به گزارش خبرنگار ایمنا، جهان امروز بیش از هر زمان دیگری درگیر شبکهای پیچیده از روابط، تعاملات و همکاریهای فراملی است؛ روابطی که دیگر تنها در سطح دولتها جریان ندارد، بلکه شهرها نیز بهعنوان بازیگران تازهنفس وارد عرصه دیپلماسی شدهاند.
«دیپلماسی شهری» در دهه اخیر رشد چشمگیری داشته است و اکنون بهعنوان یکی از ابزارهای مؤثر توسعه، برندسازی بینالمللی و پیشبرد منافع اقتصادی و فرهنگی شهرها شناخته میشود.
در این الگوی نوین، شهرها از چارچوبهای سنتی اداره شهری فراتر میروند و به کنشگران هوشمند و فعال در عرصه روابط بینالملل تبدیل میشوند؛ کنشگرانی که میتوانند بدون نیاز به سازوکارهای رسمی دیپلماتیک دولتها، با یکدیگر همکاری کنند، سرمایه جذب کنند، فناوری تبادل و فرهنگ خود را به جهان معرفی کنند.
توسعه گردشگری، جذب سرمایهگذاری خارجی، انتقال فناوری، گسترش همکاریهای دانشگاهی و علمی، ایجاد فرصتهای اقتصادی، شبکهسازی فرهنگی، حتی تأثیرگذاری بر تصویر و هویت ملی، از مهمترین دستاوردهای دیپلماسی شهری به شمار میرود.
چرا دیپلماسی شهری در کلانشهرها اهمیت بیشتری دارد؟
کلانشهرها بهویژه آنهایی که واجد سابقه تاریخی، زیستبوم فرهنگی و ظرفیتهای اقتصادی گسترده هستند؛ در دیپلماسی شهری نقش محوری ایفا میکنند؛ این شهرها با تکیه بر زیرساختهای خود، توانایی ایجاد شبکههای گسترده همکاری را دارند؛ شبکههایی که میتواند حوزههای فناوری، اقتصاد خلاق، انرژی، محیطزیست، گردشگری و حملونقل هوشمند را دربرگیرد.
در سطح جهانی، شهرهایی مثل سئول، استانبول، بارسلونا، شانگهای و پاریس با استفاده از دیپلماسی شهری توانستهاند جایگاه خود را در اقتصاد جهانی ارتقا دهند و به مقصدی جذاب برای سرمایهگذاران تبدیل شوند؛ همین الگو امروز در بسیاری از شهرهای مهم ایران نیز دنبال میشود و اصفهان یکی از پیشروترین نمونهها در این مسیر است.
اصفهان؛ شهری با هویت جهانی و ظرفیتهای بینالمللی بیبدیل
اصفهان بهدلیل برخورداری از میراث فرهنگی و تاریخی کمنظیر، صنایع دستی جهانی، ظرفیتهای گردشگری، دانشگاههای معتبر، صنایع قدرتمند و موقعیت جغرافیایی ویژه، همیشه در کانون توجه نهادهای بینالمللی بوده است. این شهر نهتنها یک مقصد گردشگری جهانی، بلکه یکی از قطبهای اقتصاد خلاق ایران و خاورمیانه نیز محسوب میشود.
در سالهای اخیر مدیریت شهری و شورای اسلامی شهر اصفهان تلاش کردهاند این ظرفیتها را در قالب برنامههای سازمانیافته دیپلماسی شهری فعال کنند؛ از توسعه همکاری با سفارتخانهها گرفته تا ارتباط با شهرهای خواهرخوانده و جذب شرکای اقتصادی و فرهنگی خارجی؛ این روند در ماههای اخیر تقویت شده و هفته نخست آذر ۱۴۰۵ را میتوان یکی از مقاطع پُرتحرک دیپلماسی شهر اصفهان دانست.
