به گزارش خبرگزاری ایمنا، رسانههای آزاد، روزنامهها و مطبوعات در هر جامعهای از ارکان توسعه و دموکراسی بهشمار میآید، بر این اساس خبرگزاری ایمنا، مرور عناوین مطبوعات کشور را بهصورت روزانه در دستور کار خود دارد.
روزنامه ایران در صفحه نخست امروز خود با تیتر «باید به دیپلماسی فرصت داد» نوشت: «روزهای آغاز به کار اجلاس عالیرتبه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۵ میلادی بهصورت اتفاقی مصادف با آخرین روزهای باقیمانده از عمر برجام شده است. بیشک، مرگ قطعی برجام در فقدان یک توافق هستهای جایگزین، به معنی شکست کامل تلاشها برای حل و فصل بینالمللی موضوع هستهای ایران و در نتیجه بازگشت شش قطعنامه لغو شده تحریمی شورای امنیت سازمان ملل متحد میباشد. هر چند امید زیادی باقی نمانده است، اما حضور همزمان سران عالیرتبه کشورها از جمله کشورهای درگیر در این پرونده به شمول رؤسای عالی سه کشور اروپایی این کور سوی امید را زنده نگه میدارد که شاید در آخرین لحظات باقیمانده راهی برای حصول توافق جهت جلوگیری از فروپاشی یکی از حساسترین پروندههای بینالمللی دنیای معاصر به دست آید.
برجام نتیجه حداقل دو دهه تلاش ایران و کشورهای پنج بعلاوه یک میباشد که با مذاکراتی سخت و طاقت فرسا موفق گردید سازو کاری برای حل و فصل برنامه هستهای ایران فراهم نماید و با اینکه برجام در ۱۰ سال گذشته به دلیل تحولات سیاسی در آمریکا عملاً در مسیر عدم اجرا قرار گرفت و نتوانست به اهداف خود جامهعمل بپوشاند ولی فعلاً تنها چهارچوب حقوقی موجود برای جلوگیری از بروز یک بحران عمیق بینالمللی و منطقهای میباشد.
اما واقعیت آنست که امید به تفاهم در این لحظات آخر فقط میتواند بر این مبنا استوار باشد که طرفهای مذاکره به این درک عمیق رسیده باشند که بازگشت قطعنامههای تحریمی شورای امنیت پس از ۱۰ سال از لغو آنها و شکست تمامی امیدهای احیای توافق هستهای چیزی جز تنش و ایجاد مخاطرات جدید در سطح منطقهای و جهانی به دنبال نخواهد داشت. غربیها باید فهمیده باشند که تحریمها علیرغم اثرگذاریهای خود بر حیات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران، باعث عقبنشینی ایران از مواضع اصولی خود برای برخورداری از حقوق ذاتی خود در معاهده عدم اشاعه سلاحهای هستهای (ان پی تی) نشده و بلکه ایران در صورت بازگشت قطعنامههای شورای امنیت حتماً اقدامات تقابلی و جبران کننده خود را اتخاذ خواهد کرد، که خود میتواند به پیچیدگی اوضاع بینجامد.
آنچه از موضع کشورهای اروپایی و آمریکا قابل درک نیست آنست که آنها میگویند با بازگشت قطعنامههای تحریمی شورای امنیت، راهحل دیپلماتیک کنار گذاشته نخواهد شد و آنها کماکان حامی ادامه مذاکرات خواهند بود. اما واقعاً چگونه ممکن است که با شکست این مرحله حساس از مذاکرات جاری و بازگشت قطعنامههای تحریمی شورای امنیت، انتظار داشت که دوباره در فاصله کوتاهی مذاکره برای برداشت و لغو همین قطعنامههایی که به تازگی بازگشتهاند، آغاز گردد.
اگر راهی برای توافق وجوددارد چرا آن اقدامات الان اتخاذ نشوند و یا اگر وقت کم است، چرا نباید به دیپلماسی فرصت داد و چرا حداقل نباید همین الان راهی برای تمدید عمر توافق موجود با هدف تمهیدات لازم برای انجام مذاکرات جدی برای توافق جدید در آینده نزدیک اتخاذ نمود.
شرایط بسیار حساس است و صاحبنظران و آزادگان و فرهیختگان جهانی و بینالمللی مستقل و دلسوز نیز نگران افزایش تنش و حتی افزایش احتمال بروز درگیریهای نظامی در آینده میباشند که میتواند بار دیگر به کانونهای اختلاف و تنش و درگیری بیشتر بینجامد.
