به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، شهرهای دوستدار کودک در سال ۲۰۲۵ بهعنوان محیطهایی امن و حمایتگر تعریف میشوند که بر رشد همهجانبه کودکان در ابعاد اجتماعی، عاطفی و شناختی تأکید دارند. این شهرها با ایجاد فضاهای سبز، زیرساختهای ایمن برای تردد و برنامههای فرهنگی و تربیتی ویژه کودکان، کیفیت زندگی آنها را بهبود میبخشند و مشارکت فعال کودکان در جامعه را تشویق میکنند.
شهرهای پیشگامی همچون پاریس، آمستردام، آنتورپ، بروکسل، براتیسلاوا، بارسلونا، لیوبلیانا و گنت با اتخاذ سیاستهایی ازجمله کاهش سرعت خودروها در معابر به ۳۰ کیلومتر در ساعت، توسعه مسیرهای دوچرخهسواری ایمن، ایجاد پیادهراههای اطراف مدارس و طراحی خیابانهای بدون خودرو، محیطی امن و سالم برای کودکان فراهم کردهاند. این اقدامات نهتنها ایمنی کودکان را افزایش میدهد، بلکه سبک زندگی سالمتر و استقلال بیشتری را برای آنان به ارمغان میآورد و در نهایت نیازهای کودکان را در مرکز برنامهریزی شهری قرار میدهد و بر کیفیت زندگی همه شهروندان تأثیر مثبت میگذارد.
جشنوارههای کودکان، پلی به دنیای مهارتهای اجتماعی
یکی از ویژگیهای متمایز این شهرها، برگزاری جشنوارههایی است که فضایی مناسب برای رشد مهارتهای اجتماعی، هوش عاطفی، خلاقیت و آشنایی فرهنگی کودکان ایجاد میکنند. این جشنوارهها با ارائه برنامههایی همچون بازیها، کارگاههای هنری، نمایشهای تئاتری و فعالیتهای فرهنگی، علاوهبر سرگرمی، بستری آموزشی برای تقویت مهارتهای همکاری، همدلی، ارتباط مؤثر و احترام به تفاوتها برای کودکان فراهم میآورند، از سوی دیگر موجب تقویت حس تعلق کودکان به جامعه میشوند و با استفاده از هنر و قصهگویی، کنجکاوی علمی و آموزش فرهنگی را در کودکان برمیانگیزند. انتقال ارزشهای سنتی همچون مهربانی، بخشندگی و احترام از طریق آیینها و رسوم در این جشنوارهها، به انسجام اجتماعی و تقویت بنیادهای اخلاقی در کودکان کمک میکند.
جشنوارههای فیلم کودک و نوجوان شاخصی مهم برای شهرهای دوستدار کودک
در ایران، اصفهان بهعنوان نمونه شاخصی از شهر دوستدار کودک، با برگزاری جشنواره بینالمللی فیلم کودک و نوجوان پیوندی میان ارزشهای فرهنگی و الگوهای دوستدار کودک برقرار ساخته است. این جشنواره با ارائه فیلمهای داخلی و بینالمللی، کارگاههای آموزشی، تئاتر و مسابقات هنری، کودکان را با موضوعات اجتماعی و هنری آشنا و سینما را بهعنوان یک رسانه آموزشی برای ترویج مشارکت فعال کودکان در حفظ میراث فرهنگی معرفی میکند. برگزاری این رویداد فرصتی بینظیر برای تقویت رشد عاطفی، اجتماعی و هویتی کودکان فراهم میآورد.
آمستردام، پایتخت هلند، بهعنوان یکی از امنترین شهرهای جهان برای کودکان شناخته میشود که میزبان جشنواره بینالمللی Cinekid است. این رویداد یکی از بزرگترین جشنوارههای رسانهای برای کودکان در سطح جهان به شمار میرود. این جشنواره هر سال کودکان در رده سنی ۴ تا ۱۴ سال را گرد هم میآورد و تجربهای جذاب و آموزشی در زمینه فیلم، تلویزیون و رسانههای نوین فراهم میکند.
