به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از «سینت»، تأمین غذای پایدار برای مأموریتهای طولانیمدت فضایی بهویژه سفرهای بینسیارهای همچون مریخ یکی از جدیترین چالشهای پیشِروی سازمانهای فضایی است، هرچند ارسال غذا از زمین به فضا امکانپذیر است، اما برای مأموریتهایی که سالها به طول میانجامد، غیرعملی، پرهزینه و از لحاظ لجستیکی دشوار محسوب میشود، از اینرو پژوهشگران در پی پیدا کردن راهکارهایی هستند که تولید غذای مغذی، پایدار و مستقل از کشاورزی زمینمحور را بهطورمستقیم در محیط مأموریت ممکن سازد.
پروژه HOBI-WAN؛ گام نوین در تولید پروتئین فضایی
پروژه HOBI-WAN با هدف بررسی قابلیت تولید «پروتئین میکروبی» از ترکیب گازها و انرژی طراحی شده است؛ پروتئینی که از CO₂، هیدروژن، اکسیژن، آب و منابع نیتروژن قابل بازیافت تولید میشود، در صورت موفقیت این سامانه قادر خواهد بود نیاز تغذیهای فضانوردان در مأموریتهای بلندمدت ماه و مریخ را بدون اتکا به ارسال مداوم غذا از زمین تأمین کند.
شرکت Solar Foods توسعه پروتئینی پودری با نام «Solein» را از طریق تخمیر گازی برعهده دارد، در این فرایند گروهی از باکتریهای اکسیدکننده هیدروژن در یک بیورآکتور تغذیه شده و با ترکیب گازهای CO₂، H₂ و O₂ به رشد و تکثیر میپردازند، حاصل این فرایند پروتئینی کامل شامل اسیدهای آمینه ضروری، چربیها، کربوهیدراتها و ویتامینهاست؛ محصولی که بدون نیاز به نور خورشید، خاک یا سامانههای کشاورزی متعارف تولید میشود.
در محیطهای فضایی نیز منابع نیتروژن لازم برای سنتز پروتئین میتواند از اوره حاصل از ادرار فضانوردان تأمین شود؛ اقدامی که بخشی از چرخه مواد زائد خدمه را به شکلی کارآمد به غذای قابلمصرف تبدیل میکند، کل سامانه تولید در محفظهای کوچک هماندازه یک «لاکر» ایستگاه فضایی قابل نصب است و هیچ وابستگی به زمینهای زراعی یا تجهیزات حجیم ندارد.
با توجه به اینکه در مأموریتهای بینسیارهای هر کیلوگرم بار اهمیت دارد، Solein میتواند نقشی تحولآفرین ایفا کند، بهجای حمل چندین تُن مواد غذایی، فضانوردان میتوانند در محل مأموریت و تنها با استفاده از منابع داخلی همچون هوا، آب بازیافتی و بخشی از پسماندها، پروتئین موردنیاز خود را تولید کنند، این روش مصرف آب را بهطور چشمگیری کاهش میدهد و نیاز به خاک یا نور خورشید را کاملاً از میان برمیدارد؛ مزیتی حیاتی برای محیطهایی همچون مریخ که با محدودیتهای شدید اکولوژیک روبهرو هستند.
چالشهای فنی و ایمنی
راهاندازی بیورآکتور در فضا مستلزم رفع چالشهای پیچیدهای است:
- رفتار متفاوت گازها و مایعات در میکروگرانش،
- ایمنی کامل در برابر نشت یا انفجار احتمالی هیدروژن و اکسیژن،
- دفع و مدیریت پسماندهای فرایند،
- و تضمین پایداری و کیفیت تغذیهای در طولانیمدت.
افزون بر این، پروتئین میکروبی تنها بخشی از سبد غذایی است و فضانوردان همچنان به منابع دیگری همچون سبزیجات، چربیها، ریزمغذیها و مکملهای تقویتی نیاز خواهند داشت.
در صورت موفقیت این فناوری در فضا، کاربردهای آن روی زمین نیز میتواند بسیار گسترده باشد. تولید غذا بدون نیاز به خاک، آب زیاد یا اقلیم مناسب، فرصت بیسابقهای برای مناطق خشک، کمآب یا با ظرفیت کشاورزی محدود ایجاد میکند. از این منظر، پروژه HOBI-WAN تنها راهکاری برای سفرهای فضایی نیست، بلکه میتواند آغازگر عصر جدیدی از امنیت غذایی در جهان باشد.
پروژه HOBI-WAN و فناوری Solein تصویری از آیندهای را ترسیم میکند که در آن انسان میتواند در مأموریتهای طولانی ماه و مریخ بدون وابستگی به کشاورزی زمینمحور به غذای پایدار دست پیدا کند، اگر «پروتئین تولیدشده از هوا» در شرایط واقعی فضا عملیاتی شود، نقطه عطفی در تاریخ اکتشافات فضایی و حتی نظام تولید غذای جهانی رقم خواهد خورد؛ آیندهای که در آن هم سفرهای بینسیارهای و هم امنیت غذایی زمین با تحولی بنیادین مواجه میشوند.
نظر شما