این انتظار وجود دارد که رهبران غربی به مسئولیتهای مهم خود توجه نموده و آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای توافق یا حداقل تمدید توافق موجود برای یک دوره کوتاه مدت برای فضا دادن به دیپلماسی را ارج بنهند. امید است روزهای آینده که روزهای حساسی برای افزایش تلاشهای جهانی و منطقهای برای کاهش تنش میباشد، به موفقیت برسد و طرفها با نگاهی عمیق و سازنده برای عبور از یک بحران غیرضرور، راهی مؤثر را برای حصول تفاهم به وجود آورند.»
روزنامه کیهان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «غزه بیغذا» نوشت: «بی شک شما را به چیزی مثل ترس و گرسنگی و نقصان در اموال و جانها و محصولات میآزماییم؛ و صابران را مژده بده، کسانی که چون مصیبتی به آنان برسد، میگویند: ما از آنِ خداییم و به سوی او باز میگردیم. سوره بقره آیات ۱۵۵ و ۱۵۶ حدود دو سال از محاصره غزه میگذرد و رژیم اشغالگر قدس به همراه ناتو و در رأس آن آمریکا، در حال نسل کشی ساکنان اصلی سرزمین مقدس فلسطیناند که از بحر تا نهر، متعلق به آنهاست و به ساکنان اصلی و اصیل آن یعنی عربهای یهودی و مسیحی و مسلمان تعلق دارد و هرگز سرزمین صهیون نبوده و نیست و نخواهد شد. استکبار جهانی و صهیونیزم وحشی میخواهند با سنجاق کردن توسریخورهای لندن و خیابانگردهای برلین و هرزههای پاریس و فراریهای ورشو و اخراجیهای وین و حقهبازهای نیویورک و واشنگتن و… ملت درست کنند و با انتخابات جعلی دولت بسازند. در هیچ منطق و درهیچ کجای تاریخ و جغرافیا، خانه را به دزدِ در خانه نمیدهند که رئیسجمهور آمریکا توقع دارد مردم فلسطین، به خواست اسرائیل تمکین کرده و خانه خود را به اسرائیل بسپارند.
طوفانالاقصی فراتر از اینکه اثبات کند سازمان ملل و سایر مجامع حقوق بشری و صلح و نوبل و زن و کودک و… از تشخیص و تولید حق و حقیقت و انصاف و انسانیت، عقیم هستند، ثابت کرد که تنها، ابزار قانونمال کردن جنایات و تسهیلگری تسلط جهان سلطه را برعهده گرفته و همگی در خدمت صهیونیزم جهانیاند. این گفته صدراعظم آلمان که اسرائیل «انجام کارهای کثیف» قدرتهای بزرگ را بر عهده گرفته؛ اعتراف عجیبی است که گویای نقشه شیطانی برای برقراری «ولایت جهانی ابلیس» است. مأموریت انجام کارهای کثیف؛ واقعیتی است که تنها متعلق به این زمان نیست. اسرائیل، از ابتدای تأسیس مأمور کارهای کثیف بود. ترویج خشونت و انواع ترور و فساد اقتصادی و اخلاقی و شهوترانی و بیاعتمادی و… از جمله کارهای کثیفی است که جز مأموریت اسرائیل است.
سالهاست که ِ «إِنَّ یَأْجُوجَ وَ مَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِی الْأَرْض». درست از زمان غصب فلسطین توسط صهیونیزم و تجمع اراذل و اوباش بنیاسرائیل در این منطقه که پیش از آن حدود ۲۰۰ سال در جنگهای صلیبی برای به دست آوردن آن جنگیدند و موفق نشدند. اعتراف امروز صدراعظم آلمان، سخن امام راحل ما در همان ابتداست وقتی گفت «اسرائیل غدهای سرطانی است و باید از بین برود» پیش از این نیز شهید مطهری در سخنرانی طوفانی خود، چهره پر از خشم و خشونت اسرائیل را در دورهای که روشنفکران در انتخاب غربزدگی یا شرقزدگی مردد بودند بیان کرد و اسرائیل را شمر زمانه معرفی نمود. خدایمان جلال آل احمد را رحمت کند که جنسش با همه روشنفکران تفاوت داشت و در سال ۴۱ و در کتاب «سفر به ولایت عزرائیل»، سخنانی را مطرح کرد که اکنون و بعد از گذشت شصت و اندی سال، روشنفکران امروزی در مقابل آینه هم از بیان آن واهمه دارند.