هفته پُرترافیک دیپلماتیک در اصفهان
در هفته نخست آذر، دفتر شهردار اصفهان شاهد رفتوآمد هیئتهای دیپلماتیک متعدد از کشورهای مختلف بود؛ دیدارهایی که نشاندهنده توجه ویژه سفارتخانهها و نمایندگان خارجی به ظرفیتهای این شهر، همچنین بیانگر تلاش مدیریت شهری برای قرار گرفتن در رادار همکاریهای فراملی است.
دوم آذر علی قاسمزاده شهردار اصفهان میزبان کیم جونپیو سفیر کره جنوبی در ایران بود؛ سفیری که حضورش نهتنها اهمیت روابط فرهنگی و اقتصادی تهران–سئول را یادآوری کرد، بلکه توجه کاربران فضای مجازی نیز با اشعار خوشنویسی نوشته شده روی کروات وی جلب شد که نشانهای نمادین از صمیمیت و توجه به جزئیات فرهنگی در یک دیدار رسمی بود.
دو روز بعد، در چهارم آذر، رولیانشاه سومیرات سفیر اندونزی در ایران نیز به دیدار شهردار اصفهان آمد؛ اندونزی یکی از کشورهای مهم آسیایی در عرصه اقتصاد و گردشگری است و همکاری آن با اصفهان میتواند مسیرهای تازهای برای تعاملات فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مذهبی باز کند.
پنجم آذر نیز رحمالدین سلامزاده، نماینده شهردار شهر دوشنبه، به اصفهان سفر کرد و با علی قاسمزاده دیدار داشت؛ روابط اصفهان و دوشنبه، بهعنوان دو شهر دارای پیوندهای تاریخی و فرهنگی، میتواند بستر ارتقای همکاریهای علمی، شهری و گردشگری بین ایران و تاجیکستان را فراهم کند.
تداوم این دیدارها در یک بازه زمانی کوتاه نشان میدهد که اصفهان بهطور جدی در حال فعالسازی دیپلماسی شهری و گسترش تعاملات فراملی است؛ روندی که نهتنها به معرفی اصفهان در سطح بینالمللی کمک میکند، بلکه بستر ارتباطات اقتصادی، فناوری و فرهنگی را نیز تقویت خواهد کرد.
دیپلماسی شهری نهتنها به شهرها این امکان را میدهد که بهعنوان بازیگران مستقل در عرصه بینالملل عمل کنند، بلکه تأثیر قابل توجهی بر دیپلماسی عمومی کشورها نیز دارد؛ با توسعه روابط و همکاریهای بینالمللی، کلانشهرها میتوانند به ارتقای تصویر ملی و فرهنگی کشورهای خود کمک کنند؛ این امر نهتنها در جذب گردشگر و سرمایهگذاری مؤثر است، بلکه میتواند سبب افزایش شناخت جهانی از فرهنگ، تاریخ و ظرفیتهای اقتصادی یک کشور شود.
«اصفهان» هاب دیپلماسی فرهنگی ایران است / حضور هیئتهای دیپلماتیک در اصفهان نشاندهنده ظرفیتهای کمنظیر آن است
مصطفی دولتیار، مدیر دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در استان اصفهان به خبرنگار ایمنا میگوید: اصفهان یک جهانشهر بوده و ظرفیتهای کمنظیری در آن نهفته است؛ اینکه چقدر ما بتوانیم از این ظرفیتها در شهر و استان اصفهان استفاده کنیم، بستگی به هنر مدیران شهری و استانی دارد.
وی میافزاید: اگر مدیران ما فعال، مبتکر، دلسوز و علاقهمند باشند و دانش و مهارت لازم را داشته باشند، میتوانند از این گنج نهفته هر روز بیشتر استفاده کنند، اما اگر مشغول روزمرگی باشند و بیشتر نگاه به رتق و فتق امور روزمره داشته باشند، بهطور طبیعی هم خودشان و هم شهر دچار روزمرگی میشوند.
