به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از نیچر، مطالعهای که در مجله Science Translational Medicine منتشر شده، نشان داده است که شیوعهای بزرگ دنگی در آمریکا بهطورمعمول حدود پنج ماه پس از وقوع پدیده النینو اتفاق میافتند؛ رخدادی اقلیمی که با گرم شدن غیرعادی آبهای اقیانوس آرام، الگوهای آبوهوایی جهان را بههم میریزد، این در حالی است که شیوعهای محلی بهطورمعمول سه ماه بعد از اوج گرمای تابستان و حدود یک ماه بعد از بارشهای شدید بهراه میافتند. (انگار پشهها هم تقویم آبوهوایی خودشون رو دارن؛ مثل دانشجوهایی که امتحان پایانترم رو دقیقتر از تقویم رسمی میشناسن.)
رکوردی که ترسناک است
تنها در سال ۲۰۲۴، قاره آمریکا شاهد ۱۳ میلیون مورد دنگی بود؛ رقمی رکوردشکن که توجه پژوهشگران را به شدت جلب کرد. دنگی که بهوسیله چهار ویروس نزدیکبههم ایجاد میشود، با پشههای جنس Aedes منتقل شده و میتواند از تب و درد استخوانی گرفته تا مرگ پیش برود. درمان اختصاصی هم برای آن وجود ندارد.
دادههایی از سه دهه و چهارده کشور
محققان برای این تحلیل، دادههای سی ساله از ۱۴ کشور را بررسی کردند. نتایج نشان داد که موارد ابتلاء به دنگی در کل منطقه بهشکلی شگفتانگیز هماهنگ بالا و پایین میروند، درحدود هر شش ماه یک بار، حتی در کشورهایی که تا ۱۰ هزار کیلومتر از هم فاصله دارند. (فاصله زیاد مانع انتقال ویروس نیست، همانطور که شایعات در واتساپ مرز نمیشناسند.)
آمادهباش پیش از اپیدمی
به گفته تالیا کواندلاسی، اپیدمیولوژیست دانشگاه کلرادو و یکی از نویسندگان مقاله، این یافتهها میتوانند به کشورها کمک کنند تا از قبل پیشبینی کنند چه زمانی اپیدمی در راه است و برای مقابله آماده شوند. او افزود «ارتباط دنگی با اقلیم شناخته شده است، اما چیزی که در این مطالعه برجسته میشود، نحوه بروز این ارتباط در کل قاره است (قارهای با تنوع اقلیمی بسیار بالا)».
الگوهای طبیعی، تهدیدی انسانی
این نتایج نشان میدهد که تغییرات طبیعی اقلیمی (از گرمای فصلی گرفته تا بارشهای سیلآسا) بهطور مستقیم موتور محرک چرخه پشهها هستند. پشههای Aedes در هوای گرم زاد و ولد میکنند و باران برای آنها بهمنزله ساختوساز «شهرکهای آبی کوچک» در گلدانها و حیاط خانهها است. (در عمل هر گلدان آبگرفته میتواند به فرودگاه بینالمللی پشهها تبدیل شود.)
نگاه کلان به آینده
این پژوهشها به سیاستگذاران و نظامهای سلامت هشدار میدهد که دنگی دیگر یک مشکل محلی یا فصلی نیست؛ بلکه یک چالش قارهای است که باید با دادهمحوری و پیشبینی اقلیمی مدیریت شود، بهویژه با توجه به تغییرات اقلیمی جهانی، که شدت بارشها و موجهای گرما را افزایش میدهد، احتمال میرود الگوهای آینده شیوع دنگی حتی پیچیدهتر و خطرناکتر شوند.
دنگی دیگر تنها یک بیماری گرمسیری نیست، بلکه آینهای از رابطه اقلیم و سلامت عمومی است، این پژوهش نشان میدهد که میتوان با رصد دقیق دادههای اقلیمی و الگوهای آبوهوایی، زمان شیوعها را تا حدی پیشبینی کرد؛ (فرصتی حیاتی برای آمادهسازی نظامهای بهداشتی)؛ اما همانطور که تجربه نشان داده، پیشبینی کافی نیست؛ کشورها باید از هماکنون سرمایهگذاری در مبارزه با پشهها، پایش محیطی و واکسیناسیون را جدی بگیرند. (اگر پشهها با باران و گرما هماهنگ میشوند، وقت آن رسیده ما هم با علم و برنامهریزی هماهنگ شویم؛ وگرنه دوباره تقویم پشهها از ما جلو میزند.)
نظر شما