امروزه تصویر تقلا برای زندگی از سوی اسرائیلی که بوی مرگ را شنیده، عیان و علن شده و به گفته رئیسجمهور فرانسه «در حال از دست دادن کامل وجهه خود در افکار عمومی جهان است». اقدامات اخیر این رژیم شیطانی به رهبری شیطان بزرگ، چنان شوک آور است که مثل همان غربال آخرالزمانی که امام باقر سه مرتبه فرمودند: «غربال میشوید، غربال میشوید، غربال میشوید تا ناخالصیها برود و خالص بماند»؛ در حال جداسازی حق و باطل است و هرچه به آخرالزمان نزدیک میشویم، درحقیقت به شفافیت و خلوص نزدیک میشویم. مَحَضَ الإیمانَ مَحضاً أو مَحَضَ الکُفرَ مَحضاً. ایمان خالص و کفر خالص و جایی برای مرددین بین حق و باطل نیست و همه باید عقاید و مواضع خود را اعلام کنند. چرا که جدیت و نهایی بودن نبرد باطل با حق، برای دو جبهه تعیینکننده است و دو جبهه، به مدعیان دروغین اعتماد نمیکنند.
سیدالشهداء که سلام خدا و خوبان نثارش، از مدینه تا کربلا همه را دعوت به انقلاب کرد ولی در شب عاشورا بیعت از آنان برداشت؛ چرا؟ بزرگان فرمودند راز آن دعوت این بود که مبادا مردان پاک و لایقی در میان مردم مانده و از بهشت و سعادت جابمانند؛ و راز برداشتن بیعت شاید این باشد که در شب عاشورا و آستانه بهشت، مبادا در میان پاکان روزگار که گرد سیدالشهدا جمع شدهاند، ناخالصان نامحرم وجود داشته باشند. و این حال امروز جهان است. مدعیانی که سالها شعار اسلام و انقلاب و انسانیت و ملیگرایی و آزادگی و عدالت و زن و کودک و حقوق بشر و مسیحیت رحمانی و… میدادند، در حوادث عجیب این دو سال فلسطین، یا توزردی خود را نشان داده و حتی برخی وقیحانه برای نتانیاهوی خونخوار پشتوانه فقهی تراشیدند یا به ستم مستکبران و مظلومیت مستضعفان تمکین کرده و یا مانند بسیاری دیگر لال و کر و کور شدند و انگار نه انگار.
عادی شده که تصاویر شهادت مظلومانه کودکان پوست و استخوانی را ببیند و دست به دست کند و افسوسی و آه و نفرینی و تمام. دنیا باید بداند و بفهمد که صهیونیزم جهانی که مأمور کثافتکاری تمدن غرب است و مأمور نجات آمریکا و نسلکشی مسلمانان است، وحشتناکترین تجربه و عمیقترین جنایت علیه بشریت است که برای مأموریت خود، نه دوست میشناسد و نه همپیمان، چه رسد به دشمن. واقعیت این است که تمکین و قراردادهای میلیارد دلاری و هدیه هواپیما و برج و طلاهای سنگین و پایگاه و رقص دختران و… هیچکدام نمیتواند این گراز وحشی را رام کند و در این توحش تفاوتی بین آمریکا و اسرائیل نیست و آنها دو روی سکه شیطانند. نه میشود به قولشان اعتماد کرد و نه میتوان از آنان امید خیر داشت.»
روزنامه جوان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «مهر با وعدهها، کمبودها و افزودهها آمد» نوشت: «با صدای زنگ مدرسه در نخستین روز مهر، سال تحصیلی جدید آغاز شد، همان زنگ آشنایی که هر سال میشنویم، اما امسال قرار است چیزهایی متفاوت رقم بخورد، یا دستکم چنین وعدهای داده شدهاست. در حالی که خانوادهها، دانشآموزان و حتی معلمان، سالهاست با گلایهها و پرسشهای بیپاسخ درگیرند، آموزش و پرورش با شعار «توسعه عدالت آموزشی، برای ایران» وارد میدان شده، شعاری که حالا روی پوسترهای رنگارنگ در مدارس نصب شده و قرار است نویدبخش تحول باشد.
