به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، در آستانه سیامین اجلاس تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد (COP۳۰) در برزیل، گزارش جدیدی منتشر شده است که نشان میدهد کشورهای عمده مسئول تولید گازهای گلخانهای با وجود مسئولیت سنگینی که بر عهده دارند، اقدامات کافی و مؤثری برای مقابله با بحران اقلیمی انجام ندادهاند. تعلل و اختلافات داخلی این کشورها نگرانی جدی در خصوص امکان تحقق اهداف جهانی مهار گرمایش زمین را بهوجود آورده است.
با نزدیک شدن به اجلاس تعیینکننده کاپ ۳۰، توجه جهانی بیش از هر زمان معطوف به کشورهای بزرگ آلاینده شده است؛ سیاستها و اقدامات این کشورها میتواند جهتگیری آینده زمین در برابر بحران اقلیمی را رقم بزند. اگرچه در سالهای اخیر بعضی کشورها موفق به توسعه تولید انرژیهای تجدیدپذیر شدهاند، اما همچنان سوختهای فسیلی همچون زغالسنگ و گاز بخش عمده سبد انرژی بسیاری از اقتصادهای بزرگ جهان را تشکیل میدهند. رشد مصرف انرژی در زمینههای جدیدی همچون سرمایش، پایگاههای داده و خودروهای برقی، موجب استمرار روند صعودی نشر کربن شده است.
بر اساس آمارها، تنها تعداد کمی از کشورها (کمتر از ۶ درصد توافقنامه پاریس) برنامههای جدید و کافی برای کاهش تولید گازهای گلخانهای به سازمان ملل ارائه دادهاند، اما غیبت کشورهای بزرگتر همچون آمریکا، چین و هند موجب نگرانی کارشناسان شده است.
چرا کشورهای اصلی آلاینده عقب ماندهاند؟
روسیه با وجود قرار داشتن در خط مقدم تغییرات اقلیمی، بهویژه در قطب شمال که سرعت گرم شدن دو و نیم برابر متوسط جهانی است، بهدلیل اتکای شدید به صادرات انرژی فسیلی و تأثیر تحریمهای بینالمللی، نهتنها سیاست جدی برای کاهش انتشار ندارد، بلکه ذوب یخهای قطبی را فرصت اقتصادی جدیدی برای خود میداند.
چین با رشد سریع انرژیهای خورشیدی و بادی، به بزرگترین تولیدکننده این انرژیها تبدیل شده و حتی اهداف سال ۲۰۳۰ خود را زودتر عملی کرده است، اما رشد اقتصادی و نیاز به انرژی ارزان منجر به وابستگی این کشور به سوختهای فسیلی بهویژه زغالسنگ است.
هند با تأمین حدود ۷۰ درصد برق خود از زغالسنگ و با هدفگذاری دستیابی به «صفر خالص» تا سال ۲۰۷۰، هنوز از لحاظ عملی مسئولیت کمتری در کاهش گازهای گلخانهای برعهده گرفته است. این کشور معتقد است بار اصلی اصلاحات اقلیمی باید بر دوش کشورهای ثروتمند باشد.
سیاستهای آمریکا پس از خروج از توافق پاریس و افزایش بودجه نظامی به یکی از موانع شاخص اقدامات جهانی مقابله با گرمایش تبدیل شده است. پنتاگون بهتنهایی مسئول بیش از ۵.۵ درصد از انتشار جهانی گازهای گلخانهای است و بیثباتی سیاستی این کشور بر پیشرفت اقدامات تأثیرگذار بوده است.
اتحادیه اروپا که زمانی پیشگام سیاستهای سبز بود، اکنون با تفرقه داخلی روبهرو شده است. بعضی اعضا خواهان کاهش قوانین سختگیرانه هستند و این ناهماهنگی، اعتبار سیاستهای اقلیمی اروپا را تهدید میکند و اجرای آنها را با مشکل روبهرو ساخته است.
اگرچه دولت برزیل هدف کاهش قابلتوجه انتشار تا ۲۰۳۵ را اعلام کرده است و با مقابله با جنگلزدایی قصد بهبود اوضاع را دارد، اما بحرانهای داخلی، تهدید جنگ و مشکلات اقتصادی، تحقق اهداف را با ابهام روبهرو ساخته است.
کشورهایی همچون استرالیا، عربستان، ژاپن و آفریقای جنوبی نیز بهدلیل وابستگی به سوختهای فسیلی و فشار لابیهای صنعتی، در عمل نتوانستهاند اقدامات مؤثری برای مهار انتشار کربن به مرحله اجرایی درآورند. در بعضی کشورها رشد جمعیت و اقتصاد، نیاز به انرژی ارزان را افزایش داده و اصلاحات عمده را دشوارتر کرده است.
دلایل عمده تعلل کشورها
کارشناسان دلایل اصلی تأخیر و کمکاری این کشورها را بحرانهای سیاسیاقتصادی، تردیدهای حکومتی، نفوذ لابیهای صنعتی، کمبود منابع و نبود ظرفیت اجرایی کافی میدانند. جنگها، تحریمها و نبود اعتماد متقابل میان قدرتهای بزرگ نیز مانعی بر سر راه همکاری گسترده بینالمللی تلقی میگردد. تغییر دولتها و سیاستها، وضعیت ناپایدار بازارها و فشار شدید گروههای صنعتی و اقتصادی در کشورهای تولیدکننده سوختهای فسیلی، فرایند تدوین و اجرای برنامههای اقلیمی را کند کرده است. در کنار لزوم افزایش سرمایهگذاری در انرژیهای پاک و تجدیدپذیر، تغییر عادات مصرف، بهبود فناوریها و توسعه زیرساختهای جدید از اهمیت بالایی برخوردار است.
جامعه علمی هشدار میدهد اگر کشورهای بزرگ انتشاردهنده اقدامات اساسی و فوری برای اصلاح سیاستهای انرژی خود انجام ندهند، تحقق اهداف اقلیمی با دشواری جدی روبهرو خواهد شد، روند گرم شدن زمین از مسیر تعیینشده عبور خواهد کرد و خطر فجایع زیستمحیطی فراگیر همچون موج گرما، سیل، خشکسالی شدید، سیلابهای گسترده، تهدید امنیت غذایی و افزایش مهاجرتهای اقلیمی آینده زندگی بشر و کره زمین را تهدید خواهد کرد.
در آستانه کاپ ۳۰، نقش و اراده سیاسی این کشورها در تغییر مسیر گرمایش زمین سرنوشتساز خواهد بود. مدیران جهانی باید در اجلاس جدید اقلیمی پاسخگوی این تأخیرها و کمکاریها باشند و برنامهای منسجم و مؤثر برای عبور از بحران فعلی ارائه کنند. کارشناسان معتقدند همکاری و اقدام مشترک کشورها در زمینه کاهش انتشار گازهای گلخانهای، تنها راه جلوگیری از فاجعه زیستمحیطی بزرگ در دهههای آینده است.
نظر شما