رقبای تازه نوبل؛ جوایز علمی جدید چقدر جدی‌ هستند؟

با نزدیک شدن به اعلام برندگان نوبل ۲۰۲۵، نشریه Nature در گزارشی به بررسی جوایز علمی نوظهور همچون Breakthrough، Kavli و Turing پرداخته و پرسیده است آیا این جوایز می‌توانند جایگاه نوبل را به چالش بکشند یا خیر.

به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از نیچر، جایزه نوبل همچنان معتبرترین نشان افتخار در دنیای علم محسوب می‌شود، اما در سال‌های اخیر مجموعه‌ای از جوایز جدید با هدف پر کردن خلأهای علمی یا ارائه پاداش‌های مالی بزرگ‌تر معرفی شده‌اند، از جمله این جوایز می‌توان به Breakthrough Prize اشاره کرد که در سال ۲۰۱۲ تأسیس شد و در حوزه‌های ریاضیات، فیزیک بنیادی و علوم زیستی به برندگان ۳ میلیون دلار اهدا می‌کند؛ رقمی که چندین برابر جایزه نوبل است، همچنین جوایزی همچون Kavli Prize، Wolf Prize، Tang Prize و Turing Award نیز در سال‌های اخیر اهمیت بیشتری یافته‌اند، با این حال بسیاری از دانشمندان معتقدند هیچ‌یک از این جوایز هنوز به سطح نوبل نرسیده‌اند. رابرت لَنگر، زیست‌فناور MIT و برنده چندین جایزه بین‌المللی، می‌گوید: به نظر من هیچ‌کدام در سطح نوبل نیستند. سارا سیگر، اخترفیزیکدان MIT و برنده جایزه Kavli نیز تأکید کرده است «نوبل همچنان بسیار جلوتر از دیگر جوایز است. هیچ‌چیز با آن رقابت نمی‌کند.

نوبل بسیاری از حوزه‌های علمی مهم همچون ریاضیات، فناوری و علوم اقلیمی را پوشش نمی‌دهد. به همین دلیل، برخی جوایز تازه برای پر کردن این خلأها ایجاد شده‌اند. برای مثال، جایزه Turing به‌عنوان «نوبل علوم کامپیوتر» شناخته می‌شود و جایزه Wolf در شیمی اغلب پیش‌بینی‌کننده برندگان نوبل است.

با وجود این، انتقادهایی نیز به این جوایز وارد است. بیشتر آن‌ها همچون نوبل، تنها افراد معدودی را انتخاب می‌کنند و سهم عظیم کار تیمی در علم نادیده گرفته می‌شود، همچنین هنوز سهم زنان و دانشمندان خارج از اروپا و آمریکای شمالی در این جوایز بسیار اندک است، به گفته زهرا کلانتری، پژوهشگر محیط‌زیست در مؤسسه KTH سوئد و برنده جایزه Frontiers Planet، تنها بخش کوچکی از برتری علمی جهان با این جوایز دیده می‌شود،در نهایت Nature نتیجه می‌گیرد که اگرچه جوایز تازه توانسته‌اند توجه و منابع مالی بیشتری به علم جذب کنند، اما نوبل همچنان معیار اصلی اعتبار علمی باقی مانده است.

کد خبر 912841

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.