مدیر دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در استان اصفهان تصریح میکند: موج جدید و افزایش رفتوآمد هیئتهای دیپلماتیک به اصفهان حاصل تلاش مستمر تعدادی از همکاران ما در وزارت امور خارجه در تهران و هم مدیران شهری و استانی است؛ نوعی همفکری شکل گرفته و اتاق بازرگانی نیز همراهی کرده است؛ در واقع همافزایی بین نهادهای مختلف موجب شده است فرصت خوبی فراهم شود و شاهد حضور مستمر سفرا و هیئتهای خارجی در شهر اصفهان باشیم.
دولتیار تاکید میکند: اگر همافزایی بینبخشی استمرار پیدا کند، در آینده شاهد حضور بیشتر و گستردهتر سفرا و مقامات دیپلماتیک و گردشگران و تجار و فعالان اقتصادی خواهیم بود، زیرا اصفهان تمام ظرفیتهای لازم را برای تعاملات گردشگری، تعاملات اقتصادی، تجاری و صنعتی و دانشگاهی دارد و البته اگر ظرفیتهای اصفهان بهدرستی معرفی شود، علاقهمندان زیادی در دنیا هستند که تمایل دارند از این ظرفیتها بهرهمند شوند.
وی با بیان اینکه بهطور طبیعی هرچه رفتوآمدها بیشتر شود، در راستای تقویت دیپلماسی عمومی کشور گام برداشته شده است، ادامه میدهد: هفته گذشته میزبان چند نفر از سفرای کشورهای مختلف اروپایی، آسیایی و افریقایی بودیم و گزارشی که مسئولان از این دیدارها و بازدیدها به کشورهای خودشان منعکس میکنند، آن فضا و جو روانی منفی که در فضای مجازی و رسانهای دنیا علیه کشور ما وجود دارد را خنثی میکند و موجب میشود تردید افراد علاقهمند به سفر به ایران و قلب این کشور یعنی اصفهان، برطرف شود.
مدیر دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در استان اصفهان با تاکید بر اینکه اگر بتوانیم گردشگران بیشتری در اصفهان داشته باشیم، به معرفی ظرفیتهای این جهانشهر کمک کردهایم، زیرا هر گردشگر، یک سفیر دیپلماسی فرهنگی برای اصفهان است و متوجه تصورات اشتباه خود نسبت به ایران و اصفهان میشوند، اظهار میکند: هر چه بهتر نصفجهان را در سطح جهانی معرفی کنیم، مراجعه بیشتری خواهیم داشت و شناخت بهتری از ما در سطح دنیا صورت میگیرد؛ در واقع این اقدامات شاهکلید مقابله با کسانی است که بر علیه کشورمان سیاه نمایی میکنند.
همافزایی مدیران شهری و نهادها، کلید بهرهبرداری از ظرفیتهای جهانی اصفهان است
دولتیار با اشاره به نقش دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در اصفهان در هماهنگی و جهتدهی به این دیدارها و سازوکارهای همافزایی میان وزارتخانه، شهرداری و نهادهای محلی تصریح میکند: این دفتر نقش کلیدی در این زمینه دارد و رفتوآمدهایی که این روزها شاهد آن هستیم حاصل مکاتبات و پیگیریهای مستمر دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در اصفهان با وزارت امور خارجه کشور و سفارتخانهها بوده است، زیرا باید تاریخ سفر، ملاقاتها، مکانهایی که امکان بازدید آنها وجود دارد، مشخص شود و ملاحظات امنیتی سفرها هماهنگ شود، کار آسانی نیست، برنامههای مقدماتی این سفرها گاهی تا دو ماه زمان نیاز دارد تا منجر به سفر دو یا سه روزه مقامات شود.
وی همافزایی نهادهایی همچون اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری، صمت، اتاق بازرگانی، شهرداری و استانداری در افزایش دیپلماسی شهری را بسیار تأثیرگذار میداند و میافزاید: در ادامه موج اخیر ملاقاتها با سفرا و نمایندگان خارجی، برنامه و چشمانداز مشخصی برای تبدیل اصفهان به یک «هاب دیپلماسی فرهنگی، اقتصادی و گردشگری» در ایران وجود دارد؛ وزارت امور خارجه به اینکه اصفهان شهر و استان کمنظیر برای کشور است و ظرفیتهای بسیار غنی برای توسعه دیپلماسی عمومی و دیپلماسی فرهنگی کشور دارد، اذعان کرده است به همین سبب دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در استان اصفهان ایجاد شد.
