به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، اقتصاد جهانی را میتوان از دیدگاههای مختلف ارزیابی و تحلیل کرد. تمرکز بر سرانه تولید ناخالص داخلی (GDP)، سرانه درآمد ناخالص ملی (GNI) و ثروت متوسط بزرگسالان (Median Wealth per Adult)، تصویری جامعتر از توزیع ثروت و سطح رفاه ارائه میدهد. در ادامه به بررسی تفاوتهای اساسی میان این سه معیار و جابهجایی کشورها در رتبهبندی ثروتمندترینها میپردازیم.
این تحلیل بر مبنای دادههای سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ از منابع معتبر صندوق بینالمللی پول، بانک جهانی و گزارش ثروت جهانی UBS انجام شده و نشان میدهد که چگونه اقتصادهای کوچک تخصصی، کشورهای نفتخیز و نظامهای رفاهی متفاوت، سرنوشت اقتصادی و اجتماعی متفاوتی برای مردم خود رقم میزنند.
اقتصادهای کوچک صاحب قدرت بزرگ
بر اساس آمار مؤسسات معتبر یادشده، بعضی کشورهای کوچک در رتبهبندی سرانه تولید ناخالص داخلی (GDP) پیشتاز هستند. لوکزامبورگ، ایرلند و سوئیس هریک بیش از ۱۰۰ هزار دلار تولید اقتصادی به ازای هر نفر دارند که بیش از دو برابر میانگین اعضای سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) است، اما این تولید عالی بهطور حتم بازتابدهنده سلامت کامل اقتصاد این کشورها نیست؛ چراکه بهطور عمده ناشی از وجود کانونهای مالی وسیع و رژیمهای مالیاتی جذاب برای شرکتهای چندملیتی است.
برای مثال نیمی از نیروی کار لوکزامبورگ را افرادی تشکیل میدهد که روزانه از کشورهای همسایه برای کار وارد این کشور میشوند، بنابراین سود حاصل به اقتصاد این کشور اضافه میشود. در ایرلند نیز جابهجایی سود شرکتهای چندملیتی موجب افزایش آمار GDP میشود و تصویر واقعی اقتصاد این کشور را کمی تحریف کرده است. علاوهبر این، کشورهایی همچون ایسلند، سنگاپور و نروژ نیز بهلطف صنایع تخصصی همچون گردشگری، لجستیک و نفت در صدر این فهرست جای گرفتهاند.
لوکزامبورگ: ۱۴۰.۹ هزار دلار
ایرلند: ۱۰۸.۹ هزار دلار
سوئیس: ۱۰۴.۹ هزار دلار
سنگاپور: ۹۲.۹ هزار دلار
ایسلند: ۹۰.۳ هزار دلار
نروژ: ۸۹.۷ هزار دلار
آمریکا: ۸۹.۱ هزار دلار
ماکائو: ۷۶.۳ هزار دلار
دانمارک: ۷۵.۰ هزار دلار
قطر: ۷۱.۷ هزار دلار
تفاوت میان تولید ثروت و توزیع آن
با تغییر معیار از سرانه تولید ناخالص داخلی به سرانه درآمد ناخالص ملی (GNI)، تمرکز به سمت کشورهایی با صادرات انرژی یا مراکز مالی بینالمللی معطوف میشود. در این زمینه، برمودا، نروژ و سوئیس با تکیه بر منابع نفتی و خدمات مالی، درآمدهای سرانه قابلتوجهی کسب کردهاند و رتبهبندی ثروت در آنها به شرح زیر است:
برمودا: ۱۴۰.۳ هزار دلار
نروژ: ۹۸.۳ هزار دلار
سوئیس: ۹۵.۹ هزار دلار
لوکزامبورگ: ۹۱.۵ هزار دلار
ایالات متحده: ۸۳.۷ هزار دلار
ایسلند: ۷۸.۵ هزار دلار
ایرلند: ۷۷.۹ هزار دلار
قطر: ۷۶.۷ هزار دلار
سنگاپور: ۷۴.۸ هزار دلار
دانمارک: ۷۳.۸ هزار دلار
با این وجود هنگامی که معیار به «ثروت متوسط بزرگسالان» تغییر میکند، کشورهایی همچون استرالیا، بلژیک و هنگکنگ رتبههای برتر را به خود اختصاص میدهند. این شاخص نشاندهنده نقطهای است که در آن نیمی از جمعیت ثروت بیشتر و نیمی دیگر ثروت کمتری دارند، بنابراین ممکن است فرد خاصی بهطور دقیق برابر با این عدد ثروت نداشته باشد.
