از محله اسلامی اروپا تا مدیریت باران در شهرها

به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، جدیدترین خبرهای جهان را در این بسته خبری بخوانید.

الفاما؛ محله تاریخی لیسبون با ریشه‌های اسلامی

محله الفاما در لیسبون، با تاریخ غنی و ریشه‌های اسلامی خود، نه‌تنها به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین محله‌های شهری در اروپا شناخته می‌شود، بلکه به‌عنوان نمادی از هم‌زیستی مسالمت‌آمیز فرهنگ‌ها و ادیان مختلف در دوران اسلامی نیز مطرح است.

در قرن هشتم میلادی، باورود مسلمانان به شبه‌جزیره ایبری، لیسبون که در آن زمان با نام «الاشبونه» شناخته می‌شد، تحت حاکمیت مسلمانان قرار گرفت. در این دوران، محله الفاما به‌عنوان مرکز اصلی شهر و محل سکونت مسلمانان، یهودیان و مسیحیان قرار داشت. نام «الفاما» از واژه‌ی عربی «الحمه» به معنای «چشمه‌های آب گرم» گرفته شده است که به منابع آب طبیعی موجود در این منطقه اشاره دارد.

در دوران حکومت مسلمانان، الفاما به‌عنوان یک محله مسکونی و تجاری با ساختار شهری خاص خود شناخته می‌شد. کوچه‌های تنگ و پیچ‌درپیچ، حیاط‌های پنهان و معماری خاص این محله، همگی نشان‌دهنده تأثیرات معماری اسلامی در طراحی شهری آن دوران است.

معماری و طراحی شهری اسلامی الفاما

یکی از ویژگی‌های بارز محله‌ی الفاما، ساختار شهری آن است که به دوران اسلامی بازمی‌گردد. طراحی خاص این محله به‌منظور ایجاد سایه و خنک‌سازی فضا در تابستان‌های گرم انجام شده بود. علاوه بر این، محله الفاما با استفاده از کاشی‌های «آزولژو» (Azulejos) که از هنر اسلامی به‌ویژه در طراحی هندسی و رنگ‌آمیزی بهره می‌برد، تزئین شده است. این کاشی‌ها که در دیوارها، فواره‌ها و بناهای مختلف دیده می‌شوند، نمادی از هنر و فرهنگ اسلامی در معماری پرتغالی به‌شمار می‌روند.

در دوران اسلامی، محله الفاما محل سکونت مسلمانان، یهودیان و مسیحیان بود که در کنار یکدیگر زندگی می‌کردند. این هم‌زیستی مسالمت‌آمیز، تأثیرات زیادی بر فرهنگ و هنر این منطقه گذاشت. در این دوران، مساجد، کنیسه‌ها و کلیساها در کنار یکدیگر وجود داشتند که نشان‌دهنده تنوع مذهبی و فرهنگی این محله است.

در سال ۱۷۵۵، زلزله‌ای ویرانگر در لیسبون رخ داد که بخش‌های وسیعی از شهر را تخریب کرد. با این حال، محله الفاما که به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین محله‌های شهر شناخته می‌شود، تا حد زیادی از این فاجعه جان سالم به‌در برد. این امر به‌واسطه‌ی ساختار پیچیده و فشرده‌ی کوچه‌ها و بناها در این محله بود که از تخریب بیشتر جلوگیری کرد.

امروزه این محله با حفظ ویژگی‌های تاریخی و فرهنگی خود، به‌عنوان یکی از مقاصد گردشگری محبوب در لیسبون شناخته می‌شود. بازسازی و مرمت بناهای تاریخی، برگزاری جشنواره‌های فرهنگی و هنری و توجه به حفظ میراث فرهنگی، از جمله اقداماتی است که برای حفظ هویت تاریخی این محله انجام شده است.

یکی از ویژگی‌های فرهنگی برجسته محله الفاما، موسیقی «فادو» است که از آن به‌عنوان نماد موسیقی ملی پرتغال یاد می‌شود. این سبک موسیقی که با لحن‌های غمگین و اشعار عاشقانه شناخته می‌شود، ریشه در تاریخ و فرهنگ این محله دارد. برخی بر این باورند که موسیقی فادو تحت تأثیر موسیقی اسلامی و عربی قرار داشته است و این تأثیرات را می‌توان در لحن و ساختار موسیقی فادو مشاهده کرد. امروزه، بسیاری از کافه‌ها و رستوران‌های محله الفاما به اجرای زنده‌ی موسیقی فادو می‌پردازند و گردشگران و اهالی شهر را با این موسیقی سنتی آشنا می‌کنند.

این شهر با آب نفس می‌کشد

ونیز ایتالیا به‌عنوان «شهر آب‌ها» شناخته می‌شود. این شهر روی بیش از ۱۰۰ جزیره کوچک ساخته شده که تنها با کانال‌ها و پل‌ها به یکدیگر متصل‌اند. وجود کانال‌ها به‌جای خیابان‌ها و نبود اتومبیل، زندگی در ونیز را به تجربه‌ای متفاوت و منحصربه‌فرد تبدیل کرده است. فرهنگ، حمل‌ونقل، سبک زندگی و معماری این شهر همه به‌طور کامل بر پایه آب شکل گرفته‌اند. این ویژگی به ونیز ظاهری شناور داده و از این شهر یکی از معروف‌ترین و زیباترین مقاصد گردشگری جهان ساخته است.

ساخت ونیز بر پایه هزاران تیرک چوبی است که در زمین نرم و گل‌آلود فرو شده‌اند و این تیرک‌ها به دلیل قرار گرفتن دائمی زیر آب، پوسیده نشده و سختی سنگ‌مانندی پیدا کرده‌اند. این فناوری مهندسی امکان زندگی و ایجاد شهر روی آب را فراهم کرده است، به‌طوری که ونیز قرن‌ها بدون فروپاشی روی زمین سست خود باقی مانده است. این جزایر که حدود ۱۱۸ عدد هستند، توسط بیش از ۱۵۰ کانال احاطه شده‌اند که کانال بزرگ (Grand Canal)، اصلی‌ترین آبراه شهر و به شکل حرف S است.

ونیز شهری است که در آن حرکت به‌جای خودرو با استفاده از قایق‌های مختلفی همچون گوندولا (Gondola)، فریز (ferries)، اتوبوس و تاکسی آبی انجام می‌شود. این قایق‌ها برای زندگی روزمره، گردشگری و حمل بار حیاتی هستند. پل‌های فراوانی (بیش از ۴۰۰ عدد) جزایر را به هم وصل می‌کنند. علاوه‌بر این، هر گوندولا از بیش از ۲۸۰ قطعه چوب ساخته شده و برای ساخت و هدایت آن مهارت ویژه‌ای لازم است. ونیز همچنین میزبان یکی از قدیمی‌ترین کارناوال‌های جهان است که جشن‌ها و مراسم آن با حضور ماسک‌ها و لباس‌های سنتی شهرت جهانی دارد.

جاذبه‌های تاریخی همچون میدان سن مارکو، کاخ دوژ و پل ریالتو در کنار زیبایی کانال‌ها، هنر و معماری موجب شده‌اند که ونیز سالانه میلیون‌ها گردشگر را به خود جذب کند. تمام این عوامل سبب شده‌اند که ونیز به‌واسطه ارتباط تنگاتنگ با آب، شیوه‌ای متفاوت از زندگی شهری را به نمایش بگذارد. بنابراین «شهر آب‌ها» لقب شایسته‌ای برای ونیز است، چراکه این شهر زندگی، ساختار و فرهنگ خود را صددرصد بر آب استوار کرده و نمادی منحصربه‌فرد از زندگی در هماهنگی با محیط طبیعی است.

مدیریت باران در شهرهای پر بارش؛ از چالش تا فرصت پایدار

بعضی شهرهای جهان همچون سنگاپور، سیاتل، ونکوور، بیرمنگام، برمن، برگن، چنای و توکیو به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی، بارش‌های فراوان و مکرر را تجربه می‌کنند و همین ویژگی، سیمای طبیعی و زندگی روزمره آن‌ها را شکل می‌دهد. بارش‌های شدید و مداوم در محیط‌های شهری، می‌تواند به چالش‌های جدی تبدیل شود. رواناب‌های سطحی، سیلاب‌های ناگهانی، فرسایش خاک و فشار بر زیرساخت‌های شهری از جمله پیامدهای باران کنترل‌نشده هستند. به همین دلیل مدیریت باران یکی از محورهای اصلی برنامه‌ریزی شهری در شهرهای بارانی تبدیل شده است.

اهمیت برنامه‌ریزی شهری در شهرهای پر بارش هنگامی بیشتر می‌شود که باران به عاملی تعیین‌کننده در طراحی فضاهای عمومی، زیرساخت‌ها و حتی سبک زندگی مردم تبدیل می‌شود. شهرهایی که نتوانسته‌اند خود را با این شرایط وفق دهند، با مشکلاتی چون سیلاب‌های ناگهانی، آلودگی آب‌های سطحی و کاهش کیفیت محیط زیست روبه‌رو هستند. در مقابل، شهرهایی که رویکردی هوشمندانه و پایدار به کار گرفته‌اند، باران را به فرصتی برای توسعه شهری تبدیل کرده‌اند.

سنگاپور؛ شهر آبی‌سبز

سنگاپور یکی از بارانی‌ترین شهرهای جهان است که سالانه بیش از ۲۴۰۰ میلی‌متر بارش دارد. این کشور کوچک با محدودیت زمین و تراکم بالای جمعیت، نمی‌توانست فقط با ساخت کانال‌های بزرگ مشکل سیلاب را حل کند، بنابراین رویکردی نوآورانه در مدیریت آب باران به کار گرفت که به «رویکرد آبی‌سبز» شناخته می‌شود. در این رویکرد، آب باران به‌عنوان منبعی ارزشمند دیده می‌شود.

زیرساخت آبی‌سبز سنگاپور یکی از پیشرفته‌ترین نمونه‌های مدیریت باران و رواناب شهری در جهان است و به‌صورت یکپارچه در طراحی شهری این کشور جای گرفته است. این رویکرد بر پایه ترکیب سیستم‌های مهندسی سخت همچون کانال‌ها و مخازن با عناصر طبیعی و نیمه‌طبیعی همچون پارک‌ها، تالاب‌ها و بام‌های سبز بنا شده است. هدف اصلی آن، کاهش خطر سیلاب، افزایش کیفیت آب و استفاده مجدد از باران به‌عنوان منبعی پایدار است.

سیاتل؛ شهر باران و زیرساخت سبز

سیاتل در ایالت واشنگتن آمریکا به‌دلیل بارش‌های مداوم به «شهر باران» معروف است. اگرچه این بارش‌ها می‌توانند چالش‌های زیادی برای مدیریت رواناب ایجاد کنند، اما سیاتل با رویکردی مبتنی بر زیرساخت‌های سبز توانسته است این مشکل را به فرصت تبدیل کند. یکی از مهم‌ترین اقدامات سیاتل، توسعه «زیرساخت آب‌های سطحی سبز» است. این مدل به‌صورت یک شبکه یکپارچه و چندلایه شامل بام‌های سبز، باغ‌های بارانی و خیابان‌های نفوذپذیر می‌شود که آب باران را جذب و ذخیره می‌کنند.

این سیستم برخلاف روش‌های سنتی که تنها بر لوله‌های زهکشی و کانال‌های بتنی تکیه داشتند، تلاش می‌کند باران را در همان نقطه‌ای که می‌بارد جذب، ذخیره و تصفیه کند. به همین دلیل، طراحی آن ترکیبی از عناصر طبیعی همچون گیاهان و خاک نفوذپذیر با فناوری‌های مهندسی مدرن است و علاوه‌بر کاهش سیلاب، به زیبایی شهری نیز کمک کرده است.

ونکوور: باران معمار شهر

ونکوور یکی از بارانی‌ترین شهرهای کاناداست و همین ویژگی، آن را به بستری مناسب برای نوآوری در مدیریت آب باران تبدیل کرده است. شهرداری این شهر با تدوین استراتژی «شهر باران» توانسته است باران را به یک منبع ارزشمند برای توسعه شهری تبدیل کند. این برنامه جامع، نه‌تنها بر کنترل رواناب و کاهش خطر سیلاب تمرکز دارد، بلکه باران را به بخشی از چرخه مصرف شهری وارد می‌کند و کیفیت زندگی شهروندان را ارتقا می‌دهد.

استراتژی شهر باران در سال ۲۰۱۹ توسط شهرداری ونکوور تصویب شده و با رویکردی بلندمدت تا سال ۲۰۵۰ طراحی شده و هدف آن ایجاد یک نقشه راه عملی برای مدیریت آب باران در سطح شهر است. در قالب این استراتژی، خیابان‌ها و پارک‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که هنگام بارش شدید، نقش مخزن موقت ایفا کنند. خاک نفوذپذیر، گیاهان بومی و سیستم‌های زهکشی زیرسطحی در این فضاها موجب می‌شوند آب باران به‌جای جاری شدن در سطح و ایجاد سیلاب، جذب و تصفیه شود.

تازه‌ترین روندهای نوظهور شهرهای جهان برای مدیریت بحران

با گسترش شهرها و تشدید چالش‌ها، تلاش برای ایجاد زیرساخت‌های هوشمندتر و پایدارتر سرعت گرفته است. در واقع شهرهای هوشمند از طریق ادغام زیرساخت‌های هوشمند و نوآوری در خدمات عمومی، در حال تحول هستند. همچنین سیستم‌های حمل‌ونقل شهری توسط مسیریابی لحظه‌ای و الکتریکی کردن ناوگان خود، جابه‌جایی در شهر را بهبود می‌دهند و از یکپارچگی چندجانبه برای سفرهای شهری استفاده می‌کنند. مدیریت پسماند نیز اکنون، پایش مبتنی بر حسگر را به کار می‌گیرد تا کارایی جمع‌آوری زباله‌ها را افزایش دهد و عملکرد زیست‌محیطی را بهبود ببخشد. ساختمان‌های هوشمند به صرفه‌جویی در انرژی کمک می‌کنند و سلامت ساکنان را ارتقا می‌دهند.در ادامه به معرفی مهم‌ترین روندهای نوظهور شهرهای هوشمند در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ می‌پردازیم:

حمل‌ونقل شهری

سیستم‌های ترافیکی مبتنی بر هوش مصنوعی در بعضی از شهرهای دنیا مانند پیتسبورگ، زمان سفر را ۲۵ درصد و انتشار آلاینده‌ها را ۲۰ درصد کاهش داده‌اند. پلتفرم‌های جابه‌جایی به‌عنوان خدمت (Mobility-as-a-service) در هلسینکی، باعث شده‌اند ۳۸ درصد از افراد از استفاده روزمره خود از خودرو دست بکشند. روباتاکسی‌ها، متروی هوشمند، و سیستم‌های پارکینگ هوشمند نیز در سراسر جهان در حال گسترش است و زیرساخت خودروهای برقی نیز هم‌زمان توسعه می‌یابد.

مدیریت هوشمند پسماند

در شهرهایی مانند بارسلونا، سطل‌های زباله مجهز به اینترنت اشیا، میزان سرریز زباله را تا حدود ۸۰ درصد کاهش داده‌اند. همچنین سامانه‌های پنوماتیک پسماند نیز در شهر برگن تعداد تردد کامیون‌های جمع‌آوری زباله را حدود ۹۰ درصد کم کرده‌اند. سطل‌های فشرده‌ساز، دفعات جمع‌آوری پسماند را در سئول و ملبورن، تا ۸۰ درصد کاهش داده‌اند.

بهینه‌سازی انرژی

نیروگاه‌های مجازی وابسته به تسلا در کالیفرنیا ۱۰۰ مگاوات برق پاک پشتیبان فراهم می‌کنند. فناوری انرژی خورشیدی در هند هزینه برق را ۴۳ درصد کاهش داده است و ریزشبکه‌هایی مانند کالستوگا تا ۴۸ ساعت، برق بدون کربن در زمان قطعی تأمین می‌کنند.

ایمنی عمومی و امنیت

تحلیل تصویری مبتنی بر هوش مصنوعی، میزان جرم و جنایت را تا ۴۰ درصد و زمان واکنش اضطراری را ۳۵ درصد کاهش می‌دهد، به‌طوری‌که محله‌های هوشمند مجهز به حسگر در شهرهایی مانند دالاس، شاهد کاهش چشمگیر جرایم بوده‌اند.

ساختمان‌های هوشمند

ساختمان‌ها حدود ۳۰ درصد انرژی جهان را مصرف می‌کنند و فناوری هوشمند، این میزان را تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهد. کشور سنگاپور قصد دارد تا سال ۲۰۳۰، ۸۰ درصد ساختمان‌های خود را مجهز به داشتن گواهی سبز کند.

کاهش اثرات اقلیمی

بام‌های زیست‌خورشیدی، نیاز سرمایشی را ۲۵ درصد و دمای سطح بام را تا ۴۰ درجه سانتی‌گراد کاهش می‌دهند. همچنین زیرساخت ۴۰ میلیارد دلاری سونگدو، با جمع‌آوری پنوماتیک زیرزمینی، میزان انتشار کامیون‌های حمل زباله را به‌شدت کم کرده است.

مدیریت بحران

شرکت گوگل اخیراً سیستم Flood Hub را راه‌اندازی کرده است که داده‌های وقوع سیل و آتش‌سوزی را در دسترس مردم قرار می‌دهد و به ۷۰۰ میلیون نفر در ۱۰۰ کشور جهان، هشدارهای لازم را می‌دهد. همچنین سامانه هشدار سیل مبتنی بر یادگیری ماشین در جاکارتا، بارش باران، زهکشی و جریان رودخانه‌ها را به‌صورت لحظه‌ای پایش می‌کند.

دولت الکترونیک

بیش از ۵۰ کشور، خدمات کامل مالیاتی و کسب‌وکار خود را به‌صورت آنلاین ارائه می‌دهند. همچنین شهرهای هوشمند هند، ۹۰ درصد پروژه‌ها را در ۱۰۰ شهر کامل کرده‌اند و چت‌بات‌های هوش مصنوعی نیز، اسناد ملکی مبتنی بر بلاک‌چین و پلتفرم‌های چندزبانه جریان‌های کاری عمومی را ساده‌سازی می‌کنند.

بحران پنهان آب در اروپا؛ خشک‌شدن ذخایر آبی قاره سبز

بر اساس یک پژوهش جامع که توسط دانشگاه کالج لندن (UCL) با همکاری مؤسسه Watershed Investigations و روزنامه گاردین انجام شده است، ذخایر آب اروپا طی سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۴ روند نگران‌کننده‌ای از کاهش را تجربه کرده‌اند. داده‌های ماهواره‌ای ثبت‌شده که تغییرات میدان گرانشی زمین را رصد می‌کنند، نشان می‌دهند حجم آب در لایه‌های زیرزمینی، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، رطوبت خاک و یخچال‌ها در بسیاری از مناطق این قاره رو به کاهش است.

به گفته پژوهشگران، نقشه تغییرات آبی اروپا اکنون با دوگانگی شدید روبه‌روست؛ شمال و شمال‌غرب قاره از جمله اسکاندیناوی، بخش‌هایی از بریتانیا و پرتغال روندی رو به افزایش رطوبت را تجربه می‌کنند. در مقابل، جنوب و جنوب‌شرق اروپا شامل اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، سوئیس، آلمان، رومانی، اوکراین و مناطقی از بریتانیا به‌طور چشمگیر خشک‌تر شده‌اند؛ روندی که به اعتقاد متخصصان مستقیماً با تغییرات اقلیمی مرتبط است.

