به گزارش خبرگزاری ایمنا، بازارهای مالی جهانی در سال ۲۰۲۵ با نوسانات شدیدی روبهرو هستند؛ بهگونهای که قیمت بیتکوین سقوط قابلتوجهی را تجربه کرده و طلا و نفت نیز بهطور محسوسی عقب نشستهاند؛ بیتکوین، بزرگترین و باارزشترین ارز دیجیتال جهان، طی دوره میان اوایل اکتبر تا پایان نوامبر ۲۰۲۵ حدود ۳۲.۶ درصد از ارزش خود را از دست داده و از اوج ۵۵.۵۷ هزار دلار به حدود ۳۷.۴۴ هزار دلار سقوط کرده است. این افت شدید نشاندهنده تغییری اساسی در احساسات سرمایهگذاران و افزایش نگرانیها نسبت به ثبات اقتصاد جهانی است، همچنین قیمت طلا که همواره بهعنوان پناهگاه امن سرمایهگذاران شناخته میشود به ۴۰۱۹.۱۲ دلار در هر اونس کاهش یافته و این امر بیانگر تغییر مهمی در پویایی بازارهای جهانی است، بازار نفت نیز تحت فشار قرار دارد؛ نگرانیها درباره احتمال افزایش عرضه جهانی و تقویت ارزش دلار موجب شده قیمت نفت با کاهش بیشتری روبهرو شود، مجموع این تحولات، تصویری از شرایط اقتصادی و مالی بیثبات در مقیاس جهانی ارائه میدهد.
عوامل اقتصادی کلان و نقش محوری بانک ذخیرهفدرال آمریکا
موضع فدرال رزرو آمریکا همچنان عامل تعیینکننده مسیر بازارهای مالی جهانی است. در جلسه ماه اکتبر، جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، اعلام کرد که کاهش نرخ بهره در دسامبر «تضمینشده نیست». این سخنان نگرانی زیادی در میان سرمایهگذاران جهت سیاست پولی ایجاد کرد و موجب شد احتمال کاهش ۲۵ واحد پایهای نرخ بهره از حدود ۸۵ درصد به محدوده ۴۵ تا ۵۰ درصد کاهش پیدا کند، اما شرایط زمانی تغییر کرد که جان ویلیامز، رئیس فدرال رزرو نیویورک، در بیستویکم نوامبر اعلام کرد هنوز فضا برای کاهش بیشتر نرخها وجود دارد. این اظهارات موجب شد احتمال کاهش نرخ بهره بار دیگر به بیش از ۷۰ درصد افزایش پیدا کند، این نوسان شدید در انتظارات نشاندهنده فضای نامطمئن و پیچیدهای است که اقتصاد آمریکا با آن روبهروست؛ فضایی که در آن سیاستگذاران باید میان حمایت از بازار کارِ تضعیفشده و حفظ کنترل بر تورم، تعادلی حساس برقرار کنند.
فروپاشی بهمیزان یکسوم ارزش
ارزهای دیجیتال، بهویژه بیتکوین، بدترین عملکرد خود را از سال ۲۰۲۲ تجربه کردهاند. بیتکوین که در اوایل اکتبر به اوج ۱۲۶ هزار دلار رسیده بود، تا پایان نوامبر به زیر ۸۲ هزار دلار سقوط کرد؛ افتی که بهطور عملی تمام سودهای بهدستآمده آن در سال ۲۰۲۵ را از بین برده و قیمت را اکنون حدود ۲ درصد پایینتر از سطح آغاز سال قرار داده است.
اتریوم، دومین ارز دیجیتال بزرگ بازار، حتی عملکرد ضعیفتری داشته و برای نخستین بار در پنج ماه گذشته به زیر ۳ هزار دلار سقوط کرده است؛ این ارز از ابتدای سال تاکنون بیش از ۸ درصد کاهش داشته است.
عامل اصلی این سقوط، کاهش خوشبینی سرمایهگذاران نسبت به کاهشهای پیاپی نرخ بهره در آمریکا و افزایش نگرانیها درباره شکلگیری حباب در بخش هوش مصنوعی و تصفیه معاملات پرریسکِ اهرمدار عنوان میشود. افزون بر این، اظهارات اخیر برخی مقامات فدرال رزرو درباره به کارگیری رویکردی محتاطانهتر نسبت به کاهش نرخ بهره، تقاضا برای داراییهای پرریسک همچون ارزهای دیجیتال را بیشازپیش تضعیف کرده است.
تراجع طلا و فلزات گرانبها در متن اقتصادی
قیمت طلا بهطور محسوسی از اوج خود فاصله گرفته و به ۴۰۱۹.۱۲ دلار برای هر اونس رسیده است؛ یعنی حدود ۱.۵ درصد کاهش. این افت تا حدی غیرمنتظره است، زیرا طلا بهطور معمول در دوران بیثباتی اقتصادی پناهگاه امن سرمایهگذاران به شمار میرود. اما رشد قابلتوجه ارزش دلار، طلا را برای خریداران خارج از آمریکا گرانتر کرده و فشار نزولی بر قیمتها وارد آورده است. علاوهبر این، کاهش احتمال پایینآمدن نرخ بهره در آمریکا، جذابیت طلا را کمتر کرده، زیرا این فلز بهطور معمول از نرخهای بهره پایین سود میبرد. دیوید میجر از شرکت High Ridge Futures اشاره کرده است که بازار اکنون در انتظار موجی از دادههای اقتصادی آمریکا است که میتواند مسیر کوتاهمدت طلا را مشخص کند. با وجود این افت اخیر، تحلیلگران Scotiabank پیشبینی میکنند که قیمت طلا سال آینده میتواند به ۳۸۰۰ دلار در هر اونس برسد.