اما در مدرسهای که هنوز بسیاری از کلاسها با کمبود معلم، امکانات و برنامهریزی روبهرو است، نمیتوان باور کرد که این شعارها به زودی به واقعیت تبدیل شود. سال تحصیلی ۱۴۰۵ در حالی آغاز شده که چشمها به عملکرد مسئولان دوخته شده، آیا این بار قرار است عدالت آموزشی از قاب پوسترها بیرون آید و وارد کلاسهای درس میشود؟
با آغاز رسمی سال تحصیلی، مدارس سراسر کشور فعالیت خود را به صورت حضوری آغاز کردند و جشن شکوفهها نیز طبق روال، یک روز پیش از شروع کلاسها برگزار شد، جشنی که هر ساله به استقبال کلاساولیها میرود و حالوهوای خاصی به فضای مدرسه میبخشد.
علی فرهادی، سخنگوی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به آمادگی کامل این وزارتخانه برای مواجهه با شرایط خاص، از جمله آلودگی هوا یا برودت شدید گفت: «آموزش و پرورش در این زمینه بسیار فعال و آماده است و برای هر سناریوی احتمالی برنامهریزی کردهایم تا جریان آموزش متوقف نشود.»
او همچنین اهمیت آموزش حضوری را یادآوری کرد: «پیشفرض اصلی آموزش و پرورش، تحصیل در فضای کلاس و تعامل مستقیم بین معلم و دانشآموز است، اما در صورت بروز شرایط خاص، سناریوهای مختلفی طراحی شده تا آموزش و تربیت در هیچ شرایطی متوقف نشود.»
در آستانه سال تحصیلی جدید، کتابهای درسی دانشآموزان بدون تغییر محتوایی چشمگیر منتشر شدند. بر اساس اعلام رسمی وزارت آموزش و پرورش، نسخههای امسال تفاوتی بنیادین با سال گذشته ندارند و تمرکز اصلی بر بهبود دسترسی و ارتقای نسخههای دیجیتال بودهاست.
احمدرضا امینی، مدیر کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی، اعلام کرده که فایلهای الکترونیکی کتابها با قابلیتهایی جدید منتشر شدهاند، از جمله اتصال فهرست مطالب به صفحات داخلی و استفاده از رمزینههای سریعپاسخ (Code (QR برای دسترسی به منابع تکمیلی. این تغییرات، بهویژه برای دانشآموزان مناطق محروم، در راستای توسعه عدالت آموزشی عنوان شدهاست.
در کنار این روند ثابت در محتوای درسی، آموزش و پرورش امسال یک برنامه آزمایشی را در هشت مدرسه ابتدایی آغاز کرده که هدف آن، بازنگری در تعریف سنتی برنامه درسی است. در این مدل تازه، مدارس صرفاً مجری دستورات از بالا نخواهند بود، بلکه معلمان و مدیران، با توجه به شرایط محیطی، فرهنگی و تربیتی مدرسه، بخشی از برنامه آموزشی را خود طراحی میکنند.
با شروع مهر، کودکان و نوجوانان با کولهباری از شور و اشتیاق، پا به دنیایی تازه گذاشتند، دنیایی که پر از یادگیری، تجربههای نو و رؤیاهای رنگارنگ است. تفاوتهای زندگیشان، اما مشهود است، اما امروز، همه با یک نقطه مشترک وارد مدرسه میشوند؛ یعنی امید به آینده.
برخی با لباس فرم و کیف و دفتر نو و برخی دیگر با ابتداییترین وسایل آموزشی آمدهاند، با این حال در نگاه همهشان برق اشتیاق دیده میشود. اشتیاق دانستن، بودن در کنار همسالان و ساختن فردایی که هنوز شکل نگرفته، اما در ذهنشان نقش بسته است.
مدرسه برای این کودکان و نوجوانان، تنها یک ساختمان آموزشی نیست، بلکه پلی است میان رؤیاهای کوچک امروز و فردایی که میتواند سرشار از امکانات، آگاهی و توانمندی باشد. هر قدم کوچک آنها در راهروهای مدرسه، بخشی از آینده ایران را شکل میدهد.
در دل همه این محصلان، فارغ از تفاوتهای مادی و شرایط خانوادگی، امید به آموزش زنده است. اینکه با یادگیری بتوانند آینده بهتری برای خود، خانواده و جامعه بسازند. حالا وظیفه مسئولان است که این امید را با حمایت، توجه و فراهمکردن فرصتهای برابر تقویت کنند، تا فردای این کشور، روشنتر از امروز باشد.»
