به گزارش خبرگزاری ایمنا، حجتالاسلام مسعود آذربایجانی امروز _پنجشنبه سیزدهم آذر_ در اختتامیه همایش ملی پایداری و کارآمدی خانواده درباره خاستگاه علمی و نظری همایش اظهار کرد: مبنای نظری این همایش کتاب «خانواده درمانگری خوداسو» است که مباحث ارائهشده در آن حاصل سالها مطالعه، تحقیق و ارتباط مستقیم با خانوادهها است، این مباحث در قالب چهار پروتکل درمانی تنظیم شدهاند که هر یک به بخشی از آسیبها و کارکردهای خانواده میپردازد.
وی با اشاره به هویت جنسیتی و تحولات پژوهشی در حوزه روانشناسی جنسیت افزود: براساس یافتههای معتبر و مطالعات گسترده، مردانگی یک مرد در کنار زنانگی یک زن معنا پیدا میکند و زنانگی یک زن نیز در کنار مردانگی مرد رشد پیدا میکند، این پیوستگی دو جنس اساس تکامل شخصیت انسانی را تشکیل میدهد. امروز هم در فضای دانشگاهی و هم در شبکههای اجتماعی شبهات بسیاری درباره ضرورت ازدواج مطرح میشود، ازدواج هم یک امر عقلانی و هم خیر اخلاقی است و هرکس که ازدواج را زیر سوال ببرد، در واقع یکی از مهمترین ساختارهای رشد انسانی را انکار کرده است.
استاد تمام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه تصریح کرد: روایات متعددی درباره فضیلت ازدواج وجود دارد که بر اساس آنها، استکمال دین در سایه ازدواج تحقق پیدا میکند و ازدواج فرد را از نظر اخلاقی، انگیزشی، شناختی، هویتی و معنوی به سطحی میرساند که هیچیک از وضعیتهای مجردی قادر به فراهم کردن آن نیست، از جمله دلایل خیر اخلاقی برای اهمیت ازدواج، فراهم کردن زمینه یگانگی، انس و الفت زن و مرد در ساختاری مقبول و مشروع، خیر انسانی بنیادین برای ارتقای طبیعت جنسی و اجتماعی، رشد اخلاقی و معنوی، افزایش مسئولیتپذیری، ایجاد امنیت روانی، تولید نسل سالم، کاهش خشونتهای اجتماعی، کاهش تمایل به روابط انحرافی، ایجاد سرمایه اجتماعی و تقویت ساختار مدنی جامعه است و روح ازدواج چیزی فراتر از یک قرارداد اجتماعی است و در حقیقت یک ساختار رشد اخلاقی محسوب میشود.
حجتالاسلام آذربایجانی در خصوص ازدواج شرعی و مدنی گفت: آنچه ازدواج را معتبر میکند، پذیرش عمومی و وجدان اخلاقی جامعه است، بنابراین نمیتوان ازدواج را از چارچوب اخلاقی، معنوی و اجتماعی جدا کرد، اصطلاح ازدواج سفید نامی بیمسما برای زوجیت است، چراکه ازدواج باید در وجدان فردی و جامعه بهصورت همزمان رسمیت داشته باشد و قداست آن حفظ شود و در غیر این صورت، کارکردهای اخلاقی و اجتماعی خود را از دست میدهد.
وی ادامه داد: خانواده معنوی نظامی است که از سوی دو انسان بالغ، عاقل و غیرهمجنس با میثاقی محکم، متقن و مقدس شکل میگیرد. این تعریف برخلاف هنجارسازیهای برخی کشورها در زمینه روابط همجنس در نظر گرفته شده است، خانواده معنوی بر مبنای تلاش مشترک برای رستگاری، زندگی پاک، رشد اخلاقی و پرورش نسل توحیدی شکل میگیرد و در آن تعاملات مبتنی بر پیوند عقلانی و عاطفی میان اعضا ایجاد میشود، همچنین با تولد فرزند یا به سرپرستی گرفتن فرزند در خانوادههایی که امکان تولید نسل ندارند، گسترش مییابد.
