل اقتصادی ادامه داد: قیمت ربع سکه معاملات خود را با گپ مثبت ۷۰۰ هزار تومانی یک کانال بالاتر در نرخ ۳۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان آغاز کرد و در ابتدا ۱۰۰ هزار تومان افزایش یافت و سپس به نرخ بازگشایی برگشت سپس با روند نزولی تا نرخ ۳۸ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان پایین آمد و در نهایت در کف کانال ۳۹ میلیون تومان قرار گرفت و هر سکه گرمی نیز معاملات خود را با گپ مثبت ۱۰۰ هزار تومانی در نرخ ۱۸ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان استارت زد و در نهایت با ۱۰۰ هزار تومان کاهش در نرخ ۱۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان معاملات را به پایان رساند.

به گزارش ایمنا، تحولات سال ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که طلا نه‌تنها جایگاه تاریخی خود به‌عنوان پناهگاه امن سرمایه را حفظ کرده، بلکه در محیط پرریسک امروز، تبدیل به یکی از محورهای اصلی استراتژی‌های مدیریت ثروت شده است و جهش‌های متوالی قیمت، افزایش خرید بانک‌های مرکزی، کاهش نرخ‌های بهره در اقتصادهای بزرگ و تشدید تلاطم‌های ژئوپولیتیک، همگی نشان‌دهنده آن است که روند صعودی طلا از ریشه‌های بنیادی تغذیه می‌شود، نه‌تنها از هیجان‌های کوتاه‌مدت بازار.

در ایران نیز ترکیب رشد اونس جهانی و جهش نرخ ارز، زمینه‌ساز شکل‌گیری رالی قدرتمند در بازار داخلی طلا و سکه شده و رفتار معامله‌گران خریداران هیجانی تا سرمایه‌گذاران محافظه‌کار مؤید آن است که طلا بار دیگر نقش (محافظ ارزش) را در برابر تورم و بی‌ثباتی ایفا می‌کند و با این حال، سرعت بالای تغییرات، اهمیت استفاده از تحلیل‌های تخصصی، مدیریت ریسک و انتخاب ابزار مناسب سرمایه‌گذاری را بیش‌ازپیش برجسته کرده است، زیرا بازار طلا در فازهای قدرتمند صعودی، همواره مستعد اصلاح‌ها و نوسانات لحظه‌ای است.

در مجموع، چشم‌انداز طلا همچنان مثبت ارزیابی می‌شود، اما آنچه آینده این بازار را تعیین می‌کند، نه‌تنها مسیر دلار و سیاست‌های پولی جهانی، بلکه رفتار سرمایه‌گذاران داخلی، مداخلات سیاست‌گذار ارزی و روند نقدینگی است، بنابراین تدوین یک استراتژی سرمایه‌گذاری هوشمند، منعطف و بر پایه تحلیل داده‌های معتبر، اکنون بیش از هر زمان دیگری برای فعالان اقتصادی ضرورت دارد.