به گزارش خبرگزاری ایمنا، یکی از چالشهای اصلی آموزش عالی در ایران، فاصله میان آموزشهای دانشگاهی و نیازهای واقعی بازار کار است. دانشجویان بسیاری با مدارک دانشگاهی فارغالتحصیل میشوند اما مهارتهای لازم برای ورود به محیط کار را کسب نکردهاند و این مسئله، علاوه بر افزایش بیکاری، کارایی سرمایهگذاری در آموزش عالی را کاهش میدهد. اهمیت این موضوع زمانی بیشتر میشود که رشتهها و دورههای آموزشی بهطور مستقیم با نیازهای عملی صنایع و مراکز اقتصادی همخوانی داشته باشند و دانشجویان ضمن تحصیل، مهارتهای عملی لازم را نیز بیاموزند.
در این میان، مدلهای آموزش مبتنی بر کاربرد و تضمین اشتغال، بهعنوان الگویی موفق برای رفع این فاصله شناخته میشوند. دانشگاههای علمیکاربردی نمونهای از این رویکرد هستند که با طراحی رشتهها و دورههای آموزشی بر اساس تقاضای واقعی بازار کار و همکاری مستقیم با صنایع، تلاش میکنند دانشجویان را برای ورود مؤثر به محیط کار آماده کنند و مسیر اشتغال آنها را از ابتدای تحصیل تضمین کند.
دانشگاه جامع علمیکاربردی با رویکردی نوآورانه در آموزش عالی، تمرکز خود را بر مهارتآموزی و پیوند مستقیم با نیازهای واقعی صنعت قرار داده است. یکی از ویژگیهای بارز این دانشگاه، بهرهگیری از ظرفیت مدرسین خبره و متخصصان بخش خصوصی است؛ به جای تکیه صرف بر اعضای هیئت علمی تماموقت، این مدرسین با تجربه عملی خود، آموزشهایی کاربردی و مطابق با نیاز بازار کار ارائه میکنند، این رویکرد سبب میشود فارغالتحصیلان توانمندیهای عملی کافی کسب کنند و مهارتهای آنها مطابق با انتظارات و نیازهای صنایع باشد، در نتیجه مشکل بیکاری میان دانشآموختگان تا حد قابل توجهی کاهش پیدا میکند.
سیاست «تضمین اشتغال» یکی دیگر از دستاوردهای این دانشگاه است که مانع از اضافه شدن فارغالتحصیلان بیکار به بازار کار میشود، هیچ رشته جدیدی بدون تضمین اشتغال دانشجویان توسط مراکز متقاضی ایجاد نمیشود و دانشجو از ابتدای تحصیل میداند مسیر حرفهای و محیط عملی او چگونه خواهد بود، نمونه روشن این سیاست را میتوان در رشتههای مستقر در شهرک سلامت مشاهده کرد؛ دانشجویان آموزشهای عملی خود را در کلینیکهای تخصصی طی میکنند و پس از فارغالتحصیلی، مهارتهایشان کاملاً با نیاز واقعی بازار کار تطبیق دارد، این مدل آموزشی نهتنها به صنایع و مراکز متقاضی نیروی انسانی ماهر ارائه میدهد، بلکه بازدهی آموزش عالی را افزایش میدهد و آینده شغلی دانشجویان را تضمین میکند، دانشگاه علمیکاربردی با ترکیب آموزش کاربردی، بهرهگیری از مدرسین متخصص و تضمین اشتغال، الگویی موفق برای ایجاد تعادل میان تحصیل و مهارتآموزی در کشور ارائه میدهد.
تضمین اشتغال فارغالتحصیلان
غلامرضا مالکی، رئیس دانشگاه جامع علمیکاربردی استان اصفهان در گفتوگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به ظرفیتهای این دانشگاه در ارتباط مستقیم با صنعت و بازار کار، اظهار کرد: در مجموعههایی نظیر اسنوا کارگاهها و بخشهای تولیدی فعال هستند و دانشگاه علمیکاربردی به دلیل ماهیت خاص خود، با بسیاری از چالشهایی که در سایر زیرنظامهای آموزش عالی، بهویژه در دانشگاههای دولتی وجود دارد، کمتر مواجه است.
وی افزود: دانشگاه جامع علمیکاربردی متولی اجرای دورههای مهارتی در بخش خصوصی است و مجموعههای صنعتی و تولیدی بر اساس نیازهای واقعی خود متقاضی اجرای دورههای کوتاهمدت یا مقطعدار میشوند، این نیاز بهطور مستقیم با منابع انسانی آنها ارتباط دارد و واحدهای صنعتی بهطورمعمول بر اساس نیازسنجی، نیروی انسانی موردنیازشان را در همین بستر تربیت میکنند.