جشنواره بینالمللی فیلمهای کودکان و نوجوانان اولو که از سال ۱۹۸۲ در شهر اولوی فنلاند برگزار میشود، نیز یکی دیگر از مهمترین رویدادهای فرهنگی و هنری در حوزه سینمای کودک در شمال اروپا به شمار میآید. این جشنواره با هدف گسترش علاقهمندی به هنر سینما در میان نسلهای جوان و ارتقای سواد رسانهای آنان شکل گرفته و امروزه به یکی از معتبرترین گردهماییهای جهانی در این زمینه تبدیل شده است. اولو شهری دانشگاهی و فرهنگی در شمال فنلاند است که بهدلیل امنیت بالا، محیط آرام، و امکانات فرهنگی پیشرفتهاش محیطی ایدهآل برای برگزاری رویدادهای کودکمحور به حساب میآید. جشنواره معمولاً در ماه نوامبر و به مدت یک هفته برگزار میشود و در این ایام سینماها و مراکز فرهنگی شهر مانند Cultural Centre Valve و سینماهای Finnkino میزبان هزاران کودک، نوجوان، والدین و علاقهمندان به سینمای کودک از سراسر جهان هستند. برگزاری جشنواره در روزهای تاریک و سرد نوامبر، فضایی گرم و پرانرژی در شهر ایجاد میکند و سینما به پناهگاهی برای خلاقیت و همدلی کودکان بدل میشود.
دسترسی آسان، قیمتگذاری مناسب بلیتها، و همکاری گسترده با مدارس و نهادهای آموزشی موجب شده تا خانوادهها و مدارس محلی استقبال فراوانی از این جشنواره داشته باشند. برنامههای آموزشی این جشن شامل نمایشهای ویژه برای مدارس، کارگاههای فیلمسازی و جلسات پرسشوپاسخ با فیلمسازان است که به رشد خلاقیت و تفکر انتقادی کودکان کمک میکند.
جشنواره شامل نمایش فیلمها و انیمیشنهای مخصوص کودکان، کارگاههای آموزشی و تجربی در زمینه رسانه و فناوری، و برنامههای تعاملی است که کودکان میتوانند خود خالق محتوا باشند. این تنوع باعث میشود هر کودک با توجه به علاقه و سن خود تجربهای مناسب و جذاب داشته باشد.
آمستردام با مسیرهای پیادهروی گسترده، پارکها و فضاهای سبز فراوان، دسترسی آسان به جشنواره و محیطی ایمن برای کودکان فراهم کرده است. خانوادهها میتوانند با آرامش کامل کودکان خود را همراهی کنند و از برنامهها لذت ببرند. برنامههای جشنواره نهتنها جنبه سرگرمی دارند، بلکه به کودکان مهارتهای خلاقیت، تفکر انتقادی و آشنایی با رسانههای نوین را آموزش میدهند. این ترکیب آموزش و سرگرمی باعث میشود حضور در جشنواره به یک تجربه فراموشنشدنی برای کودکان تبدیل شود. آمستردام با سیستم حملونقل عمومی پیشرفته، امکانات رفاهی متعدد و هتلهای خانوادگی، شرایطی ایدهآل برای بازدیدکنندگان بینالمللی فراهم کرده است. والدین میتوانند با آرامش کامل کودکان خود را همراهی کنند و از سفر خود لذت ببرند.
پاریس نیز در سطح جهانی بهعنوان الگویی موفق شناخته شده است. سیاستهایی همچون اجرای «خیابانهای مدرسه» و مفهوم «شهر ۱۵ دقیقهای» محیطهای ایمن و قابل پیادهروی اطراف مدارس را ایجاد کردهاند که امکان بازی و فعالیت راحت کودکان را فراهم میکند. جشنوارههای متعدد ازجمله جشنواره خانواده بنیاد لویی ویتون، نمایشهای موسیقی پارک فلورال و جشنواره تئاتر فضای باز، محیطی رضایتبخش برای بروز خلاقیت، یادگیری فرهنگی و مشارکت اجتماعی کودکان ایجاد کردهاند. این رویدادها علاوهبر ارتقای رشد شناختی و عاطفی کودکان، محیط امنی برای حضور خانوادهها و تقویت هویت فرهنگی و ارتباطات اجتماعی نسلهای جوان فراهم میکنند.
کودکان، رهبران فردای شهرهای پویا
شهرهای دوستدار کودک علاوهبر میزبانی جشنوارهها، مشارکت فعال جوانان در برنامهریزی و اداره این رویدادها و برنامههای شهری را نیز در دستور کار دارند. برای مثال، شهر دکاتور در ایالت جورجیا آمریکا بهعنوان «شهر کودکدوست یونیسف» شناخته شده که در آن جوانان با تمرکز بر موضوعات شمولیتپذیری، پایداری و سلامت روان، نقش کلیدی در طراحی جشنوارهها و برنامههای محلی ایفا میکنند. این زمینه مشارکت سبب تقویت سلامت اجتماعی و عاطفی جوانان و افزایش تأثیرگذاری واقعی آنان در مدیریت شهری شده است.