مدیر دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در استان اصفهان میگوید: نفس حضور دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در استان اصفهان نشانه این بوده که وزارت امور خارجه متوجه است اصفهان ظرفیتهای کمنظیری در تمام ابعاد اقتصادی، دانشگاهی، صنعتی، فرهنگی، هنری، تاریخی، شهری و بسیاری موارد دیگر دارد؛ این دفتر به مقامات شهری و استانی کمک میکند که از این ظرفیتها حداکثر بهرهبرداری انجام شود.
دولتیار با بیان اینکه با بیان اینکه اصفهان ذاتاً و ماهیتاً هاب فرهنگی کشور است؛ تاکید میکند: اصفهان در سال ۲۰۰۶ بهعنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام شناخته شد، پایتخت فرهنگ، تمدن و هنر ایران زمین، پایتخت گردشگری شهرهای آسیایی در سال ۲۰۲۵ از دیگر افتخارات این شهر است، همچنین بهعنوان میزبان مجمع شهرهای تاریخی جهان در سال ۲۰۲۷ انتخاب شده است.
وی ادامه میدهد: اصفهان یک شهر کمنظیر در دنیاست، این گنج بزرگ در اختیار مدیران شهر و استان است و باید به بهترین شکل ممکن از این گنج بهرهبرداری کنیم؛ ما بهعنوان نمایندگی وزارت امور خارجه در استان اصفهان هر تلاشی که لازم باشد برای استفاده از ظرفیتهای اصفهان انجام میدهیم تا با همافزایی سایر دستگاهها شاهد توسعه فعالیتها و حضور بیش از پیش مقامات دیپلماتیک و هیئتهای عالی رتبه سیاسی، فرهنگی، اجتماعی همچنین گردشگران خارجی باشیم.
مدیر دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در استان اصفهان با بیان اینکه باید مدیران بخش مختلف بهویژه شهرداران و فرمانداران شهرهای استان اصفهان (با توجه به اینکه همه چیز در شهر اصفهان خلاصه نمیشود) همکاری، همراهی و همافزایی لازم را در این راستا داشته باشند، اظهار میکند: طی یک سال گذشته بین کاشان و شهر مشابه در کشور بلغارستان قرارداد خواهرخواندگی را به سرانجام رساندیم، همچنین بین شهر نائین و شهر مشابه آن در ارمنستان مراودات لازم انجام شد و شهرداران سفرهای متقابلی داشتند.
دولتیار تصریح میکند: تک تک شهرهای استان اصفهان ظرفیت دارند تا بتوانند با شهرهای مشابه خود در سایر کشورها خواهرخوانده شوند و در سایه خواهرخواندگی تعاملات تجاری، اقتصادی، فرهنگی و هنری خود را توسعه دهند؛ بر اساس تقویم شهرها در جشنوارههای هم حضور داشته باشند و تبادلات و تعاملات مستمر داشته باشند.
وی میگوید: امیدوارم شاهد توجه و تعامل بیشتر شهرداران و سایر مسئولان استان باشیم.
دوره ششم مدیریت شهری اصفهان در عرصه بینالملل پُرفروغ ظاهر شده است
سید علی معرکنژاد، سخنگو و مدیرکل ارتباطات و امور بینالملل شهرداری اصفهان با اشاره به هفته پُرترافیک دیدارهای دیپلماتیک در اصفهان به خبرنگار ایمنا اظهار میکند: ماهیت دیدارهای دیپلماتیک اقدام مثبتی محسوب میشود و طی دو سال گذشته با تشکیل شورای راهبری امور بینالملل شهرداری تلاش کردیم بتوانیم دیدارها و رویدادهای بینالمللی را دوجانبه و هدفمند برگزار کنیم.
