به گزارش خبرگزاری ایمنا، رسانههای آزاد، روزنامهها و مطبوعات در هر جامعهای از ارکان توسعه و دموکراسی بهشمار میآید، بر این اساس خبرگزاری ایمنا، مرور عناوین مطبوعات کشور را بهصورت روزانه در دستور کار خود دارد.
روزنامه ایران در صفحه نخست امروز خود با تیتر «چین میانجی جدید مذاکرات هستهای؟» نوشت: «پکن بار دیگر بر نقش دیپلماتیک خود در حمایت از ایران تأکید کرد. دیدار روز گذشته (چهارشنبه) سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران با همتای چینی خود «وانگ یی» در حاشیه بیست و پنجمین نشست شورای وزیران خارجه سازمان همکاری شانگهای در شهر بندری تیانجین در روند تشدید تحرکات دیپلماتیک تهران و شرکای آسیایی خود حائز اهمیت بود. این دیدار فرصتی برای بازخوانی مواضع چین نسبت به تحولات اخیر منطقه بود. وزیر خارجه چین در این دیدار بار دیگر حمایت خود را از حق ایران برای حفظ حاکمیت، عزت ملی و مقابله با سیاست قدرت و قلدری اعلام کرد.
او با بیان اینکه ما به حمایت از ایران در مقاومت در برابر سیاستهای قلدرمآبانه و دفاع از حقوق و منافع مشروع خود از طریق مذاکرات سیاسی ادامه خواهیم داد، تصریح کرد: «آمادهایم به ایفای نقش سازنده خود در پیشبرد حل و فصل مسأله هستهای ایران و حفظ ثبات در خاورمیانه ادامه دهیم». «وانگ یی» همچنین بر حق مسلم ایران برای بهرهبرداری صلحآمیز از انرژی هستهای و تعهد تهران به عدم تولید سلاح هستهای تأکید کرد. اما این پیامها فقط محدود به روابط دوجانبه نبود.
در صحن اصلی نشست شورای وزیران خارجه سازمان همکاری شانگهای، وانگ یی به صراحت از ضرورت مقابله با «یکجانبهگرایی» سخن گفت و تأکید کرد که برخی کشورها با اولویت دادن به منافع خود، نظم بینالمللی را بهسوی واگرایی و نابرابری سوق دادهاند. او این وضعیت را در تضاد با مسیر تاریخی چندقطبیشدن جهان و تقویت جنوب جهانی دانست. در این میان، بیانیه پکن در حمایت از نقش ایران در منطقه، با تأکید بر ضرورت حفظ گفتوگو با تمامی طرفها، نشان از تداوم نقش چین بهعنوان یک بازیگر موازن در معادلات حساس منطقهای دارد.
پیشتر در یکی از دیگر دیدارهای مهم عراقچی در چین، او با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه درباره تحولات ناشی از تجاوز اخیر علیه ایران، پیامدهای آن بر رژیم منع اشاعه و منشور ملل متحد و همچنین مسائل مورد گفتوگوی پیشین در سفر وزیر امور خارجه ایران به مسکو گفتوگو کرد.لاوروف با محکوم کردن حملات غیرقانونی به تأسیسات هستهای صلحآمیز ایران، اعلام کرد که مسکو آماده ادامه تلاشها برای مهار تنش و جلوگیری از بیثباتی در منطقه است. او همچنین از آمادگی روسیه برای حمایت از مواضع ایران در سطح شورای امنیت سازمان ملل خبر داد.
سفر اخیر عراقچی به چین که با دیدار با رئیسجمهوری این کشور و طرح چهار پیشنهاد در راستای تقویت عملکرد سازمان همکاری شانگهای همراه بود، تنها بخشی از سلسله اقدامات تهران برای تبدیل این سازمان به تکیهگاهی برای مقابله با تحریم، تهدید و فشارهای فرامرزی است. حضور فعال وزیر امور خارجه ایران در حاشیه نشست و دیدار با مقامات کشورهای عضو از جمله روسیه، هند، قرقیزستان و پاکستان در واقع تلاشی برای دیپلماسی ایران با محوریت شرق در شرایط اضطراری ژئوپلیتیکی تلقی میشود. این درحالی است که نشست شانگهای و مواضع بازیگران اصلی آن بویژه چین و روسیه بازتاب تحولی جدی در موازنه قدرت جهانی است. در چنین فضایی ایران با بهرهگیری از بستر چندجانبهگرایی و ائتلافهای منطقهای نظیر سازمان همکاری شانگهای میکوشد حمایت حقوقی و سیاسی بازیگران مستقل جهانی را برای مقابله با سیاست فشار، تحریم و تهدید نظامی جلب کند.