استاد تمام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه افزود: تحلیل روانشناختی در خانواده نشان میدهد که عمل به تعامل تبدیل شود، زیرا با شکلگیری خانواده عملکرد هر یک از اعضا در تعامل با دیگری صورت میگیرد، بر اساس تعاملات عقلانی و عاطفی خوداسو، یعنی در چارچوب ایمانی راسخ، شرایط ارتقای شایستگیهای انسان توسط عمل صالح فراهم میشود که زمینهساز تعادل و تعالی خانواده است.
حجتالاسلام آذربایجانی ادامه داد: خانواده یک سیستم معنوی است که هدف، ورودیها، پردازش، خروجیها، بازخوردها و حتی سطل آشغال دارد؛ یعنی باید ظرفیت حذف عناصر ناکارآمد و مزاحم را داشته باشد و هر سیستم تمایل به بسته بودن، حفظ مرزها، حفظ تعادل و حرکت بهسوی تعالی دارد و خانواده نیز از همین قواعد پیروی میکند. سیستم خانواده مجموعهای از زیرسیستمها شامل زن و شوهر، والد و فرزندی و خواهر-برادری است، البته سود و زیان هرگونه اختلال در مرزهای این زیرسیستمها میتواند به کل خانواده سرایت کند.
وی با اشاره به اهمیت مدیریت ورودیها به خانواده گفت: ورودیهای خانواده فقط شامل والدین، فرزندان یا همسر نیست، بلکه شامل گذشته فرد، دوستان، رسانهها، محیط کار، مدرسه و شبکههای مجازی نیز میشود. امروز شبکههای مجازی یکی از اصلیترین ورودیهای مخرب تلقی میشوند، اما معنویت خوداسو در خانواده مانند سپر عمل و بسیاری از ویروسهای اخلاقی و رفتاری وارد شده به وسیله این شبکهها را خنثی میکند.
استاد تمام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در خصوص آسیبشناسی خانواده تصریح کرد: بر اساس بررسی پروندههای طلاق و تجربههای گسترده مشاورهای، آسیبها به چهار گروه اصلی تقسیم شدهاند؛ نخستین گروه ورودیهای عاطفی و ارتباطی هستند که در بیشتر موقعیتها ناشی از دخالت اطرافیان است. با استناد به پژوهشهای انجام شده در تهران و دیگر استانها، دخالت اطرافیان در اغلب مطالعات جز سه عامل اول تا سوم اختلافات خانوادگی بوده است.
حجتالاسلام آذربایجانی افزود: گروه دیگر، آسیبهای ساختار و نقشها است که در آن جابهجایی نقشها یا درست ایفا نکردن نقش باعث فروپاشی نظم خانواده میشود. این آسیبها در پروتکل مهر قدرت بررسی شده است و دسته دیگر نیز خطاهای تعاملی یا همان اختلافات روزمره ناشی از خطاهای رفتاری ساده هستند، مانند بیتوجهی، تأخیرهای بیدلیل یا نبود اطلاعرسانی که در پروتکل رها-آشکارسازی مورد بررسی قرار گرفته است.
وی درباره راهکارهای پیشگیری از طلاق و تقویت بنیان خانواده اظهار کرد: آنچه امروز بیش از هر چیز ضروری است، تقویت نفوذناپذیری خانواده در برابر دخالتهای بیرونی و افزایش انعطافپذیری درون خانواده است. همسران باید مرزهای رابطه خود را دقیق بشناسند، اجازه ندهند اطرافیان درباره زندگی خصوصیشان اظهار نظر کنند و بدانند صله رحم با دخالت تفاوت دارد و تشخیص دهند کمکهای والدین یا دوستان چه زمانی به دخالت تبدیل میشود.
استاد تمام پژوهشگاه حوزه و دانشگاه افزود: تعاملهای روزمره دو نوع هستند؛ یکی تعاملهای بین فردی که مشکلی ایجاد نمیکنند و دیگری تعاملهای ناظر به شخص ثالث که منشأ دخالت و آسیب هستند، از جمله آنان میتوان به صحبت کردن زن یا شوهر با والدین درباره مسائل خصوصی همسر اشاره کرد. بسیاری از اختلافات خانوادگی از همین نقطه آغاز میشوند.
حجتالاسلام آذربایجانی با اشاره به آیه ۲۱ سوره روم بیان کرد: فلسفه ازدواج، فراهم کردن آرامش است و عبارت «وَ جَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً» در این آیه تنها زمانی محقق میشود که آرامش برقرار شود.
نظر شما