روزنامه وطن امروز در صفحه نخست امروز خود با تیتر «ریاکاری تاریخی» نوشت: «۱۰۸ سال پس از صدور اعلامیه منحوس بالفور از سوی دولت انگلیس، حالا لندن ادعا کرده کشور مستقل فلسطین را هم به رسمیت شناخته است. انگلیس این تصمیم را روز یکشنبه - ۲۲ سپتامبر / ۳۰ شهریور - همزمان با کانادا و استرالیا (۲ متحد سنتی اسرائیل) به همراه پرتغال اعلام کرد؛ تصمیمی که در آستانه ۲ سالگی جنگ غزه و همزمان با تشدید وضعیت انسانی در این باریکه اعلام شده است.
علاوه بر بیش از ۶۵ هزار نفری که تاکنون شهادت آنها در جنگ غزه تأیید شده و ۱۶۶ هزار نفری که در غزه بشدت مجروح شدهاند، مجموع قربانیان سوءتغذیه و قحطی در نوار غزه به ۴۳۵ نفر رسیده است و افکار عمومی جهان از جمله در انگلیس خواستار اقدام عملی دولت این کشور برای توقف نسلکشی در غزه هستند. از این رو به نظر میرسد به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین توسط برخی کشورهای غربی، اقدامی جهت آرام کردن افکار عمومی داخلیشان است؛ افکار عمومیای که این روزها بشدت خواستار مقابله با نسلکشی اسرائیل در جنگ غزه است.
طی ماههای اخیر حداقل ۱۱ کشور، از جمله مالت، انگلیس، لوکزامبورگ، فرانسه، استرالیا، ارمنستان و بلژیک اعلام کردهاند در هشتادمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ماه سپتامبر، قصد خود را برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین اعلام خواهند کرد. با این حال برخی از آنها از جمله «امانوئل مکرون» رئیسجمهور فرانسه بتازگی از تصمیم خود عقبنشینی کرده و گفته است اگرچه به رسمیت شناختن کشور فلسطین را اعلام میکنم اما تا زمانی که اسیران (اسرای صهیونیست نزد حماس) آزاد نشوند، سفارت فلسطین را افتتاح نخواهیم کرد و این یک شرط اساسی ما است.
از سوی دیگر، به رسمیت شناختن فلسطین توسط انگلیس با کنایه برخی اعراب روبهرو شده و «ولید جنبلاط» رئیس سابق حزب سوسیالیست ترقیخواه لبنان و سیاستمدار برجسته این کشور طی سخنانی در واکنش به این اقدام انگلیس اظهار داشت: ۱۰۸ سال پس از جنایت اعلامیه بالفور علیه ملت فلسطین، به رسمیت شناختن کشور فلسطین توسط انگلیس چیزی جز ریاکاری تاریخی محض نیست.
به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین توسط لندن در حالی انجام شده که دولت انگلیس طی ۲ سال گذشته همزمان با جنگ غزه به صادرات سلاح به اسرائیل ادامه داده است، تا آنجا که «مارک اسمیت» دیپلمات انگلیسی در اعتراض به عدم توقف ارسال سلاح توسط انگلیس به اسرائیل استعفا کرد.
همچنین ۲ ماه پیش، «جرمی کوربین» طرحی را در مجلس عوام مطرح کرد که خواستار تحقیقات درباره مشارکت انگلیس در جنگ غزه، از جمله تأمین سلاح، هواپیماهای نظارتی و استفاده از پایگاههای نیروی هوایی انگلیس شده بود. این طرح که مورد حمایت دهها نماینده مجلس و بیش از ۲۰ گروه حقوق بشری بود، در نهایت توسط حزب حاکم کارگر رد شد. به گفته کوربین، اگر انگلیس به تأمین «قطعات حیاتی» جتهای «اف ۳۵» برای اسرائیل که «بیمارستانها و مدارس را بمباران میکند» ادامه دهد، در آن صورت ما (کشور انگلیس) در نقض قوانین بینالمللی بشردوستانه همدست هستیم.
«ریچارد بورگون» نماینده حزب کارگر در پارلمان انگلیس نیز در گفتوگو با اسکای نیوز تأیید کرد لندن در جنایات جنگی اسرائیل در غزه همدست است، چون به مسلح کردن اسرائیل در جنگ غزه کمک کرده و این یکی از انواع همدستی است و همدستی دیگر نیز حمایت سیاسی لندن از تلآویو است.