در این چهارچوب، پکن و مسکو بویژه پس از جنگ ۱۲ روزه، نه فقط شرکای اقتصادی ایران بلکه بازیگرانی با نقش دیپلماتیک و ژئوپلیتیک مهم در تثبیت حقانیت ایران در نظام بینالملل هستند.
بنابراین آنچه در روند دیدارها و رایزنیهای وزیر امور خارجه ایران با همتایان خود در نشست شانگهای صورت گرفت، تلاشی برای همسو کردن سیاستها در برابر سیاستهای انحصارطلبانه غرب بود که به ایران این فرصت را میداد تا دیپلماسی چندجانبه خود را از کانون آسیای مرکزی تا صحنه شورای امنیت بسط دهد.»
روزنامه کیهان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «تاریخ مصرف جولانی تمام شد؛ بمباران گسترده دمشق و ساختمانهای دولتی سوریه» نوشت: «دیروز رژیم صهیونیستی در حالی به ساختمانهای وزارت دفاع، ریاستجمهوری و… حمله و شماری از فرماندهان ارشد رژیم جولانی را حذف کرد که رژیم جولانی حتی یک گلوله به سمت اسرائیل شلیک نکرده و تمامقد در خدمت صهیونیستها بود.
شرایط در سوریه پیچیده شده است. چند روز پس از اینکه آمریکا رژیم جولانی را «دوست» نامید و سوریه را از لیست گروه تروریستی حذف، و تحریمهایش را لغو کرد، رژیم صهیونیستی حملات بیسابقهای را به دمشق و ساختمانهای دولتی سوریه انجام داد و شماری از فرماندهان ارشد این رژیم را حذف کرد. بهانه صهیونیستها برای این حملات، بدرفتاری رژیم جولانی با دروزیها عنوان شده، این در حالی است که دروزیهای ساکن اسرائیل وضعیت بهتری نسبت به دروزیای استان سویداء سوریه ندارند و شهروندان درجه دو و سه محسوب میشوند.
به نظر میرسد رژیم صهیونیستی در حال بهرهبرداری از شرایط منطقه برای آغاز طرح «تغییر نظم منطقه» ای است، کاری که نتوانست از طریق داعش به سرانجام برساند و این کار امروز را با تجزیه سوریه، کلید زده است. طبق دکترین «بنگوریون» هیچ کشوری در منطقه نباید بزرگتر و قویتر از رژیم صهیونیستی باشد.
این در حالی است که گفته شده بود، رژیم جولانی با دروزیهای سویداء به توافق رسیده و آتشبس برقرار است! به نظر میرسد تاریخ مصرف رژیم جولانی تمام شده است.
خبرنگار «المیادین» در سوریه دیروز و پیش از آغاز حملات رژیم صهیونیستی به دمشق، گزارش داده بود که توافق آتشبس در سویداء برقرار نیست و درگیریها همچنان با سرعت فزایندهای ادامه دارند. درگیریهای مداوم در محلههای شهر سویداء به شکل جنگ چریکی از ساختمانی به ساختمان دیگر درآمده است. دهها جسد در جادههای مناطقی که شاهد درگیری در استان سویداء بودهاند، پراکنده شدهاند.» دیروز برخی منابع عبری نوشتند، حملات رژیم صهیونیستی به دمشق با هماهنگی کامل با سوریه انجام میشود!
