به گزارش خبرگزاری ایمنا، در دنیای امروز، فناوری ارتباطات از راه دور به یکی از ارکان اصلی زندگی بشر تبدیل شده است. از پیشرفتهای چشمگیر در شبکههای 5G و اینترنت اشیا (IoT) گرفته تا ظهور فناوریهای نوینی همچون ارتباطات ماهوارهای و کوانتومی، این حوزه به سرعت در حال دگرگون شدن است، پژوهشگران برجسته در حوزه دیجیتال و فناوریهای نوین، به تحلیل این تحولات پرداخته و به چالشها و فرصتهای مرتبط با این پیشرفتها اشاره کردهاند، اینترنت اشیا (IoT) به عنوان یکی از مهمترین فناوریهای عصر حاضر، بهطور مستقیم به ارتباطات از راه دور وابسته است. بدون بسترهای ارتباطی پرسرعت و امن، دستگاههای هوشمند و حسگرهایی که در IoT استفاده میشوند، قادر به برقراری ارتباط و تبادل دادههای ضروری نخواهند بود.
در آیندهای نهچندان دور، انتظار میرود که نسل ششم ارتباطات (6G) به دنیای ارتباطات از راه دور وارد شود. این نسل جدید از ارتباطات قادر خواهد بود سرعت انتقال دادهها را تا ۱۰ برابر بیشتر از 5G افزایش دهد و پهنای باند لازم برای کاربردهای پیشرفتهای همچون واقعیت افزوده و واقعیت مجازی را فراهم کند، این تحولات نهتنها زندگی روزمره ما را تغییر خواهند داد، بلکه به بخشهای مختلف اقتصادی نیز تحول بزرگی وارد خواهند کرد، فناوریای که با استفاده از ویژگیهای خاص خود همچون درهمتنیدگی کوانتومی، امنیت بیسابقهای را برای تبادل اطلاعات فراهم خواهد کرد.
با تمام این تفاسیر، سوالات زیادی درباره چگونگی تأثیر این تحولات بر جامعه و زندگی انسانها مطرح است. پژوهشگران معتقدند که در آیندهای نزدیک، شاهد همگرایی شبکههای زمینی و ماهوارهای خواهیم بود، بهطوری که کاربران دیگر نیازی نخواهند داشت میان این دو نوع شبکه انتخاب کنند، در این میان، چالشهای امنیتی و مصرف انرژی همچنان بهعنوان دغدغههایی اساسی باقی خواهند ماند.