گزارشی از thecanary.co نیز نشان میدهد انگلیس بیش از ۵۰۰ میلیون پوند قطعات تسلیحاتی از آغاز جنگ غزه تاکنون، به اسرائیل تحویل داده است. بر مبنای این گزارش، انگلیس یکی از چند کشوری است که قطعات جنگندههای «اف ۳۵» را تولید میکند و از آنجا که اسرائیل ۴۵ فروند از این جتهای جنگنده را در اختیار دارد و از آنها در بمباران غزه استفاده میکند، دولت انگلیس نیز تأمینکننده تجهیزات و قطعات لازم برای بمباران غزه است.
در حال حاضر از ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل، ۱۵۲ عضو، کشور مستقل فلسطین را به رسمیت میشناسند. روند به رسمیت شناختن فلسطین سالهاست جریان دارد. الجزایر نخستین کشوری بود که ۱۵ نوامبر ۱۹۸۸ دقایقی بعد از آنکه یاسر عرفات، رئیس وقت سازمان آزادیبخش فلسطین، کشور مستقل فلسطین را اعلام کرد، این کشور را به رسمیت شناخت. در هفتهها و ماههای بعد از آن دهها کشور دیگر نیز از این اقدام پیروی کردند و اواخر ۲۰۱۰ و اوایل ۲۰۱۱ موج دیگری از به رسمیت شناختن کشور فلسطین آغاز شد. بنابراین روند به رسمیت شناختن دولت / کشور مستقل فلسطین ۳۷ سال است جریان دارد اما سوال اینجاست: آیا این روند تاکنون تأثیری در پایان دادن به بحران فلسطین داشته است؟
به نظر میرسد به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین نهتنها روند اشغالگری را متوقف نکرده، بلکه حتی در ۳ دهه اخیر، روند اشغال فلسطین چند برابر شده است. دهه ۱۹۹۰ جمعیت صهیونیستهای ساکن شده در کرانه باختری به عنوان بخشی از خاک فلسطین کمتر از ۱۰۰ هزار نفر بود و در حال حاضر در سال ۲۰۲۵ منابع اسرائیلی جمعیت شهرکنشینان صهیونیست در کرانه باختری را ۶۰۰ هزار نفر اعلام کردهاند. همچنین صهیونیستها مجوز نهایی ساخت ۳۴۰۰ خانه در شرق بیتالمقدس را صادر کردهاند و این منطقه در عمل از کرانه باختری جدا خواهد شد؛ منطقهای که حتی براساس قطعنامه سازمان ملل قرار بود پایتخت فلسطین و قلمرو این کشور باشد.
همچنین تشکیلات خودگردان فلسطین تنها ۴۰ درصد کرانه باختری را اداره میکند و حضور ارتش و شهرکنشینان صهیونیست عملاً مانع کنترل کامل آن بر مردم و این سرزمین شده است. فقدان مرزهای تثبیت شده فلسطین، فقدان ارتش و عدم مشروعیت دولت کارآمد باعث شده شناسایی فلسطین به عنوان یک دولت مستقل بیشتر جنبه نمادین داشته باشد.
همزمان با اعلام به رسمیت شناختن دولت مستقل فلسطین در لندن، «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی تاکید کرد هرگز اجازه تشکیل کشور مستقل فلسطین را نخواهد داد و «بزالل اسموتریچ» وزیر دارایی رژیم نیز اعلام کرد این طرح «ایده کشور فلسطین را دفن خواهد کرد». با وجود این تهدیدات از سوی نتانیاهو و اعضای کابینه او اما لندن باز هم مثل همیشه در برابر آنها هیچ واکنشی نشان نداد. شاید اگر انگلیسیها دلسوز مردم فلسطین و آوارگان جنگ غزه شدهاند، فوریترین اقدامشان میتوانست تحریم همهجانبه اسرائیل باشد اما شوربختانه لندن ترجیح داده است به جای اقدامات عملی در حمایت از مردم فلسطین، به اقدامات نمایشی - تبلیغاتی رو آورد.»
روزنامه شرق در صفحه نخست امروز خود با تیتر «تهران میان دو افق» نوشت: «در شرایطی که معادلات هستهای و دیپلماتیک ایران وارد مرحلهای حساس و چندلایه شده، تحرکات همزمان در دو محور شرق و غرب نشان از راهبرد تازهای از سوی تهران دارد که میتوان آن را «موازنهگرایی فعال» توصیف کرد. از یک سو محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، دیروز دوشنبه در مسکو با مقامات ارشد روسی دیدار و درباره توسعه همکاریهای هستهای، ساخت نیروگاههای جدید و تعمیق مشارکتهای استراتژیک گفتوگو کرد و از سوی دیگر، عباس عراقچی، دیپلمات ارشد کشورمان، در نیویورک در حال رایزنی با وزرای خارجه سه کشور اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپاست؛ رایزنیهایی که میتواند زمینهساز مقدمات نشست آتی سران و کاهش سطح تنشها باشد.