رئیس دانشگاه جامع علمیکاربردی استان اصفهان یکی از چالشهای سایر زیرنظامها را بیگانگی اتاقهای فکر تدوین سرفصلهای آموزشی با محیط کار و صنعت دانست و گفت: سرفصلها توسط اعضای هیئت علمی دانشگاهها تدوین میشود و بر اساس انگارههای ذهنی و نظری آنها شکل میگیرد؛ در حالی که چهبسا این سرفصلها پاسخگوی نیاز صنعت نباشد. در دانشگاه علمیکاربردی، چه در دورههای کوتاهمدت و چه مقطعدار، حتماً نمایندگان بخش صنعت و دستگاه متقاضی در تدوین سرفصلها حضور دارند.
مالکی ادامه داد: پیشنهاد ما برای سایر دانشگاهها این است که بهمنظور رفع خلأ مهارتی دانشآموختگان، سرفصلهای آموزشی باید متناسب با نیاز واقعی بازار کار و صنعت تدوین شود. در این صورت دانشجو مهارتی را فرا میگیرد که موردنیاز صنعت و بازار کار است و مشکل کنونی صنایع در مواجهه با انبوه فارغالتحصیلان فاقد مهارت تا حد زیادی برطرف خواهد شد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع پذیرش و جذب مدرسین اشاره کرد و گفت: تحدود پنج سال است که جذب مدرس در دانشگاه علمیکاربردی بهدلیل اهمیت حضور مدرسین خبره و مهارتی، بهصرف از طریق فراخوان انجام میشود. امسال نیز فراخوان جذب مدرسین حقالتدریس از ۱۵ شهریور آغاز شده و تا چهارم مهر ادامه خواهد داشت.
رئیس دانشگاه جامع علمیکاربردی استان اصفهان تصریح کرد: بر اساس نیازسنجی مراکز مختلف استان، امسال ۱۳۰ نفر در ۲۲ گروه آموزشی جذب خواهند شد. صلاحیت علمی این متقاضیان توسط ۲۲ کمیته تخصصی بررسی میشود و ۷۲ نفر از مدرسین خبره ما نیز در این فرایند کمک خواهند کرد. متقاضیان ابتدا مدارک خود را در سامانه بارگذاری میکنند، سپس پروندهها بهصورت کارشناسی و تخصصی بررسی و افراد واجد شرایط به مصاحبه دعوت میشوند، در نهایت صلاحیت علمی و مهارتی آنها ارزیابی و پس از تأیید در دورههای آموزشی ویژه ورود به همکاری با دانشگاه شرکت خواهند کرد. پیشبینی میکنیم این فرایند تا پایان نیمسال مهر به اتمام برسد و از بهمن بتوانیم از ظرفیت علمی و عملی این مدرسین استفاده کنیم.
مالکی بیان کرد: این افراد بهصورت مدرس حقالتدریس جذب میشوند و مراکز موظف به بیمه آنها مطابق ساعات همکاری خواهند بود، حقالتدریس نیز بر اساس دستورالعمل ابلاغی هیئترئیسه و هیئتامنای دانشگاه پرداخت میشود.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر وجود اعضای هیئت علمی در این دانشگاه، توضیح داد: یکی از دلایل اصلی چابکی دانشگاه علمیکاربردی همین است که ما چیزی بهعنوان عضو هیئت علمی تماموقت نداریم، اتکا به مدرسین خبره و متخصصان صنعت سبب شده آموزشها بیش از پیش متناسب با نیاز واقعی بازار کار شکل گیرد.
رئیس دانشگاه جامع علمیکاربردی استان اصفهان تاکید کرد: بسیاری از رشتههایی که در سطح دانشگاه علمیکاربردی اجرا میشود ممکن است بهصورت «یکباره» طراحی شوند، به این معنا که دستگاه یا مرکز متقاضی، متناسب با نیاز خاص خود، درخواست راهاندازی یک رشته را ارائه میکند و پس از یک یا دو دوره اجرا، با رفع نیاز آن دستگاه، دیگر ضرورتی برای تداوم آن وجود ندارد.
مالکی افزود: این ویژگی برخلاف رویکرد دانشگاههای دولتی است، در آنجا بهدلیل حضور اعضای هیئت علمی و ضرورت تکمیل موظفی آنان، یک رشته گاهی چندین دهه بدون توجه به نیاز بازار کار ادامه پیدا میکند، حتی اگر تقاضایی برای آن وجود نداشته باشد، اما در دانشگاه علمیکاربردی، بهدلیل نبود هیئت علمی تماموقت و اتکا به ظرفیت مدرسین خبره و متخصصان بخش خصوصی، رشتهها بر اساس نیاز واقعی و مقطعی صنعت طراحی و اجرا میشوند.