بهعنوان مثال در استرالیا دههها پسانداز اجباری بازنشستگی (سوپرانیویشن) موجب تجمع ثروت قابلتوجهی در میان مردم شده است. بلژیک با درصد بالای مالکیت خانه و شبکه تأمین اجتماعی قوی، توزیع بهتری از ثروت را در جامعه خود فراهم میکند. در مقابل قطر با وجود قرار گرفتن در رتبه دهم تولید اقتصادی در فهرست سرانه تولید ناخالص داخلی، در شاخص ثروت متوسط به رتبه بیستودوم سقوط کرده که نشاندهنده توزیع بسیار نابرابر و محدود ثروت در این کشور است.
لوکزامبورگ: ۳۹۵.۳ هزار دلار
استرالیا: ۲۶۸.۴ هزار دلار
بلژیک: ۲۵۳.۵ هزار دلار
هنگ کنگ: ۲۲۲ هزار دلار
دانمارک: ۲۱۶.۱ هزار دلار
نیوزیلند: ۲۰۷.۷ هزار دلار
سوئیس: ۱۸۲.۲ هزار دلار
بریتانیا: ۱۷۶.۴ هزار دلار
کانادا: ۱۵۱.۹ هزار دلار
فرانسه: ۱۴۶ هزار دلار
از منظر ثروت متوسط بزرگسالان، اروپا همچنان پیشتاز است و ۱۵ کشور اروپایی در میان ۲۵ کشور ثروتمند جهان قرار دارند. این موضوع نشاندهنده مزیت تاریخی آنها در برخورداری از بازارهای سرمایه بالغ، سیستمهای بهداشت و درمان همگانی و انتقالهای اجتماعی گسترده است که بهتدریج موجب افزایش ثروت فردی میشود.
آمریکای شمالی با حضور کانادا و آمریکا و آسیا با مراکز تجاری و تولیدکنندگان پیشرفتهای همچون هنگکنگ، سنگاپور، ژاپن، کرهجنوبی و تایوان نیز نقش حیاتی در این زمینه دارند. همزمان اقتصادهای نوظهوری همچون نیوزلند با پیشرفتهای چشمگیر خود، در دو شاخص درآمد ناخالص ملی و ثروت متوسط، از بعضی کشورهای سنتی اروپایی عبور کردهاند.
نگاهی نو به ثروت ملی و رفاه مردم
هر یک از این سه شاخص مفهومی متفاوت از ثروت را ارائه میدهند. سرانه تولید ناخالص داخلی نشاندهنده ارزش کل تولید اقتصادی یک کشور در یک سال تقسیم بر جمعیت است، اما این مقدار بهطور حتم درآمد واقعی بهدست آمده توسط شهروندان آن کشور را منعکس نمیکند. سرانه درآمد ناخالص ملی، متوسط درآمدی است که ساکنان یک کشور در داخل و خارج مرزها کسب کردهاند و شامل حوالههای مالی از خارج نیز میشود. شاخص ثروت متوسط بزرگسالان از منظر تجمع داراییها و سرمایههای خالص افراد در طول زمان، واقعیت توزیع ثروت را به تصویر میکشد که میتواند تفاوتهای چشمگیری با تولید سالانه اقتصاد داشته باشد.
تولید اقتصادی بالا در کل به توزیع عادلانه ثروت منجر نمیشود. کشورهایی که به منابع طبیعی غنی یا مراکز مالی بزرگ وابستهاند، ممکن است تولید ناخالص داخلی و درآمد ناخالص ملی بالایی داشته باشند، اما توزیع ثروت میان ساکنان آنها نابرابر باشد. به همین دلیل کشورهایی که دارای بازارهای سرمایه توسعهیافته، نظامهای پیشرفته بازنشستگی و شبکههای حمایتی اجتماعی قویترین هستند، بیشتر در شاخص ثروت متوسط بزرگسالان بالاتر قرار میگیرند. مطالعه و مقایسه این سه معیار تصویر دقیقتر و واقعبینانهتری از ثروت ملی، رفاه عمومی و پایداری اقتصادی کشورها بهدست میدهد.
نظر شما