در سطح اتحادیه اروپا نیز مطابق گزارش آژانس محیط زیست اروپا، اگرچه برداشت کل آب از منابع سطحی و زیرزمینی میان سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۲ کاهش یافته، اما برداشت از آب‌های زیرزمینی ۶ درصد افزایش داشته است؛ افزایشی که عمدتاً به مصرف عمومی و کشاورزی نسبت داده می‌شود. در سال ۲۰۲۲، منابع زیرزمینی ۶۲ درصد آب مصرفی مردم و ۳۳ درصد نیاز آبی کشاورزی در کشورهای عضو را تأمین کرده‌اند.

سخنگوی کمیسیون اروپا اعلام کرده است راهبرد «تاب‌آوری آبی» با هدف سازگاری مدیریت منابع آب با تغییرات اقلیمی تدوین شده و ایجاد یک «اقتصاد آب‌هوشمند» را دنبال می‌کند. این راهبرد شامل توصیه‌هایی برای افزایش بهره‌وری دست‌کم ۱۰ درصدی تا سال ۲۰۳۰ و کاهش هدررفت آب در شبکه‌های فرسوده است؛ شبکه‌هایی که در برخی کشورها تا ۵۷ درصد نشت آب دارند.

در سطح جهانی نیز روند خشک‌شدن در مناطقی از خاورمیانه، آسیا، آمریکای جنوبی، سواحل غربی آمریکا، بخش‌هایی از کانادا و حتی گرینلند، ایسلند و سوالبارد در حال شدت گرفتن است؛ نشانه‌ای دیگر از گسترده‌شدن بحران آب در سراسر جهان.

احداث بزرگترین سیستم پارک ملی جهان در آلاینده‌ترین کشور دنیا

چین که به‌عنوان بزرگترین آلاینده جهان شناخته می‌شود، اکنون با برنامه‌ای بلندپروازانه در حال ساخت بزرگترین سیستم پارک ملی دنیاست. هدف این کشور حفاظت از تنوع زیستی، حفظ اکوسیستم‌ها و نشان دادن این است که حفاظت از محیط زیست و گردشگری می‌توانند همزمان پیش بروند. برنامه چین شامل ایجاد ۴۹ پارک ملی تا سال ۲۰۳۵ است که بیش از ۲۳۰ هزار کیلومتر مربع مساحت دارند و نخستین پنج پارک آن در سال ۲۰۲۱ راه‌اندازی شد. این پارک‌ها زیستگاه حدود ۳۰ درصد از گونه‌های حیوانی مهم چین از جمله ببر و پلنگ، میمون‌های کمیاب و هزاران پاندای عظیم‌الجثه هستند و قرار است وسعت آن‌ها بیش از ۲۷۰ میلیون جریب افزایش پیدا کند که سه برابر اندازه سیستم پارک‌های ملی ایالات متحده آمریکا خواهد بود.

از زمانی که چین پارک‌های ملی خود را راه‌اندازی کرده است، جمعیت‌های چند گونه مهم جانوری در این کشور افزایش داشته است. برای مثال تعداد آنتلوپ‌های تبتی از کمتر از ۲۰ هزار در دهه ۱۹۸۰ به بیش از ۷۰ هزار رسیده و جمعیت میمون‌های هانان و پلنگ‌های وحشی نیز افزایش قابل‌توجهی داشته است. دولت چین مناطق حفاظت‌شده را به گونه‌ای تقسیم‌بندی کرده که در بخش‌هایی از پارک‌ها هرگونه توسعه ممنوع است و فعالیت انسانی محدود شده، اما مناطق حائلی اطراف برای گردشگران امکان بازدید از زیستگاه‌های نادر همچون زیستگاه پانداها فراهم می‌کند.

چین با وجود شهرت به‌عنوان بزرگترین آلاینده جهان، در سال ۲۰۲۰ متعهد شد تا سال ۲۰۶۰ به بی‌طرفی کربنی دست پیدا کند. طرح‌های کنترل آلودگی هوا در این کشور از سال ۲۰۱۵ آغاز شد و شامل محدودیت در مصرف زغال‌سنگ در منازل و صنایع، جایگزینی خودروهای بنزینی با برقی و افزایش فضای سبز شهری است. این اقدامات موجب کاهش قابل‌توجه ذرات معلق و آلودگی هوا در شهرهای بزرگی همچون پکن شده و به بهبود کیفیت زندگی شهروندان کمک کرده است.

گسترش سیستم پارک‌های ملی چین نه‌تنها به حفاظت از زیستگاه‌های طبیعی و گونه‌های در خطر انقراض، بلکه به توسعه گردشگری پایدار در مناطق بکر و کمتر شناخته‌شده این کشور کمک می‌کند. اجتماعات محلی نیز به ایجاد کسب‌وکارهای اکوتوریستی و مدیریت پارک‌ها تشویق شده‌اند که فرصت‌های شغلی جدیدی ایجاد کرده است. برای مثال برنامه‌های مشاهده طبیعت و پایش حیات وحش در بعضی از این پارک‌ها نشان می‌دهد که حفاظت و توسعه اقتصادی می‌توانند همزمان پیش بروند.

مناطق پیشنهادی برای توسعه پارک‌های ملی جدید شامل فلات چینگ‌های-تبت، حوزه‌های رود زرد و رود یانگ‌تسه است که از مهم‌ترین اکوسیستم‌ها و مناطق زیستی چین به‌شمار می‌روند. این پروژه گسترده نشان می‌دهد چین به‌رغم چالش‌های زیست‌محیطی خود، به سمت سیاست‌های پایدار و محافظت همه‌جانبه از محیط زیست حرکت می‌کند تا تنوع زیستی آن حفظ شود و اقتصاد گردشگری طبیعی‌اش بهبود پیدا کند.

زباله؛ منبع جدید قدرت شهری؟

مدیریت پسماند یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های شهرهای مدرن است. رشد سریع جمعیت، توسعه صنعتی و افزایش مصرف، حجم زباله‌ها را به سطحی بی‌سابقه رسانده است. در گذشته، دفن زباله در زمین یا سوزاندن آن راه‌حل‌های رایج بودند؛ اما این روش‌ها نه‌تنها منابع طبیعی را هدر می‌دهند، بلکه پیامدهای زیست‌محیطی خطرناکی همچون آلودگی خاک، آب و هوا به همراه دارند.

شهرهای پیشرو در آسیا و خاورمیانه با بهره‌گیری از فناوری‌های هوشمند، اصول اقتصاد چرخشی و چهارچوب‌های قانونی سختگیرانه به سمت شیوه‌های نوین مدیریت پسماند حرکت کرده و توانسته‌اند وابستگی به دفن زباله را کاهش دهند و مشارکت شهروندان را در فرایند مدیریت شهری افزایش دهند. تجربه شهرهای دبی، ابوظبی، نئوم، بالیک‌پاپان و سنگاپور نشان می‌دهد که آینده مدیریت پسماند نه‌تنها به فناوری، بلکه به فرهنگ‌سازی و سیاست‌گذاری هوشمندانه وابسته است.

دبی؛ پیشگام در مدیریت هوشمند پسماند

دبی در سال ۲۰۲۵ سیستم مدیریت پسماند هوشمند را راه‌اندازی کرد؛ بیش از ۱۰ هزار سطل زباله هوشمند مجهز به حسگرهای اولتراسونیک در سطح شهر نصب شد که سطح پرشدگی سطل را با دقت بالا تشخیص می‌دهند و آن را به‌صورت لحظه‌ای گزارش می‌دهند. بعضی سطل‌ها دارای حسگر وزن دیجیتال برای سنجش وزن زباله و حسگرهای گاز برای شناسایی انتشار متان و آمونیاک هستند تا از خطرات احتمالی همچون آتش‌سوزی یا انفجار جلوگیری شود.

ابوظبی و شارجه؛ بازیافت در مقیاس صنعتی

ابوظبی در سال ۲۰۲۴ «تأسیسات بزرگ بازیافت مواد المفرق» را افتتاح کرد. این مرکز توانایی پردازش ۱.۳ میلیون تن زباله در سال را دارد و با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، فلزات، پلاستیک‌ها و مواد آلی را به‌طور خودکار جداسازی می‌کند. تأسیسات المفرق به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مراکز بازیافت در منطقه شناخته می‌شود. ساختار این مجموعه بر پایه فناوری‌های پیشرفته جداسازی خودکار بنا شده است و زباله‌های ورودی بدون نیاز به دخالت گسترده انسانی، از طریق سامانه‌های مکانیزه و رباتیک به اجزای اصلی خود تفکیک می‌شوند.

شارجه نیز در سال‌های اخیر با پیروی از رهنمودهای فدرال امارات متحده عربی، تمرکز ویژه‌ای بر مسئله زباله‌های ساختمانی در پروژه‌های عمرانی جدید دارد. این موضوع در بسیاری از شهرهای در حال توسعه به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی تبدیل شده است. مدیریت پسماند ساختمانی در پروژه‌های عمرانی جدید امارت، به‌عنوان یک الزام قانونی و بخشی جدایی‌ناپذیر از فرایند طراحی و اجرا در نظر گرفته می‌شود. پیمانکاران موظفند پیش از آغاز پروژه، برنامه‌ای مشخص برای جداسازی مصالح مازاد و بازیافت آن‌ها ارائه دهند. این برنامه‌ها شامل تفکیک بتن، فلزات، چوب و پلاستیک‌های ساختمانی است که پس از اجرا به مراکز بازیافت تخصصی منتقل می‌شوند.

بالیک‌پاپان اندونزی؛ نوآوری در سطح جامعه

شهر بالیک‌پاپان در اندونزی طی سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ یکی از نمونه‌های جالب توجه در حوزه مدیریت نوین پسماند بوده است. این شهر که به‌عنوان یک مرکز صنعتی و بندری شناخته می‌شود، با حجم بالای زباله‌های شهری و صنعتی روبه‌روست و به همین دلیل پروژه‌ای موسوم به «۳R Waste Express» را در محل دفن زباله مانگار توسعه داده است. این پروژه بر پایه سه اصل «کاهش، استفاده دوباره و بازیافت» بنا شده و هدف آن کاهش تدریجی وابستگی به دفن زباله و حرکت به سمت اقتصاد چرخشی است.

برترین شهرهای لوکس جهان

حدود ۵۵ میلیون نفر در سراسر جهان بیش از یک میلیون دلار دارایی دارند و فعالانه به‌دنبال شهرهایی هستند که با سلیقه‌شان برای بهترین رستوران‌ها، منحصربه‌فردترین بوتیک‌ها و برجسته‌ترین تجربیات زندگی همخوانی داشته باشد. بر اساس آخرین شاخص لوکس جهانی JB.com، در سال ۲۰۲۵، ده شهر لوکس جهان نشان‌دهنده اوج زندگی مجلل هستند. از رستوران‌های ستاره‌دار میشلن تا باشگاه‌های خصوصی اعضا، از خانه‌های مد کوتور تا پنت‌هاوس‌های کنار آب، این مقاصد تجربه‌ای فراتر از ثروت ارائه می‌دهند.

پاریس به‌عنوان پایتخت بی‌چون‌وچرای لوکس جهان برای سال ۲۰۲۵ شناخته می‌شود. این شهر با نزدیک به ۹۰۰ رستوران فاخر، حدود ۱۵۰ هتل پنج‌ستاره و فروشگاه‌های اصلی برندهای هات‌کوتور همچون شانل و لویی ویتون، به‌عنوان مقصد نهایی لوکس باقی مانده است. هر منطقه‌ای از پاریس دارای رستوران‌های ستاره‌دار میشلن است و برنار آرنو، رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل LVMH (شرکت فرانسوی و چندملیتی ارائه‌دهنده کالاهای لوکس)، نماد ثروت این شهر است. امپراتوری او شامل برندهای مطرحی همچون لویی ویتون، دیور و موئت و شاندون و ثروت وی در اوایل ۲۰۲۵ حدود ۱۸۹.۶ میلیارد دلار برآورد شده است.

ملبورن که رتبه دوم شاخص لوکس جهانی را به خود اختصاص داده، به‌عنوان عامل غافلگیری نیم‌کره جنوبی مطرح است. این شهر دارای ۲۷۹ رستوران درجه یک، ۱۲۵ هتل لوکس و ۱۴۳ بوتیک ممتاز و میزبان جامعه‌ای با حدود ۹۴ هزار میلیونر است. این شهر با صحنه هنری در سطح پایتخت‌های اروپایی و حضور ثروتمندانی همچون جینا راینهارت، ثروتمندترین فرد استرالیا با ثروتی حدود ۳۸.۱۱ میلیارد دلار، شهرت پیدا کرده است.

زوریخ به‌عنوان مرکز ثروت محتاطانه مطرح است و با تمرکز بالای ۱۷ هزار و ۷۰۰ میلیونر به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر، بالاترین میزان تمرکز افراد ثروتمند در جهان را دارد. محیط ثبات سوئیس، مناظر کوهستان آلپ و بانکداری خصوصی درجه یک به ثروتمندان این امکان را می‌دهد که از ثروت خود لذت ببرند. میامی با باشگاه‌های ساحلی و عمارت‌های کنار آب، بیش از ۱۲۰ رستوران غذای فاخر و افزایش ۹۴ درصدی جمعیت میلیونرهای خود طی دهه گذشته، به بهشت لوکس گرمسیری تبدیل شده است. پیتر تیل، پیشکسوت فناوری و سرمایه‌گذار، بیانگر محفل میلیاردرهای این شهر است.

سایر شهرهای برجسته در این فهرست شامل نیویورک، لس‌آنجلس، میلان، سنگاپور، سئول و لندن هستند که هر یک با ویژگی‌های مخصوص خود در زمینه لوکس بودن، فرهنگ، ثروت و منابع متنوع مالی و زیرساختی، برجسته شده‌اند.

نیویورک به‌عنوان قدرت مالی نهایی جهان، خانه ۳۸۴ هزار و ۵۰۰ میلیونر، ۸۱۸ صدمیلیونر و ۶۶ میلیاردر است. به‌رغم افزایش هزینه‌های زندگی و چالش‌های مداوم، جذابیت این شهر برای فوق‌ثروتمندان با وال‌استریت، املاک لوکس، برادوی، موزه‌های جهانی و بیش از ۴۰۰ رستوران غذای فاخر حفظ شده است. پنت‌هاوس‌های هشت‌رقمی و باشگاه‌های خصوصی انحصاری، نیویورک را در مرکز ثروت جهانی نگه می‌دارند.

لس‌آنجلس ترکیبی از شکوه هالیوود و ثروت محتاطانه ارائه می‌دهد و میزبان ۲۱۲ هزار و ۱۰۰ میلیونر، ۵۱۶ صدمیلیونر و ۴۳ میلیاردر است. نخبگان این شهر حریم خصوصی، انحصار و تجربیات سفارشی را ترجیح می‌دهند، در حالی که صنعت سرگرمی، کارآفرینان فناوری و سرمایه‌گذاران خطرپذیر چشم‌انداز مرفه آن را شکل می‌دهند. املاک درجه یک و باشگاه‌های لوکس بوتیک، سبک زندگی لس‌آنجلس را تعریف می‌کنند.

میلان، پایتخت طراحی و مد ایتالیا، با ۱۱۵ هزار میلیونر، ۱۹۳ رستوران و ۷۶ فروشگاه لوکس در رتبه هفتم فهرست لوکس جهانی برجسته است. فروشگاه‌های اصلی پرادا، گوچی، ورساچه و آرمانی، همراه با رستوران‌های ستاره‌دار میشلن، تفسیرهای نوآورانه از کلاسیک‌های ایتالیایی را عرضه می‌کنند. این شهر ثروتمندترین ایتالیا با تولید سرانه ناخالص داخلی بالا، مرکز مد و طراحی باقی مانده است.

سنگاپور، مرکز امن آسیا در رتبه هشتم، با ۲۴۲ هزار و ۴۰۰ میلیونر و ۴۵۰ رستوران فاخر، ثبات سیاسی و زیرساخت‌های استثنایی ارائه می‌دهد. این دولت‌شهر برای سومین سال متوالی به‌عنوان گران‌ترین شهر در زمینه هزینه‌های لوکس رتبه‌بندی شده و ادواردو ساورین با ۴۳ میلیارد دلار ثروتمندترین ساکن آن است. سیاست‌های حامی کسب‌وکار، آن را برای ثروتمندان جهانی جذاب نگه می‌دارد.

سئول با تحول مدرن، بیش از ۳۵۰ نقطه غذاخوری درجه یک و صحنه مد پویا، به کارآفرینان فناوری، نمادهای فرهنگی و غول‌های سرگرمی همچون کی‌پاپ جذابیت دارد و لندن با ظرافت بی‌زمان، بیش از ۴۰۰ رستوران غذای فاخر، محله‌های می‌فر و نایتسبریج و ۲۲۰۰ میلیونر به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر، املاک ممتاز به قیمت متوسط ۲۴ هزار دلار برای متر مربع عرضه می‌کند. این شهرها نفوذ مالی و فرهنگی خود را حفظ کرده است و ثروت جهانی را جذب می‌کنند.

چین سلطان ذخایر نادر خاکی جهان ۲۰۲۵

روند گذار به اقتصاد کم‌کربن و گسترش فناوری‌های سبز و دیجیتال، تقاضا برای عناصر نادر خاکی را در سال‌های پیش‌رو افزایش خواهد داد و در عین حال، رقابت برای دسترسی مطمئن، پایدار و مسئولانه به این منابع را به یکی از محورهای اصلی سیاست‌گذاری صنعتی و ژئوپولیتیک در سطح جهان تبدیل می‌کند.

عناصر نادر خاکی شامل ۱۷ عنصر فلزی است که از نظر زمین‌شناسی به‌طور نسبی در پوسته زمین فراوان‌اند، اما تمرکز اقتصادی آن‌ها در کانسارهای قابل استخراج محدود است و فرآیند اکتشاف، استخراج و فرآوری این عناصر پرهزینه و از نظر زیست‌محیطی حساس و پیچیده به‌شمار می‌رود.

این عناصر در ساخت آهنرباهای دائمی قوی برای موتور خودروهای برقی، ژنراتورهای توربین‌های بادی، هارددیسک‌ها، نمایشگرهای LED، تجهیزات مخابراتی، باتری‌ها و طیف وسیعی از تجهیزات دفاعی و فضایی کاربرد مستقیم دارند و به همین دلیل، هرگونه اختلال در زنجیره تأمین آن‌ها می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای اقتصاد دیجیتال و گذار به انرژی‌های پاک به‌دنبال داشته باشد.

کشورهای جهان با بیشترین ذخایر عناصر خاکی کمیاب

ذخایر عناصر نادر خاکی در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین موضوعات راهبردی در اقتصاد جهانی و تحول فناوری تبدیل شده‌اند، زیرا این عناصر نقشی اساسی در تولید طیف وسیعی از تجهیزات پیشرفته، از موتور خودروهای برقی و توربین‌های بادی گرفته تا تلفن‌های هوشمند و سامانه‌های هدایت دقیق ایفا می‌کنند. بر اساس برآوردهای مبتنی‌بر داده‌های سازمان زمین‌شناسی آمریکا، مجموع ذخایر شناخته‌شده عناصر نادر خاکی در جهان حدود ۹۱٫۹ میلیون تن است و توزیع این ذخایر در سطح جهان به‌شدت نامتوازن و در تعداد محدودی از کشورها متمرکز شده است. چین در این میان جایگاهی مسلط دارد و با حدود ۴۴ میلیون تن ذخیره، نزدیک به نیمی از کل ذخایر جهانی را در اختیار گرفته و علاوه‌بر برخورداری از منابع خام، توان فرآوری و تصفیه گسترده‌ای را نیز توسعه داده است که به این کشور امکان می‌دهد بر بخش مهمی از زنجیره تأمین جهانی این مواد حیاتی کنترل داشته باشد.