دیروز رسانههای سوریه گزارش دادند که هواپیماهای رژیم صهیونیستی مناطق مختلفی از جمله الشقراویه در حومه سویداء و مجاورت فرودگاه نظامی الثعله را هدف قرار دادند. حملات رژیم صهیونیستی منجر به کشته شدن تعدادی از مردم در سویداء، از جمله حداقل یک عضو ارتش سوریه شد. همچنین تعدادی دیگر زخمی شدند. بر اساس گزارشها، این حملات به خطوط امدادگروههای نظامی وابسته به وزارت دفاع سوریه در حومه شهر السویداء و استان درعا متمرکز بوده است. همچنین سازمان رادیو و تلویزیون رژیم اسرائیل به نقل از یک منبع امنیتی نوشت: «ارتش دمشق را مورد هدف قرار داد و این پیامی به الشرع (الجولانی) درباره رخدادهای استان سویداء است. بنا به دستور رهبران سیاسی، ارتش به سوریه حمله کرد و برای سناریوهای مختلف در وضعیت آمادهباش قرار دارد. ما به رصد تحولات و اقدامات علیه غیرنظامیان دروزی در سوریه ادامه خواهیم داد.» گفته میشود این تجاوز هوایی نیز منجر به کشته و زخمیشدن چند تن شده است که حتی در ساعات ابتدایی برخی از اخبار تأیید نشده حاکی از کشتهشدن وزیر دفاعِ دولت تروریستها منتشر شد.
وبگاه خبری آمریکایی «آکسیوس» به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی فاش کرد که دولت «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا، از رژیم اسرائیل خواسته بود که حمله به نیروهای سوری در جنوب سوریه را متوقف کند. «باراک راوید»، خبرنگار آکسیوس، روز سهشنبه، در پستی در پلتفرم «ایکس» (توئیتر سابق) گزارش داد که پس از مداخله واشنگتن، رژیم صهیونیستی عصر سهشنبه قول داده بود که حملات خود را متوقف کند. اما تمام حملاتی که در پاراگراف بالا ذکر شد، بعد از این «قول» انجام شد!
پایگاه آمریکایی «نشنالاینترست» با اشاره به اینکه الجولانی به جای حذف افراطیها، سعی دارد آنها را در ارتش خود جذب کند و واشنگتن نیز با این اقدامات موافق است، هشدار داد که این اقدام نمیتواند راهکاری مؤثری برای او جهت حفاظت از تشکیلات خود در برابر کودتا باشد. البته نشنالاینترست اشارهای به این کرده که ذات خود این رژیم تروریستی و افراطی است!
رسانه عربی به جزئیات نفوذ سربازان گردان ۷۰۱۲ رژیم صهیونیستی به ارتفاعات جولان اشغالی سوریه، برای ربودن سوریها اشاره میکند و با رد ادعاهای رژیم صهیونیستی مبنی بر اینکه افراد ربودهشده، وابسته به گروههای مسلح هستند، گزارش میکند که این افراد سوریهای غیرنظامی هستند.
این رژیم ضمن اشغال قلههای کوهستانی استراتژیک، استان القنیطره در جنوب سوریه را به شاهدی بر نقضهای روزانه خود تبدیل کرده است. در خطمقدم این نقضها، آدمرباییهایی است که توسط واحدهای ارتش اشغالگر انجام میشود، آنها در تاریکی به خانههای سوریها حمله میکنند، مردان و پسران جوان را از خانوادههایشان میربایند و آنها را با چشمان بسته به زندانهای خود در داخل سرزمینهای اشغالی منتقل میکنند.»
روزنامه جوان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «طرف ضعیف در هیچ میدانی نخواهیم بود» نوشت: «رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح دیروز در دیدار رئیس و مسئولان عالی قوه قضائیه و رؤسای دادگستریهای سراسر کشور، ضمن تحلیل کار بزرگ ملت ایران در جنگ تحمیلی اخیر و نقش برآب شدن محاسبات و نقشههای متجاوزان، به اتحاد عظیم ملت ایران با همه اختلاف سلایق سیاسی و تفاوت وزن مذهبی برای دفاع از ایران عزیز اشاره و تأکید کردند: وظیفه همه حفظ این اتحاد ملی است.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیتالله خامنهای گفتند: کار بزرگ مردم در جنگ ۱۲ روزه از جنس عزم، اراده و اعتمادبهنفس ملی بود چراکه نَفس وجود روحیه و آمادگی مقابله با قدرتی همچون آمریکا و سگ زنجیری آن رژیمصهیونیستی، بسیار ارزشمند است. ایشان با اشاره به خاطرات منتشر شده از عوامل رژیم پهلوی که حتی در خفا و جلسات خصوصی نیز جرئت اعتراض به آمریکا را نداشتند، خاطرنشان کردند: ایران از آن دوران، به جایی رسیده است که نه تنها از آمریکا نمیترسد بلکه آن را میترساند و این روحیه و اراده ملی همان چیزی است که ایران را سربلند میکند و به آرزوهای بزرگ خود میرساند. رهبر معظم انقلاب با تأکید بر اینکه هم دوستان و هم دشمنان بدانند ملت ایران در هیچ میدانی به صورت طرف ضعیف حاضر نخواهد شد، افزودند: ما از همه ابزارهای لازم همچون منطق و نیروی نظامی برخورداریم، بنابراین چه در میدان دیپلماسی و چه در میدان نظامی، هر گاه وارد شویم به توفیق الهی با دست پُر وارد خواهیم شد.
