به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، چین در چند دهه گذشته با اجرای پروژههای گسترده درختکاری و بازسازی پوشش گیاهی، تغییری اساسی در چرخه آب کل کشورش ایجاد کرده که دانشمندان بهتازگی در حال درک کامل آن هستند. بزرگترین پروژه این حوزه، دیوار سبز بزرگ چین است که از سال ۱۹۷۸ بهمنظور کاهش گسترش بیابانها در شمال خشک و نیمهخشک این کشور آغاز شده و پوشش جنگلی چین را از حدود ۱۰ درصد در سال ۱۹۴۹ به بیش از ۲۵ درصد در حال حاضر رسانده است؛ مساحتی معادل الجزایر. دولت چین نیز اعلام کرده است که بزرگترین بیابان کشور را با پوشش گیاهی محصور کرده ولی همچنان به درختکاری ادامه خواهد داد تا روند بیابانزایی کنترل شود.
علاوهبر دیوار سبز، پروژههایی همچون برنامه «غلات برای سبز شدن» و برنامه حفاظت از جنگلهای طبیعی نیز از سال ۱۹۹۹ به بعد فعال شدهاند که بهترتیب کشاورزان را تشویق به تبدیل زمینهای کشاورزی به جنگل و چمنزار میکنند و جلوی قطع درختان جنگلهای طبیعی را میگیرند. مجموع این اقدامات سبب شده تا ۲۵ درصد از افزایش خالص پوشش برگهای گیاهی جهان بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۷ مربوط به چین باشد.
مطالعات جدید نشان میدهد که این بازسازی اکوسیستم موجب تغییرات چشمگیری در چرخه آب این کشور شده است. در شمال شرق و منطقه مونسون شرق چین که ۷۴ درصد از خشکیهای کشور را در بر میگیرند، افزایش پوشش گیاهی موجب افزایش تبخیر و تعرق (evapotranspiration) شده در حالی که میزان بارش کاهش داشته و در نتیجه آب قابلدسترس کم شده است. در مقابل، منطقه فلات تبت که بخش باقیمانده سرزمین چین را تشکیل میدهد، افزایش بارش و در نتیجه آب قابلدسترس را تجربه کرده است.
این تغییرات بهدلیل حرکت آب در جو اتفاق میافتد که ممکن است آب تبخیرشده در یک منطقه بر بارش منطقهای دیگر تأثیر بگذارد. علاوهبر این، ریشههای عمیق درختان در جنگلها کمک میکنند تا آب در زمانهای خشک نیز جذب و مصرف شود که این مسئله تبخیر و تعرق را بیش از چمنزارها افزایش میدهد.
این تحولات چرخه آب چالشهای مهمی برای مدیریت آب چین ایجاد کرده است. منطقه شمالی که تنها ۲۰ درصد از منابع آبی کشور را دارد، میزبان ۴۶ درصد جمعیت و ۶۰ درصد زمینهای قابل کشت است که این نابرابری در توزیع، منابع آبی را بهشدت پیچیدهتر کرده است. کارشناسان هشدار میدهند که بدون در نظر گرفتن اثرات بازسازی پوشش گیاهی بر توزیع آب، سیاستهای مدیریت آب ممکن است ناکارآمد باشند.
محققان همچنین تأکید کردهاند که تأثیرات مشابهی ممکن است در کشورهای دیگر که برنامههای بازسازی اکوسیستم و درختکاری دارند نیز مشاهده شود. آنها بر این باورند که بررسی جداگانه و دقیق هر مورد و توجه به طبیعت ذاتی منطقه مورد بازسازی ضروری است، زیرا اثرات تغییرات پوشش زمین بر چرخه آب به میزان و محل بازگشت آب بهصورت بارش وابسته است.
این یافتهها نشان میدهند که درختکاری گسترده فراتر از تنها افزایش پوشش سبز، ساختار و پویاییهای زیربنایی منابع آبی و همچنین تعاملات اقلیمی را در مقیاسهای منطقهای و جهانی تغییر میدهد و مدیریت جامع و علمی منابع آب را به گامی مشروط و پیچیده تبدیل کرده است.
نظر شما