به گزارش خبرگزاری ایمنا، پیام آیتالله جعفر سبحانی امروز _شنبه پانزدهم شهریور_ در آئین اختتامیه دومین کنگره ملی سلمان فارسی قرائت شد.
در متن این پیام آمده است:
«محور سخن گفتن درباره سلمان فارسی را میتوان در مجموعهای از فضائل، نیکیها و زیباییهای انسانی جستوجو کرد و شخصیت او بهقدری جامع و والا است که در تمام خطوط اصلی فضیلتهای انسانی، جایگاهی برجسته دارد. بررسی ابعاد مختلف زندگی سلمان، نهتنها شناخت یک انسان حقیقتجو را به نمایش میگذارد، بلکه در مسیر شناخت آئین الهی و حقیقتطلبی در تاریخ بشر، نمونهای یگانه و تکرارناشدنی به شمار میآید.
سلمان برای دستیابی به آئین حق، مسیری دشوار را پیمود؛ او از کشوری به کشور دیگر سفر کرد، رنج غربت و حتی بردگی را تحمل کرد و سرانجام از نشانهها و قرائن دریافت که خورشید رسالت از سرزمین حجاز طلوع خواهد کرد. جستوجوی بیوقفه او را به یثرب رسانید؛ جایی که در یکی از باغهای انصار کار میکرد و روزگار سختی را میگذراند و سرانجام دیدار او با پیامبر اسلام (ص) محقق شد و این ملاقات سرنوشتساز به پذیرش اسلام توسط او انجامید و پیامبر اکرم (ص) با پرداخت مبلغی، سلمان را از بندگی آزاد ساخت تا این حقیقتجو در آزادی کامل در خدمت اسلام باشد.
امیرالمؤمنین علی (ع) در بیان جایگاه سلمان فرمودهاند «پنج نفر از پیشتازان اسلاماند؛ از عرب من و از فارس، سلمان؛ این سخن نشاندهنده آن است که سلمان نخستین ایرانی بود که اسلام را در همان سالهای ابتدایی هجرت پیامبر پذیرفت، اگرچه پیش از او گروهی در مکه و مدینه ایمان آورده بودند، اما سلمان از منظر تعلق به سرزمین فارس، پیشگام اسلام و نماد پیوند ایرانیان با این آئین شد.
یکی از آیات قرآن که بهطور غیرمستقیم جایگاه سلمان را روشن میسازد، آیه «یَستَبدِل قَومًا غَیرَکُم» است؛ این آیه در نکوهش گروهی از مسلمانان که حاضر به فداکاری در راه اسلام نبودند نازل شد تا هنگامی که پیامبر اکرم (ص) این آیه را تلاوت کرد، فردی از او پرسید «این گروه دیگر چه کسانی هستند؟» پیامبر دست بر شانه سلمان گذاشت و فرمود: «این مرد و قوم او» بدین معنا که ایرانیان در آینده نقشی سرنوشتساز در پاسداری از اسلام ایفا خواهند کرد و این اشاره تاریخی، عظمت ایرانیان و نقش پیشگام سلمان را در تداوم راه حقیقت نشان میدهد.
رسول خدا (ص) توجهی ویژه به سلمان داشت و او را به علوم و دانشهای خاص آگاه میساخت. امیرالمؤمنین علی (ع) درباره او فرمود: «سلمان، حکیمی همسنگ لقمان حکیم است» همانگونه که قرآن، سخنان لقمان را چنان ارزشمند دانسته که در قالب سورهای مستقل بیان کرده است، اندیشههای سلمان نیز سرشار از حکمت و معرفت بود.
روح سلمان در اثر ریاضت و تهذیب نفس چنان صیقل یافته بود که در محضر پیامبر، بهسرعت در سطوح عالی معرفت قرار گرفت و روایت شده است که عایشه گفته است «سلمان شبهایی طولانی را در محضر پیامبر مینشست، بیش از آنچه با ما مینشست که این جایگاه ویژه نشاندهنده پیوند عمیق معنوی سلمان با رسول خدا بود.