وی ادامه داد: این دانشگاه با استفاده از ظرفیت دورههای کوتاهمدت و رشتههای یکباره، نهتنها نیازهای مهارتی مراکز صنعتی و تولیدی را پاسخ میدهد، بلکه از هدررفت منابع و ایجاد فارغالتحصیلان بدون شغل نیز جلوگیری میکند.
رئیس دانشگاه جامع علمیکاربردی استان اصفهان در بخش دیگری از سخنان خود به «تضمین اشتغال» در رشتههای جدید دانشگاه اشاره کرد و گفت: از سال ۱۴۰۲ سیاستی با عنوان ضمانت اشتغال در دانشگاه اجرایی شده و اکنون در سومین سال اجرای خود قرار دارد. بر اساس این سیاست، هیچ مرکزی اجازه راهاندازی رشته جدید را نخواهد داشت مگر آنکه دستگاه متقاضی بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم اشتغال فارغالتحصیلان آن رشته را تضمین کند.
وی خاطرنشان کرد: این رویکرد سبب شده بیکاران جدید به جمع بیکاران دانشگاهی اضافه نشوند، زیرا دانشجو از همان ابتدای ورود به دانشگاه میداند وضعیت اشتغالش به چه شکل خواهد بود و در کجا قرار است مشغول بهکار شود.
رئیس دانشگاه جامع علمیکاربردی استان اصفهان به رشتههای مرتبط با شهرک سلامت بهعنوان نمونهای از مراکز جدید اشاره کرد و گفت: دانشجویانی که در رشتههای این مجموعه ادامه تحصیل میدهند، همزمان با آموزشهای دانشگاهی، مهارتآموزی و کارورزی خود را در کلینیکهای ششگانه مستقر در شهرک سلامت طی میکنند، بدین ترتیب اطمینان داریم که فارغالتحصیلان این رشتهها خیلی دقیق با نیاز بازار کار همخوانی دارند و اشتغال آنها تضمین شده است.
مالکی تأکید کرد: فلسفه وجودی این دانشگاه پاسخ به نیاز واقعی بازار کار و تربیت نیروی انسانی مهارتی است و اجرای سیاست «تضمین اشتغال» میتواند الگوی موفقی برای سایر زیرنظامهای آموزش عالی باشد.
آموزش مبتنی بر نیاز صنعت و تضمین اشتغال فارغالتحصیلان
به گزراش ایمنا، دانشگاه جامع علمیکاربردی استان اصفهان با رویکردی متفاوت نسبت به سایر زیرنظامهای آموزش عالی، نشان داده است که میتوان آموزشهای دانشگاهی را بهطورمستقیم با نیازهای واقعی صنعت و بازار کار هماهنگ کرد. یکی از نقاط قوت این دانشگاه، انعطافپذیری در طراحی رشتههاست؛ رشتهها بیشتر بر اساس نیاز مراکز و دستگاههای متقاضی تعریف میشوند و پس از رفع نیاز آنها، ادامه فعالیت آن رشته دیگر الزامی نیست، این شیوه موجب میشود منابع دانشگاه بهینه مصرف شده و دانشجویان مهارتهایی کسب کنند که ارزش واقعی و کاربردی در محیط کاری دارند. برخلاف بسیاری از دانشگاههای دولتی که رشتهها برای چندین دهه ادامه مییابند و فارغالتحصیلان بسیاری بدون مهارت لازم وارد بازار کار میشوند، مدل علمیکاربردی مانع اتلاف منابع و ایجاد نیروی انسانی فاقد مهارت میشود.
استفاده از ظرفیت مدرسین خبره و متخصصان بخش خصوصی، دیگر وجه تمایز دانشگاه است، این مدرسین با تجربه عملی خود، آموزشهایی مهارتی و کاربردی ارائه میدهند که دانشجویان را برای ورود مستقیم به محیط کار آماده میکند، همچنین سیاست تضمین اشتغال، اطمینان حاصل میکند که دانشجویان پس از فارغالتحصیلی در جایگاه شغلی مناسب خود قرار میگیرند و نگرانی بابت بیکاری وجود ندارد، نمونه بارز این سیاست، رشتههای مستقر در شهرک سلامت است که آموزش عملی در کلینیکهای تخصصی و همزمان با دورههای دانشگاهی انجام میشود و فارغالتحصیلان با نیاز واقعی بازار کار بهطورکامل منطبق هستند.
نظر شما