وی میافزاید: یکی از خروجیهای شورای راهبری امور بینالملل شهرداری اصفهان تشکیل میزهای تخصصی بود که در این میزها سه پهنه کشورهای آسیای میانه و شرق آسیا، پهنه اروپا و آفریقا، پهنه آمریکا و اروپا را در حوزههای معاونتهای خدمات شهری، حملونقل و ترافیک و معماری و شهرسازی تعیین کردیم؛ بر اساس دو هفته یکبار جلساتی برگزار میشود و در فرایند آن، دیدارهای اخیر را شاهد بودهایم.
سخنگو و مدیرکل ارتباطات و امور بینالملل شهرداری اصفهان ادامه میدهد: در حال حاضر یک دیدار که قرار است در عرصه بینالملل برگزار شود، به صورت هدفمند مهمان خارجی با همتای خود در شهرداری اصفهان دیدار میکند و کارها را هدفمندتر پیش میرود.
معرکنژاد خاطرنشان کرد: به نظر میرسد خروجی این اقدامات مثمرثمر بوده است؛ بهعنوان مثال معاون ترافیک شهردار شهر دوشنبه با معاون حملونقل و ترافیک شهردار اصفهان رودرروی هم قرار گرفتند و گفتوگو کردند یا نماینده شهر کازان با معاون شهرسازی شهردار اصفهان بهصورت مستقیم مذاکره کردند.
وی با تاکید بر اینکه اصفهان یک جهانشهر بینالمللی بوده، هست و خواهد بود، میگوید: اصفهان همواره در معرض اتفاقات و رویدادهای بین المللی بوده است، این بستگی به نوع نگاه و استراتژی ما در استفاده بهینه از این فرصتها دارد که در دوره ششم مدیریت شهری این اتفاق بهخوبی رقم خورده است؛ تعداد تفاهمنامههای همکاری که در این دوره امضا شده، قابل مقایسه با دورههای قبل نیست و رشد قابل توجهی داشته است.
سخنگو و مدیرکل ارتباطات و امور بینالملل شهرداری اصفهان با اشاره به توافقنامه همکاری شهرداری این کلانشهر با شهرهای هانژو، لانژو و شانگهای تصریح میکند: افزایش تعداد شهرهای خواهرخواندهای که قرارداد خواهرخواندگی آن امضا شده یا در شرف انجام است، از نقاط قوت این دوره بوده است؛ شهر کازان از یک سال پیش تاکنون خواهرخوانده اصفهان شده است و شهرهای هانژو، لانژو در آستانه خواهرخواندگی قرار دارند، همچنین شهرهای کربلا و حیدرآباد هند مراحل نهایی خواهرخواندگی را پشت سر میگذارند که این اقدامات نشان میدهد فعالیتهای بین المللی اصفهان در عرصههای مختلف دنیا پویا و زنده پیش میرود.
معرکنژاد با اشاره به تأثیر دیپلماسی شهری بر توسعه اقتصادی، جذب سرمایه، گردشگری و برندینگ بینالمللی اصفهان و پیامدهای ملموس آن برای شهروندان اظهار میکند: چند دستهبندی داریم؛ نخست آوردهای که برای شهر اصفهان دارد و به ارتقای برندینگ بینالمللی اصفهان کمک میکند که ما ناگزیر هستیم اصفهان را در دورههای مختلف برای اقشار مختلف دنیا معرفی کنیم و این فرصت در حال حاضر برای ما هست؛ دوم اینکه به هر فعالیتی که در مدیریت شهری انجام میشود، باید با یک دید جهانی و بینالمللی نگاه شود؛ یعنی هرگاه با مشکلی روبهرو میشویم، باید نمونههای موفقی از دیگر کشورها را بررسی و تحلیل کنیم.
