به گزارش خبرگزاری ایمنا، در عصر حاضر که جهان بیش از هر زمان دیگری نیازمند بازتعریف مفاهیم مشترک انسانی، ترمیم شکافهای فرهنگی و تقویت گفتمانهای معنابخش است، ادبیات و هنر بهویژه شعر، به رسانهای فراتر از یک ابزار زیباشناختی تبدیل شدهاند؛ رسانهای که میتواند روایتساز باشد، مرزها را درنوردد و میان هویتهای گوناگون، پلی از همفهمی ایجاد کند. شعر، برخاسته از عاطفه، خیال و زبان نمادین، ظرفیتی بیرقیب در انتقال پیامهایی دارد که عقل و استدلال بهتنهایی قادر به حمل آن نیستند. در میان گونههای ادبی شعرِ آئینی و انسانی که بر مفاهیمی همچون رحمت، عدالت، کرامت، همزیستی و اخلاق استوار باشد، نقش بنیادینی در تأمین نیاز معنوی جوامع و شکلدادن به افقهای تازه گفتوگوی فرهنگی ایفا میکند.
در جهانی که بخش قابل توجهی از مناسبات بینالمللی متأثر از سیاست، اقتصاد و رقابتهای ساختاری است، ادبیات میتواند میدان جدیدی برای دیپلماسی فرهنگی بگشاید؛ دیپلماسی مبتنی بر عاطفه، اشتراک معنایی و روایتهای جمعی و نه قدرت یا مصلحت. در این چارچوب، بهرهگیری از زبان شعر برای بازنمایی آرمانهای انسانی، نه بازگشت به سنت، که پاسخی نو به نیازهای معاصر است. شعر، بهویژه در زمانی که جهان با بحران معنا، فرسایش اخلاق عمومی، تنشهای هویتی و تصویرهای مخدوش از حقیقت مواجه است، میتواند نقش یک نیروی نرم احیاگر را بازی کند؛ نیرویی که قادر است از سطح زبان عبور کند و به قلمرو تجربه زیسته، احساس و باور جمعی نفوذ کند.
چنین رویکردی همچنین ظرفیتی کمنظیر برای تکثیر چندزبانه پیامهای فرهنگی دارد. هر زبان جهان، نهتنها یک ابزار گفتوگو، بلکه ظرفی فرهنگی، حاملِ حافظه تاریخی، لایههای هویتی و شیوهای خاص از فهم جهان است. وقتی پیام مشترکی در زبانهای مختلف بازآفرینی میشود، در حقیقت وارد زیستبومهای تازه معنایی شده و بازتفسیری زنده و پویا پیدا میکند. از این رو، گسترش روایتهای معنوی در قالبهای ادبی جهانگستر، نه تنها یک اقدام فرهنگی، بلکه یک راهبرد برای ساختن پیوندهای پایدار انسانی و تقویت گفتمان جهانی مبتنی بر رحمت، عدالت و انسانیت است.
زبان مشترک انسانیت و پل پیوند فرهنگها در جهان امروز
حسین دیوسالار معاون توسعه همکاریهای علمی و فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در گفتوگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: جشنوارهشعر نبی رحمت (ص) با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، استانداری اصفهان، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، سفارت جمهوری اسلامی ایران در کویت، مؤسسه خیریه ابراهیم در کویت، وزارت امور خارجه و بخشهای مختلف سازمان صدا و سیما برگزار شده است. فراخوان این جشنواره در کشورهای مختلف منتشر شد و همین امر موجب شد که بیش از ۱۵۰۰ شعر به زبانهای فارسی و عربی از بیش از ۲۴ کشور جهان به دبیرخانه جشنواره ارسال شود.
وی افزود: شاعران از حوزههای جغرافیایی متنوع شامل اروپا، آسیای جنوب شرقی و کشورهای عربی در این جشنواره مشارکت داشتند. آثار ارزشمند آنان در کمیتههای داوری مورد بررسی قرار گرفت و امروز شاهد هستیم که جشنواره در سطح بینالمللی به نحو مطلوب اجرا شده است.