این تحرکات همزمان در دو جبهه شرق و غرب، واکنشی است به تحولات اخیر در شورای امنیت و زمزمه بازگشت تحریمها و فعالشدن مکانیسم اسنپبک؛ تحولی که تهران را واداشته ضمن حفظ کانالهای دیپلماتیک با اروپا، همکاریهای خود با روسیه و چین را گسترش دهد و از این طریق توازن جدیدی در روابط بینالمللی ایجاد کند. بهویژه آنکه شورای عالی امنیت ملی ایران شنبه این هفته پس از رد پیشنویس قطعنامه کره جنوبی در شورای امنیت، تصمیم به تعلیق همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی گرفت؛ اقدامی که پیام روشنی برای غرب داشت و نشان داد ادامه فشارها میتواند تهران را بیش از پیش به سوی شرق سوق دهد. در چنین فضایی، مسکو و پکن بهعنوان بازیگران کلیدی در شورای امنیت و شرکای استراتژیک تهران میتوانند نقش مهمی در ایجاد وزنه تعادلی در برابر اروپا و آمریکا ایفا کنند.
در عین حال، آغاز گفتوگوهای عباس عراقچی با همتایان اروپایی و حضور کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پیش از سفر مسعود پزشکیان به نیویورک، این امکان را فراهم میکند که مقدمات یک دستور کار مشخص و مسیر دستیابی به تفاهمات اولیه در نشست سران فراهم شود؛ تفاهماتی که در صورت موفقیت میتواند از تشدید بحران جلوگیری کرده و به بازتعریف معادلات دیپلماتیک ایران در فضای پس از تعلیق همکاری با آژانس کمک کند.
سفر محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، به مسکو در هفتهای انجام شد که فضای دیپلماتیک تهران تحت تأثیر تحولات متعدد بینالمللی قرار داشت. اسلامی در این سفر ضمن حضور در رویدادهای «هفته جهانی اتم روسیه»، با مقامات ارشد این کشور درباره توسعه همکاریهای هستهای گفتوگو و اعلام کرد که طبق قرارداد میان دو کشور، ساخت هشت نیروگاه هستهای در دستور کار قرار دارد که چهار واحد آن در بوشهر پیشبینی شده است. به گفته وی، مطالعات و مذاکرات مربوط به مرحله دوم این پروژهها به پایان رسیده و حتی زمین محل احداث نیروگاهها نیز آماده و تجهیز شده است. اسلامی تأکید کرد که با امضای توافقنامه جدید، عملاً وارد فاز اجرایی طراحی، مهندسی و ساخت خواهیم شد؛ موضوعی که نشان میدهد تهران در پی تعمیق همکاریهای هستهای با روسیه است و این همکاریها ابعاد راهبردی تازهای پیدا کرده است.
همزمان با سفر محمد اسلامی به مسکو، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان نیز دیروز دوشنبه وارد نیویورک شد و به گفته تسنیم قرار شده که رایزنیهای فشردهای را با وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس آغاز کند. تا لحظه تنظیم گزارش خبری دال بر انجام این دیدار و رایزنیها منتشر نشده است، اما به گزارش منابع آگاه، این مذاکرات با حضور کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پیش از سفر مسعود پزشکیان به نیویورک انجام میشود و میتواند مقدمات یک نشست سران با دستور کار مشخص و هدفگذاری روشن را فراهم آورد.
تحولات اخیر نشان میدهد تهران در حال حرکت به سوی نوعی «موازنهگرایی فعال» در سیاست خارجی است؛ به این معنا که در کنار حفظ کانالهای دیپلماتیک با اروپا، همکاریهای راهبردی خود با روسیه و چین را نیز تقویت میکند تا در برابر فشارهای غرب، دست بالا را داشته باشد. از یک سو، همکاریهای هستهای با روسیه و پروژههای مشترک در بوشهر و سایر مناطق، بُعد تازهای به روابط تهران-مسکو بخشیده و از سوی دیگر، روابط اقتصادی و نظامی با چین نیز در حال گسترش است. این دو کشور بهعنوان اعضای دائم شورای امنیت میتوانند در برابر تلاشهای آمریکا و اروپا برای بازگرداندن تحریمها نقش بازدارنده ایفا کنند.»
