به گزارش خبرگزاری ایمنا، حملونقل ریلی در ایران امروز در نقطهای ایستاده است که میتواند به یکی از موتورهای اصلی توسعه پایدار کشور تبدیل شود، نقطهای که در آن، اقتصاد، محیطزیست و امنیت انرژی به یکدیگر گره میخورند. در شرایطی که فشار بر شبکه جادهای هر روز بیشتر میشود، مصرف سوختهای فسیلی افزایش پیدا میکند و آلودگی هوا به یکی از دغدغههای جدی شهروندان تبدیل شده است، ریل میتواند پاسخی منطقی، کمهزینه و آیندهنگرانه به بسیاری از این چالشها باشد، شبکه ریلی اگر بهدرستی مدیریت و بهرهبرداری شود، قادر است بار سنگین جابهجایی کالا و مسافر را با مصرف انرژی کمتر، ایمنی بالاتر و اثرات زیستمحیطی بهمراتب محدودتر بر دوش بکشد.
اهمیت راهآهن تنها در توسعه فیزیکی خطوط خلاصه نمیشود، بلکه در نوع نگاه به آن نهفته است؛ نگاهی که ریل را نه یک هزینه، بلکه یک سرمایه ملی میداند. تجربه بسیاری از کشورها نشان میدهد که حتی بدون گسترش فوری زیرساختها، میتوان با برنامهریزی علمی، افزایش بهرهوری و استفاده هوشمندانه از ظرفیتهای موجود، تحولی واقعی در عملکرد شبکه ریلی ایجاد کرد. آینده حملونقل ایران، آیندهای است که در آن ریل نقشی محوری دارد؛ آیندهای که با تصمیمهای درست امروز ساخته میشود و میتواند به کاهش ناترازی انرژی، تقویت تولید، افزایش رقابتپذیری اقتصاد و بهبود کیفیت زندگی منجر شود. ریل، مسیر امید است؛ مسیری که اگر جدی گرفته شود، توسعه را روی ریل میاندازد.
محمد تمنایی، مجری طرح حملونقل ریلی کشور، در گفتوگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: در ارزیابی وضعیت فعلی ظرفیتهای شبکه ریلی کشور برای جابهجایی مواد اولیه و محصولات فولادی، نکاتی که از سوی مسئولان مطرح میشود، قابل تأمل و بررسی دقیق است. بعضی از این موارد را نمیتوان نادیده گرفت؛ بهویژه آنکه در تعدادی از محورهای اصلی ریلی کشور با گلوگاههای جدی و مزمن روبهرو هستیم که رفع آنها یک ضرورت انکارناپذیر محسوب میشود، با این حال باید به این نکته توجه داشت که نظام بهرهبرداری موجود نیز با ضعفها و ناکارآمدیهایی همراه است و میتوان حتی با همین زیرساخت فعلی و از طریق اجرای چند اقدام کمهزینه، اما هدفمند بهرهوری خطوط را افزایش داد و ظرفیت عملیاتی شبکه ریلی را بهطور محسوسی ارتقا بخشید.
وی افزود: در برنامه هفتم توسعه، هدف بسیار مهم و راهبردی افزایش سهم حملونقل ریلی به ۳۰ درصد تعیین شده است و دولت بهصورت قانونی مکلف شده است که به این هدف دست پیدا کند. مجموعه فعلی راهآهن کشور نیز از نیروهای متخصص، باتجربه و توانمند تشکیل شده است و مدیران آگاه و مسلط به حوزه ریل و حملونقل در صنعت حضور دارند؛ با وجود این ظرفیتها، باید واقعبینانه بپذیریم که فاصله ما با نقطه مطلوب و شرایط ایدهآل همچنان قابل توجه است و نیازمند اصلاحات جدی هستیم.
مجری طرح حملونقل ریلی کشور تصریح کرد: در بخش زیرساخت، یکی از مهمترین و تعیینکنندهترین چالشها، محدودیت منابع مالی و بودجهای است. با وجود آنکه طرح جامع حملونقل ریلی کشور تدوین شده و اولویتها بهصورت دقیق، کارشناسیشده و شفاف مشخص شده است و بنده نیز از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۴ مسئولیت اجرای این طرح را بر عهده داشتهام، اما دو مشکل اساسی همچنان پابرجا مانده است. نخست آنکه منابع مالی موجود پاسخگوی حجم گسترده نیازهای توسعهای شبکه ریلی کشور نیست و دوم آنکه در برخی موارد، پروژههای غیراولویتدار بهدلیل ملاحظات مقطعی، فشارهای محلی یا وعدههای مطرحشده در سفرهای استانی در دستور کار قرار میگیرند که این رویکرد با روح طرح جامع و اولویتهای مصوب آن همخوانی ندارد.
