مسعود جباری در گفتوگو با خبرنگار ایمنا به مجموعهای از موانع و چالشهای جدی که دانشجویان بهویژه در مقاطع تحصیلات تکمیلی برای ورود به بازار کار با آن روبهرو هستند اشاره و اظهار کرد: جو عمومی جامعه جهتگیری درستی ندارد و بسیاری به دنبال راههای سریع و کوتاهمدت برای کسب درآمد بدون تلاش و پشتکار هستند، این نوع نگرش فرهنگی سبب شده است که بخش بزرگی از دانشجویان نهتنها انگیزه کافی برای ورود به فعالیتهای علمی و صنعتی نداشته باشند، بلکه نسبت به سرمایهگذاری بر دانش و مهارت خود نیز دچار تردید شوند. این موضوع برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی که سالها وقت و انرژی خود را صرف پژوهشهای تخصصی کردهاند، به شکل ملموستری آزاردهنده است، آنها با وجود تلاشهای گسترده، در پایان مسیر تحصیل با بازاری روبهرو میشوند که بیشتر برای دانش و مهارت تخصصیشان ارزش و تقاضای واقعی قائل نیست.
وی در ادامه به ناکارآمدی نظام آموزش و پرورش کشور اشاره کرد و افزود: این نظام طی دهههای اخیر نتوانسته محتوای آموزشی روزآمد و متناسب با تحولات جهانی ارائه دهد، به همین دلیل سطح علمی دانشآموزان و حتی دانشجویان در مقایسه با گذشته کاهش چشمگیری پیدا کرده است، این افت سطح علمی در نهایت به دانشگاهها نیز سرایت کرده و موجب شده است بسیاری از دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسیارشد بدون تسلط واقعی بر مبانی علمی و مهارتهای کاربردی وارد مرحله تحصیلات تکمیلی شوند، در چنین شرایطی استادان ناچارند بخشی از وقت ارزشمند خود را صرف آموزش مقدماتی کنند و همین امر روند پژوهشهای پیشرفته و نوآورانه را مختل میکند.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجفآباد گفت: یکی از مهمترین انتقادات او به نظام آموزش عالی، نداشتن دروس و برنامههای دانشگاهی بر اساس نیازهای واقعی صنعت و بازار کار بود. در حالیکه دانشگاهها باید پل ارتباطی میان پژوهشهای علمی و نیازهای اقتصادی باشند، هنوز بخش قابلتوجهی از دروس در مقاطع تحصیلات تکمیلی حالت تئوریک و غیرکاربردی دارند، این شکاف سبب میشود فارغالتحصیلان تحصیلات تکمیلی، علیرغم برخورداری از دانش نظری گسترده، مهارت کافی برای حل مسائل عملی در محیطهای صنعتی و اقتصادی نداشته باشند.
جباری بیان کرد: این ناهماهنگی در شرایطی رخ میدهد که بسیاری از دانشجویان کارشناسیارشد و دکتری با مشکلات مضاعفی همچون محدودیت منابع پژوهشی، کمبود امکانات آزمایشگاهی، دشواری در دسترسی به مقالات و پایگاههای معتبر علمی، و حتی نبود حمایتهای مالی کافی دست و پنجه نرم میکنند، نتیجه این مجموعه مشکلات، سرخوردگی و کاهش انگیزه میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی است؛ افرادی که قرار بود موتور محرک نوآوری و توسعه کشور باشند، اکنون گاه ناچارند یا به فعالیتهای غیرمرتبط با رشته تحصیلی خود روی بیاورند یا برای یافتن فرصتهای شغلی به مهاجرت بیندیشند.
وی تاکید کرد: حمایت کافی از پایاننامهها و رسالههای تحصیلات تکمیلی، مشکل دیگری است که بر این وضعیت دامن زده است، بسیاری از پژوهشهای این دانشجویان قابلیت اجرایی و صنعتی دارند، اما به دلیل نبود سازوکارهای مناسب برای ارتباط دانشگاه با صنعت، این دستاوردها در قفسه کتابخانهها خاک میخورند، اگر سیاستگذاران به جای تمرکز بر مدرکگرایی، به هدایت دانشجویان تحصیلات تکمیلی به سمت پروژههای کاربردی و حل مسائل واقعی کشور توجه کنند، بخش مهمی از مشکلات اشتغال جوانان حل خواهد شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجفآباد به راهکارهایی بهبود این شرایط پیشنهاد داد گفت:؛ از جمله بازنگری در محتوای آموزشی مدارس و دانشگاهها بر اساس نیازهای امروز جهان، ایجاد ارتباط ساختاریافته میان صنایع و دانشگاهها، حمایت مالی و معنوی از پژوهشهای تحصیلات تکمیلی، و همچنین تغییر نگرش عمومی جامعه نسبت به ارزش دانش و پژوهش اگر مسیر آموزش و پژوهش در کشور بازنگری نشود، نهتنها دانشجویان تحصیلات تکمیلی انگیزه و امید خود را از دست میدهند، بلکه کشور نیز فرصت بهرهگیری از ظرفیت عظیم علمی نسل جوان را از دست خواهد داد.
نظر شما