پس از چین، برزیل با حدود ۲۱ میلیون تن ذخیره در رتبه دوم قرار دارد و با وجود آن‌که بخش زیادی از این ذخایر در کانسارهای رس‌یونی و سنگ‌سخت قرار دارد، هنوز در مراحل اولیه توسعه معدنی و صنعتی است و پتانسیل رشد قابل‌توجهی در آینده دارد. کشورهایی همچون هند با حدود ۶٫۹ میلیون تن، استرالیا با ۵٫۷ میلیون تن، روسیه با ۳٫۸ میلیون تن و ویتنام با حدود ۳٫۵ میلیون تن، دیگر بازیگران اصلی این عرصه محسوب می‌شوند و همراه با چین و برزیل، حدود چهارپنجم ذخایر شناخته‌شده جهان را در اختیار دارند.

در کنار این کشورها، ایالات متحده آمریکا با حدود ۱٫۹ میلیون تن، گرینلند با ۱٫۵ میلیون تن، تانزانیا با حدود ۸۹۰ هزار تن، آفریقای جنوبی با حدود ۸۶۰ هزار تن و کانادا با حدود ۸۳۰ هزار تن هریک سهمی محدودتر از ذخایر جهانی دارند، اما از منظر راهبردی و امکان توسعه در آینده، اهمیت قابل‌توجهی پیدا کرده‌اند. این در حالی است که گروهی از دیگر کشورها در دسته «سایر جهان» در مجموع تنها حدود یک میلیون تن از ذخایر شناخته‌شده را در اختیار دارند و از این منظر، توزیع جغرافیایی منابع عناصر نادر خاکی بیش از پیش متمرکز و حساس به تصمیم‌ها و تحولات چند کشور ویژه است.

تحول جهانی فضاهای عمومی و آغاز عصر خیابان‌های جوان‌پسند

شهرهای امروز اگر بخواهند فراگیر، سالم و امن باشند، باید نیازهای نسل جوان را در اولویت قرار دهند. نوجوانان و جوانان به فضاهایی نیاز دارند که نه‌تنها امکان رفت‌وآمد ایمن را فراهم کند، بلکه بستری برای تعامل اجتماعی، خلاقیت و شکل‌گیری هویت جمعی آن‌ها باشد. خیابان‌ها، بلوک‌های شهری و میدان‌ها می‌توانند با تغییر کاربری و طراحی هوشمندانه، از مسیرهای عبوری صرف به محیط‌هایی تبدیل شوند که زندگی روزمره جوانان را غنی‌تر و جذاب‌تر کنند.

برلین؛ شهری برای گرافیتی، موسیقی و ورزش جوانان

شهرداری برلین در محله فریدرشاین با همراهی گروه‌های جوانان محلی دست به اجرای پروژه‌ای زده که هدف اصلی آن خلق فضایی عمومی ویژه نوجوانان و جوانان است تا نه‌تنها پاسخگوی نیازهای ورزشی و هنری آنان باشد، بلکه بستری برای شکل‌گیری تعاملات اجتماعی و تقویت حس تعلق به محله فراهم کند. دیوارهایی برای گرافیتی قانونی در نظر گرفته شده است تا جوانان بتوانند آزادانه هنر خیابانی خود را به نمایش بگذارند.

خیابان‌های هنری ملبورن؛ جایی که دیوارها سخن می‌گویند

ملبورن با استفاده از نقاشی‌های دیواری و اینستالیشن‌های هنری، خیابان‌های مرکزی خود را به محیطی جذاب و الهام‌بخش برای نوجوانان و جوانان تبدیل کرده است. دیوارهای بزرگ شهری به بوم‌های هنری تبدیل شده و آثار تعاملی در مسیرهای پیاده‌روی نصب شده است تا رفت‌وآمد روزانه نسل جوان به تجربه‌ای متفاوت و یک ماجراجویی فرهنگی روزانه بدل شود. این تغییرات شامل بازطراحی دیوارها، نصب سازه‌های هنری و ایجاد مسیرهای امن برای توقف و تعامل است.

سوپر بلاک‌های بارسلونا؛ خیابان‌هایی آزاد برای هنر و زندگی

پروژه سوپر بلاک‌ها در بارسلونا یکی از مهم‌ترین نمونه‌های بازطراحی شهری با محوریت نوجوانان و جوانان است. این طرح با هدف کاهش ترافیک و بازپس‌گیری خیابان‌ها برای مردم اجرا شده و خیابان‌های پرتردد به بلوک‌های بزرگ‌تر تقسیم شده‌اند تا ورود خودروها به‌شدت محدود شود. فضاهای آزاد به مسیرهای دوچرخه‌سواری، زمین‌های ورزشی و فضاهای هنری تبدیل شده‌اند. این تغییرات شامل بازطراحی کامل شبکه خیابانی، نصب تجهیزات ایمنی و ایجاد زیرساخت‌های جدید برای حمل‌ونقل پایدار است.

سوپرکیلن؛ پارکی با رنگ‌ها و فرهنگ‌های جهان

پارک سوپرکیلن در منطقه نوربروی کپنهاگ به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های طراحی شهری با محوریت نوجوانان و جوانان شناخته شده و توانسته است جایگاهی ویژه در میان پروژه‌های نوآورانه شهری پیدا کند. این پارک با مساحت ۳۰ هزار متر مربع، به سه بخش اصلی تقسیم شده است: میدان قرمز برای فعالیت‌های ورزشی و اجتماعی طراحی شده است، میدان سیاه محلی برای برگزاری رویدادهای فرهنگی است و پارک سبز که فضایی برای آرامش و تعامل اجتماعی فراهم کرده است. طراحی این فضاها به‌گونه‌ای انجام شده است که جوانان بتوانند در محیطی امن و جذاب ورزش کنند، موسیقی اجرا کنند و با حضور در جمع‌های دوستانه، تجربه‌ای متفاوت از زندگی شهری داشته باشند.

خلاقیت در ونکوور دوستدار جوان

ونکوور در سال‌های اخیر با تمرکز ویژه بر طراحی شهری برای نوجوانان و جوانان توانسته جایگاه خود را به‌عنوان یکی از شهرهای پیشرو در این حوزه تثبیت کند. شهرداری این شهر با ایجاد مسیرهای دوچرخه‌سواری ایمن و شبکه‌های پیاده‌روی جداگانه، امکان رفت‌وآمد مستقل و سالم را برای نسل جوان فراهم کرده است. مسیرها با تجهیزات ایمنی مدرن، علائم راهنمایی و نورپردازی مناسب طراحی شده‌اند تا خطرات ناشی از ترافیک و تصادفات به حداقل برسد.

کشورهای جهان با بیشترین و کمترین زندانی

بر اساس اطلاعات مؤسسه سیاست زندان (Prison Policy Initiative)، رتبه‌بندی کشورها بر اساس نرخ زندانی شدن، السالوادور را با نرخ ۱۰۸۶ زندانی به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر در صدر جهان قرار می‌دهد و این کشور را به عنوان «پایتخت زندان جهان» معرفی می‌کند، در حالی که ژاپن با نرخ ۳۶ زندانی به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر، یکی از پایین‌ترین نرخ‌ها را دارد. سیستم‌های عدالت کیفری و زندان‌ها در کشورهای مختلف تفاوت‌های چشمگیری نشان می‌دهند.

کشورهای جهان با بالاترین و پایین‌ترین نرخ زندانی

در میان کشورهای جهان با بالاترین نرخ زندانی، منطقه آمریکای لاتین و کارائیب با شش کشور پیشتاز است. السالوادور در رتبه اول با ۱۰۸۶، کوبا در رتبه دوم با ۷۹۴، رواندا در رتبه سوم با ۶۳۷، ایالات متحده آمریکا در رتبه چهارم با ۶۱۴، ترکمنستان در رتبه پنجم با ۵۷۶، پاناما در رتبه ششم با ۴۹۹، اروگوئه در رتبه هفتم با ۴۲۴، برزیل در رتبه هشتم با ۳۹۰، تایلند در رتبه نهم با ۳۷۷ و کیپ ورد در رتبه دهم با ۳۶۶ قرار دارند. السالوادور با سیاست «وضعیت استثنایی»، بیش از ۵۲ هزار زندانی دارد و نرخ قتل را ۸۰ درصد از سال ۲۰۲۲ کاهش داده، هرچند هزاران نفر بدون محاکمه سریع بازداشت شده‌اند.

در مقابل، کشورهای جهان با پایین‌ترین نرخ زندانی به‌طور عمده در آفریقا قرار دارند و زندان‌های آن‌ها با کمبود بودجه شدید روبه‌رو هستند؛ گامبیا در رتبه اول با ۲۲، گینه بیسائو در رتبه دوم با ۳۱، جمهوری کنگو در رتبه سوم با ۳۳، گینه در رتبه چهارم با ۳۴، نیجریه در رتبه پنجم با ۳۵، یمن در رتبه ششم با ۳۵، ژاپن در رتبه هفتم با ۳۶ (به‌عنوان تنها اقتصاد توسعه‌یافته)، پاکستان در رتبه هشتم با ۳۸، بورکینافاسو در رتبه نهم با ۳۹ و جمهوری آفریقای مرکزی در رتبه دهم با ۴۰ زندانی به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر ثبت شده‌اند. ژاپن همچنین نرخ قتل بسیار پایینی معادل ۰.۲۳ به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر دارد که حدود ۲۵ برابر کمتر از ایالات متحده آمریکاست. این تفاوت‌های منطقه‌ای، چالش‌های عدالت کیفری جهانی را برجسته می‌کند.

افتتاح بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی اشتراکی در کره‌جنوبی

کره‌جنوبی بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی شناور خود را با ظرفیت ۴۷.۲ مگاوات روی سد ایمها راه‌اندازی کرد. این پروژه در شرق شهر اندونگ، استان گیونگسانگبوک-دو، نه‌تنها رکورد تولید برق پاک را جابه‌جا می‌کند، بلکه با مدل نوآورانه مشارکت مردمی، به رونق اقتصادی محلی نیز کمک خواهد کرد.

سد ایمها که پیش‌تر میزبان نیروگاه آبی ۵۰ مگاواتی بود، اکنون به یک مجموعه ترکیبی خورشیدی-آبی تبدیل شده است. این سیستم در روز برق خورشیدی و در شب انرژی آبی تولید می‌کند و سالانه حدود ۶۱ گیگاوات‌ساعت برق پاک تأمین خواهد کرد؛ معادلی برای نیاز ۲۲ هزار خانوار یا ۲۷ درصد خانوارهای اندونگ. ایده این پروژه در سال ۲۰۲۱ شکل گرفت، زمانی که به‌عنوان نخستین مجموعه یکپارچه تجدیدپذیرهای کره‌جنوبی معرفی شد. مجوز فعالیت در ۲۰۲۳ صادر و ساخت از سال گذشته آغاز شد تا در سپتامبر ۲۰۲۴ با هزینه ۷۳.۲ میلیارد وون (۵۰.۲ میلیون دلار) به بهره‌برداری برسد.

این پروژه حاصل همکاری شرکت برق هسته‌ای و آبی کره (KHNP)، شرکت منابع آبی کره، دولت استان گیونگسانگبوک-دو و شهرداری اندونگ است و یک شرکت متخصص خورشیدی مسئولیت مهندسی و ساخت آن را بر عهده داشت. نیروگاه از ۱۶ سازه شناور تشکیل شده که به شکل پرچم ملی (Taegeukgi) و گل ملی (Mugunghwa) کره‌جنوبی چیده شده‌اند و نمادی از هویت فرهنگی این کشور به‌شمار می‌رود.

ویژگی برجسته پروژه حاضر، مدل «حقوق بازنشستگی خورشیدی» است که ۳۳ روستای مجاور سد در شعاع یک کیلومتری را شریک سود خود می‌کند. حدود ۴۵۰۰ ساکن محلی طی ۲۰ سال آینده ۲۲.۲ میلیارد وون درآمد خواهند داشت و این امر به افزایش درآمد و احیای اقتصاد منطقه منجر می‌شود. کره‌جنوبی تأکید دارد که این طرح مشارکت مردمی، الگویی برای پروژه‌های آینده است.

کره سال گذشته ۲.۵ گیگاوات ظرفیت خورشیدی جدید نصب کرد و مجموع ظرفیت فوتوولتاییک خود را به ۲۹.۵ گیگاوات رساند، نیروگاه ایمها گامی کلیدی در مسیر کربن‌خنثی شدن این کشور است. این دستاورد نشان‌دهنده تعهد سئول به انرژی‌های پاک و ادغام فناوری‌های نوین با زیرساخت‌های موجود است و می‌تواند برای کشورهای در حال توسعه الگو باشد.

بازگشت معماری سنتی به دوران مدیریت هوش مصنوعی شهرها

در عصر شتابان شهرنشینی، نوآوری‌های فناوری و حرکت جهانی به‌سوی مدل‌های شهر هوشمند و پایدار، پرسش از هویت معماری دوباره اهمیت یافته است. در سال‌های اخیر شاهد بازگشت قابل توجهی به اشکال و ارزش‌های معماری سنتی در شهرهای مختلف آسیا بوده‌ایم. این روند در نقطه تلاقی میان حفاظت از میراث فرهنگی، پایداری محیط‌زیست، ارتقای رفاه اجتماعی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین شکل گرفته است. در حالی‌که گفتمان جهانی درباره شهرهای هوشمند بر زیرساخت‌های دیجیتال و مدیریت داده‌محور تمرکز دارد، گرایش به معماری سنتی پاسخی چندوجهی به چالش‌ها و فرصت‌های شهرنشینی معاصر محسوب می‌شود.

جنبش شهر هوشمند طی دو دهه گذشته بر سیاست‌گذاری و پژوهش شهری غلبه داشته و تصمیم‌گیری داده‌محور، زیرساخت دیجیتال و خدمات شهروندمحور را به‌عنوان مسیرهای ارتقای پایداری و کیفیت زندگی معرفی کرده است. با این حال، پژوهشگران هشدار داده‌اند که تمرکز بیش از حد بر دیجیتالی‌سازی می‌تواند منجر به همگن‌سازی چشم‌اندازهای شهری و نادیده گرفتن ریشه‌های فرهنگی و تاریخی شود. در واکنش به این نگرانی، بسیاری از شهرهای آسیا شروع به ادغام عناصر معماری سنتی در برنامه‌ریزی شهری کرده‌اند که نه‌تنها از جنبه زیبایی‌شناختی اهمیت دارد، بلکه بازتابی از ارزش میراث محلی، انسجام اجتماعی و سازگاری محیطی است.

معماری سنتی و پایداری شهری

مدل «شهر هوشمند و چرخشی» نشان می‌دهد که اصول اقتصاد چرخشی همچون بازاستفاده، تعمیر و بازیافت به‌طور طبیعی با بازآفرینی و استفاده مجدد از بناهای سنتی هم‌راستا هستند. معماری سنتی با تأکید بر مصالح بادوام، ساختارهای ماژولار و قابلیت سازگاری، درس‌های ارزشمندی برای پایداری شهری امروز دارد. بسیاری از شهرهای اروپایی و آسیایی بازسازی و بازاستفاده از بناهای تاریخی را به‌عنوان بخشی از دستور کار تاب‌آوری و پایداری خود پیش می‌برند.

پکن؛ احیای هوتونگ‌ها و سی‌هه‌یوان‌ها

پکن در دهه اخیر بزرگ‌ترین پروژه بازسازی هماهنگ محله‌های سنتی خود را آغاز کرده است. هوتونگ‌ها، کوچه‌های باریک با خانه‌های حیاط‌دار که زمانی قلب زندگی اجتماعی شهر بودند ولی به دست فراموشی سپرده شده بودند، دوباره جان گرفته‌اند. این بازسازی شامل حذف الحاقات غیرقانونی مدرن، بازسازی حیاط‌های آسیب‌دیده با آجر خاکستری و احیای سقف‌ها و دروازه‌های سنتی است.

فوزو؛ بازسازی معماری مین در مقیاس شهری

فوزو، مرکز استان فوجیان در جنوب‌شرقی چین، طی یک دهه اخیر یکی از گسترده‌ترین پروژه‌های بازسازی معماری سنتی را در این کشور اجرا کرده است. این شهر با تمرکز بر منطقه تاریخی «سه کوچه و هفت گذر» توانسته هویت معماری بومی مین را در مقیاس شهری دوباره زنده کند. ساختمان‌های سفید با سقف‌های سیاه، کوچه‌های باریک و نماهای ساده اما اصیل، بار دیگر به چهره شهر بازگشته‌اند و فوزو را به الگویی برجسته در احیای معماری بومی تبدیل کرده‌اند.

سئول؛ حفظ و گسترش خانه‌های هانوک

سئول، پایتخت کره‌جنوبی، در دهه‌های اخیر یکی از موفق‌ترین نمونه‌های شهرسازی میراث‌محور را به نمایش گذاشته است. خانه‌های سنتی هانوک، با سقف‌های شیب‌دار، حیاط‌های کوچک و مصالح طبیعی همچون چوب و سفال، دوباره در مرکز توجه قرار گرفته‌اند. پروژه‌های بازسازی در محله‌های تاریخی همچون بوکچون هانوک ویلیج و ایکسون‌دونگ موجب شده است این مناطق از محله‌های فرسوده به مراکز فرهنگی پررونق تبدیل شوند. در بوکچون، بیش از ۹۰۰ خانه هانوک بازسازی شده و اکنون به اقامتگاه‌های سنتی، گالری‌های هنری و کافه‌های فرهنگی تغییر کاربری داده‌اند.

جئونجو؛ گسترش و شکوفایی روستای هانوک

جئونجو، شهری در جنوب کره‌جنوبی، به‌عنوان بزرگ‌ترین مجموعه خانه‌های سنتی هانوک شناخته می‌شود و امروز به نماد ملی معماری بومی کره تبدیل شده است. روستای هانوک جئونجو با بیش از ۸۰۰ خانه سنتی، یکی از مهم‌ترین پروژه‌های حفاظت و بازسازی میراث معماری در شرق آسیا به‌شمار می‌رود. این شهر نه‌تنها بناهای تاریخی را حفظ کرده، بلکه با گسترش مناطق حفاظت‌شده و بازسازی سقف‌ها، کوچه‌ها و باغ‌ها توانسته است هویت سنتی خود را تقویت کند.

کانازاوا؛ حفاظت از محله‌های دوره ادو و بازآفرینی هویت سنتی

کانازاوا، شهری در استان ایشیکاوا ژاپن، یکی از نمونه‌های برجسته در حفاظت و بازسازی معماری سنتی دوره ادو به‌شمار می‌رود. این شهر با دقت فراوان توانسته است محله‌های تاریخی خود را حفظ و آن‌ها را به جاذبه‌های فرهنگی و گردشگری تبدیل کند. محله‌های سامورایی همچون ناگامچی با خانه‌های سنتی و دیوارهای گلی بازسازی شده‌اند تا تصویری زنده از زندگی طبقه جنگجو در قرون گذشته ارائه دهند. خیابان‌های باریک و هندسه سنتی این محله‌ها همچنان حفظ شده است و بازدیدکنندگان می‌توانند تجربه‌ای نزدیک به فضای تاریخی ژاپن داشته باشند.

لاهور؛ احیای شهر دیواری مغولی

لاهور، قلب فرهنگی پاکستان، در سال‌های اخیر شاهد یکی از گسترده‌ترین پروژه‌های بازسازی میراث معماری در آسیای جنوبی بوده است. شهر دیواری مغولی که هسته تاریخی لاهور را تشکیل می‌دهد، با کوچه‌های باریک، بازارهای سنتی و بناهای باشکوه، دوباره جان گرفته است. پروژه‌های بازسازی در این منطقه شامل مرمت طاق‌های مغولی، بازسازی بازارهای آجری و بازآفرینی نماهای مسیر سلطنتی است که از دروازه‌های تاریخی شهر آغاز می‌شود و تا قلعه لاهور امتداد دارد. این مسیر اکنون با نماهای بازسازی‌شده و نورپردازی سنتی، به یکی از جاذبه‌های اصلی گردشگری تبدیل شده است.