اهداف بینالمللی شهرداری اصفهان با برنامهریزی دقیق و نگاه آیندهمحور اجرا میشود
وی معتقد است فضای بررسی و تصمیمگیری در مدیریت شهری باید از نظر بینالمللی تقویت شود، چراکه این رویکرد میتواند به عنوان یک مزیت در بهبود مدیریت شهری در نظر گرفته شود.
سخنگو و مدیرکل ارتباطات و امور بینالملل شهرداری اصفهان تصریح میکند: بی شک خروجی فعالیتهای ما باید تابع سیاستهای ملی باشد و به تقویت صنعت گردشگری کمک کند که بهنظر میرسد در این زمینهها نیز پیشرفتهای خوبی داشتهایم.
معرکنژاد با بیان اینکه طی یکسال اخیر با فعالتر شدن اتاق بازرگانی بهنظر میرسد در بُعد اقتصادی تحولاتی در حال رقم خوردن است که برای مردم پیامدهای خوبی خواهد داشت، میافزاید: در شهرداری اصفهان خود را میدانساز عرصههای بین الملل میدانیم و بهرهبرداری آن میتواند از سوی بخش خصوصی، سایر نهادها و مجموعه مدیریت شهری باشد؛ مردم میتوانند در این عرصهها ورود پیدا کنند.
وی تصریح میکند: خواهرخواندگیها و توافقنامههای جدید، همچنین تعاملاتی که صورت میگیرد، فرصت را برای عموم مردم و خواص ایجاد میکند تا از این شرایط در راستای کسب اهداف سیاسی اقتصادی اجتماعی و فرهنگی خودشان استفاده بهینه را ببرند.
سخنگو و مدیرکل ارتباطات و امور بینالملل شهرداری اصفهان با بیان اینکه دوره ششم مدیریت شهری اصفهان توانسته است در عرصه بینالملل پُرفروغ باشد و در کشور نیز فعالیتهای حوزه بینالملل شهرداری اصفهان در عرصه ملی کمنظیر بوده است، ادامه میدهد: خواهرخواندگیها و توافقنامههایی که تاکنون در این راستا امضا شده است، به لحاظ کمی و کیفی در شهرهای مختلف کم نظیر و حتی بینظیر بوده است.
معرکنژاد با اشاره به اقدامات اداره کل ارتباطات و امور بینالملل شهرداری اصفهان میافزاید: از زیرساختهایی همچون سایت بینالملل شهرداری اصفهان رونمایی کردیم؛ انتشار کتابهای معرفی اصفهان به زبانهای روسی، فرانسوی، چینی و عربی جزو اهداف محقق شده بهشمار میرود و افقهای روشنی پیشروی خود میبینیم که امیدواریم ثمره تمام این خدمات و تلاشها برای مردم اصفهان باشد.
اصفهان روی نقشه دیپلماسی جهانی
وقتی یک شهر با سفارتخانهها، دانشگاهها، شرکتهای فناور، نهادهای فرهنگی و شهرهای مهم دنیا در ارتباط مداوم باشد، مسیر توسعه آن نیز متحول خواهد شد. دیپلماسی شهری برای اصفهان تنها یک اقدام نمادین نیست؛ بلکه میتواند مسیر جذب سرمایهگذاری خارجی را هموار کند، فرصتهای تازه برای گردشگری و اقتصاد خلاق ایجاد کند، زمینه تبادل تکنولوژی و دانش مدیریت شهری را فراهم سازد و جایگاه اصفهان را در شبکه شهرهای جهانی ارتقا دهد.
هفته پُرتحرک دیپلماتیک در آذر سال جاری نشان داد که نگاه جهان به اصفهان، نگاهی جدی و آیندهنگر است و مدیریت شهری نیز با آگاهی از این فرصت، در مسیر تقویت روابط بینالمللی گام برمیدارد.
اصفهان با هویت تاریخی خود سالهاست جهانی است؛ اما امروز با ابزارهای جدید دیپلماسی شهری، بیش از گذشته در حال تبدیل شدن به شهری است که جهان آن را نهفقط میشناسد، بلکه با آن همکاری میکند.
گزارش از: راضیه کشاورز
نظر شما