به گزارش خبرگزاری ایمنا از کردستان، با وجود ابلاغ الگوی ملی کشت و تأکید مداوم بر ضرورت مدیریت مصرف آب، همچنان چالش کاهش نیافتن سطح زیرکشت محصولات پرمصرف آبی وجود دارد که این امر ضرورت انجام برنامهریزیهای از پیش تعیین شده و هماهنگی میان دستگاههای مسئول را میرساند.
البته الگوی کشت تنها یک دستورالعمل فنی برای جهاد کشاورزی نیست، بلکه برنامهای چندلایه و فرابخشی است که باید با مشارکت مجموعهای از نهادها از شرکت آب منطقهای تا دانشگاهها، بانکها، صندوق بیمه و استانداری به اجرا برسد.
با این حال بخش عمده اراضی آبی استان هنوز فاقد مطالعات پایهای نظیر خاکشناسی و تناسب اراضی است و کمبود اعتبارات، ضعف اطلاعات پایه و نبود زیرساختهای مدیریت حجمی آب از مهمترین موانع اجرای واقعی این برنامه عنوان میشود.
در سوی دیگر, برنامهریزی برای سال زراعی جدید، توسعه کشتهای کم آببر، ترویج بذرهای اصلاحشده و آموزشهای میدانی به کشاورزان نشان میدهد که حرکت به سمت اصلاح الگوی تولید در استان آغاز شده و نیازمند تقویت حمایتها و همکاری جدی همه دستگاهها است؛ در همین راستا، گفتوگو خبرنگار ایمنا با سعدی نقشبندی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان را در ادامه میخوانید.
ایمنا: با وجود ابلاغ الگوی ملی کشت، هنوز سطح زیرکشت محصولات پرمصرف آبی در کردستان کاهش محسوسی نداشته است، ریشه مشکل در سیاستگذاری است یا نظارت؟
نقشبندی: الگوی کشت یک برنامه هدفمند برای تعیین نوع محصول، محل کشت و میزان تولید است. برخلاف تصور برخی، اجرای این الگو فقط بر عهده جهاد کشاورزی نیست. در جلسه چهل و چهارم شورای عالی آب «کمیته ملی الگوی کشت» زیر نظر معاون اول رئیسجمهور تشکیل شده و در استانها نیز استانداران مسئول هماهنگی هستند. دستگاههایی مانند استانداری، فرمانداری، شرکت آب منطقهای، دانشگاهها، بانک کشاورزی، صندوق بیمه و تشکلها در این روند مسئولیت دارند.
تا زمانی که تحویل آب به صورت حجمی و بر اساس دادههای دقیق انجام نشود، تصمیمگیریها تأثیر کافی نخواهد داشت. شرکت آب منطقهای باید مشخص کند چه مقدار آب در چه محدودهای قابل تخصیص است تا مدیریت الگوی کشت ممکن شود.
ایمنا: مطالعات تناسب اراضی و خاکشناسی در استان کردستان اجرایی شده است؟
نقشبندی: اجرای الگوی کشت نیازمند تعیین دقیق کاربری اراضی است، اما تا امروز تنها هفت درصد اراضی آبی استان این مطالعات را دریافت کردهاند. دلیل اصلی آن کمبود اعتبار است. کشاورزان توان پرداخت هزینه این مطالعات را ندارند و مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی نیز از بودجه کافی برخوردار نیستند.
ایمنا: جهاد کشاورزی چه ابزارهایی برای الزام کشاورزان به رعایت الگوی کشت دارد و چرا تاکنون نتیجه مطلوب حاصل نشده است؟
نقشبندی: طبق بند «الف» ماده ۳۳ برنامه هفتم، رعایت الگوی کشت الزامی است و سه ماه پیش از فصل کشت ابلاغ میشود. سهمیه کشت از استان تا دهستان توزیع شده و ابزارهای اجرایی شامل مواردی از جمله عدم تحویل کود و سم به کشاورزانی که خارج از الگو میکارند و عدم بیمه محصولات از سوی صندوق بیمه است.
مدیریت میدانی هم توسط ۲۵۰ کارشناس پهنه در ۴۴ مرکز جهاد کشاورزی صورت میگیرد اما نبود قوانین بازدارنده مؤثر، فشارهای اقتصادی، تورم، افزایش نهادهها و نبود اطلاعات دقیق از آب قابلبرنامهریزی سبب شده این ابزارها کارایی کامل را نداشته باشند.
ایمنا: نمونهای از اقدام مشترک دستگاهها در محدودیت آب وجود داشته است؟
نقشبندی: بله. امسال شرکت آب منطقهای اعلام کرد که به دلیل کاهش ذخیره سد شهید کاظمی، امکان تأمین آب در بخشی از اراضی همجوار را وجود ندارد. ما نیز کشاورزان را توجیه کردیم و آنان به سمت کشتهای کمآببرتر و بذرهای اصلاحشده هدایت شدند.
ایمنا: برنامه الگوی کشت کردستان در سال زراعی ۱۴۰۵–۱۴۰۴ چگونه است؟
نقشبندی: برای سال زراعی جدید، ۱۰۵ هزار هکتار کشت آبی و ۸۱۵ هزار هکتار کشت دیم پیشبینی شده که میزان برداشت محصول مورد انتظار از آن حدود ۱.۴ میلیون تن است.
توزیع سطح کشت آبی شامل گندم آبی ۴۱ هزار هکتار، سیبزمینی ۸۵۰۰ هکتار، لوبیا ۵۰۰ هکتار، یونجه ۲۸ هزار هکتار و کلزا ۴۵ هزار هکتار است که در حوزه گندم آبی نیز تعداد ارقام اصلاحشده کمآببر از ۲ رقم به ۹ تا ۱۱ رقم افزایش پیدا کرده است.
ایمنا: برای کاهش فشار آبی و توسعه کشتهای کم آببر چه اقداماتی انجام شده است؟
نقشبندی: توسعه کشت گلخانهای، گسترش کاشت گیاهان دارویی مانند زعفران، سماق و گل محمدی، و توزیع یارانهای قلمههای ریشهدار انگور دیم از جمله اقدامات است.
همچنین ماده ۲۷ قانون توزیع عادلانه آب امکان جابهجایی کشت آبی و دیم در اراضی مرتبط با چاهها را فراهم کرده که به مدیریت مصرف کمک میکند.
ایمنا: جهاد کشاورزی برای اقناع و آموزش کشاورزان چه برنامهای دارد؟
نقشبندی: آموزشها از حالت تئوری صرف خارج شده و به مدرسه در مزرعه و حضوری تبدیل شده است و کارشناسان ما آموزشهای عملی در مزرعه ارائه میدهند. بذرهای اصلاح شده در اختیار کشاورزان قرار میدهند و روشهای کشت کم آببر را به صورت میدانی آموزش میدهند. اعتماد کشاورزان به بخش کشاورزی در استان بالا است و این مسئله روند آموزش را تسهیل میکند.
نظر شما