تمنایی ادامه داد: راهکار اساسی و بلندمدت این وضعیت، آن است که سرمایهگذاری در بخش ریلی بهصورت هدفمند، هوشمندانه و بهصرفه انجام شود. یکی از ضروریترین و کلیدیترین اقدامات در این مسیر، جذب سرمایه و مشارکت واقعی بخش خصوصی در حوزه زیرساختهای ریلی است. طی چهار دهه گذشته، زیرساخت ریلی کشور بهطور کامل توسط دولت توسعه پیدا کرده است و در عمل بخش خصوصی هیچگاه امکان ورود مؤثر و پایدار به این عرصه را پیدا نکرده است، در حالی که این مشارکت هم امکانپذیر است و هم برای آینده شبکه ریلی کشور حیاتی محسوب میشود. جذابسازی سرمایهگذاری در زیرساختهای ریلی میتواند روند توسعه را بهطور چشمگیری تسریع کند، زیرا با سطح بودجه فعلی، امکان ایجاد یک جهش قابل توجه و پایدار وجود ندارد.
وی عنوان کرد: توسعه حملونقل ریلی یک ضرورت ملی و راهبردی برای کشور به شمار میرود و شبکه ریلی بهدلیل مصرف سوخت بهمراتب کمتر و میزان آلایندگی که یکبیستم حملونقل جادهای است، نقش بسیار مهمی در کاهش آلودگی هوا، صرفهجویی انرژی و افزایش پایداری نظام حملونقل ایفا میکند. در حال حاضر، بیش از ۹۰ درصد جابهجایی بار و مسافر در کشور از طریق جاده انجام میشود، در حالی که بر اساس اسناد بالادستی، برنامههای توسعهای و نیاز واقعی کشور، باید این سهم بهطور جدی اصلاح شود و سهم حملونقل ریلی به هدف ۳۰ درصدی تعیینشده برسد.
مجری طرح حملونقل ریلی کشور افزود: با یک برنامهریزی منسجم، علمی وبر پایه دادههای دقیق و منطبق با اسناد بالادستی، میتوان مسیر فعلی را اصلاح کرد و گامهای مؤثر، عملیاتی و ماندگاری برای توسعه حملونقل ریلی کشور برداشت. دولت نیز در این مسیر اقدامها و تلاشهای ارزشمندی را آغاز کرده است، اما شرط موفقیت نهایی و دستیابی به نتایج پایدار، فراهمسازی بستر حضور واقعی، امن و جذاب برای مشارکت مؤثر بخش خصوصی در این حوزه است؛ امری که میتواند تحولی اساسی، پایدار و بلندمدت در شبکه ریلی کشور ایجاد کند.
به گزارش ایمنا، آینده حملونقل کشور بیش از هر زمان دیگری به تصمیمهای هوشمندانه و رویکردهای واقعبینانه گره خورده است. توسعه ریلی نه یک انتخاب لوکس، بلکه یک الزام راهبردی برای کاهش فشار بر جادهها، مدیریت مصرف انرژی و ارتقای تابآوری اقتصادی و زیستمحیطی کشور محسوب میشود، آنچه اهمیت دارد عبور از نگاه پروژهمحور و حرکت به سمت مدیریت کارآمد، بهرهبرداری بهینه و سرمایهگذاری هدفمند است؛ مسیری که میتواند حتی با امکانات موجود، نتایج ملموس و اثرگذار ایجاد کند. اگر سیاستگذاریها منطبق با اسناد بالادستی، اولویتهای ملی و منافع بلندمدت کشور تنظیم شود و زمینه مشارکت واقعی بخش خصوصی فراهم آید، شبکه ریلی میتواند به ستون فقرات حملونقل ایران تبدیل شود، نتیجه چنین رویکردی، نهتنها کاهش هزینهها و آلایندگی، بلکه شکلگیری یک نظام حملونقل پایدار، متوازن و آیندهساز خواهد بود؛ نظامی که توسعه را از شعار به واقعیت تبدیل میکند و کشور را با اطمینان بیشتری به سوی فردا پیش میبرد.
نظر شما