وابستگی اینترنت اشیا به ارتباطات از راه دور
محمد علی کاظمی کاظمی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: بدون ارتباطات از راه دور، IoT فقط یک مجموعه از دستگاههای الکترونیکی خواهد بود که هیچگونه ارتباطی با یکدیگر ندارند، اساس کار این فناوری تبادل دادهها میان دستگاههای مختلف و سامانههای پردازش مرکزی است که برای این کار به شبکههای ارتباطی پرسرعت و امن نیاز دارند. در دنیای امروز، فناوری اینترنت اشیا (IoT) به یکی از ارکان اصلی زندگی دیجیتال تبدیل شده است. این فناوری شامل شبکهای از دستگاهها و حسگرهای هوشمند است که بهطور مداوم اطلاعات را جمعآوری و به یک مرکز پردازش ارسال میکنند، اما این عملکرد بهطور مستقیم به شبکههای ارتباطی وابسته است.
وی ادامه داد: بدون وجود شبکههای ارتباطی همچون 4G، 5G، Wi-Fi و فناوریهای کممصرف نظیر LoRaWAN و NB-IoT، بسیاری از کاربردهای فعلی IoT غیرممکن خواهد بود. بهعنوان نمونه، در کشاورزی هوشمند، حسگرهای موجود در مزارع باید قادر باشند اطلاعاتی همچون رطوبت خاک، دما و ترکیبات شیمیایی خاک را بهطور بیسیم ارسال کنند. این اطلاعات برای تصمیمگیری در مورد آبیاری، کوددهی یا برداشت محصول بسیار حیاتی است.
چالشهای موجود در توسعه ارتباطات از راه دور
پژوهشگر حوزه دیجیتال تصریح کرد: با وجود پیشرفتهای چشمگیر در تکنولوژیهای ارتباطی، هنوز چالشهایی اساسی برای توسعه و گسترش این فناوریها وجود دارد. یکی از مهمترین چالشها پوشش شبکه در مناطق دورافتاده و صعبالعبور است، ایجاد زیرساختهای مخابراتی در این مناطق نیاز به هزینههای زیاد و سرمایهگذاریهای کلان دارد و در بسیاری از مواقع بهصرفه نیست. همچنین گسترش ارتباطات بیسیم و اتصال میلیاردها دستگاه به شبکه، سطح حمله برای هکرها را افزایش داده است.
کاظمی خاطرنشان کرد: حملات سایبری میتواند اطلاعات حساس را تهدید کند و برای جلوگیری از این مشکلات، استفاده از استانداردهای رمزگذاری پیشرفته و راهحلهای هوشمند برای مقابله با تهدیدات ضروری است، چالش دیگر مصرف بالای انرژی است. بهویژه شبکههای 5G و سیستمهای ماهوارهای نیازمند منابع انرژی زیادی هستند که علاوه بر افزایش هزینهها، مشکلات زیستمحیطی نیز ایجاد میکند.
آینده ارتباطات از راه دور: نسل 6G و ارتباطات کوانتومی
وی بیان کرد: آینده ارتباطات از راه دور بهویژه در حوزههایی همچون نسل ششم ارتباطات (6G) و ارتباطات کوانتومی بهطور چشمگیری تغییر خواهد کرد. نسل 6G قادر خواهد بود سرعت انتقال دادهها را تا ۱۰ برابر بیشتر از 5G افزایش دهد و پهنای باند لازم برای کاربردهای پیشرفتهای همچون واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و حتی تعاملات حسی-لمسی از راه دور را فراهم کند.
پژوهشگر حوزه دیجیتال عنوان کرد: پدیده نوظهور ارتباطات کوانتومی که با استفاده از پدیدههایی همچون درهمتنیدگی کوانتومی، امکان انتقال اطلاعات با امنیت بیسابقهای را فراهم میآورد که در این سیستمها، هرگونه تلاش برای شنود یا تغییر دادهها بلافاصله قابل شناسایی خواهد بود، کشورهای پیشرفته همچون چین، ایالات متحده و اتحادیه اروپا در سالهای آینده بیش از پیش بهدنبال توسعه فناوریهای ارتباطات کوانتومی خواهند بود و این فناوری ممکن است جایگزین بخشهایی از شبکههای فعلی شود.

همگرایی شبکههای زمینی و ماهوارهای
کاظمی ادامه داد: در آیندهای نزدیک، کاربران نیازی نخواهند داشت که بین اتصال به دکل مخابراتی یا ماهواره انتخاب کنند. دستگاهها بهطور خودکار بهترین مسیر ارتباطی را بسته به شرایط انتخاب خواهند کرد. این تحول بهویژه در سفرهای بینالمللی و در مناطقی که شبکههای زمینی ضعیف یا غیرموجود هستند، تأثیرات شگرفی خواهد داشت. کاربران میتوانند بهصورت یکپارچه از هر دو نوع شبکه ارتباطی بهرهمند شوند.
چالشهای اخلاقی و زیستمحیطی
وی اشاره کرد: با اینکه پیشرفتهای فناوری در حوزه ارتباطات از راه دور قابلتوجه است، باید به ملاحظات اخلاقی و زیستمحیطی نیز توجه ویژهای شود، گسترش بیرویه فناوریها بدون در نظر گرفتن استانداردهای اخلاقی و قانونی میتواند به مشکلاتی در زمینه حریم خصوصی، نابرابری دیجیتال و مسائل زیستمحیطی منجر شود. بهعنوان نمونه، گسترش ماهوارههای مدار پایین (LEO) ممکن است سرعت و پوشش شبکهها را بهبود بخشد، اما همزمان خطرات ناشی از زبالههای فضایی و برخورد ماهوارهها نیز افزایش پیدا میکند.
به گزارش ایمنا، ارتباطات از راه دور، بهویژه با پیشرفتهای آتی در IoT، 6G، و ارتباطات کوانتومی، نهتنها به ابزاری برای تبادل اطلاعات تبدیل خواهد شد، بلکه به یکی از ارکان اصلی ایجاد جوامع هوشمند و ارتقای کیفیت زندگی بشر خواهد شد، این تحولات بهشرط رفع چالشها و پیشرفت در زیرساختهای ارتباطی، افقهای جدیدی از امکانات و فرصتها را پیش روی بشریت خواهد گشود.


نظر شما