به گزارش خبرگزاری ایمنا از قم، اگر نقشه ایران را شبیه پیکرهای ایستاده تصور کنیم، قم درست در جای قلب آن نشسته است؛ شهری که هم از رگ و ریشه تاریخ سیراب است و هم از معنویت.
هجرت بانوی کرامت، حضرت فاطمه معصومه (س) به این خاک کویری در سال ۲۰۱ هجری قمری آن را از یک شهر کوچک به کانونی جهانی تبدیل کرد؛ کانونی که امروز نامش در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران بهعنوان «روز قم» در ۲۳ ربیعالاول ثبت شده است.
سال جاری این روز مصادف با بیستوپنجم شهریور ۱۴۰۴ است؛ روزی که قمیها و زائران از سراسر ایران و جهان، شهر را غرق در آئینها و جشنها میکنند، از خطبهخوانی صبحگاهی در شبستان امام خمینی (ره) گرفته تا کاروانهای نمادین شادی در خیابانهای شهر، از ۱۴ شب جشن پیدرپی در حرم تا کرسیهای تلاوت قرآن و جشنهای کودکانه، همه و همه قرار است حال و هوای قم را متفاوت کنند.
حجتالاسلام سید احمد مشرف، معاون فرهنگی آستان مقدس میگوید: هجرت حضرت فاطمه معصومه (س) موجب شد قم به مرکز نشر معارف اهلبیت (ع) در جهان تبدیل شود و ثبت ۲۳ ربیعالاول بهعنوان روز قم، اقدامی است تا این مناسبت در سراسر کشور شناخته و گرامی داشته شود.
شهرداری نیز همزمان پروژههایی را برای تغییر چهره شهر رونمایی میکند؛ پیام جوادیان، مدیرعامل سازمان سیما و منظر شهرداری قم به خبرنگار ایمنا میگوید: کمیته تبلیغات شهری تشکیل شده است تا فضاسازی قم در این هفته یکپارچه باشد و المانهای جدید، تصویری شایسته از قم بهعنوان مرکز جهان تشیع به نمایش بگذارد.
با همه اینها، پرسش مهم این است که آیا روز قم تنها به چند مراسم مذهبی و عمرانی محدود میشود یا میتواند فرصتی برای معرفی همهجانبه این شهر باشد، نگاه انتقادی نشان میدهد هنوز جای خالی توجه به تاریخ، اقتصاد، صنایعدستی و گردشگری قم به چشم میخورد و مشارکت شهروندان در طراحی برنامهها اندک است.
در حالی که قم با فرش ابریشم بیمانند، سوهان جهانی و تمدنی هفتهزار ساله، ظرفیت آن را دارد که این روز را به یک جشن ملی و حتی بینالمللی تبدیل کند.
بیستوسوم ربیعالاول سالروز ورود حضرت فاطمه معصومه (س) به قم با کوشش شورای عالی انقلاب فرهنگی، در تقویم رسمی کشور به نام «روز قم» ثبت شده است، مناسبتی که سال جاری با ۲۵ شهریور ۱۴۰۴ همزمان شده و بار دیگر توجهها را به این شهر تاریخی و مذهبی جلب کرده است.
هجرت بانوی کرامت به قم در سال ۲۰۱ هجری قمری، نقطه عطفی در تاریخ تشیع و آغاز شکلگیری مرکز نشر معارف اهلبیت (ع) در جهان بود و به همین مناسبت سال جاری دهها برنامه فرهنگی، مذهبی و اجتماعی در سطح شهر پیشبینی شده است.
از آن جمله میتوان به آئین خطبهخوانی در شبستان امام خمینی (ره)، حرکت کاروان نمادین شادی از چهارراه معصومیه تا حرم مطهر، برگزاری جشنهای شبانه به مدت چهارده شب، کرسیهای تلاوت قرآن و جشنهای ویژه کودکان و نوجوانان اشاره کرد، همچنین برای زائران غیر فارسیزبان برنامههای خاصی در نظر گرفته شده است و کاروانهای موسوم به «سفیران کریمه» به مدارس و استانهای مختلف اعزام میشوند تا نسل جدید بیش از پیش با شخصیت حضرت معصومه (س) آشنا شود.
حجتالاسلام سید احمد مشرف، معاون فرهنگی آستان مقدس حضرت معصومه (س) نیز با اشاره به اهمیت این روز به خبرنگار ایمنا عنوان میکند: هجرت حضرت فاطمه معصومه (س) موجب شد قم به مرکز نشر معارف اهلبیت (ع) در جهان تبدیل شود، تربیت عالمان مجاهد، مراجع تقلید و شخصیتهایی چون امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری از برکات این حضور تاریخی است.
وی ادامه میدهد: ثبت رسمی ۲۳ ربیعالاول بهعنوان روز قم با شعار «قم جهانشهر تمدنی اهلبیت (ع)» اقدامی است که تا این روز نهتنها در قم بلکه در سراسر کشور گرامی داشته شود.
شهرداری قم نیز همزمان با هفته بزرگداشت قم، پروژههای شهری و فرهنگی متعددی را به بهرهبرداری میرساند، از جمله این پروژهها میتوان به بوستان سالاریه، المانهای ورودی شهر و مجموعه خدمات رفاهی «آبشار» در عوارضی تهران-قم اشاره کرد.
پیام جوادیان، مدیرعامل سازمان سیما و منظر شهرداری قم در این زمینه میگوید: بهمنظور انسجامبخشی به تبلیغات محیطی، کمیته تخصصی تبلیغات شهری تشکیل شده است تا فضاسازی و زیباسازی قم در این هفته یکپارچه و منسجم باشد.
وی از طراحی و نصب المانهای شکوهمند برای ورودیهای اصلی شهر خبر میدهد و تأکید میکند: این اقدامها تلاش دارد تصویری شایسته از قم بهعنوان مرکز جهان تشیع به نمایش بگذارد.
با وجود گستردگی برنامهها و توجه رسانهای به این مناسبت، نگاه انتقادی نشان میدهد که «روز قم» هنوز نتوانسته است ظرفیتهای همهجانبه این شهر را نمایان کند.
بسیاری از برنامهها همچنان محدود به آئینهای مذهبی و تبلیغی است و سهم تاریخ، اقتصاد، صنایعدستی و گردشگری قم کمتر دیده میشود در حالی که قم با پیشینه هفت هزارساله، هنر جهانی فرش ابریشم و برندهای معتبری همچون سوهان میتواند در این روز بهطور ویژه در سطح ملی و بینالمللی معرفی شود.
مشارکت شهروندان و جوانان در طراحی برنامهها نیز بسیار محدود است و این امر سبب شده است تا جشنهای روز قم بیشتر رنگ و بوی رسمی داشته باشد تا مردمی؛ از سوی دیگر نصب المانها و زیباسازیها بیشتر به شکل مقطعی انجام میشود، در حالی که انتظار میرود این مناسبت فرصتی برای ارتقای پایدار منظر شهری باشد.
به گزارش ایمنا، روز قم فرصتی استثنایی برای بازخوانی هویت تاریخی و مذهبی این شهر است، اما تحقق کامل این هدف نیازمند رویکردی نو است و اگر این روز به بستری برای معرفی ظرفیتهای فرهنگی، اقتصادی و هنری قم و ایجاد تصویر جهانی از «جهانشهر تمدنی اهلبیت (ع)» تبدیل شود، میتواند نقشی ماندگار در حافظه ملی ایفا کند.
نظر شما