پارک‌های شهری علیه پاساژها؛ جنگ بزرگ سرگرمی برای جوانان

با افزایش جمعیت شهری در جهان، نیاز به محیط‌هایی که بتوانند پاسخگوی علایق و نیازهای متنوع جوانان از فعالیت‌های جسمانی و اجتماعی گرفته تا تعاملات دیجیتال و ارتقای سلامت روان باشند نیز رو به رشد است. پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهند که نقش پارک‌های شهری، ابتکارات شهر هوشمند، حمایت‌های دیجیتال و فراگیری سرگرمی‌ها در شکل‌گیری چشم‌انداز جدیدی از زندگی جوانان در شهرها حیاتی است.

سرگرمی در شهرها دیگر محدود به سینما، باشگاه یا ورزشگاه نیست. امروز این مفهوم طیف گسترده‌ای از تجربه‌ها را از فعالیت‌های طبیعت‌محور در پارک‌های شهری و جشنواره‌های فرهنگی گرفته تا پلتفرم‌های دیجیتال حمایت همسالان و خدمات تعاملی شهر هوشمند شامل می‌شود. فضاهای عمومی به‌تنهایی می‌توانند مجموعه‌ای از فعالیت‌های جسمانی، اجتماعی، فرهنگی و ذهنی را پشتیبانی کنند و به کانون اصلی سرگرمی در شهرها تبدیل شوند.

دسترسی به پارک‌ها و فضاهای سبز مجهز، ۶ نوع فعالیت مرتبط با سلامت و سرگرمی شامل فعالیت‌های جسمانی، ذهن‌آگاهی، طبیعت‌گردی، محیط‌زیستی، اجتماعی و فرهنگی را پشتیبانی می‌کنند. در حالی که شهرهای آمریکای شمالی بیشتر بر زیرساخت‌های ورزشی همچون زمین‌های فوتبال و بسکتبال تمرکز دارند، شهرهای اروپایی فضای بیشتری برای فعالیت‌های طبیعت‌محور از جمله پیک‌نیک، استراحت و مشاهده حیات‌وحش اختصاص داده‌اند. نمونه برجسته این رویکرد، پارک المپیک ملکه الیزابت در لندن است که به‌دلیل پشتیبانی همزمان از فعالیت‌های جسمانی و فرهنگی، به‌عنوان الگوی فضای سبز چندمنظوره شهری معرفی شده است.

دسترسی به سرگرمی باکیفیت، مسئله‌ای مرتبط با عدالت فضایی است. پارک‌های نزدیک به مرکز شهر امکانات بیشتری برای سرگرمی فراهم می‌کنند، در حالی که مناطق حاشیه‌ای یا حومه از این نظر عقب‌تر هستند. این مزیت مرکز شهری به‌ویژه در فعالیت‌های فرهنگی و طبیعت‌محور مشهود است. شهرهایی همچون توکیو و پاریس توانسته‌اند دسترسی برابر به پارک‌های مجهز را تضمین کنند و عدالت فضایی را در سراسر شهر گسترش دهند.

حضور امکاناتی همچون فضاهای اجرا، نمایشگاه یا فعالیت‌های میراثی در شهرها می‌تواند چشم‌انداز سرگرمی جوانان را به‌طور چشمگیری ارتقا دهد. جشنواره‌های موسیقی، نصب‌های هنری و رویدادهای چندفرهنگی نمونه‌هایی هستند که مشارکت جوانان را افزایش می‌دهند و به تقویت تعامل اجتماعی کمک می‌کنند. پارک‌هایی که امکان گردهمایی و فعالیت‌های داوطلبانه را فراهم می‌کنند، نقش مهمی در شکل‌گیری جامعه جوانان و تعامل همسالان دارند.

توکیو؛ شهری با سرگرمی‌های بی‌پایان برای جوانان

توکیو به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین کلان‌شهرهای جهان، طیف گسترده‌ای از سرگرمی‌ها را برای جوانان فراهم می‌کند. این شهر ترکیبی از سنت و مدرنیته از معابد تاریخی و باغ‌های ژاپنی گرفته تا برج‌های مدرن و مراکز خرید عظیم است. جوانان در توکیو می‌توانند روز خود را با بازدید از پارک‌های شهری همچون پارک اوئنو و پارک یویوگی آغاز کنند که علاوه بر فضای سبز، میزبان جشنواره‌های فرهنگی و موسیقی هستند.

پاریس؛ پایتخت فرهنگ و هنر برای نسل جوان

پاریس با شهرت جهانی خود در زمینه هنر، مد و فرهنگ، یکی از بهترین شهرها برای تفریح و سرگرمی جوانان محسوب می‌شود. این شهر علاوه بر موزه‌های مشهور همچون لوور و اورسه، میزبان رویدادهای فرهنگی متنوعی است که جوانان را به مشارکت فعال دعوت می‌کند. جشن موسیقی هر سال در بیست‌ویکم ژوئن برگزار می‌شود و خیابان‌های شهر را به صحنه‌های موسیقی زنده تبدیل می‌کند؛ جوانان می‌توانند از اجراهای رایگان گروه‌های محلی و بین‌المللی در پارک‌ها، میدان‌ها و حتی ایستگاه‌های مترو لذت ببرند.

لندن؛ تنوع بی‌پایان در سرگرمی‌های شهری

لندن یکی از پویاترین شهرهای جهان است که سرگرمی‌های متنوعی برای جوانان ارائه می‌دهد. پارک‌های بزرگ همچون های‌پارک و پارک المپیک ملکه الیزابت فرصت‌های گسترده‌ای برای ورزش، موسیقی و فعالیت‌های اجتماعی فراهم کرده‌اند. هاید پارک لندن یکی از بزرگ‌ترین و شناخته‌شده‌ترین پارک‌های شهری جهان است که با دریاچه سرپنتاین، مسیرهای دویدن و دوچرخه‌سواری، زمین‌های ورزشی و فضاهای باز برای کنسرت‌های روباز، محیطی پویا برای جوانان فراهم می‌کند. در تابستان، جشنواره‌های موسیقی و رویدادهای فرهنگی در فضای سبز آن برگزار می‌شوند و جوانان می‌توانند در کنار ورزش، از تجربه‌های اجتماعی و هنری بهره‌مند شوند. هاید پارک همچنین به «گوشه سخنرانان» مشهور است که محلی برای بحث‌های آزاد و تعامل اجتماعی محسوب می‌شود.

آوکلند؛ شهری با طبیعت و فرهنگ متوازن

آوکلند در نیوزلند نمونه‌ای از شهری است که توانسته است طبیعی و فرهنگی را به‌طور متوازن در اختیار جوانان قرار دهد. پارک‌های بزرگ و سواحل زیبا، فرصت‌های گسترده‌ای برای ورزش‌های آبی، کوهنوردی و فعالیت‌های اجتماعی فراهم کرده‌اند. پارک‌هایی همچون آوکلند دومین و پارک کرنوال مسیرهای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری، زمین‌های فوتبال، اسکیت و تنیس و فضاهای باز برای پیک‌نیک و گردهمایی‌های اجتماعی دارند. این پارک‌ها اغلب میزبان جشنواره‌های موسیقی و رویدادهای فرهنگی محلی هستند که جوانان را به مشارکت فعال دعوت می‌کنند.

۱۰ شهر برتر جهان با بیشترین تعداد آسمان‌خراش‌ها

در سراسر جهان، شهرهایی وجود دارند که به‌دلیل تعداد شگفت‌انگیز آسمان‌خراش‌های خود مشهور شده‌اند و چشم‌انداز آن‌ها به نمادهای جهانی تبدیل شده‌اند. در واقع شهرهای امروزی، با توجه به افزایش جمعیت و کمبود زمین قابل ساخت، جهت ایجاد فضای بیشتر برای سکونت، کار و تجارت، به سمت توسعه عمودی حرکت کرده‌اند و آسمان‌خراش‌ها تنها ساختمان‌های بلند نیستند، بلکه نماد پیشرفت، خلاقیت و تحول شهری به شمار می‌روند. موضوع قابل توجه اینکه همه شهرها به یک اندازه به ساخت آسمان‌های بلند روی نیاورده‌اند و بعضی از آن‌ها در این زمینه پیشتاز هستند. در ادامه به معرفی ۱۰ شهر برتر جهان با بیشترین تعداد آسمان‌خراش‌ها می‌پردازیم:

۱. هنگ‌کنگ، چین

هنگ‌کنگ با ۵۶۹ آسمان‌خراش بلندتر از ۱۵۰ متر، در جایگاه نخست مرتفع‌ترین شهرهای دنیا قرار دارد. مساحت کم و جمعیت متراکم باعث شده است مدیران این شهر به ساخت‌وسازهای عمودی روی بیاورند. همچنین ارتباطات تجاری بین‌المللی، شرایط مالی خوب و برنامه‌ریزی شهری خلاقانه، هنگ‌کنگ را به یکی از مشهورترین‌ها در جهان تبدیل کرده است.

۲. شنژن، چین

شنژن دارای ۴۴۴ آسمان‌خراش بالاتر از ۱۵۰ متر است. این شهر که زمانی روستایی برای ماهیگیری بود، اکنون یکی از مهم‌ترین مراکز فناوری و تولید در چین به شمار می‌رود. سرمایه‌گذاری دولتی، صنایع روبه‌رشد و حرکت قوی به سمت مدرن‌سازی، شنژن را به یکی از سریع‌ترین شهرهای درحال‌توسعه با خط افقی آینده‌نگر، تبدیل کرده است.

۳. نیویورک، ایالات متحده

در شهر نیویورک، ۳۱۷ آسمان‌خراش بالاتر از ۱۵۰ متر وجود دارد. این شهر از دیرباز نماد نوآوری و رشد شهری بوده است. علاوه بر این، اقتصاد قوی، تقاضای بالا برای املاک و موقعیت آن به‌عنوان یک مرکز مهم کسب‌وکار جهانی، توسعه ساختمان‌های بلند را تقویت می‌کند.

۴. دبی، امارات متحده عربی

دبی که به‌خاطر پروژه‌های معماری بی‌نظیر خود در دنیا معروف است، این روزها به یک مرکز جهانی برای کالاهای لوکس، تجارت و زیرساخت‌های پیشرفته تبدیل شده است. این شهر دارای ۲۷۰ آسمان‌خراش بلندتر از ۱۵۰ متر است. تجارت، سرمایه‌گذاری در املاک و گردشگری نقش مهمی در رشد سریع دبی دارد.

۵. گوانگژو، چین

گوانگژو با ۲۰۴ آسمان‌خراش بالاتر از ۱۵۰ متر، یکی از مهم‌ترین مراکز تولید و تجارت در جنوب چین است. رشد اقتصادی و تمرکز بر مدرن‌سازی شهری، باعث شکل‌گیری یک خط افق مدرن با ساختمان‌های سطح بالا در این شهر شده است.

۶. شانگهای، چین

شانگهای دارای ۱۹۸ آسمان‌خراش بیش از ۱۵۰ متر ارتفاع است. این شهر مرکز فرهنگ و تجارت چین محسوب می‌شود و در آن، گذشته با نوآوری مدرن ترکیب می‌شود. توسعه ساختمان‌های بلند، نتیجه گسترش تجارت، کسب‌وکار و سرمایه‌گذاری خارجی در این شهر است.

۷. کوالالامپور، مالزی

ساختمان‌های نمادینی همچون برج‌های دوقلوی پتروناس، نماد پیشرفت این شهر آسیایی است. کوالالامپور دارای ۱۹۳ آسمان‌خراش بالاتر از ۱۵۰ متر است و رشد اقتصادی ناشی از تجارت، گردشگری و امور مالی، خط افق این شهر را شکل داده است.

۸. ووهان، چین

ووهان ۱۹۳ آسمان‌خراش بالاتر از ۱۵۰ متر دارد. توسعه سریع در بخش‌های مسکونی، تجاری و زیرساختی، باعث رشد خط افق این شهر شده است. ووهان، یک مرکز صنعتی و آموزشی مهم در مرکز چین محسوب می‌شود.

۹. توکیو، ژاپن

مدیران شهری توکیو، توسعه عمودی را هم‌زمان با ایمنی ساکنان آن در نظر می‌گیرند. این شهر دارای ۱۷۵ آسمان‌خراش بلندتر از ۱۵۰ متر است. باوجود قوانین سخت‌گیرانه ساخت‌وساز مقاوم در برابر زلزله، توکیو همچنان به‌عنوان مرکز مهم فناوری، مالی و فرهنگی جهان رشد می‌کند.

۱۰. چونگ‌کینگ، چین

چونگ‌کینگ دارای ۱۴۹ آسمان‌خراش بالاتر از ۱۵۰ متر است. به‌دلیل توپوگرافی کوهستانی و تراکم جمعیت بالا، ساخت‌وساز عمودی در این شهر شکل‌گرفته است. همچنین اقتصاد متکی بر تولید، تجارت و لجستیک، ساخت ساختمان‌های بلند را در این شهر به یک راه‌حل عملی تبدیل کرده است.

کشورهای جهان با بیشترین سرانه جنگل در ۲۰۲۵

در جهانی که میانگین سرانه جنگل در آن تنها ۰.۵ هکتار به ازای هر انسان است، بعضی کشورها همچون گایانا و سورینام بیش از ۲۲ هکتار جنگل برای هر شهروند خود دارند و این ارقام بر اساس داده‌های جدید سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) در سال ۲۰۲۵ به دست آمده است که کشورهای جهان را بر حسب مساحت جنگل به ازای هر نفر رتبه‌بندی و اهمیت آن را برای محیط زیست، اقلیم و سیاست‌گذاری‌ها بررسی می‌کند.

سرانه جنگل از تقسیم مساحت کل جنگل‌های یک کشور بر حسب هکتار بر جمعیت تخمینی ۲۰۲۵ به دست می‌آید و هر هکتار معادل ۱۰ هزار متر مربع است؛ یعنی فضایی به‌اندازه یک زمین راگبی یا حدود ۲.۵ جریب زمین شهری که می‌تواند ۱۶ خانه ویلایی را در خود جای دهد. این شاخص برخلاف درصد پوشش جنگلی، توزیع واقعی منابع جنگلی بین جمعیت را نشان می‌دهد و برای مقایسه کشورهای جنگل‌خیز همچون کانادا و روسیه با غول‌های جمعیتی همچون هند، ایده‌آل است.

گایانا با ۲۳ هکتار جنگل به ازای هر نفر در رتبه اول، سورینام با ۲۲.۳ هکتار در رتبه دوم، گابون با ۱۰.۲ هکتار در رتبه سوم، کانادا با ۸.۹ هکتار در رتبه چهارم، جمهوری آفریقای مرکزی با ۸.۲ هکتار در رتبه پنجم، روسیه با ۵.۷ هکتار در رتبه ششم، بوتسوانا با ۵.۷ هکتار در رتبه هفتم، استرالیا با ۴.۸ هکتار در رتبه هشتم، بولیوی با ۴.۴ هکتار در رتبه نهم و فنلاند با ۴.۰ هکتار در رتبه دهم قرار دارند. سرانه جنگل گایانا و سورینام به لطف جنگل‌های بارانی سپر گویان (Guiana Shield) و جمعیت زیر یک میلیون نفر حدود ۴۰ تا ۴۵ برابر میانگین جهانی است.

جمعیت بالا صرف‌نظر از مساحت چشمگیر جنگل‌ها، این سرانه را تعدیل می‌کند؛ روسیه با نیم میلیارد هکتار جنگل که نیمی از خاکش را پوشانده، ۵.۷ هکتار سرانه دارد، برزیل به‌عنوان مهد آمازون با ۲.۳ هکتار و کانادا با ۸.۹ هکتار، نشان‌دهنده تعادل بین وسعت و جمعیت هستند. کشورهای اروپایی شمالی همچون فنلاند با ۴ هکتار، سوئد با ۲.۶ هکتار و نروژ با ۲.۲ هکتار نیز به‌دلیل مدیریت پایدار جنگل، رتبه‌های خوبی کسب کرده‌اند و در میانه جدول، برزیل با ۲.۳ هکتار، نروژ با ۲.۲ هکتار و نیوزیلند با ۱.۹ هکتار قرار دارند.

ایران با ۰.۱ هکتار در رتبه ۱۳۴ در گروه کشورهایی ازجمله آلمان، کره‌جنوبی و عربستان قرار می‌گیرد که فشار جمعیتی بر جنگل‌ها بالاست، هند با ۰.۰۵ هکتار، پاکستان با ۰.۰۱۳ هکتار و مصر با صفر در انتها هستند و نیاز به جنگل‌کاری پایدار در آن‌ها به‌شدت احساس می‌شود، ایالات متحده آمریکا با ۰.۹ هکتار و چین با ۰.۲ هکتار نیز به‌رغم مساحت کل زیاد، سرانه جنگل پایینی نشان می‌دهند.

سرانه جنگل نه‌تنها تنوع زیستی و جذب کربن را تعیین می‌کند، بلکه برای امنیت غذایی و اقلیم جهانی حیاتی است؛ کشورهای پیشتاز مسئولیت حفاظت جهانی دارند و برای ملت‌های عاری از جنگل، سیاست‌های بهینه‌سازی محیطی همچون کاشت درخت و واردات پایدار ضروری است.

مصر در آستانه افتتاح دومین شبکه قطار پرسرعت آفریقا

مصر در آستانه راه‌اندازی دومین شبکه راه‌آهن پرسرعت آفریقا قرار دارد؛ پروژه‌ای چشمگیر که شهرهای کلیدی این کشور را از ساحل مدیترانه تا دریای سرخ به‌هم متصل می‌کند و تحول بزرگی در حمل‌ونقل قاره سیاه ایجاد خواهد کرد. این طرح ۲۰۰۰ کیلومتری، بزرگ‌ترین ارتقای سیستم ریلی مصر در بیش از ۶۰ سال اخیر است و با همکاری بیش از ۱۰ شرکت بین‌المللی از سراسر جهان در حال اجراست. هدف اصلی آن، اتصال کلان‌شهرها به مناطق روستایی دورافتاده، کاهش چشمگیر زمان سفرها و افزایش ۴۶ درصدی ظرفیت جابه‌جایی بار با قطارهایی است با سرعت ۲۵۰ کیلومتر در ساعت حرکت خواهند کرد.

نخستین خط این شبکه از شهر ساحلی عین‌السخنه در شمال دریای سرخ تا مرسی مطروح در ساحل مدیترانه امتداد پیدا می‌کند و مقامات مصری اعلام کرده‌اند که بیش از نیمی از ساخت آن تکمیل شده است. این محور نه‌تنها زمان سفر را کوتاه می‌کند، بلکه به‌عنوان ستونی محکم برای توسعه شهری، صنعتی و گردشگری عمل خواهد کرد. در نهم نوامبر سال جاری، تصاویر واگن‌ها و لوکوموتیوهای ویژه این خط منتشر شد؛ قطارهایی که برای تحمل شرایط سخت بیابانی مصر طراحی شده‌اند و به گفته معاون نخست‌وزیر در امور حمل‌ونقل و صنایع، «تجربه سفر مسافران را بازتعریف خواهند کرد».

در حال حاضر، مراکش با خط پرسرعت طنجه-کازابلانکا تنها کشور آفریقایی دارای چنین زیرساختی است و مصر با تکمیل این پروژه، دومین کشور این قاره خواهد بود که به شبکه قطار پرسرعت مجهز می‌شود، هرچند نیجریه نیز در حال سرمایه‌گذاری مشابهی است و رقابتی تنگاتنگ در جریان است. مراحل دوم و سوم شبکه قطار پرسرعت مصر پس از اتمام فاز نخست آغاز می‌شود و مسئولان امیدوارند حداقل بخشی از آن تا سال ۲۰۳۰ عملیاتی شود. این ابتکار نه‌تنها حمل‌ونقل مصر را دگرگون می‌کند، بلکه به پیوند اقتصادی مناطق، توسعه پایدار و جذب گردشگر کمک شایانی خواهد رساند.