برای نمونه، نامهای که سلمان به برادرخواندهاش ابودردا نوشته است، نشانگر افکار حکیمانه او است و ابودردا در نامهای به سلمان نوشت که خداوند به او مال و فرزند داده و در سرزمین مقدس سکونت گزیده است.
سلمان در پاسخ نوشت: «بدان خیر و سعادت در فزونی مال و فرزند نیست؛ بلکه در آن است که بر علم خود بیفزایی، از دنیا روی برتابی و از دانش خود سود ببری. سکونت در سرزمین مقدس بهتنهایی ارزشی ندارد؛ آنچه ارزشمند است آن است که در هر حال خود را آماده مرگ کنی و به گونهای عمل نمایی که خداوند تو را ناظر بداند» و این سخنان، عمق حکمت سلمان و بینش معنوی او را بهخوبی آشکار میسازد.
سلمان فارسی تنها در عرصه حکمت و معرفت برجسته نبود؛ او در حوزه نظامی نیز نقشی سرنوشتساز ایفا کرد و سال پنجم هجرت، زمانی که خبر رسید قریش و قبایل قطفان و یهودیان خیبر قصد محاصره مدینه را دارند، پیامبر شورای دفاعی تشکیل داد.
سلمان در این شورا پیشنهاد کرد که برای دفاع از شهر، در اطراف مدینه خندقی حفر شود؛ روشی که در سرزمین فارس رایج بود و این پیشنهاد به تصویب رسید و در جریان جنگ احزاب، کارآمدی خود را به اثبات رساند؛ چرا که لشکر دههزار نفری دشمن نتوانست از خندق عبور کند و مدینه در امان ماند.
علاوه بر این، در جنگ طایف که دشمن در قلعهای مستحکم پناه گرفته بود، سلمان پیشنهاد استفاده از منجنیق را مطرح کرد و این ابزار در آن زمان همان نقشی را ایفا میکرد که توپخانه در دوران معاصر بر عهده دارد و ابتکارهای نظامی سلمان در کنار حکمت و ایمانش، شخصیت چندبعدی او را بیشازپیش برجسته میکند.
پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)، حدیثنگاری در جهان اسلام برای مدتی طولانی ممنوع شد و این ممنوعیت تا سال ۱۴۳ هجری و دوران خلافت منصور عباسی ادامه یافت و سلمان فارسی از نخستین مخالفان این ممنوعیت بود و با آن بهطور جدی مقابله کرد و او حتی برخی نامهها و اسناد تاریخی، از جمله نامه پادشاه روم به پیامبر و پاسخ آن حضرت را بازنویسی کرد؛ این اقدام سلمان نشاندهنده اهمیت او در پاسداری از میراث علمی و فرهنگی اسلام است.
سلمان در تمام دوران پس از پیامبر، پیروی صادق و استوار برای امیرالمؤمنین علی (ع) بود، او نهتنها در دفاع از حق و حقیقت، بلکه در عرصههای اجتماعی و فرهنگی نیز همواره در کنار امام قرار داشت و همین وفاداری و بصیرت سبب شد که نام سلمان در تاریخ اسلام بهعنوان یکی از اصحاب خاص و وفادار پیامبر و علی (ع) ثبت شود.
نگاه به زندگی سلمان فارسی، ما را با الگویی بیبدیل از حقیقتجویی، ایمان، حکمت و آزادگی روبهرو میکند و او از غربت و رنج تا آزادی و معرفت، از بردگی تا جایگاه حکیمانه، و از جستوجوی فردی تا نقشآفرینی اجتماعی و نظامی، مسیری دشوار اما درخشان را پیمود و شخصیت سلمان، همچون پلی میان ایران و اسلام، نماد پیوند فرهنگی و تاریخی ملت ایران با این آئین شد.
امروز یادآوری شخصیت سلمان، نهتنها گرامیداشت یک یار صدیق پیامبر است، بلکه بازخوانی الگویی از ایمان آگاهانه، آزادگی، خردورزی و خدمت به حقیقت به شمار میآید؛ الگویی که میتواند برای همه نسلها الهامبخش باشد.»
نظر شما