روزنامه دنیای اقتصاد در صفحه نخست امروز خود با تیتر «آمادهباش برای ماشه» نوشت: «همزمان با نزدیک شدن به موعد فعال شدن احتمالی مکانیسم ماشه، معاون اول رئیسجمهوری از آمادگی اقتصادی برای بازگشت تحریمهای شورای امنیت خبر داد و تاکید کرد دولت برای شرایط خاص برنامه دارد و حکمرانی در شرایط خاص تدوین شده است. محمدرضا عارف با اشاره به برنامههای خاص اقتصادی در قالب بستههای معیشتی تاکید کرد: نظام، دولت و مردم در برابر برنامه سه کشور اروپایی برای بازگشت تحریمهای شورای امنیت آمادگی کامل را دارند. عارف در عین حال گفت که ذخایر راهبردی کشور وضعیت بسیار خوبی دارد.
همزمان با نزدیک شدن به زمان فعال شدن احتمالی مکانیسم ماشه، معاون اول رئیسجمهوری از آمادگی دولت برای بازگشت تحریمهای شورای امنیت خبر داد و اعلام کرد که پیشبینیهای اقتصادی در صورت اجرای مکانیسم ماشه در نظر گرفته شده است. عارف همچنین تاکید کرد دولت برای شرایط خاص برنامه دارد و حکمرانی در شرایط خاص تدوین شده است.
پیش از این نیز فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت در پاسخ به پرسش «دنیای اقتصاد» در مورد برنامههای دولت در صورت بازگشت تحریمهای شورای امنیت اعلام کرده بود که دولت تمهیدات لازم را برای احتمال اجراییشدن مکانیسم ماشه پیشبینی کرده است. او روز ۱۱ شهریور در نشست خبری با خبرنگاران در پاسخ به سوال خبرنگار «دنیای اقتصاد» تاکید کرده بود: دولت همه تلاشش را انجام میدهد تا با تکیه بر دیپلماسی این موضوع را از کشور دور کند و غیرقانونی بودن اجرای آن را نشان دهد. اما مثل سایر موضوعاتی که در گذشته در کشور رخ داده، دولت تمهیدات لازم را پیشبینی کرده و برای این امر برنامهها و سناریوهای مشخصی را در نظر گرفته است که مردم بهویژه در زمینه داروها و کالاهای اساسی دچار مشکل نشوند.
شورای امنیت سازمان ملل متحد جمعه شب (۲۸ شهریور) به اعمال مجدد تحریمهایی علیه ایران رأی داد که براساس توافق هستهای (برجام) لغو شده بودند. با تصمیم شورای امنیت، تحریمهای این شورا که به موجب توافق برجام با کشورهای اروپایی و آمریکا لغو شده بود، از یکشنبه آتی بازخواهند گشت. بازگشت تحریمهای سازمان ملل به معنای احیای کامل شش قطعنامه شورای امنیت علیه ایران است که بین سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ تصویب شدند.
با این حال بسیاری معتقدند هنوز برای به تعویق انداختن اسنپبک فرصت باقی است و از سفر امروز مسعود پزشکیان، رئیسجمهور به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل و گفتوگوهایی که قرار است در حاشیه این اجلاس میان هیأت ایرانی به ریاست پزشکیان و عراقچی با مقامات اروپایی صورت بگیرد به عنوان فرصتی برای جلوگیری از فعال شدن مکانیسم ماشه یاد میکنند.در این چارچوب، دولت از مدتها قبل با توجه به شرایط جنگی کشور و از سوی دیگر احتمال بازگشت تحریمها پیشبینیهای اقتصادی لازم را کرده است.
به گفته معاون اول رئیسجمهوری «دولت چهاردهم از ابتدای شروع به فعالیت خود برای شرایط خاص برنامههایی تدوین کرده بود.» در همین ارتباط روز گذشته محمدرضا عارف معاون اول رئیسجمهوری در جلسه شورای اقتصاد با اشاره به تلاش سه کشور اروپایی برای بازگرداندن تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل، اظهار کرد: ملت و دولتهای ما در مقابل تحریمهای ظالمانه غرب عملکرد خوبی داشتند. البته ما داوطلب بازگشت تحریمها نیستیم و امیدواریم کشورهای اروپایی حداقل تعقلی به کار بسته و از تجربه مقابله با نظام و مردم ما درس بگیرند.»
نظر شما