زندگی سیال در عصر اینترنت؛ روایت عشایر دیجیتال

مفهوم «عشایر دیجیتال» در دهه اخیر به یکی از جریان‌های مهم در بازار کار جهانی تبدیل شده است. این گروه از متخصصان، فریلنسرها و کارآفرینان با اتکا به اینترنت پرسرعت و ابزارهای آنلاین، از هر نقطه جهان می‌توانند فعالیت کنند و دیگر وابسته به دفتر و محل کار ثابت نیستند. همه‌گیری کرونا این روند را شتاب بخشید و میلیون‌ها نفر در سراسر جهان سبک زندگی سیال و بدون مرز را برگزیدند. کشورها نیز برای جذب این جامعه جهانی، ویزاهای ویژه کار از راه دور یا «Digital Nomad Visa» معرفی کرده‌اند تا امکان اقامت و فعالیت قانونی برای آنان فراهم شود.

عشایر دیجیتال برای انتخاب مقصد مناسب، مجموعه‌ای از معیارهای کلیدی را در نظر می‌گیرند که کیفیت زندگی و کار آنان را تعیین می‌کند. نخستین عامل، دسترسی به اینترنت پرسرعت و پایدار است؛ چرا که جلسات آنلاین، مدیریت پروژه‌ها و ارتباط با مشتریان جهانی بدون آن امکان‌پذیر نیست. در کنار این، هزینه زندگی اهمیت زیادی دارد؛ شهری که هزینه زندگی در آن نسبت به درآمد دلاری یا یورویی مقرون‌به‌صرفه باشد، به عشایر دیجیتال اجازه می‌دهد با آسودگی بیشتری زندگی کنند و بتوانند بخشی از درآمد خود را پس‌انداز کنند.

لیسبون؛ پایتختی با روح آزاد و جامعه‌ای جهانی

لیسبون در پرتغال طی سال‌های اخیر به یکی از محبوب‌ترین مقاصد عشایر دیجیتال تبدیل شده است. این شهر با آب‌وهوای معتدل مدیترانه‌ای، خیابان‌های سنگفرش‌شده و معماری رنگارنگ، فضایی الهام‌بخش برای کسانی فراهم می‌کند که به دنبال ترکیب کار و زندگی هستند. اینترنت پرسرعت و گسترده در سراسر شهر، امکان برگزاری جلسات آنلاین و مدیریت پروژه‌ها را بدون مشکل فراهم می‌سازد.

چیانگ‌مای؛ بهشت آسیایی برای کار از راه دور

چیانگ‌مای در شمال تایلند یکی از مقاصد کلاسیک عشایر دیجیتال است. این شهر با هزینه زندگی پایین، اینترنت قابل اعتماد و فرهنگ دوستانه، محیطی ایده‌آل برای کسانی فراهم کرده است که می‌خواهند با بودجه محدود زندگی کنند اما همچنان کیفیت بالایی داشته باشند. کافه‌ها و فضاهای کار اشتراکی در سراسر شهر پراکنده‌اند و بسیاری از آن‌ها به‌طور ویژه برای جامعه عشایر دیجیتال طراحی شده‌اند.

تالین؛ پیشگام دولت دیجیتال و ویزای عشایر

تالین، پایتخت استونی، به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین شهرهای دیجیتال اروپا شناخته می‌شود. این شهر نه‌تنها اینترنت پرسرعت و پایدار دارد، بلکه با برنامه «ویزای عشایر دیجیتال» توانسته به‌طور رسمی جامعه جهانی کارگران از راه دور را جذب کند. تالین پیشگام در دولت الکترونیک است و بسیاری از خدمات شهری و اداری از ثبت شرکت گرفته تا پرداخت مالیات به‌صورت آنلاین ارائه می‌شود. این زیرساخت دیجیتال قوی، کار را برای فریلنسرها و کارآفرینان بسیار آسان کرده است.

مدلین؛ کار در آب‌وهوای همیشه بهاری

مدلین در کلمبیا طی سال‌های اخیر به یکی از مقاصد محبوب عشایر دیجیتال در آمریکای لاتین تبدیل شده است. این شهر که زمانی با چالش‌های امنیتی شناخته می‌شد، اکنون با تحولات گسترده شهری و اجتماعی، به محیطی امن و جذاب بدل شده است. آب‌وهوای همیشه بهاری است و دمای معتدل و هوای مطبوع، زندگی روزمره را دلپذیر می‌سازد. اینترنت پرسرعت و فضاهای کار اشتراکی مدلین مدرن در نقاط مختلف شهر، امکان کار از راه دور را تسهیل کرده‌اند.

بالی؛ زندگی ساحلی و کار در طبیعت

جزیره بالی در اندونزی به‌ویژه منطقه چانگو، یکی از شناخته‌شده‌ترین مقاصد عشایر دیجیتال در جهان است. این جزیره با سواحل زیبا، فرهنگ غنی و جامعه بین‌المللی پویا، محیطی منحصربه‌فرد برای ترکیب کار و زندگی فراهم می‌کند. فضاهای کار اشتراکی در بالی نه‌تنها امکانات فنی لازم را ارائه می‌دهند، بلکه محیطی اجتماعی و دوستانه ایجاد کرده‌اند که همکاری و شبکه‌سازی را آسان می‌سازد.

شهرهای پیشگام جهان در مبارزه با آلودگی هوا

شهرهای سراسر جهان با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته و استراتژی‌های جامع، در حال مبارزه با آلودگی هوا هستند و در این مسیر دستاوردهای چشمگیری به همراه چالش‌هایی داشته‌اند. بسیاری از کلان‌شهرها از شبکه‌های متراکم حسگرهای کیفیت هوا، تحلیل داده‌های مبتنی‌بر هوش مصنوعی و مدیریت هوشمند ترافیک برای کاهش انتشار آلاینده‌ها استفاده می‌کنند. شهرهایی همچون نیویورک و پکن با اجرای مداخلات هدفمند، حدود ۵۰ درصد کاهش در سطوح آلاینده‌ها را تجربه کرده‌اند، اما چالش‌هایی همچون تعادل رشد اقتصادی با پایداری محیطی همچنان پابرجاست.

فناوری‌ها و استراتژی‌های نوین مبارزه با آلودگی هوا

شهرهای مدرن از فناوری‌های شهر هوشمند برای نظارت و مدیریت آلودگی هوا بهره می‌برند. این فناوری‌ها شامل شبکه‌های گسترده حسگرها برای داده‌برداری از آلاینده‌هایی همچون ذرات ریز معلق (PM2.5)، دی‌اکسیدنیتروژن و ازن است که با مدل‌سازی پیش‌بینی‌کننده مبتنی‌بر هوش مصنوعی ترکیب می‌شود. سیستم‌های ترافیک هوشمند، زمان‌بندی چراغ‌های راهنمایی را بهینه و مناطق کم‌انتشار را اعمال می‌کنند تا آلودگی ناشی از ترافیک را کاهش دهند. زیرساخت‌های سبز همچون جنگل‌های شهری و بام‌های سبز نیز برای جذب طبیعی آلاینده‌ها در برنامه‌ریزی شهری ادغام شده‌اند. این ترکیب فناوری و راه‌حل‌های طبیعت‌محور به شهرها امکان مدیریت پیشگیرانه کیفیت هوا و مقابله با نقاط بحرانی را می‌دهد.

داستان‌های موفقیت شهرهای پیشرو

بعضی شهرها در دهه اخیر موفقیت‌های برجسته‌ای در کاهش آلودگی هوا کسب کرده‌اند. نیویورک و پکن با سیاست‌های قوی همچون نظارت بر انتشارها، همکاری‌های بهداشتی عمومی و اصلاحات ترافیکی، سطوح آلاینده‌ها را تا حدود نصف کاهش داده‌اند. لندن با مناطق فوق‌پایین‌انتشار (ULEZ) پیشگام بوده و انتشار اکسیدهای نیتروژن و ذرات معلق را به‌طور قابل‌توجهی پایین آورده است؛ طبق گزارش ۲۰۲۴ شهرداری لندن، غلظت دی‌اکسید نیتروژن در مرکز شهر ۵۴ درصد و ذرات معلق PM2.5 در مناطق بیرونی ۳۱ درصد کاهش داشته است.

آمستردام با زیرساخت‌های گسترده دوچرخه‌سواری و اسلو با مناطق پیاده‌رومحور، استفاده از خودرو را به شدت کم کرده و کیفیت هوا را بهبود بخشیده‌اند. پاریس نیز با سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر و فضاهای سبز، به محیط شهری پاک‌تری دست پیدا کرده است. این پیشرفت‌ها نشان می‌دهد که شهرهای جهان با فناوری، نوآوری سیاستی و همکاری جامعه، کیفیت هوا و سلامت عمومی را در محیط‌های شهری طی دهه گذشته بهبود بخشیده‌اند، هرچند چالش‌ها همچنان ادامه دارد.

از نوآوری دیجیتال در مدیریت آب تا عدالت اجتماعی

شهرهای هوشمند امروزی فراتر از دیجیتالی‌سازی خدمات شهری حرکت کرده‌اند و تلاش می‌کنند پاسخی به چالش‌های جهانی همچون تغییرات اقلیمی، کمبود منابع و ضرورت تحقق عدالت اجتماعی ارائه دهند. در این میان، اقتصاد چرخشی که بر استفاده مداوم از منابع از طریق بازیافت، بازتولید و بازاستفاده تأکید دارد، جایگاهی محوری یافته و به بخشی جدایی‌ناپذیر از چشم‌انداز شهرهای آینده تبدیل شده است. در این چهارچوب، آب دیگر کالایی خطی نیست که مصرف و سپس دفع شود، بلکه منبعی ارزشمند است که باید در چرخه‌های بسته شهری مدیریت شود. تحقق این رویکرد نیازمند نوآوری‌های فناوری، مشارکت فعال شهروندان و شکل‌گیری مدل‌های نوین حکمرانی است.

شبکه‌های هوشمند آب و فاضلاب در این مسیر نقش کلیدی دارند. این شبکه‌ها با ترکیب حسگرها، تحلیل داده‌های لحظه‌ای، کنتورهای پیشرفته و سامانه‌های خودکار، جریان و کیفیت آب را پایش و بهینه می‌کنند. قابلیت‌هایی همچون تشخیص زودهنگام نشتی، نگهداری بر پایه پیش‌بینی، پیش‌بینی تقاضا و کنترل تطبیقی فرایندهای توزیع و تصفیه از جمله مزایای این شبکه‌هاست. زیرساخت اینترنت اشیا و دوقلوهای دیجیتال امکان شبیه‌سازی و پیش‌بینی عملکرد شبکه‌ها را فراهم و تاب‌آوری و حکمرانی تطبیقی را تقویت می‌کنند.

آمستردام؛ راهبرد چرخشی آب و بازچرخانی شهری

آمستردام به‌عنوان یکی از پیشگامان مدیریت چرخشی آب در اروپا، رویکردی جامع و سیستماتیک برای استفاده پایدار از منابع آبی به کار گرفته است. راهبرد چرخشی آب در آمستردام شامل جمع‌آوری آب باران از پشت‌بام‌ها و خیابان‌ها، ذخیره‌سازی آن در مخازن محلی و استفاده از سیستم‌های تصفیه غیرمتمرکز برای بازگرداندن آب به چرخه مصرف است. پساب تصفیه‌شده نیز در آبیاری پارک‌ها، فضاهای سبز و بعضی کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کپنهاگ؛ مدیریت هوشمند رواناب و کاهش خطر سیلاب

کپنهاگ با سرمایه‌گذاری گسترده در زیرساخت‌های هوشمند مدیریت رواناب، توانسته است خطر سیلاب‌های ناشی از بارش‌های شدید را کاهش دهد. این شهر از شبکه‌های زهکشی هوشمند استفاده می‌کند که در نقاط کلیدی آن حسگرهای اینترنت اشیا نصب شده است تا پارامترهایی همچون دبی جریان، سطح آب، سرعت جریان آب و فشار و کیفیت رواناب را به‌صورت لحظه‌ای اندازه‌گیری کنند. داده‌ها از طریق ارتباط بی‌سیم به مراکز کنترل منتقل و توسط سامانه‌های تحلیلی پردازش می‌شوند و به‌طور خودکار مسیرهای تخلیه را تنظیم می‌کنند.

تورنتو؛ دیجیتالی‌سازی زیرساخت‌ها با کنتورهای هوشمند

تورنتو با چالش‌های جدی در زمینه فرسودگی زیرساخت‌های آب و افزایش تقاضا روبه‌رو است و همین موضوع این شهر را به سمت استفاده از فناوری‌های نوین برای مدیریت منابع آب سوق داده است. یکی از مهم‌ترین اقدامات تورنتو، نصب کنتورهای هوشمند است که امکان پایش مصرف آب را به‌صورت لحظه‌ای فراهم می‌کند. این کنتورها داده‌های دقیق مربوط به میزان مصرف را در بازه‌های زمانی کوتاه ثبت و از طریق شبکه‌های ارتباطی بی‌سیم به مراکز کنترل منتقل می‌کنند. هرگونه تغییر غیرعادی در الگوی مصرف، همچون افزایش ناگهانی جریان ناشی از نشتی یا استفاده غیرمجاز، به‌سرعت شناسایی می‌شود.

سان‌فرانسیسکو: نوآوری در بازاستفاده پساب و مشارکت شهروندی

سان‌فرانسیسکو به‌دلیل بحران کم‌آبی و خشکسالی‌های مکرر کالیفرنیا، به‌طور جدی به سمت استفاده از فناوری‌های نوین در مدیریت منابع آب حرکت کرده است. این شهر با بهره‌گیری از سامانه‌های پیشرفته پایش کیفیت آب، توانسته است آلودگی‌های احتمالی را در لحظه شناسایی و هشدارهای فوری برای جلوگیری از ورود آب ناسالم به شبکه توزیع صادر کند. داده‌های جمع‌آوری‌شده از حسگرهای نصب‌شده در خطوط لوله و تأسیسات تصفیه، به یک مرکز کنترل منتقل می‌شوند و با استفاده از الگوریتم‌های تحلیل داده و مدل‌های پیش‌بینی، وضعیت شبکه به‌طور مداوم ارزیابی می‌شود.

امان؛ شهری دوستدار سالمندان با رویکردی نوین در ارتقای کیفیت زندگی

امان با جمعیتی بالغ بر چهار میلیون نفر، بزرگ‌ترین شهر و مرکز اقتصادی، فرهنگی و سیاسی اردن، در سال‌های اخیر با اجرای برنامه‌هایی جامع و مدون، در مسیر تبدیل شدن به شهری دوستدار سالمندان گام برداشته است. این شهر تاریخی با چالش‌های شهری ناشی از رشد جمعیت و مهاجرت روبه‌روست، اما سیاست‌گذاران محلی با تمرکز بر نیازهای جمعیت سالمند به دنبال ایجاد محیطی پویا، امن و راحت برای زندگی این گروه سنی هستند.

یکی از محورهای اصلی پروژه‌های توسعه شهری در امان، مدیریت شهری توسط اداره بزرگ امان (GAM) است که طراحی فضاهای عمومی، پارک‌ها و معابر پیاده را با اولویت دسترسی برای سالمندان دنبال می‌کند. استفاده از زیرساخت‌های استاندارد شامل پیاده‌روهای پهن، سطح صاف و بدون مانع و نصب علائم راهنمای متناسب، باعث شده تا حرکت و عبور سالمندان در فضای شهری آسان‌تر و ایمن‌تر شود.

شهر امان در حوزه حمل‌ونقل عمومی تلاش کرده دسترسی آسان، خدمات ارزان‌قیمت و ایمن به وسایل حمل‌ونقل عمومی را فراهم کند و امکانات ویژه‌ای مانند پارکینگ‌های اولویت‌دار و غرفه‌های خدماتی مخصوص سالمندان را ایجاد کند تا زمینه مشارکت فعال و گسترده این قشر در فعالیت‌های اجتماعی فراهم آید.

از جهتی دیگر، شهر امان به ارتقای ایمنی با تأمین روشنایی مناسب معابر، افزایش حضور نیروهای انتظامی در نقاط حساس و فراهم‌سازی شرایط تردد امن سالمندان توجه ویژه دارد. این اقدامات به همراه فراهم آوردن فرصت‌های متنوع فرهنگی و اجتماعی، از جمله برنامه‌های هنری و فعالیت‌های جمعی، سلامت روانی و حس تعلق اجتماعی را در میان سالمندان تقویت کرده است.

در بخش مسکن نیز، این شهر به ارائه گزینه‌های مسکن مقرون‌به‌صرفه و متناسب با نیازهای سالمندان، از جمله امکان ارتقا و سازگاری فضاهای مسکونی با محدودیت‌های حرکتی، تمرکز کرده است تا زندگی روزمره این گروه را با کیفیت و آسایش بیشتری همراه سازد.

سرانجام، شهرداری امان با بهره‌گیری از رویکردهای توسعه پایدار و چشم‌انداز مدیریت بحران، به‌دنبال ایجاد شهری مقاوم، منطبق بر اهداف توسعه پایدار و پاسخگو به نیازهای جمعیت در حال افزایش سالمندان است. این شهر نمونه‌ای موفق از تلفیق خدمات درمانی، فرهنگی، اجتماعی و زیرساختی است که شهروندان سالمند را در کانون توجه قرار داده و زندگی شایسته‌تری را برای آن‌ها فراهم می‌آورد.

امان به‌عنوان یک شهر مدرن و پیشرو در منطقه، الگویی قابل‌توجه برای سایر شهرهای جهان به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه است که به‌دنبال ایجاد فضای شهری دوستدار همه نسل‌ها و به‌ویژه سالمندان هستند. همچنان که بحران‌های جمعیتی و افزایش تقاضا برای خدمات مرتبط با سالمندان رشد می‌کند، امان نمونه بارزی از پیشرفت و تعهد به توسعه انسانی و اجتماع محور محسوب می‌شود.

اتصال دو قاره با طولانی‌ترین قطار زیرآبی جهان

پروژه ساخت بزرگ‌ترین تونل ریلی زیرآبی جهان در چین با هدف اتصال دو قاره از طریق تونلی که صدها کیلومتر زیر سطح آب کشیده می‌شود، در دست اجراست. پروژه‌های تونل ریلی زیرآبی دیگری ازجمله تونل زیر تنگه جبل‌الطارق که اروپا و آفریقا را به هم وصل می‌کند نیز مطرح هستند، ولی این پروژه چینی رکورددار طول و سرعت است و نوآوری در زیرساخت‌های ریلی زیر دریایی بین دو قاره در شرق آسیا محسوب می‌شود.

تونل حاضر با طولی حدود ۱۲۳ کیلومتر که بیش از ۱۲۰ کیلومتر آن زیر دریاست، دو شبه‌جزیره لیائودونگ و شاندونگ و بنادر دالیان و یان‌تای را به هم متصل می‌کند. این تونل ریلی که برای قطارهای پرسرعت با سرعت حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت طراحی شده، زمان سفر بین این مناطق را به‌شدت کاهش داده و تحولی بزرگ در حمل‌ونقل منطقه‌ای شرق آسیا ایجاد می‌کند. این تونل در عمق حدود ۱۰۰ متر زیر دریا است و ساخت آن به سبب فشار شدید آب، خوردگی و چالش‌های حفظ پایداری ساختاری بسیار پیچیده است. برای حفاری از فناوری‌های پیشرفته شامل ماشین‌آلات فشار بالا و قطعات بتنی عظیم استفاده می‌شود که تونل را به صورت سازه‌ای امن و پایدار شکل می‌دهد.

