بهترین فناوری‌های نوظهور جهان در سال ۲۰۲۵

به گزارش خبرگزاری ایمنا، در دنیای امروز که سرعت تغییرات فناوری به‌طور بی‌سابقه‌ای افزایش یافته، سال ۲۰۲۵ به‌عنوان نقطه عطفی در تحولات دیجیتال و علمی شناخته می‌شود.

بر اساس گزارش‌های معتبر همچون گزارش مجمع جهانی اقتصاد (WEF) و گارتنر، فناوری‌های نوظهور نه‌تنها صنایع را دگرگون می‌کنند، بلکه جوامع را نیز به سمت پایداری، کارایی و نوآوری بیشتر سوق می‌دهند.

در این گزارش به بررسی بهترین فناوری‌های روز جهان می‌پردازیم، با تمرکز بر روندهایی که پتانسیل تغییر اساسی در زندگی بشر را دارند، این فناوری‌ها از هوش مصنوعی پیشرفته تا محاسبات کوانتومی و بیوتکنولوژی را شامل می‌شوند.

فناوری‌های نوظهور در ۲۰۲۵ بیشتر بر چالش‌های جهانی همچون تغییرات آب و هوایی، سلامت عمومی، امنیت سایبری و کارایی انرژی تمرکز دارند.

طبق گزارش WEF ده فناوری برتر سال ۲۰۲۵ شامل نوآوری‌هایی همچون کامپوزیت‌های باتری ساختاری و درمان‌های زنده مهندسی‌شده هستند که می‌توانند صنایع خودروسازی و پزشکی را متحول کنند، در همین حال گارتنر بر روندهایی همچون هوش مصنوعی عامل‌محور (Agentic AI) تأکید دارد که می‌تواند نیروی کار مجازی ایجاد کند، در ادامه به دسته‌بندی این فناوری‌ها پرداخته و تأثیرات آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

هوش مصنوعی و یادگیری ماشین

هوش مصنوعی (AI) همچنان در صدر فناوری‌های نوظهور قرار دارد. در سال ۲۰۲۵، AI عامل‌محور یا Agentic AI به‌عنوان یکی از کلیدی‌ترین روندها ظاهر شده است، این فناوری AI را از حالت منفعل به فعال تبدیل می‌کند، جایی که سیستم‌ها می‌توانند اهداف کاربر را برنامه‌ریزی و اجرا کنند، برای نمونه در کسب‌وکارها AI می‌تواند وظایفی همچون مدیریت پروژه یا تحلیل داده را بدون دخالت انسانی انجام دهد. گارتنر پیش‌بینی می‌کند که این فناوری ممکن است نیروی کار مجازی ایجاد کند، اما نیاز به گاردریل‌های قوی برای جلوگیری از سوءاستفاده دارد.

یکی دیگر از پیشرفت‌ها، پلتفرم‌های حاکمیت AI است که برای مدیریت اخلاقی، قانونی و عملی AI طراحی شده‌اند. با افزایش نگرانی‌ها درباره حریم خصوصی، این پلتفرم‌ها شفافیت و اعتماد را تضمین می‌کنند. چالش اصلی، تفاوت قوانین منطقه‌ای است که پیاده‌سازی جهانی را پیچیده می‌کند.

علاوه‌بر این، واترمارکینگ محتوای تولیدشده توسط AI (Generative Watermarking) برای ردیابی منشأ محتوای AI استفاده می‌شود. این فناوری آب‌مارک‌های نامرئی روی تصاویر، ویدئوها و متن‌ها قرار می‌دهد تا مسئولیت‌پذیری افزایش پیدا کند و با انتشار اطلاعات غلط مقابله شود.

در حوزه امنیت، امنیت اطلاعات غلط (Disinformation Security) AI برای تشخیص اعتماد و جلوگیری از تقلب، برندها را حفاظت می‌کند، همچنین AI در حسگرهای بیوشیمیایی خودکار (Autonomous Biochemical Sensors) کاربرد دارد که سلامت را در زمان واقعی نظارت می‌کنند، این حسگرها می‌توانند نشانگرهای بیوشیمیایی را از راه دور ردیابی کنند و در پزشکی پیشگیرانه انقلابی ایجاد کنند.

محاسبات پیشرفته و کوانتومی

محاسبات کوانتومی پس از کوانتوم (Post-Quantum Cryptography) یکی از فناوری‌های حیاتی ۲۰۲۵ است. با تهدید کوانتوم برای رمزنگاری فعلی، PQC داده‌ها را در برابر حملات کوانتومی مقاوم می‌کند. گارتنر هشدار می‌دهد که برنامه‌های فعلی ممکن است نیاز به آزمایش یا بازنویسی داشته باشند، محاسبات ترکیبی (Hybrid Computing) که ترکیبی از محاسبات، ذخیره‌سازی و شبکه‌های مختلف است، نوآوری را سرعت می‌بخشد. این فناوری برای AI پیشرفته و اتوماسیون ضروری است، اما پیچیدگی امنیتی و هزینه‌ای دارد؛ محاسبات انرژی‌کارآمد (Energy-Efficient Computing) با تمرکز بر معماری‌های کارآمد و انرژی تجدیدپذیر، پایداری را افزایش می‌دهد، فشار برای کاهش ردپای کربن، این روند را به یکی از بهترین فناوری‌ها تبدیل کرده است.