معاون توسعه همکاریهای علمی و فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ادامه داد: امیدوارم در سالهای آتی این روند با تنوع بیشتر و دربرگیرنده قالبهای مختلف فرهنگی و هنری ادامه یابد. سالی که به نام پیامبر رحمت مزین شده، فرصتی است تا با تصویب سازمان کنفرانس اسلامی و مصوبه هیئت وزیران در قالب ستاد بزرگداشت میلاد نبی، برنامههای مرتبط با ۱۵۰۰ مین سال بعثت پیامبر اسلام با شکلی گستردهتر و متنوعتر برگزار شود.
دیوسالار تأکید کرد: یکی از اهداف ما در سالهای آینده، توسعه زبانهای مختلف مورد استفاده در جشنواره است. تاکنون اشعار به زبانهای فارسی و عربی دریافت شدهاند، اما در آینده زبانهای دیگری همچون انگلیسی، اردو و زبانهای رایج در شبهقاره هند و سایر کشورهای اسلامی نیز مد نظر قرار خواهند گرفت.
وی افزود: این اقدام موجب خواهد شد که پیامبر رحمت (ص) در قالبهای متنوع فرهنگی و زبانی معرفی شود. شعر نبوی امروز نهتنها یک میراث ادبی، بلکه ابزاری فرهنگی برای معرفی پیامبر اسلام در سطح جهانی است. با همکاری کشورهای اسلامی و نهادهای فرهنگی، امیدواریم این جشنواره در سالهای آینده به بستری برای همافزایی ادبی، فرهنگی و هنری میان ملتها تبدیل شود و پیام عدالت، رحمت و انسانیت پیامبر اسلام به زبانهای مختلف در سراسر جهان طنینانداز گردد.
به گزارش ایمنا، آنچه از این رویکرد فرهنگی برمیآید، نشان میدهد که ادبیات و بهویژه شعر، دیگر محدود به یک قالب زیباشناختی یا سنت ادبی نیست، بلکه به رسانهای مؤثر برای بازخوانی ارزشهای کلان انسانی، پیوند میان فرهنگها و ساخت نسل تازهای از گفتمان وحدتمحور تبدیل شده است. ظرفیت شعر در انتقال مفاهیمی چون رحمت، عدالت، کرامت و همزیستی، نشان میدهد که زبان هنر میتواند خلأهای ارتباطی میان جوامع را پر کند و روایتهای انسانی را جایگزین سوءتفاهمها، مرزبندیها و تصویرهای تکصدایی سازد.
گسترش دامنه مخاطبان، تکثیر پیام در زبانهای متنوع و حرکت به سوی فراگیری فرهنگی، مسیر را از یک فعالیت ادبی محدود، به یک کنش تمدنی اثرگذار تغییر میدهد؛ کنشی که نهتنها به تولید محتوا، بلکه به تولید معنا، اشتراک فرهنگی و همافزایی بین ملتها میانجامد. در عصری که جهان با چالشهایی همچون گسست اجتماعی، تردیدهای اخلاقی و کشمکشهای هویتی روبهروست، بازنمایی پیامهای معنوی و انسانی در قالبهای ادبی و چندزبانه، امکانی برای بازسازی سرمایههای اخلاقی، ترمیم همبستگی جمعی و تقویت روایتهای وحدتبخش فراهم میسازد.
بنابراین، استمرار چنین مسیرهایی تنها یک اقدام فرهنگی نیست؛ بلکه سرمایهگذاری بر شکلگیری آیندهای است که در آن هنر و ادبیات، نه صرفاً روایتگر جهان، که سازنده جهان باشد؛ جهانی که در آن زبان شعر بتواند پیام انسانیت را فراتر از مرزها، باورها و تفاوتها، به یک فهم مشترک و فراگیر بدل کند.
نظر شما