یوسف سلمانخواه در گفتوگو با خبرنگار ایمنا در گیلان، با اشاره به مفاهیم و مضامین میراث فرهنگی ناملموس اظهار کرد: میراث فرهنگی ناملموس به جنبههای غیرمادی فرهنگ و میراث فرهنگی اشاره دارد و در گذشته در ایران به این نوع از میراث، میراث معنوی گفته میشد، اما تعبیر «میراث فرهنگی ناملموس» متناسب با کنوانسیون ۲۰۰۳ یونسکو و آئیننامههای مربوط به آن، معروف شده است.
وی افزود: در واقع این نوع از میراث در کنار میراث فرهنگی ملموس قرار میگیرد، البته باید خاطرنشان کرد، تعریف یونسکو از مفهوم میراث فرهنگی ناملموس ناظر بر اهداف و سیاستهای فرهنگی سازمان ملل متحد است؛ با این حال هدف از تأکید و پرداختن مجزا به مفهوم میراث فرهنگی ناملموس از این جهت بوده که ارزشها و جنبههای متنوع این نوع میراث در جریان جهانیشدن و جهانیسازی کمتر مورد توجه قرار گرفته و نیازمند پاسداری و حراست بیشتری هستند.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری گیلان خاطرنشان کرد: یونسکو از همین منظر حمایت از میراث فرهنگی ناملموس را به عنوان ضمانتی برای تحقق تنوع فرهنگی و توسعه پایدار مطرح کرده و هدف آن پاسداری از فرهنگهای بومی، محلی و حفظ تنوع اقوام مورد توجه قرار داده است و بر همین اساس، مصادیق آن عبارت از سنتها و اصطلاحات شفاهی از جمله زبان که حامل میراث فرهنگی ناملموس به شمار میرود، هنرهای نمایشی، رسوم اجتماعی، آئینها و جشنوارهها، دانش و رسوم مربوط به طبیعت و کیهان و مهارت در هنرهای دستی سنتی است.
سلمانخواه ادامه داد: این دستهبندی که در قانون متناظر با کنوانسیون یونسکو در مجلس شورای اسلامی ایران نیز به تصویب رسیده است، در کشور ما توسط وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی با همکاری گروهها و نهادهای مختلف شناسایی، مستندسازی، ثبت و مورد حمایت قرار میگیرند.
وی با بیان اینکه میراث فرهنگی ناملموس ماهیتی پویا دارد، تصریح کرد: این میراث از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود و همواره توسط جوامع و گروهها در پاسخ به محیط، طبیعت و تاریخ آنها بازآفرینی میشود و حس هویت و استمرار را برای ایشان به ارمغان میآورد و به این ترتیب، احترام به تنوع فرهنگی و خلاقیت بشری را ترویج میکند.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری گیلان تاکید کرد: همانطور که اشاره شد، موضوع کنوانسیون یونسکو درباره میراث فرهنگی ناملموس تنها شامل آن دسته از عناصر فرهنگی است که با اسناد بینالمللی حقوق بشر موجود، با ضرورت احترام متقابل میان جوامع، گروهها و افراد و با لزوم توسعه پایدار منطبق باشند.
سلمانخواه گفت: فرهنگ پدیدهای پویا و سیال است و جهانیشدن همراه با پیشرفت فناوری واقعیتی است که در قرن اخیر تأثیر آن افزایش پیدا کرده و در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بشر تأثیرگذار بوده است.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر، جریان جهانیسازی که با جهانیشدن تفاوت دارد، نیز بر فرهنگ جوامع سنتی با تمدنهای کهن همچون ایران تأثیر گذاشته است، از اینرو طی یک سده اخیر، بهویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، توجه به منابع فرهنگی و تمدنی و ظرفیتهای نهفته در میراث فرهنگی ملموس و ناملموس کشور افزایش پیدا کرده است.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری گیلان با تأکید بر ضرورت تقویت خودباوری فرهنگی و ملی اظهار کرد: امروزه علاقه عمومی به سنتهای فرهنگی در طبقات اجتماعی مختلف قابل توجه و ارزشمند است و تلاشها برای خودباوری ملی و فرهنگی باید بیش از پیش گسترش پیدا کند، البته این امر، یک مسئولیت ملی و عمومی است و همه باید در جهت تحقق آن تلاش جدی کنند.
نظر شما