حضرت آیتالله خامنهای تأکید کردند: با وجود آنکه رژیمصهیونیستی را سرطان و آمریکا را به خاطر پشتیبانی از آن، جنایتکار میدانیم ولی ما به استقبال و پیشواز جنگ نرفتیم، اگرچه هر گاه دشمن حمله کرد پاسخ ما کوبنده و محکم بود.
ایشان دلیل واضح بر پاسخ قوی و محکم ایران به رژیمصهیونیستی را ناچاری آن از توسل به آمریکا خواندند و گفتند: اگر رژیمصهیونیستی خم نشده و به زمین نچسبیده بود و قادر به دفاع از خود بود، اینگونه به آمریکا متوسل نمیشد، اما فهمید که از عهده جمهوری اسلامی برنمیآید. رهبر معظم انقلاب، ضربه متقابل ایران به حمله آمریکا را نیز ضربهای بسیار حساس خواندند و افزودند: مرکز مورد تهاجم ایران مرکز فوقالعاده حساس آمریکا در منطقه بود و هر گاه سانسورهای خبری برطرف شود مشخص خواهد شد که ایران چه ضربه بزرگی وارد کرده است، البته ضربهای از این بزرگتر هم میتوان به آمریکا و دیگران وارد کرد.
حضرت آیتالله خامنهای بروز امر ملی در جنگ اخیر را بسیار مهم و مانع تحقق نقشه دشمن دانستند و افزودند: محاسبه و نقشه متجاوزان این بود که با حمله به برخی شخصیتها و مراکز حساس ایران، نظام ضعیف خواهد شد و آنگاه با به میدان آوردن هستههای خفته مزدوران خود از منافق و سلطنتطلب تا اراذل و اوباش، میتوانند با تحریک مردم و به خیابان کشیدن آنها، کار نظام را تمام کنند. رهبر معظم انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: در عمل دقیقاً برعکس طراحی دشمن اتفاق افتاد و معلوم شد بسیاری از محاسبات برخی افراد در زمینههای سیاسی و امثال آن نیز صحیح نیست. ایشان با اشاره به آشکار شدن چهره، نقشه و اهداف پنهان دشمن متجاوز برای آحاد مردم گفتند: خداوند نقشه آنها را باطل و مردم را به پشتیبانی از دولت و نظام وارد میدان کرد و مردم نیز بر خلاف تصور دشمن به حمایت و پشتیبانی جانی و مالی از نظام برخاستند.
حضرت آیتالله خامنهای اظهار وفاداری به نظام و تأیید و حمایت از سیاستهای کلی را ضروری و مفید خواندند و افزودند: نباید اختلافنظرهای موجود و این جناح و آن جناح کردن را که کاری مضرّ است غلیظ کرد. ایشان همچنین شور و هیجان عمومی مردم به خصوص جوانان را امری لازم و خوب خواندند و گفتند: بیصبری و پا به زمین کوبیدن و اعتراض به اینکه چرا فلان کار انجام نشد، مضرّ است. رهبر معظم انقلاب در بیان آخرین توصیه، با تأکید بر استمرار فعالیت دستگاههای مسئول نظامی و دیپلماسی با قوت و با جهتگیری درست گفتند: البته به جهتگیریها باید توجه کنند چراکه به خصوص در عرصه دیپلماسی، جهتگیری بسیار مهم است و باید با مراقبت و دقت، کار شود.