بیوتکنولوژی و سلامت

بیوتکنولوژی در ۲۰۲۵ پیشرفت‌های چشمگیری دارد، درمان‌های زنده مهندسی‌شده (Engineered Living Therapeutics) میکروب‌های بدن را برای تولید دارو برنامه‌ریزی می‌کنند، این رویکرد می‌تواند درمان‌های شخصی‌سازی‌شده برای بیماری‌های مزمن ارائه دهد، داروهای GLP-۱ برای بیماری‌های نورودژنراتیو، داروهای کاهش وزن را برای درمان آلزایمر یا پارکینسون بازمهندسی می‌کنند، این فناوری پتانسیل درمان میلیون‌ها نفر را دارد، نانوزیم‌ها (Nanozymes) مواد نانویی شبیه آنزیم هستند که در مراقبت‌های بهداشتی و صنعت کاربرد دارند، همچنین ژنومیکس برای پیوندها (Genomics for Transplants) با استفاده از ژنوم‌شناسی، پیوندها را بهبود می‌بخشد، تقویت عصبی (Neurological Enhancement) با خواندن فعالیت مغز، توانایی‌های شناختی را افزایش می‌دهد؛ این فناوری می‌تواند مهارت‌های انسانی را ارتقا دهد، اما هزینه‌بر و اخلاقی است.

فناوری‌های پایداری و انرژی

پایداری یکی از اولویت‌های ۲۰۲۵ است، سیستم‌های قدرت اسمزی (Osmotic Power Systems) یا انرژی آبی، با استفاده از تفاوت غلظت نمک بین آب دریا و شیرین، برق تولید می‌کنند، تثبیت نیتروژن سبز (Green Nitrogen Fixation) آمونیاک مورد نیاز کود را به‌طور پایدار تولید می‌کند و کشاورزی را سبزتر می‌کند؛ کامپوزیت‌های باتری ساختاری (Structural Battery Composites) انرژی را در قاب وسایل نقلیه ذخیره می‌کنند و وزن را کاهش می‌دهند؛ فناوری‌های هسته‌ای پیشرفته هزینه‌ها را کاهش و ایمنی را افزایش می‌دهند، همچنین سوخت هوانوردی پایدار نیز آلودگی را کم می‌کند.

محاسبات فضایی و رباتیک

محاسبات فضایی (Spatial Computing) جهان فیزیکی را با واقعیت افزوده و مجازی بهبود می‌بخشد، این فناوری در بازی و تصمیم‌گیری کاربرد دارد، اما هزینه و حریم خصوصی چالش است؛ هوش نامرئی محیطی (Ambient Invisible Intelligence) فناوری را به‌طور نامحسوس در محیط ادغام و تجربیات طبیعی ایجاد می‌کند؛ ربات‌های چندمنظوره (Polyfunctional Robots) وظایف متعددی انجام می‌دهند و کارایی را افزایش می‌دهند، اما استانداردسازی نیاز دارد. (حسگری مشارکتی (Collaborative Sensing) سنسورهای توزیع‌شده را با AI برای تصمیم‌گیری بهتر ترکیب می‌کند.)

شبکه و ارتباطات

از گزارش مک‌کینزی، شبکه‌های بی‌سیم کم‌مصرف، ۵G و ۶G نوظهور، استانداردهای Wi-Fi ۶ و ۷، و ماهواره‌های مدار پایین زمین (LEO) کلیدی هستند. این فناوری‌ها اتصال جهانی را بهبود می‌بخشند و IoT را پشتیبانی می‌کنند، این فناوری‌ها اقتصاد را تحریک می‌کنند. AI می‌تواند GDP جهانی را ۱۵.۷ تریلیون دلار افزایش دهد، اما چالش‌هایی همچون بیکاری ناشی از اتوماسیون و مسائل اخلاقی وجود دارد، در سلامت بیوتکنولوژی می‌تواند عمر را کند، در محیط زیست فناوری‌های سبز تغییرات آب و هوایی را کاهش می‌دهند، سال ۲۰۲۵ عصر طلایی فناوری‌های نوظهور است. از AI عامل‌محور تا درمان‌های زنده، این روندها جهان را تغییر می‌دهند. سرمایه‌گذاری در آموزش و مقررات ضروری است تا مزایا برای همه باشد. باید به این نکته توجه داشت که آینده روشن است، اما نیاز به مدیریت مسئولانه دارد.