این پروژه مهندسی بزرگ با طراحی تونل‌های دوقلو، راه‌های فرار اضطراری، سیستم‌های تهویه پیشرفته و تأمین برق مستقل، ایمنی مسافران را در اولویت دارد. کارگران در کپسول‌های با فشار بالا وارد منطقه حفاری می‌شوند و زمان محدودی در این محیط‌ها فعالیت می‌کنند تا سلامت آن‌ها حفظ شود. تونل به‌طور مداوم تحت نظارت و تنظیم برای مقابله با فشار آب و لرزه‌خیزی قرار دارد و همانند سازه‌ای زنده به فعالیت ادامه می‌دهد.

از لحاظ زیست‌محیطی، این تونل جایگزین کم‌ضررتری نسبت به پروازهای کوتاه‌مدت محسوب می‌شود و انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش می‌دهد. همچنین توسعه بنادر و مراکز استراتژیک را تسهیل و تبادلات تجاری و فرهنگی منطقه را نزدیک‌تر می‌کند. این ساختار پیچیده با رعایت نکات ایمنی و محیط‌زیستی، شامل سیستم‌های نظارت بر اکوسیستم دریایی و کاهش آسیب به آن است تا تأثیرات منفی بر زیست‌محیطی به حداقل برسد.

پروژه حاضر نمونه‌ای برجسته از همکاری‌های مهندسی و فناوری پیشرفته است که می‌تواند فاصله میان قاره‌ها را به نزدیکی محله‌های شهری تبدیل و فرصت‌های گسترده‌ای برای تحصیل، کار و زندگی ایجاد کند. پیشرفت‌های این تونل زیرآبی یادآور پروژه‌های تاریخی مانند تونل مانش بین بریتانیا و فرانسه و تونل سیکان در ژاپن است که در میان بزرگ‌ترین و چالش‌برانگیزترین پروژه‌های تونلی زیر آب جهان قرار دارند.

به این ترتیب تونل زیرآبی حاضر نه‌تنها نوآوری مهندسی و زیرساختی مهمی است، بلکه با کاهش سفرهای هوایی کوتاه‌مدت، کاهش آلودگی و افزایش تبادلات تجاری و فرهنگی، تأثیری عمیق بر زندگی روزمره و اقتصاد منطقه و فراتر از آن خواهد داشت.

هوشمندی دیگر قدیمی شد، شهرها دارند فکر می‌کنند!

با رشد سریع جمعیت شهری و پیچیده‌تر شدن چالش‌های شهرها از ترافیک و امنیت عمومی گرفته تا رفاه شهروندان، نیاز به یک چهارچوب نوین برای مدیریت شهری بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. در دو دهه گذشته، فناوری‌های نو به‌عنوان ابزار اصلی برای پاسخ به این چالش‌ها مطرح بوده‌اند. مفهوم «شهر هوشمند» از دهه ۱۹۹۰ شکل گرفت و در قرن حاضر گسترش پیدا کرد، اما امروز مدلی پیشرفته‌تر موسوم به «شهر اندیشمند (Cognitive City)» در حال ظهور است.

شهر اندیشمند با بهره‌گیری از ابزارهای نسل جدید همچون هوش مصنوعی عامل‌محور (Agentic AI) قادر است داده‌های عظیم شهری را تولید، پردازش و تحلیل کند. این نوع هوش مصنوعی برخلاف مدل‌های سنتی که نیازمند دستورالعمل‌های گام‌به‌گام هستند، می‌تواند اهداف خود را تعیین و برنامه‌ریزی کند و بر اساس داده‌های لحظه‌ای رویکرد خود را تغییر دهد. به این ترتیب، شهر اندیشمند نه‌تنها اطلاعات را مدیریت می‌کند بلکه می‌تواند همچون یک موجود زنده بیاموزد، استدلال کند و واکنش نشان دهد.

تفاوت اصلی با شهر هوشمند در همین نکته است: شهر هوشمند واکنش‌گراست، اما شهر اندیشمند پیش‌فعال است و می‌تواند شرایط آینده را پیش‌بینی و قبل از وقوع بحران اقدام کند. استفاده از حسگرهای پیشرفته، سیستم‌های متصل، اپلیکیشن‌های جامع و پردازش زبان طبیعی، این امکان را برای شهر اندیشمند فراهم می‌کند.

مدیریت ترافیک آینده‌نگر؛ از پیش‌بینی تا پیش‌گیری

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های شهری در قرن بیست‌ویکم، مسئله ترافیک است که نه‌تنها زمان و انرژی شهروندان را هدر می‌دهد، بلکه پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی گسترده‌ای به همراه دارد. یک شهر آینده‌نگر با بهره‌گیری از حسگرهای هوشمند و تحلیل داده‌های لحظه‌ای می‌تواند الگوهای ترافیکی را پیش‌بینی کند و پیش از شکل‌گیری گره‌های ترافیکی، اقدامات اصلاحی انجام دهد. این رویکرد، مدیریت ترافیک را از حالت واکنشی به حالت پیش‌فعال تغییر می‌دهد و کیفیت زندگی شهری را به‌طور چشمگیری ارتقا می‌بخشد.

سنگاپور؛ آینده‌نگری در مدیریت شهری با «سنگاپور مجازی»

سنگاپور یکی از پیشروترین شهرهای جهان در استفاده از فناوری‌های نوین برای مدیریت شهری است. پروژه «سنگاپور مجازی» نمونه‌ای شاخص از این رویکرد آینده‌نگر محسوب می‌شود. در این پروژه، یک مدل دیجیتال سه‌بعدی و کامل از کل شهر ساخته شده است که تمام جزئیات زیرساخت‌ها، ساختمان‌ها، خیابان‌ها و جریان‌های انسانی و حمل‌ونقل را در خود جای داده است. این مدل دیجیتال به‌عنوان یک «دوقلوی مجازی» عمل می‌کند و امکان آزمایش راهکارهای مختلف شهری را پیش از اجرای واقعی فراهم می‌سازد.

امنیت در شهرهای آینده‌نگر

امنیت یکی از حوزه‌های کلیدی در مدیریت شهری است و شهرهای آینده‌نگر با بهره‌گیری از هوش مصنوعی لبه (Edge AI) توانسته‌اند رویکردی نوین در این زمینه ایجاد کنند. این فناوری امکان تحلیل خودکار ویدئوهای نظارتی را فراهم می‌کند، داده‌ها را در لحظه در اختیار نیروهای امنیتی قرار می‌دهد و همکاری میان سازمان‌های مختلف را بهینه می‌سازد. به این ترتیب، شهرها می‌توانند به‌جای واکنش پس از وقوع حادثه، تهدیدها را پیش‌بینی کنند و اقدامات پیشگیرانه انجام دهند. این تحول نه‌تنها سرعت واکنش را افزایش می‌دهد، بلکه دقت تصمیم‌گیری و هماهنگی میان پلیس، شهرداری و سایر سازمان‌های مسئول را نیز ارتقا می‌بخشد.

پروژه لاین؛ عربستان سعودی

پروژه لاین (The Line) در عربستان سعودی یکی از جاه‌طلبانه‌ترین طرح‌های شهری جهان است که از ابتدا بر پایه هوش مصنوعی و فناوری‌های پیشرفته طراحی شده است. این شهر خطی، بخشی از چشم‌انداز نئوم محسوب می‌شود و قرار است بدون خودرو، بدون خیابان و با آلایندگی کربنی صفر راه‌اندازی شود. ایده اصلی آن ایجاد یک شهر باریک به طول ۱۷۰ کیلومتر است که در آن تمامی خدمات شهری در فاصله‌ای کمتر از پنج دقیقه پیاده‌روی در دسترس باشند.

آیون سنتیا؛ امارات متحده عربی

آیون سنتیا (Aion Sentia) در ابوظبی به‌عنوان نخستین شهر اندیشمند جهان در امارات متحده عربی معرفی شده که از ابتدا بر پایه هوش مصنوعی طراحی شده است. این شهر آینده‌نگر با هدف ایجاد محیطی پایدار، امن و کارآمد ساخته می‌شود و تمرکز آن بر استفاده از داده‌های لحظه‌ای برای مدیریت تمامی جنبه‌های زندگی شهری است. نام این شهر ترکیبی از واژه یونانی آیون به‌معنای «چرخه بی‌پایان زندگی» و واژه لاتین سنتیا به‌معنای «آگاهی و خرد» است. هدف از این نامگذاری، نشان دادن این موضوع است که شهر نه‌تنها یک محیط فیزیکی، بلکه یک اکوسیستم زنده و هوشمند خواهد بود.

تحول آینده نوآوری شهری با مفهوم سیتی‌ورس

شهرهای هوشمند با تکیه بر فناوری‌هایی همچون تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، اینترنت اشیا و هوش مصنوعی موفق شده‌اند قابلیت‌های جدیدی را در خدمات‌رسانی و مشارکت شهری عرضه کنند. علاوه‌بر این، فناوری‌های فراگیر ازجمله دوقلوهای دیجیتال و متاورس توانایی ایجاد تجربه‌های نوینی از شهر را دارند. با این حال با بیش از نیمی از جمعیت جهان که در شهرها زندگی می‌کنند، ضعف در تعامل دیجیتال میان مردم و شهرداری‌ها یکی از چالش‌های اصلی مشارکت شهری است.

مفهوم نوظهور جهانی سیتی‌ورس (Citiverse) با هدف همگام‌سازی دنیای فیزیکی و دیجیتال از طریق فناوری‌های پیشرفته، قصد دارد مشارکت شهروندان را ارتقا دهد، خدمات شهری را بهبود ببخشد و محیطی پویا و فراگیر برای نوآوری فراهم آورد. سیتی‌ورس را می‌توان یک فضای دیجیتال تعاملی دانست که تصویر دقیقی از شهر فیزیکی در اختیار قرار می‌دهد و درهای تازه‌ای برای مشارکت، برنامه‌ریزی و نوآوری شهری باز می‌کند.

سیتی‌ورس در واقع بر پایه فناوری‌های هوشمندسازی همچون تجزیه‌وتحلیل داده، اینترنت اشیا و هوش مصنوعی، همچنین فناوری‌های فراگیر همچون دوقلوهای دیجیتال و متاورس، به فضایی دیجیتال و تعاملی تبدیل شده که تصویر کاملی از شهر فیزیکی را فراهم و در برنامه‌ریزی و مشارکت شهری تحول ایجاد می‌کند. این پروژه زیر نظر اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) و با همکاری سازمان ملل، دیجیتال دبی و مرکز محاسبات بین‌المللی UNICC پیگیری می‌شود. اتحادیه بین‌المللی مخابرات همکاری‌های گسترده‌ای را با پروژه‌های دیجیتال دبی و مرکز محاسبات سازمان ملل برای چالش سیتی‌ورس سازمان ملل آغاز کرده است که مهم‌ترین اولویت آن، ایجاد دسترسی برابر برای همه و جلوگیری از شکاف دیجیتال است.

نمونه‌های موفقی از این مفهوم در شهرهایی همچون سئول وجود دارد که شهروندان می‌توانند به یک ساختمان مجازی شهرداری دسترسی داشته باشند و خدمات مختلفی را دریافت کنند. اتحادیه اروپا نیز با ایجاد کنسرسیوم زیرساخت دیجیتال، حمایت گسترده‌ای از پروژه‌های سیتی‌ورس دارد و هدفش ایجاد اکوسیستمی مشترک برای دوقلوهای دیجیتال محلی و استانداردسازی داده‌ها است. این پروژه که مستقر در والنسیاست، به‌دنبال ساخت یک اکوسیستم مشترک برای دوقلوهای دیجیتال محلی و هوشمندسازی شهری است و تاکنون ۱۴ کشور عضو اتحادیه به آن پیوسته‌اند. هدف این طرح، تسهیل همکاری، استانداردسازی داده‌ها و کاهش چندپارگی دیجیتال است.

روتردام به‌عنوان یکی از پیشروهای نوآوری شهری، برنامه عملیاتی سیتی‌ورس را با رهبری رئیس اختصاصی این حوزه راه‌اندازی کرده است که امکان ایجاد جوامع دیجیتال محلی را فراهم می‌کند. ابتکار عملی سیتی‌ورس با توجه به تاریخچه این شهر در نوآوری‌های فناوری دریایی و انرژی‌های پاک آغاز شده است. این طرح، پلتفرمی باز با فروشگاه اپلیکیشن متنوع ارائه می‌کند که شهروندان امکان ایجاد و مدیریت جوامع دیجیتال خودشان را دارند و می‌توانند دوقلوی دیجیتال منطقه خود را بسازند و در بازطراحی محیط سهم داشته باشند.

پیاده‌سازی سیتی‌ورس چالش‌هایی از جمله هزینه‌های بالا و نیاز به زیرساخت‌های حقوقی و حکمرانی مناسب دارد، اما از اهمیت بالایی برای بهبود کیفیت زندگی شهروندان برخوردار است. روند توسعه این طرح در مراحل اولیه است و آینده آن به میزان موفقیت در تحقق اهداف انسان‌محور و فناوری‌محور بستگی دارد. از سوی دیگر شهرهای غیر اتحادیه اروپا به طور معمول حمایت مالی مشابه اتحادیه اروپا ندارند و به همین دلیل توصیه شده است کار را از پروژه‌های کوچک آغاز کنند. آموزش و آگاهی‌رسانی به کارکنان و مردم در رابطه با مزایا و هزینه‌های بلندمدت این فناوری اهمیت فراوانی دارد و معیار نهایی موفقیت، بهبود کیفیت زندگی شهروندان است و زمان نشان خواهد داد که سیتی‌ورس چگونه از مفهوم به واقعیت تبدیل می‌شود.

مدیریت هوشمند پارک‌ها و فضاهای سبز در مادرید

شورای شهر مادرید با هدف مدرن‌سازی مدیریت فضاهای سبز و ارتقای بهره‌وری در خدمات شهری، یک قرارداد چندساله برای توسعه ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی و یادگیری ماشین تصویب کرده است. این قرارداد که ارزش آن نزدیک به ۲.۹ میلیون یورو اعلام شده، از اول فوریه ۲۰۲۶ آغاز و طی ۳۶ ماه اجرا می‌شود و در صورت نیاز یک سال دیگر نیز قابل تمدید خواهد بود.

بر اساس این طرح، شرکت منتخب موظف است مجموعه‌ای از ابزارهای دیجیتال پیشرفته را طراحی کند تا با تحلیل داده‌های عملیاتی و تصویری، روند نگهداشت پارک‌ها و درختان شهری را هوشمندتر کند. این ابزارها با پردازش داده‌های جمع‌آوری‌شده از دوربین‌های نصب‌شده روی خودروها، سامانه‌های ثابت، تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های محیطی، به شناسایی نیازهای حفاظتی، بهینه‌سازی برنامه‌های آبیاری، تشخیص وضعیت سلامت گیاهان و برنامه‌ریزی دقیق‌تر فعالیت‌های باغبانی کمک خواهند کرد.

بخشی مهم از این قرارداد به ارائه خدمات مشاوره‌ای اختصاص دارد؛ خدماتی که قرار است مدل جدید کنترل کیفی در چندین قرارداد کلیدی مدیریت آب و فضای سبز را پشتیبانی کند. این قراردادها شامل نگهداشت و نظافت فضاهای سبز و درختان خیابانی، حفاظت جامع از پارک‌ها و نهالستان‌های شهری و همچنین ارزیابی وضعیت سلامت درختان در چارچوب برنامه است. در کنار این موارد، شرکت طرف قرارداد باید ابزارهای فناورانه‌ای برای خودکارسازی جمع‌آوری داده‌ها، نقشه‌برداری موبایلی و پایش هوایی با پهپاد طراحی کند.

شهرداری انتظار دارد سیستم جدید با تحلیل داده‌های تاریخی و اطلاعات جغرافیایی، برنامه‌ریزی بازرسی‌ها را بهبود دهد، اطلاعات کارتوگرافی و فرم‌های گزارش‌دهی را به‌صورت خودکار تولید کند و پردازش داده‌ها را تسریع بfخشد. این اطلاعات سپس در پلتفرم «مینت» —سامانه مدیریت خدمات شهری مادرید— ادغام می‌شود تا تصمیم‌گیری‌ها دقیق‌تر و مبتنی بر شواهد باشد و تیم‌های عملیاتی بتوانند اولویت‌های کاری را سریع‌تر شناسایی کنند.

در مرحله آزمایشی، چند پایلوت برای سنجش عملکرد سیستم‌های هوش مصنوعی طراحی شده‌اند تا قابلیت پردازش حجم عظیمی از تصاویر و داده‌های محیطی آزمایش شود. این پایلوت‌ها به تشخیص سریع‌تر نیازهای نگهداشت در پارک‌ها و درختان، بهینه‌سازی تخصیص نیرو و حتی طبقه‌بندی خودکار گونه‌های گیاهی کمک خواهند کرد. همه این سامانه‌ها باید با مدل‌های آموزش‌دیده و مستند، تحلیل‌های کمی و کیفی، داده‌های واقعی و مقایسه با روش‌های سنتی پشتیبانی شوند.

پیش از آغاز استقرار کامل، جمع‌آوری داده‌های میدانی گسترده در پارک‌ها و باغ‌های مادرید انجام می‌شود. این داده‌ها با استفاده از پهپادها، دوربین‌های نصب‌شده بر خودرو و کوله‌پشتی و سامانه‌های تصویربرداری ۳۶۰ درجه RGB و چندطیفی گردآوری خواهد شد تا نقشه‌ای دقیق از وضعیت، ترکیب و نیازهای زیرساخت سبز شهری ایجاد شود. این پایگاه داده مبنای کالیبراسیون و صحت‌سنجی ابزارهای هوشمند جدید خواهد بود.

با اجرای این طرح، مادرید گامی بلند در مسیر مدیریت هوشمند فضاهای سبز برمی‌دارد؛ گامی که می‌تواند تنوع زیستی را تقویت کند، کارایی عملیات شهری را افزایش دهد و در نهایت محیطی سالم‌تر و پایدارتر برای ساکنان پایتخت اسپانیا فراهم آورد.

از بارسلونا تا سئول؛ معلولان در این شهرها فراموش نشدند

راهبرد سازمان ملل برای شمول افراد دارای معلولیت از سال ۲۰۱۹ تاکنون به‌عنوان چهارچوبی برای پیشرفت پایدار و تحول‌آفرین در زمینه معلولیت‌پذیری تدوین و دنبال شده است و بر تحقق کامل حقوق انسانی افراد دارای معلولیت به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از حقوق بشر تأکید می‌کند. دبیرکل سازمان ملل در سال جاری ششمین گزارش خود درباره اجرای این راهبرد را ارائه کرده است که دستاوردهای ۶ سال گذشته را مرور می‌کند و اولویت‌های آینده را برای شتاب‌بخشی به تغییرات سیستماتیک مشخص می‌سازد.

بارسلونا؛ شهر بدون مانع در قلب اروپا

بارسلونا طی سال‌های اخیر به‌عنوان یکی از پیشگامان اروپا در حوزه دسترس‌پذیری شناخته شده و «جایزه شهر دسترس‌پذیر اروپا» را دریافت کرده است. این جایزه از سوی کمیسیون اروپا هر سال به شهرهایی اعطا می‌شود که بیشترین پیشرفت را در زمینه دسترس‌پذیری برای افراد دارای معلولیت و سالمندان داشته‌اند. هدف این جایزه تشویق شهرها به ایجاد محیط‌های شهری فراگیر است که در آن‌ها حمل‌ونقل عمومی، ساختمان‌ها، فضاهای عمومی، خدمات دیجیتال و فرهنگی برای همه شهروندان صرف‌نظر از شرایط جسمی یا سنی قابل استفاده باشند.