رهبر معظم انقلاب در این دیدار با قدردانی از رئیس و همه عناصر فعال قوه قضائیه، اقدامات انجام گرفته در این قوه را خوب و خرسندکننده خواندند و افزودند: البته همواره در کنار کارهای انجامشده باید به کارهای لازم، اما انجامنشده نیز توجه و برای انجام آنها پیگیری کرد. ایشان پیگیری حقوقی جنایات انجام گرفته در جنگ اخیر رژیمصهیونیستی را ضروری دانستند و گفتند: در قضایای قبلی نیز باید پیگیری حقوقی انجام میشد که کوتاهیهایی شد، اما قوه قضائیه باید جنایات اخیر را از طریق دادگاههای بینالمللی و داخلی به صورت جدی، با دقت و هوشیاری کامل و ملاحظه همه جوانب پیگیری کند. رهبر معظم انقلاب با تأکید بر اینکه نتیجه همه سفارشها به قوه قضائیه باید در اعتماد مردم به آن متبلور شود، گفتند: بارها در دیدار مسئولان قضائی گفتهایم که باید به شکلی عمل کنیم که هر کسی در هر گوشه کشور مورد ظلم و تعدی قرار گرفت، بداند مشکل او با مراجعه به دادگستری حل میشود. ایشان لازمه دستیابی به این نقطه مطلوب را رسیدگی و مبارزه با فساد درون و بیرون از قوه قضائیه دانستند و افزودند: مبارزه با فساد باعث ایجاد امید و اعتماد در مردم میشود.»
روزنامه وطن امروز در صفحه نخست امروز خود تیتر «مزد سازش» را برگزید و نوشت: «پس از گذشت چند روز از آغاز درگیری نیروهای جولانی با مسلحان دروزی در جنوب سوریه و استان سویدا، ارتش صهیونیستی از بهانه به دست آمده نهایت استفاده را برد و حملات خود علیه حاکمان جدید سوریه را آغاز کرد؛ حملاتی که ثبات و امنیت سوریه را بیش از پیش به خطر انداخته و تمامیت ارضی این کشور را نشانه گرفته است. پیش از این نیز مناطق دروزینشین سوریه منبع نخستین ناامنیهای مسلحانه علیه دولت مرکزی دمشق بودند و بسیاری از تحلیلگران امنیتی، رژیم صهیونیستی را در پشت پرده این تحرکات ضدامنیتی معرفی میکردند اما پیش از این سطح هماهنگیها آنقدر عریان و واضح نبود. همزمان با شورش دروزیها علیه نیروهای افراطی و تکفیری جولانی و کشتار آنها در سویدا و هجوم شورشیان حاکم بر دمشق به سوی جنوب سوریه، ارتش صهیونیستی به صورت تمامقد وارد میدان شد و با حملات هوایی به سویدا و دمشق، حمایت خود را از جداییطلبان دروزی اعلام کرد؛ حمایتی که نشاندهنده نقشه رژیم اشغالگر برای تجزیه سوریه است؛ سوریهای که زمانی بزرگترین تهدید مرزهای سرزمین اشغالی بود و با ارتش منسجم خود تبدیل به کابوس صهیونیستها شده بود و تا همین اواخر نیز با حضور در محور مقاومت، رژیم اشغالگر را در تنگنا و محاصره قرار داده بود اما اکنون تبدیل به بازیچه طرحهای تجزیهطلبانه و شوم رژیم صهیونیستی شده است.
ظهر چهارشنبه پخش زنده شبکههای خبری سوری و عربی حاضر در دمشق بسیاری را شوکه کرد: هدف قرار گرفتن ساختمان ستادکل نیروهای مسلح سوریه در میدان اموی دمشق. پخش زنده رسانه سوری به سرعت در شبکههای اجتماعی جهان عرب منتشر شد؛ تصاویری که نشاندهنده بمبارانهای مکرر و تخریب این مرکز مهم امنیتی توسط نیروی هوایی ارتش صهیونیستی بدون هیچگونه مزاحمتی بود. این اقدام ارتش اشغالگر به بهانه حمایت از دروزیهای جنوب سوریه و هشدار به حکومت جولانی انجام شد اما به نظر میرسد اهداف مورد حمله قرار گرفته برای تضعیف دولت مرکزی دمشق بمباران شدهاند؛ اقدامی که میتواند سوریه را به مرحله جدیدی از ناامنی و هرج و مرج سوق دهد. طبق گزارشات، لحظاتی پس از آغاز حملات هوایی رژیم صهیونیستی به ساختمان ستادکل نیروهای مسلح سوریه، وزیر جنگ اشغالگران با انتشار ویدئوی هدف قرار گرفتن این ساختمان در پسزمینه پخش زنده مجری زن سوری نوشت: دوران هشدار دادن در دمشق به پایان رسید؛ ضربات دردناک در راه است.