در بازار نفت نیز کاهش قیمت برای سومین جلسه پیاپی ادامه یافته است. بهای نفت برنت ۱.۲ درصد افت کرده و به ۶۱.۶۲ دلار در هر بشکه رسیده، در حالی که قیمت نفت خام آمریکا (WTI) به ۵۸.۲۹ دلار کاهش یافته است. چند عامل اصلی پشت این روند قرار دارد: نخست، تقویت دلار که نفت را برای خریداران خارجی گرانتر میکند. دوم، خبر تلاش آمریکا برای ایجاد صلح میان روسیه و اوکراین که نگرانیها درباره افزایش عرضه جهانی و احتمال کاهش تحریمها را افزایش داده است. سوم، گزارش آژانس اطلاعات انرژی که نشاندهنده افزایش غیرمنتظره ذخایر بنزین و دیزل بود و فشار بیشتری بر بازار وارد کرد.
با این حال، قیمت نفت همچنان از نگرانیهای ژئوپلیتیکی حمایت میشود؛ از جمله تحریمهای جدید آمریکا علیه غولهای نفتی روسیه مانند Rosneft و Lukoil که از بیستویکم نوامبر اجرا میشود و موجب کاهش شدید صادرات نفت روسیه شده است.
ارتباطات متقابل بین بازارها و اثرات اقتصادی گستردهتر
رابطهای آشکار میان سقوط بیتکوین و فشار بر سایر بازارهای مالی دیده میشود، زیرا بسیاری از سرمایهگذاران از بیتکوین بهعنوان شاخصی برای سنجش میزان ریسکپذیری بازار استفاده میکنند. افت شدید بیتکوین میتواندموجب فعالشدن درخواستهای مارجین برای سرمایهگذارانی شود که با اهرم بالا معامله کردهاند و آنها را وادار کند برای جبران زیانها، سایر داراییهای خود را بفروشند.
علاوهبر این، معاملهگران الگوریتمی نیز بیتکوین را بهعنوان معیار ریسک در نظر میگیرند؛ به همین دلیل هنگام سقوط شدید قیمت، سیگنالهای فروش گستردهای در کل بازارها صادر کردند. این وضعیت نشاندهنده درجه بالای ارتباط و شکنندگی در ساختار بازارهای مالی جهانی است.
اقتصاد جهانی در حال حاضر با مجموعهای از چالشها روبهرو است؛ کندی رشد اقتصادی در اروپا و چین، تداوم تنشهای ژئوپلیتیکی، و وابستگی شدید بازارها به تصمیمات فدرال رزرو آمریکا. مجموع این عوامل محیطی نامطلوب برای داراییهای پرریسک همچون ارزهای دیجیتال ایجاد کرده و حتی بر قیمت کالاهای مهمی همچون طلا و نفت نیز فشار وارد کرده است.
پیشبینیهای آینده و فرصتهای سرمایهگذاری احتمالی
در چشمانداز آینده، تحلیلگران انتظار دارند نوسانات شدید در بازارهای مالی جهان تا پایان سال ۲۰۲۵ و حتی پس از آن ادامه پیدا کند. احتمال سقوط بیتکوین به زیر ۹۰ هزار دلار تا پایان سال به حدود ۵۰ درصد افزایش یافته، در حالیکه شانس عبور آن از سطح ۱۰۰ هزار دلار به تنها ۳۰ درصد کاهش یافته است. شون دوسون، تحلیلگر شرکت Derive، هشدار میدهد «قیمت بیتکوین اکنون بسیار شکننده است و تمایل به کاهشهای بیشتر دارد»، و حتی احتمال میدهد که قیمت آن قبل از پایان سال به ۷۵ هزار دلار برسد.
در مورد طلا، تحلیلگران Scotiabank همچنان دیدگاه مثبتی برای بلندمدت دارند؛ بهویژه بهدلیل تداوم نااطمینانیهای اقتصادی و انتظار کاهش نرخهای بهره واقعی در آینده.
بازار نفت نیز به شدت تحت تأثیر تحولات ژئوپلیتیکی است، هرگونه پیشرفت در مسیر صلح میان روسیه و اوکراین میتواند به کاهش بیشتر قیمتها در کوتاهمدت منجر شود، اما تداوم بحرانهای ژئوپلیتیکی ممکن است در افق بلندمدت از قیمت نفت حمایت کند.
در نهایت، امیدها متوجه تصمیم فدرال رزرو درباره کاهش نرخ بهره در ماه دسامبر است؛ تصمیمی که میتواند نقطه عطفی برای بازارها باشد، اعتماد را به ارزهای دیجیتال و داراییهای پرریسک بازگرداند و در بلندمدت از قیمت کالاهای اساسی پشتیبانی کند.
نظر شما