استکهلم؛ عدالت اجتماعی با فناوری‌های کمکی

استکهلم یکی از موفق‌ترین شهرهای اسکاندیناوی در زمینه ادغام اجتماعی افراد دارای معلولیت است. این شهر با اجرای سیاست‌های جامع در حوزه حمل‌ونقل، مسکن، اشتغال و فناوری‌های کمکی توانسته است جایگاه خود را به‌عنوان الگویی اروپایی تثبیت کند. دولت محلی استکهلم در چهارچوب «برنامه ملی دسترس‌پذیری سوئد» سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای انجام داده و بیش از ۹۵ درصد ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی را به امکاناتی همچون آسانسور، رمپ و سیستم‌های صوتی و تصویری مجهز کرده است. اتوبوس‌ها و ترامواهای شهری نیز به فناوری‌های کمکی مجهز هستند تا افراد نابینا و ناشنوا بتوانند به‌راحتی از خدمات عمومی استفاده کنند.

تورنتو؛ نقشه راه جامع برای شهر فراگیر

تورنتو در سال ۲۰۲۵ سندی پنج‌ساله با عنوان «برنامه اقدام برای شمول افراد دارای معلولیت ۲۰۲۵–۲۰۲۹» منتشر کرد که به‌طور رسمی تعهد می‌دهد همه موانع مرتبط با معلولیت و دسترس‌پذیری در فعالیت‌های شهری شناسایی و حذف شوند و از ایجاد دوباره آن‌ها جلوگیری شود. این سند بخشی از وظایف قانونی شهر تحت «قانون دسترس‌پذیری برای افراد معلول انتاریو» است و هر پنج سال بازنگری می‌شود.

سان‌فرانسیسکو؛ پیشگام حقوق مدنی و دسترس‌پذیری

سان‌فرانسیسکو سال‌هاست به‌عنوان یکی از شهرهای پیشروی ایالات متحده در حوزه حقوق مدنی و دسترس‌پذیری شناخته می‌شود. «دفتر معلولیت و دسترس‌پذیری» که زیرمجموعه اداره خدمات معلولیت و سالمندی است، مسئولیت اجرای سیاست‌های جامع در این حوزه را بر عهده دارد. این دفتر به شهروندان کمک می‌کند تا به خدمات شهری، ساختمان‌های عمومی و برنامه‌های اجتماعی دسترسی برابر داشته باشند و در صورت وجود موانع، امکان ثبت شکایت بر اساس قانون آمریکایی‌های دارای معلولیت (ADA) فراهم است.

سئول؛ شهر هوشمند و بدون مانع در آسیا

سئول در سال ۲۰۲۵ اعلام کرد بیش از ۱.۷۶ تریلیون وون کره (حدود ۱.۳ میلیارد دلار) برای ارتقای رفاه افراد دارای معلولیت سرمایه‌گذاری خواهد کرد. بخش مهمی از این بودجه، شامل ۶۹۷.۹ میلیارد وون برای کمک‌هزینه‌های حمایتی و بیش از ۱۳۲ میلیارد وون افزایش سالانه نسبت به سال‌های گذشته است. هدف اصلی این برنامه آن است که افراد دارای معلولیت شدید بتوانند به خدمات مراقبتی دسترسی پایدار داشته باشند و حمایت لازم از سوی کارگران پشتیبان دریافت کنند.

عربستان سعودی آلوده‌ترین کشور G20 شد

در تازه‌ترین گزارش منتشرشده از سوی پایگاه داده‌های کمیسیون اروپا (EDGAR)، تحولات سی سال اخیر انتشار گازهای گلخانه‌ای سرانه در میان کشورهای گروه ۲۰ (G20) مورد توجه قرار گرفته است. یافته‌ها نشان می‌دهد الگوهای انتشار طی سه دهه تغییر کرده؛ به‌طوری که اروپا کاهش قابل‌توجهی داشته، اما بسیاری از اقتصادهای نوظهور با افزایش روبه‌رو بوده‌اند.

در سال ۲۰۲۴، عربستان سعودی، استرالیا، کانادا، روسیه و آمریکا بالاترین سطوح انتشار سرانه گازهای گلخانه‌ای را در میان کشورهای گروه ۲۰ به ثبت رسانده‌اند. برای مثال عربستان با ۲۲.۸ و استرالیا با ۲۲.۳ تُن دی‌اکسیدکربن معادل، صدرنشین این لیست هستند. این مقادیر ناشی از وابستگی شدید اقتصاد این کشورها به سوخت‌های فسیلی، مصرف بالای انرژی و زیربنای گسترده حمل‌ونقل است، اما در سوی دیگر، کشورهای اروپایی توانسته‌اند میزان انتشار خود را تا ۵۰ درصد کاهش دهند. اقداماتی همچون توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، سیاست‌های بهبود کارایی انرژی و گذار به سمت صنایع کم‌کربن از جمله دلایل این موفقیت است. برای مثال، آلمان انتشار سرانه خود را از ۱۵.۶ به ۸.۲ و بریتانیا از ۱۳.۶ به ۵.۶ تن رسانده‌اند.

داده‌ها همچنین نشان می‌دهد که کشورهای نوظهور با وجود رشد اقتصادی، سطح انتشار سرانه کمتری نسبت به کشورهای غربی دارند. چین با داشتن ۳۰ درصد از انتشار جهانی، به‌علت جمعیت بالا هنوز سرانه‌ای پایین‌تر از آمریکا و استرالیا دارد. هند و اندونزی پایین‌ترین نرخ‌های سرانه انتشار را دارند؛ به‌طوری که هند تنها ۳.۰۴ و اندونزی ۴.۶۹ تن در سال ۲۰۲۴ ثبت کرده‌اند.

بررسی روند سی ساله حاکی از آن است که جهت‌گیری سیاستی و انتخاب‌های فناورانه و اقتصادی، عامل اصلی تحولات هستند. اروپا، ژاپن و بعضی کشورهای دیگر نشان داده‌اند با برنامه‌ریزی و تغییر الگوهای مصرف و تولید انرژی، کاهش معنادار انتشار گازهای گلخانه‌ای ممکن است. در مقابل کشورهای وابسته به نفت و اقتصادهای در حال صنعتی‌شدن در معرض افزایش جدی باقی مانده‌اند. روند موجود اهمیت تصمیم‌گیری‌های جهانی برای کاهش تغییرات اقلیمی را بیش از پیش نمایان می‌کند، به‌ویژه گزارش‌های اخیر تصویری جامع از شکاف‌های چشمگیر بین کشوری و روندهای جهانی در مسیر تحقق پایداری زیست‌محیطی ارائه می‌دهد.

پایان عصر نفت، نیجریه را به سمت انرژی تجدیدپذیر سوق داد

نیجریه که به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت در آفریقا شناخته می‌شود، طی سال‌های اخیر با بحران‌های چشمگیری در صنعت نفت خود روبه‌رو شده است. چالش‌هایی همچون سرقت گسترده نفت، تخریب تأسیسات، فساد اداری و کمبود سرمایه‌گذاری موجب شده که بخش نفت این کشور با ضررهای هنگفت روبه‌رو شود.

بر اساس گزارش‌ها، هزاران مورد نشت نفت در سال ۲۰۲۴ به‌دلیل سرقت و خرابکاری اتفاق افتاده و طی دوازده سال گذشته، میلیون‌ها بشکه نفت به ارزش میلیاردها دلار در این کشور از دست رفته است. این سرقت‌ها از طریق انشعاب‌های غیرقانونی خطوط لوله، پالایشگاه‌های غیرمجاز و صادرات نفت به بازارهای سیاه انجام می‌شود. شبکه‌های سازمان‌یافته‌ای نیز شامل افراد بانفوذ و نیروهای امنیتی فاسد، در پشت این فعالیت‌ها قرار دارند که مبارزه با آن‌ها را دشوار کرده است. این مسائل آسیب‌های گسترده اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی برای نیجریه به همراه داشته است و اصلاحات ساختاری و شفاف‌سازی برای مقابله با این بحران ضروری به‌نظر می‌رسد.

دولت نیجریه در مقابل مشکلات نفتی تصمیم گرفته است با اجرای «طرح گذار انرژی» به‌سوی توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر حرکت کند. این طرح که با هدف رسیدن به انتشار صفر خالص گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۶۰ تدوین شده، بر توسعه ظرفیت برق خورشیدی، ایجاد فرصت‌های شغلی و استفاده از گاز طبیعی به‌عنوان سوخت انتقالی متمرکز است.

دولت این کشور در سال‌های اخیر قراردادهای کلانی با شرکت‌های داخلی و خارجی برای توسعه صنعت خورشیدی امضا کرده است. برای مثال همکاری‌هایی با شرکت چینی LONGi و شرکت‌های هلندی و نیجریه‌ای برای تأسیس کارخانه‌های تولید پنل خورشیدی با ظرفیت تولید چند گیگاوات شکل گرفته است. همچنین بررسی‌هایی برای ممنوعیت واردات پنل‌های خورشیدی به‌منظور حمایت از تولید داخلی در دستور کار قرار دارد. در کنار این موارد برنامه‌های ساخت زیرساخت‌های بازیافت و نیروگاه‌های هیبریدی نیز در حال پیگیری است.

دولت نیجریه همچنین به‌دنبال جذب سرمایه‌گذاری‌های کلان برای تقویت این بخش است. معاون رئیس‌جمهور این کشور اعلام کرده که در کوتاه‌مدت نیاز به ۲۳ میلیارد دلار سرمایه برای تأمین برق پایدار میلیون‌ها شهروند بدون دسترسی به انرژی وجود دارد. همچنین این گذار انرژی می‌تواند فرصت‌های شغلی گسترده‌ای ایجاد کند. تخمین زده شده است که تا سال ۲۰۳۰ حدود ۳۴۰ هزار شغل و تا سال ۲۰۶۰ حدود ۸۴۰ هزار فرصت شغلی مستقیم در زمینه انرژی‌های پاک در این کشور ایجاد شود.

نکته دیگر در سیاست انرژی نیجریه این است که با وجود مشکلات صنعت نفت، دولت همچنان به گاز طبیعی به‌عنوان سوختی انتقالی نگاه می‌کند و برنامه‌هایی برای شکوفایی صنایع مرتبط با آن دارد که این امر می‌تواند زمینه مناسب برای کاهش وابستگی به نفت خام و پیشبرد اقتصاد پایدار باشد.

نیجریه به این ترتیب در حال تجربه گذار مهمی از یک اقتصاد نفت‌محور به‌سمت توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک است که در صورت موفقیت، می‌تواند به امنیت انرژی، کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی و رونق اقتصادی منجر شود. با این حال حل مشکلات ناشی از سرقت نفت و فساد همچنان چالشی بزرگ برای این روند محسوب می‌شود که نیازمند اقدامات اساسی و مستمر در بخش‌های مختلف است. این تغییر رویکرد و سرمایه‌گذاری‌های گسترده اخیر نشان‌دهنده عزم دولت نیجریه برای ساختن آینده‌ای پایدارتر در عرصه انرژی است که بتواند ضمن بهره‌برداری بهینه از منابع طبیعی، مشکلات و تهدیدهای گذشته را به فرصت‌هایی برای رشد و توسعه تبدیل کند.

وقتی خیابان‌ها بازی می‌شوند؛ شهرها چگونه مرز سرگرمی و زندگی را حذف کردند؟

شهرهای مدرن در دهه‌های اخیر با سرعتی چشمگیر به سمت هوشمندسازی حرکت کرده‌اند. این روند نه‌تنها زیرساخت‌های حمل‌ونقل، انرژی و خدمات عمومی را متحول کرده، بلکه حوزه‌ای تازه برای جوانان گشوده است: سرگرمی‌های دیجیتال در شهر هوشمند. امروز جوانان در بسیاری از نقاط جهان می‌توانند از طریق اپلیکیشن‌های شهری، پلتفرم‌های داده‌محور و فناوری‌های نوین به رویدادهای فرهنگی، ورزشی و اجتماعی دسترسی داشته باشند. این تغییر، سرگرمی را از یک فعالیت فردی یا محدود به فضاهای سنتی، به تجربه‌ای مشارکتی و شهری تبدیل کرده است.

فراتر از فضاهای فیزیکی، محیط‌های دیجیتال به بخش جدایی‌ناپذیر سرگرمی و حمایت اجتماعی جوانان تبدیل شده‌اند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که رسانه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی اکنون به مسیرهای اصلی برای حمایت همسالان، بیان فردی و کشف علایق مشترک تبدیل شده‌اند. جوانان در موضوعاتی همچون روابط، بیان شخصی و سلامت جسمانی ترجیح می‌دهند پاسخ‌های دیجیتال یا تولیدشده توسط هوش مصنوعی دریافت کنند، هرچند در مسائل حساس‌تر همچنان پاسخ انسانی را ترجیح می‌دهند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که پلتفرم‌های دیجیتال می‌توانند مکمل سرگرمی‌های سنتی باشند و محتوایی معنادار، حمایتی و تعاملی متناسب با ترجیحات جوانان ارائه دهند.

فناوری‌های دیجیتال در شهرهای هوشمند سه کارکرد اصلی در حوزه سرگرمی دارند: دسترسی آسان به رویدادها و خدمات شهری، شخصی‌سازی تجربه‌ها بر اساس داده‌های رفتاری و ایجاد سرگرمی‌های تعاملی جدید همچون بازی‌های واقعیت افزوده و پروژه‌های حسگر جمعی. نمونه‌های جهانی این روند در شهرهایی چون بارسلونا، آمستردام، سئول و سنگاپور دیده می‌شود. بارسلونا با رویکردی نوآورانه، پلتفرم‌های شهری دیجیتال را توسعه داده است که به جوانان امکان می‌دهد به‌سادگی از رویدادهای فرهنگی و هنری مطلع شوند و در آن‌ها مشارکت کنند.

این پلتفرم‌ها اطلاعات جامعی درباره جشنواره‌های موسیقی خیابانی، اجراهای زنده در میدان‌های عمومی و نمایشگاه‌های هنری ارائه می‌دهند. جوانان می‌توانند از طریق اپلیکیشن‌های موبایلی ثبت‌نام کنند، بلیت تهیه کنند و در برنامه‌ریزی رویدادها نقش داشته باشند. این دسترسی آسان موجب شده است مشارکت جوانان در فعالیت‌های فرهنگی افزایش پیدا کند و فضای شهری بارسلونا محیطی پویا و خلاقانه برای هنر خیابانی و موسیقی باشد.

سنگاپور با بهره‌گیری از فناوری واقعیت افزوده، تجربه گردشگری شهری را به سطحی تازه رسانده است. بازدیدکنندگان و جوانان می‌توانند با استفاده از اپلیکیشن‌های موبایلی، هنگام قدم‌زدن در خیابان‌ها و بازدید از بناهای تاریخی، اطلاعات دیجیتال و تصاویر سه‌بعدی را مشاهده کنند. این فناوری امکان تعامل بیشتر با تاریخ و فرهنگ شهر را فراهم کرده و گردشگری را از یک فعالیت منفعل به تجربه‌ای تعاملی تبدیل کرده است. برای مثال، در محله‌های تاریخی، بازدیدکنندگان می‌توانند بازسازی دیجیتال بناهای قدیمی و رویدادهای فرهنگی گذشته را ببینند. این نمونه‌ها نشان می‌دهند که سرگرمی دیگر فقط یک فعالیت فردی نیست، بلکه بخشی از سیاست‌های توسعه پایدار شهری محسوب می‌شود.

تاندیل؛ نوآوری دیجیتال در یک شهر متوسط

شهر تاندیل در استان بوئنوس‌آیرس آرژانتین، نمونه‌ای شاخص از یک شهر متوسط است که توانسته با بهره‌گیری از فناوری‌های هوشمند، تجربه‌های تازه‌ای برای جوانان در حوزه سرگرمی و مشارکت اجتماعی فراهم کند. این شهر با جمعیتی حدود ۱۴۰ هزار نفر، در سال‌های اخیر به‌طور جدی روی توسعه زیرساخت‌های دیجیتال و خدمات شهری سرمایه‌گذاری کرده است تا کیفیت زندگی شهروندان به‌ویژه نسل جوان ارتقا پیدا کند.

آکیهابارا؛ ترکیب سنت و فناوری در سرگرمی جوانان

محله آکیهابارا در توکیو که به «شهر برق» شهرت دارد، امروز به‌عنوان قلب فرهنگ دیجیتال و اوتاکو شناخته می‌شود و یکی از مهم‌ترین مقاصد تفریحی برای جوانان ژاپنی و گردشگران بین‌المللی است. این محله ابتدا به‌عنوان مرکز فروش لوازم الکترونیکی شکل گرفت، اما به‌تدریج با گسترش فروشگاه‌های بازی، مانگا و انیمه، هویت تازه‌ای پیدا کرد و اکنون به نماد جهانی فرهنگ دیجیتال تبدیل شده است. جوانان در آکیهابارا می‌توانند ساعت‌ها در فروشگاه‌های چندطبقه قدم بزنند و جدیدترین کنسول‌ها، بازی‌های ویدئویی و کالاهای کلکسیونی مرتبط با شخصیت‌های محبوب خود را خریداری کنند.

سئول؛ پایتخت سرگرمی جوانان

سئول به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین شهرهای آسیا، توانسته است تفریح جوانان را در قلب سیاست‌های شهری خود قرار دهد. این شهر با ترکیب فناوری دیجیتال و فرهنگ سنتی کره، محیطی پویا و متنوع برای نسل جوان فراهم کرده است. جوانان در سئول نه‌تنها به امکانات گسترده‌ای همچون پارک‌ها، مراکز فرهنگی و جشنواره‌های خیابانی دسترسی دارند، بلکه از طریق اپلیکیشن‌های هوشمند شهری می‌توانند رویدادهای مختلف را کشف کنند و تجربه‌ای شخصی‌سازی‌شده از زندگی شهری داشته باشند. تلفیق سنت و نوآوری موجب شده است سئول به مقصدی محبوب برای جوانان محلی و گردشگران بین‌المللی تبدیل شود.

بازسازی یا بازآفرینی؟ روایت جدید شهرها از حفظ هویت

اروپا با تاریخ طولانی معماری و شهرسازی، در برابر چالش‌های مدرن‌سازی و جهانی‌سازی رویکردی تازه به کار گرفته است. بسیاری از شهرهای اروپایی در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند تا میان نوآوری‌های فناوری و حفاظت از میراث تاریخی تعادل برقرار کنند. این روند به حفظ هویت فرهنگی کمک می‌کند و ارتقای کیفیت زندگی شهری و رونق گردشگری را به دنبال دارد.

بازسازی و حفاظت از بناهای سنتی در اروپا با سیاست‌های شهری پایدار و انسان‌محور همراه است. شهرها با استفاده از مصالح سنتی، بازآفرینی نماهای تاریخی و بازسازی محله‌های قدیمی توانسته‌اند گذشته را زنده نگه دارند و در عین حال امکانات مدرن را در این فضاها ادغام کنند. جشنواره‌ها، بازارهای سنتی و فعالیت‌های هنری در این فضاها برگزار می‌شوند و شهروندان و گردشگران را به تعامل با میراث فرهنگی دعوت می‌کنند. ترکیب سنت و نوآوری، الگویی برای توسعه شهری پایدار در قرن بیست‌ویکم محسوب می‌شود.

پاریس؛ بازآفرینی میراث در فضاهای عمومی

پاریس در سال‌های اخیر سیاست‌های گسترده‌ای برای بازسازی پارک‌ها و فضاهای عمومی بر اساس اصول سنتی فرانسوی اجرا کرده است. این سیاست‌ها نه‌تنها به زیباسازی شهر کمک کرده‌اند، بلکه دسترسی برابر شهروندان به فضاهای باکیفیت را تضمین کرده‌اند. باغ‌های کلاسیک با طراحی هندسی دقیق، پاویون‌های تاریخی و دروازه‌های تزئینی دوباره جان گرفته‌اند و به بخشی از زندگی روزمره شهروندان تبدیل شده‌اند.