یسرائیل کاتس همچنین اعلام کرد: ارتش اسرائیل با قدرت به عملیات در سویدا ادامه خواهد داد تا نیروهایی را که به دروزیها حمله کردند، نابود کند و آنها را به طور کامل عقب براند. وی سپس خطاب به دروزیهای ساکن سرزمین اشغالی گفت: برادران دروزی ما در اسرائیل، میتوانید به ارتش اعتماد کنید که از برادرانتان در سوریه محافظت خواهد کرد. نخستوزیر نتانیاهو و من، به عنوان وزیر جنگ، تعهد دادهایم و به این تعهد پایبند خواهیم ماند. نتانیاهو نیز خطاب به دروزیهای ساکن سرزمین اشغالی گفت: «برادران من، شهروندان دروزی اسرائیل، وضعیت در سویدا، در جنوب غرب سوریه، بسیار وخیم است. ارتش [اسرائیل] در حال عملیات است، نیروی هوایی در حال عملیات است و نیروهای دیگر نیز مشغول هستند. ما برای نجات برادران دروزیمان و برای نابودی باندهای رژیم [سوریه] وارد عمل شدیم. اکنون یک درخواست از شما دارم: شما شهروندان اسرائیل هستید. از مرز عبور نکنید. شما جان خود را به خطر میاندازید؛ ممکن است کشته شوید، ممکن است اسیر شوید و به تلاشهای ارتش آسیب میزنید. بنابراین از شما خواهش میکنم به خانههایتان بازگردید. بگذارید ارتش اقدام کند». این سخنان پس از آن مطرح شد که تعدادی از دروزیهای ساکن سرزمین اشغالی برای حمایت از دروزیهای سوریه به مرزها هجوم برده و از موانع مرزی عبور کردند.
طبق گزارشات منابع عبری حدود هزار دروزی ساکن سرزمینهای اشغالی از مرز عبور کرده و برای مقابله با نیروهای جولانی به سوریه هجوم بردهاند؛ اقدامی که ارتش صهیونیستی و نهادهای جاسوسی و امنیتی آن را نگران کرده است. البته حملات تنها به ستاد کل ارتش سوریه محدود نماند و برخی منابع از شلیک هشدار نیروی هوایی ارتش صهیونیستی به نزدیکی کاخ ریاست جمهوری سوریه که هماکنون محل استراحت و استقرار جولانی است خبر میدهند. همزمان با این حملات، در سویدا نیز جنگندهها و پهپادهای رژیم صهیونیستی مشغول هدف قرار دادن نیروهای حکومت مرکزی شدند.
روزهای سقوط حکومت مرکزی عربی سوریه بسیاری از طرفداران نیروهای تکفیری با تحلیلهایی خوشبینانه اعلام کردند این کشور به سوی ثبات و پیشرفت حرکت خواهد کرد. پس از دیدار ترامپ با جولانی و بنسلمان و لغو تحریمهای سوریه نیز این قبیل تحلیلها شدت بیشتری گرفت و تا چند روز قبل از حملات مستقیم رژیم صهیونیستی به دمشق، دولت جولانی مشغول اعتمادسازی برای صهیونیستها بود و در مذاکرات پنهان و آشکار در امارات، ترکیه و جمهوری باکو تلاش کرد به توافق آبراهام بپیوندد اما در نهایت شرایط به گونهای پیش رفت که واقعیتهای میدانی غیرقابل انکار شد. اکنون برای حاکمان فعلی دمشق مشخص شده است حملات رژیم صهیونیستی به زیرساختهای نظامی و امنیتی سوریه در روزهایی که نیروهای جولانی مشغول پایکوبی و رقص فاتحانه در دمشق بودند، بدون هدف نبوده است و پیامهای دیپلماتیک و خوشخدمتیهای امنیتی آنها برای صهیونیستها تأثیری در اهداف شوم توسعهطلبانه تلآویو ندارد. اخراج گروههای مقاومت فلسطینی از سوریه، بازداشت مبارزان مقاومت در این کشور، مذاکرات مستقیم در امارات، جمهوری باکو و ترکیه با صهیونیستها و ارائه تضمینهای امنیتی و تقدیم بلندیهای جولان، هیچکدام مانع بمباران بیسابقه دمشق نشد؛ بمبارانی که حتی در روزهای آخر بشار اسد نیز سابقه نداشت و مهمترین مراکز امنیتی این کشور جنگزده را هدف قرار داد.