در اروپا، شهر کلوژ-نپوکا در رومانی با عنوان پایتخت جوانان اروپا، با برگزاری جشنوارهها و برنامههای سالانه مشارکتی، توانمندسازی و نقشآفرینی جوانان را تقویت میکند و فرصتهای نوآوری اجتماعی و همکاری مستمر با مسئولان شهری را فراهم میآورد. جشنوارهها در چارچوب شهری و جهانی نقشی محوری دارند و الگویی جهانی برای ایجاد محیطهای امن، سالم و فراگیر بهشمار میروند. این رویدادها علاوهبر ترویج حقوق کودکان از طریق بیان فرهنگی و مشارکت اجتماعی، حضور فعال جوانان در تصمیمگیریهای شهری را نیز تسهیل میکنند. جشنوارههای خانوادگی در بروکسل، با برنامههای موسیقی، فرهنگ محلهای و سرگرمی خانوادگی، شادی و همبستگی اجتماعی را ارتقا میدهند. در براتیسلاوا نیز نشستهای مرتبط با طراحی شهری کودکدوست، نقش جشنوارهها در رفاه کودک را تثبیت کرداند. جشنواره بینالمللی جوانان «سیاره هنر» نیز بهعنوان محفل تجمع هنرمندان جوان، فضایی برای تبادل فرهنگی و دوستی از طریق هنر است.
شادی، آموزش و رشد همهجانبه در دل جشنوارههای کودکانه
مطالعات و دادههای بهروز نشان میدهد جشنوارههای ویژه کودکان و نوجوانان تأثیرات بسیار مثبت و قابل اندازهگیری بر رشد فردی، اجتماعی و عاطفی کودکان دارند. در ادینبرو اسکاتلند، برنامههای تعاملی و آموزشی موجب ارتقای تخیل، اعتماد به نفس، مهارتهای شنیداری و توانایی بیان دیدگاههای سیاسی و اجتماعی کودک شده است. نمونههایی همچون اجرای «انتخابات» به کودکان امکان میدهد نظرات خود را درباره مسائل مدنی و سیاسی بیان و تفکر انتقادی و مسئولیتپذیری را تقویت کنند. جشنوارهها در دیگر مناطق نیز با تمرکز بر رهبری، ابراز فرهنگی و ایجاد جامعه، مشارکت جوانان را در توسعه اجتماعی افزایش میدهند. جشنوارههای خانوادگی علاوهبر فعالیتهای هنری، با تأکید بر شادی و بازیهای تعاملی، سلامت جسمانی، پیوندهای خانوادگی و رشد کامل کودکان را تقویت میکنند. این جشنوارهها با تلفیق هنر، فرهنگ، آموزش و مشارکت اجتماعی، رشد همهجانبه کودکان و نوجوانان را تضمین و آنها را برای تبدیل شدن به شهروندانی فعال، آگاه و مسئول آماده میکنند. تجربه موفق جشنواره ادینبرو به همراه نمونههای دیگر جهانی نشان میدهد که این رویدادها زمینهساز آیندهای روشنتر، فراگیرتر و مبتنیبر احترام به حقوق کودکان در جوامع شهری سراسر جهان هستند.
مطالعات تطبیقی رفاه کودکان در شهرهای دوستدار کودک که میزبان این جشنوارهها هستند، نشان داده است که این رویدادها نقشی مهم در بهبود شاخصهای رفاه همچون سلامت جسمی، تحصیلات، رفاه عاطفی، مشارکت اجتماعی و حمایت در برابر خطرات ایفا میکنند. در ادینبرو مشارکت کودکان در جشنوارهها موحب افزایش اعتماد به نفس، کاهش انزوای اجتماعی و تقویت سلامت روان بهویژه در گروههای آسیبپذیر شده است.
کلوژ-نپوکا با تمرکز بر توسعه مهارتهای رهبری و مسئولیتپذیری جوانان، آنان را در مدیریت و همکاری شهری مشارکت میدهد. در بروکسل جشنوارههای خانوادگی با تقویت پیوندهای خانوادگی و هویت فرهنگی، انسجام اجتماعی را تقویت میکنند.
شاخصهای بینالمللی همچون OECD نیز بیانگر آن است که ادغام جشنوارهها در برنامههای سیاستگذاری شهری موجب ارتقای قابلتوجه رفاه کودکان شده است. این دادهها نشان میدهند جشنوارههای کودکان و نوجوانان مکملی حیاتی برای سیاستهای رفاه کودک بهشمار میروند و تاثیر ملموسی بر کیفیت زندگی، سلامت و توانمندسازی نسلهای آینده در شهرهای مختلف جهان دارند.
نظر شما