فرانکفورت؛ تولد دوباره شهر قدیم جدید

فرانکفورت آم ماین که در جنگ جهانی دوم بخش بزرگی از مرکز تاریخی خود را از دست داد، بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۸ پروژه‌ای عظیم برای بازسازی هویت تاریخی‌اش آغاز کرد. این پروژه که با نام «شهر قدیم جدید» شناخته می‌شود، شامل ساخت ۳۵ ساختمان بود و ۱۵ مورد آن بازسازی وفادارانه خانه‌های تاریخی در سبک‌های گوتیک، رنسانس و باروک بود. در این بازسازی خیابان‌ها و میدان‌های سنتی دوباره جان گرفتند و بافت تاریخی شهر بازسازی شد تا گذشته و حال در کنار هم جریان پیدا کنند.

ادینبورو؛ بازآفرینی بافت تاریخی

ادینبورو، پایتخت اسکاتلند، با مرکز تاریخی خود که در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد، یکی از مهم‌ترین نمونه‌های حفاظت و بازسازی شهری در اروپا محسوب می‌شود. در سال‌های اخیر پروژه‌ای با نام «دروازه کالتون» یا «نیو ویورلی» اجرا شد که هدف آن بازآفرینی بافت قدیمی شهر و ادغام نیازهای معاصر با میراث تاریخی بود. این پروژه از سال ۲۰۱۴ تاکنون ادامه داشته و بخش‌هایی از شهر قدیم را با طراحی هماهنگ و انسان‌محور بازسازی کرده است.

بیلسکو بیالا؛ حفاظت از «وین کوچک» و بازآفرینی بافت‌های تاریخی

بیلسکو بیالا، شهری در جنوب لهستان با دو هویت تاریخی ادغام‌شده، به‌دلیل نماهای سبک وینی و ویلاهای اوایل قرن بیستم لقب «وین کوچک» گرفته است. سیاست‌های شهری بیلسکو بیالا در سال‌های اخیر، بر مرمت و نگهداری نماهای تاریخی، کف‌سازی میدان‌ها و احیای محورهای پیاده‌راه در مرکز قدیمی متمرکز است تا کیفیت فضایی و هویت معماری شهر تثبیت شود. این روند همزمان با ثبت و مستندسازی سازه‌های ارزشمند و تنظیم ضوابط نما برای پروژه‌های نوساز پیش می‌رود.

برنو؛ هم‌نشینی میراث و توسعه پایدار در قلب موراویا

برنو، دومین شهر بزرگ جمهوری چک، در سال‌های اخیر با الهام از رویکردهای «ابتکار نوین اروپایی باوهاوس» تلاش کرده است میان مرکز تاریخی خود و توسعه‌های جدید، پیوندی هماهنگ و پایدار ایجاد کند. این رویکرد بر آن است که به‌جای ساخت بلوک‌های مدرنیستی جدا از هم، بافت شهری پیوسته‌تر شود، بناها در مقیاسی انسانی طراحی شوند و خیابان‌ها خوانایی بیشتری پیدا کنند تا گذشته تاریخی و زندگی امروز در کنار هم جریان داشته باشند.

پوتسدام؛ برنامه‌ریزی محله‌محور و ادامه روایت «کرایش‌تایگ‌فلد»

پوتسدام در ایالت براندنبورگ آلمان، با میراث غنی محله‌های تاریخی خود، در طرح‌های توسعه‌ای جدید به‌ویژه پیرامون کرایش‌تایگ‌فلد، بر ترکیب کاربری‌های مسکونی، تجاری و خدمات اجتماعی در مقیاس محله تأکید دارد. هرچند محله کرایش‌تایگ‌فلد در دهه ۱۹۹۰ ساخته شد، اما برنامه‌های اخیر با نگاه انسان‌محور، پیاده‌محور و بافت‌محور در پی آن هستند که این محله را به شبکه شهری و میراث اطراف پیوند دهند و روایت تاریخی آن را ادامه دهند.

بزرگترین سدهای جهان و نقش آن‌ها در تولید برق پاک

سدها از بزرگ‌ترین جلوه‌های توان مهندسی بشر در مهار و بهره‌گیری از نیروهای طبیعت‌اند. این سازه‌های عظیم در صورت اجرای صحیح نه‌تنها منبع تولید برق هستند، بلکه نقشی حیاتی در کنترل سیلاب، تأمین آب کشاورزی، توسعه حمل‌ونقل آبی و رشد اقتصادی مناطق پیرامونی دارند. بررسی فهرست بزرگ‌ترین سدهای جهان نشان می‌دهد چگونه کشورهای جهان از رودخانه‌ها برای دستیابی به امنیت انرژی و توسعه پایدار استفاده کرده‌اند.

سد سه‌دره (Three Gorges Dam)، چین /۲۲۵۰۰ مگاوات

سد سه‌دره بر رود یانگ‌تسه قرار دارد و با ظرفیت نصب‌شده ۲۲۵۰۰ مگاوات، قدرتمندترین سد برق‌آبی جهان به‌حساب می‌آید. احداث آن از سال ۱۹۹۳ آغاز شد و در سال ۲۰۰۶ به بهره‌برداری رسید. این سد با ۲۳۰۰ متر طول و ۱۸۱ متر ارتفاع، سالانه حدود ۸۴ تراوات‌ساعت برق تولید می‌کند. علاوه بر تأمین انرژی، سد سه‌دره نقش مهمی در کنترل سیلاب‌های تاریخی یانگ‌تسه و بهبود حمل‌ونقل آبی ایفا کرده است. ظرفیت جابه‌جایی کالا در این مسیر از ۱۸ میلیون تن به حدود ۵۰ میلیون تن در سال افزایش داشته است.

سد بایهتان (Baihetan Dam)، چین / ۱۶۰۰۰ مگاوات

سد بایهتان دومین شاهکار بزرگ چین در زمینه انرژی‌های برق‌آبی است. ساخت آن ۱۳ سال به‌طول انجامید و در سال ۲۰۲۲ بر رود جینشا تکمیل شد. این سد ۲۸۹ متر ارتفاع دارد و از توربین‌های ۱۰۰۰ مگاواتی بهره می‌برد که بزرگ‌ترین توربین‌های یک‌واحدی در جهان به‌شمار می‌آیند. بایهه‌تان سالانه بیش از ۶۲ تراوات‌ساعت انرژی تولید می‌کند و نقش کلیدی در کاهش وابستگی چین به زغال‌سنگ دارد.

سد ایتایپو (Itaipu Dam)، برزیل–پاراگوئه / ۱۴۰۰۰ مگاوات

سد ایتایپو نمونه‌ای کم‌نظیر از همکاری میان‌دولتی است. این سد که بر رودخانه پارانا ساخته شده، در سال ۱۹۸۴ به بهره‌برداری رسید و دارای ۲۰ توربین عظیم است. ایتایپو سال‌ها عنوان بزرگ‌ترین نیروگاه برق‌آبی جهان را در اختیار داشت. در سال ۲۰۱۶ با تولید بیش از ۱۰۳ میلیون مگاوات‌ساعت رکورد جهانی را شکست. حدود ۸۷ درصد از برق پاراگوئه از این سد تأمین می‌شود.

سد شی‌لودو (Xiluodu Dam)، چین / ۱۳۸۶۰ مگاوات

سد شی‌لودو یکی از بزرگ‌ترین سدهای قوسی جهان است که در سال ۲۰۱۳ بر رود جینشا ساخته شد. ارتفاع آن ۲۸۵/۵ متر است و حجم مخزن آن به ۱۲٫۶۷ میلیارد مترمکعب می‌رسد. این سد علاوه‌بر تولید برق، نقش مهمی در کنترل رسوبات و مدیریت جریان رودخانه یانگ‌تسه دارد.

سد بلو مونته (Belo Monte Dam)، برزیل / ۱۱۲۰۰ مگاوات

سد بلو مونته در ایالت پا را در شمال برزیل قرار دارد و با ۲۴ توربین، بزرگ‌ترین نیروگاه برق‌آبی این کشور محسوب می‌شود. ساخت آن از سال ۲۰۱۱ آغاز و در سال ۲۰۱۹ تکمیل شد. برق تولیدی این سد پاسخ‌گوی نیاز حدود ۶۰ میلیون نفر است. با وجود اهمیت آن برای توسعه انرژی پاک، نگرانی‌های زیست‌محیطی در منطقه آمازون موجب تغییر سیاست‌های آینده برزیل در احداث سدهای جدید شده است.

سد گوری (Guri Dam)، ونزوئلا/ ۱۰۲۳۵ مگاوات

سد گوری بر رود کارونی در ونزوئلا واقع شده و در سال ۱۹۸۶ به بهره‌برداری رسید. این سد با ارتفاع ۱۶۲ متر و مخزنی به‌وسعت ۴۰۰۰ کیلومترمربع، بیش از ۳۸ درصد از برق این کشور را تأمین می‌کند. با وجود ظرفیت عظیم آن، کمبود بارندگی و فرسودگی زیرساخت‌ها در سال‌های اخیر، عملکرد نیروگاه را با چالش روبه‌رو کرده است.

سد وودونگده (Wudonge Dam)، چین / ۱۰۲۰۰ مگاوات

سد وودونگده که در سال ۲۰۲۱ بر رود جینشا تکمیل شد، از بلندترین سدهای قوسی جهان است. ارتفاع آن ۲۷۰ متر و ظرفیت مخزنش ۷.۴ میلیارد مترمکعب است. این سد با ۱۲ توربین ۸۵۰ مگاواتی، سالانه حدود ۳۸ میلیارد کیلووات‌ساعت برق تولید می‌کند و به کنترل سیلاب‌ها و تأمین آب نواحی جنوب‌غربی چین کمک می‌کند.

سد توکوروئی (Tucuruí Dam)، برزیل / ۸۳۷۰ مگاوات

سد توکوروئی بر رود توکانتینز در قلب آمازون برزیل بنا شده است. این سد وزنی با ارتفاع ۷۸ متر و ظرفیت مخزن ۴۵ میلیارد مترمکعب، از سال ۱۹۸۴ برق شمال برزیل را تأمین می‌کند. احداث آن موجب توسعه صنعتی و بهبود دسترسی مناطق دورافتاده به برق شد.

سد گرند کولی (Grand Coulee Dam)، ایالات متحده آمریکا/ ۶۸۰۹ مگاوات

سد گرند کولی بر رود کلمبیای ایالات متحده آمریکا قرار دارد و یکی از بزرگ‌ترین سازه‌های بتنی جهان است. این سد در سال ۱۹۴۲ تکمیل شد و با ارتفاع ۱۶۸ متر و طول تاج ۱۵۹۲ متر، علاوه‌بر تولید برق، نقش حیاتی در آبیاری بیش از ۴۵۰ هزار هکتار زمین کشاورزی و کنترل سیلاب دارد.

سد لونگ‌تان (Longtan Dam)، چین / ۶۴۲۶ مگاوات

سد لونگ‌تان بر رودخانه هنگویی (Honghui River) در گوانگ‌شی چین ساخته شده و نمونه‌ای از فناوری بتن غلتکی فشرده است. ارتفاع آن ۲۱۶ متر و طول تاجش بیش از ۸۰۰ متر است. این سد علاوه‌بر تولید برق پاک، در کاهش خطر سیلاب و توسعه مناطق جنوب چین نقش چشمگیری داشته است.

آفریقا دو تکه خواهد شد

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که قاره آفریقا تحت بعضی تحولات زمین‌شناسی گسترده قرار دارد که می‌تواند منجر به تقسیم این قاره به دو بخش جداگانه در آینده‌ای دور شود. بر اساس داده‌های تازه مغناطیسی، پوسته زمین زیر آفریقا به آرامی و به‌طور پیوسته در حال پارگی است؛ روندی که ممکن است در نهایت ایجاد یک حوضه اقیانوسی نو را به همراه داشته باشد. این جدایی از شمال‌شرقی به سمت جنوب پیش می‌رود به‌گونه‌ای که دانشمندان آن را به مثابه «زیپ روی یک ژاکت» توصیف می‌کنند که همراه با فعالیت‌های آتشفشانی و لرزه‌ای شدید، قاره را از هم می‌درد.

بر پایه جدول زمانی زمین‌شناسی کنونی، انتظار می‌رود این جدایی کامل ظرف پنج تا ده میلیون سال آینده رخ دهد. در صورت تکمیل این فرایند، آفریقا به دو منطقه متمایز تبدیل خواهد شد که بخش غربی آن شامل کشورهای بزرگی همچون مصر، الجزایر، نیجریه، غنا و نامیبیا خواهد بود و بخش شرقی شامل سومالی، کنیا، تانزانیا، موزامبیک و بخش بزرگی از اتیوپی می‌شود. این یافته‌ها دیدگاهی منحصربه‌فرد درباره نحوه تغییر و تحول مداوم زمین زیر پای بشر ارائه می‌کند.

اصول این پیش‌بینی بر پایه نظریه تکتونیک صفحاتی است که نشان می‌دهد چینش قاره‌های زمین ثابت نیست و در میلیون‌ها و حتی میلیاردها سال به‌علت شکستن و جابه‌جایی صفحه‌های تکتونیکی، مناطق جدیدی از پوسته اقیانوسی شکل گرفته‌اند. یکی از نقاط کلیدی که این تغییرات فعال در آن رخ می‌دهد، شکاف بزرگ شرق آفریقاست؛ یک گسل بزرگ به طول حدود ۴۰۰۰ مایل از اردن تا موزامبیک. این گسل که عرض آن به‌طور متوسط بین ۳۰ تا ۴۰ مایل است، منطقه‌ای است که پوسته زمین در آن در حال تضعیف و کشیده شدن است. این شکاف در طول زمان به درون دریاچه‌های بزرگی همچون دریاچه مالاوی و دریاچه تورکانا نیز نفوذ خواهد کرد.

محققان برای تحلیل دقیق‌تر، منطقه عفار (Afar) را مورد بررسی قرار دادند، جایی که دریای سرخ به خلیج عدن می‌رسد و سه سیستم گسلی اصلی (گسل اتیوپی مرکزی، دریای سرخ و خلیج عدن) در آن به هم می‌پیوندند. عفار به‌عنوان نقطه تلاقی این سه گسل، منطقه‌ای است که ابتدا نشانه‌های قابل مشاهده شکاف قاره‌ای در آن نمایان شده است. با استفاده از داده‌های مغناطیسی به‌دست آمده در سال‌های ۱۹۶۸ و ۱۹۶۹ از طریق پروازهای هوایی، دوباره این داده‌ها با فناوری مدرن تحلیل شدند. این داده‌ها نشانه‌هایی از تغییرات باستانی میدان مغناطیسی زمین را نشان می‌دهند که همچون حلقه‌های درخت یا کدهای بارکد، روند رشد پوسته اقیانوسی بین آفریقا و عربستان را طی میلیون‌ها سال آشکار می‌کنند.

این اثر مغناطیسی به‌عنوان مدرک قوی برای پیشرفت تدریجی ولی مداوم پارگی و گسترش پوسته زمین محسوب می‌شود. پوسته در این مناطق به شکلی نرم و کشیده در حال نازک شدن است تا سرانجام شکافته شود و اقیانوسی جدید به وجود آورد. با وجود اهمیت این تحولات، محققان تأکید می‌کنند که حرکت بسیار آهسته انجام می‌شود. طبق تحقیقات سرعت این تغییر در بخش شمالی شکاف بین ۵ تا ۱۶ میلی‌متر در سال است و تکمیل این فرایند نیازمند چندین میلیون سال خواهد بود.

کشورهای جهان با کمترین نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۵

در سال ۲۰۲۵، بررسی نسبت بدهی دولت به تولید ناخالص داخلی (GDP) در کشورهای مختلف نشان می‌دهد که بعضی از کشورها توانسته‌اند با مدیریت اقتصادی هوشمندانه، بار بدهی عمومی خود را به میزان قابل‌توجهی پایین نگه دارند. این گزارش بر اساس جدیدترین داده‌های صندوق بین‌المللی پول (IMF) و به‌صورت تصویری در قالب نمودارهای میله‌ای ارائه شده است و نشان می‌دهد ۹ کشور آسیایی از ۲۰ کشور یا حوزه قضائی با کمترین نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی در جهان هستند. کرواسی و بخش نفت‌خیز خاورمیانه کمترین بدهی‌های منطقه‌ای را دارند و لیختن‌اشتاین نماینده شاخص اروپا با کمترین بدهی است.

ماکائو با نسبت بدهی صفر درصد به GDP در جایگاه نخست جهان قرار دارد. درآمدهای هنگفت ناشی از صنعت بازی و ذخایر مالی قوی، بستر بی‌نظیری برای این سطح از تعادل مالی فراهم کرده است. کشور کوچک اروپایی لیختن‌اشتاین با نسبت بدهی تنها ۰.۵ درصد به تولید ناخالص داخلی از جمله کشورهای برتر در این رتبه‌بندی است و تنها نماینده اروپا در لیست ۱۰ کشور نخست فهرست حاضر به‌شمار می‌رود. این کشور به‌دلیل مرکزیت مالی خود دارای تعداد آگهی‌های شغلی بیشتر از جمعیت کل ساکنان (حدود ۴۱ هزار نفر) است و تعداد شرکت‌های ثبت‌شده در آن از جمعیت ساکن پیشی گرفته است.

کویت نیز با نسبت بدهی ۷.۳ درصد در رده ششم ایستاده است. این کشور نفت‌خیز در سال ۲۰۲۴ حدود ۷۰ میلیارد دلار درآمد نفتی داشته که حدود ۸۰ درصد درآمدهای دولت را تشکیل می‌دهد. روسیه به‌عنوان ششمین کشور آسیایی در لیست، نسبت بدهی ۲۳.۱ درصدی دارد که با وجود تحریم‌های غربی، اقتصاد جنگ‌زده این کشور به لطف سیاست‌های مالی سخت‌گیرانه و ذخایر ارزی کافی، به‌طور قابل‌توجهی رونق پیدا کرده است. صادرات نفت نقش کلیدی در بهبود وضعیت بدهی روسیه داشته است.

از دیگر کشورهای دارای بدهی به‌نسبت پایین می‌توان به برونئی دارالسلام، تووالو، ترکمنستان، کیریباتی، هنگ‌کنگ، هائیتی، تیمور شرقی، ناورو، کوزوو، جمهوری دموکراتیک کنگو، ساموآ، تاجیکستان، آذربایجان، تایوان، جزایر سلیمان و ترکیه اشاره کرد که نسبت بدهی دولتی آن‌ها کمتر از ۲۵ درصد تولید ناخالص داخلی است.

این داده‌ها نشان‌دهنده تنوع گسترده اقتصادها و راهکارهای متفاوتی است که کشورهای مختلف برای حفظ سلامت مالی خود اتخاذ کرده‌اند. کشورهای کوچک آسیایی و اقیانوسیه ازجمله ماکائو و تووالو با اقتصادهای کوچک اما کنترل‌شده و کشورهای نفت‌خیر همچون کویت و روسیه با استفاده از درآمدهای نفتی توانسته‌اند به پایدار ماندن بدهی‌های خود کمک کنند. این روندها می‌توانند به‌عنوان الگویی مفید برای سایر کشورها در مدیریت بدهی عمومی و ارتقا ثبات اقتصادی مورد استفاده قرار گیرند و به‌ویژه در دوره‌ای که بدهی جهانی به ۹۴.۷ درصد تولید ناخالص داخلی رسیده است، اهمیت آن‌ها بیشتر نمایان می‌شود.