از سوی دیگر معرفی کردن ایران و نیروهای مقاومت که دیگر نقشی در سوریه ندارند به عنوان تنها دشمن سوریه و در نظر نگرفتن تهدیدات واضح ژئوپلیتیک رژیم صهیونیستی برای تمامیت ارضی و یکپارچگی سوریه اشتباه مهلکی بود که جولانی طی ماههای گذشته مرتکب آن شد؛ اشتباهی که جولانی با تضمین آمریکاییها در ریاض به دام آن افتاد و تصور کرد با اعتمادسازی افراطی برای تلآویو و تعریف ایران به عنوان دشمن مشترک حکومت شورشیان و صهیونیستها، سابقه اخوانی نیروهایش از خاطرات پاک خواهد شد و رژیم صهیونیستی اجازه تسلط کامل بر جنوب سوریه را به حاکمان جدید دمشق خواهد داد.
این رویابافیها حتی تا جایی پیش رفت که حاکمان جدید دمشق با سفر به جمهوری باکو به دنبال پروژههای بلندپروازانه نفتی و گازی با همکاری باکو و تلآویو رفتند و برداشته شدن تحریمها نیز آنها را کاملاً در تله مذاکرات انداخت اما تنها چند روز کافی بود تا تمام نقشههای آنها نقش بر آب شود و واقعیتهای میدانی و گسلهای فعالشده قومی - مذهبی سوریه که سالهاست محل نفوذ و خرابکاری صهیونیستها و سایر قدرتهای منطقهای و جهانی است، تبدیل به سیلی واقعیت بر صورت جولانی و نزدیکانش شود. اکنون که با فتنه دروزیها پایههای حکومت جولانی حداقل در جنوب سوریه سست شده و یکپارچگی این کشور در خطر جدی قرار گرفته، ممکن است حاکم جدید دمشق و مشاورانش و حامیان وی در آنکارا متوجه تهدیدهای واقعی سوریه شوند اما اکنون برای بسیاری از اقدامات دیر شده است. بسیاری از زیرساختها و انبارهای نظامی سوریه در حملات رژیم صهیونیستی از بین رفته، بسیاری از ظرفیتهای موجود در ارتش و نیروهای مسلح سوریه توسط عناصر جولانی نابود شده و درگیریهای قومی - مذهبی چند ماه گذشته علیه علویان، دروزیها و کردها بر شکافها و نفرتها افزوده است؛ شکافهایی که اکنون محل نفوذ و تأثیرگذاری رژیم صهیونیستی است.»
روزنامه شرق در صفحه نخست امروز خود تیتر «جنگ، بقا و خاورمیانه جدید» را برگزید و نوشت: «حملات گسترده روز گذشته اسرائیل به مواضع کلیدی حکومت جدید سوریه به رهبری ابومحمد جولانی، صرفاً یک رویداد نظامی مقطعی نیست، بلکه بازتابدهنده منطق عمیقتر و دیرپایی است که بنیامین نتانیاهو در تمام سالهای رهبریاش بر اسرائیل دنبال کرده است؛ بقای سیاسی و قدرت بر لبه بحران و با استمرار فضای جنگی در محیط پیرامونی.
منطق اسرائیل و نتانیاهو در قبال سوریه بهروشنی براساس یک نگاه واقعگرایانه و تا حد زیادی بدبینانه نسبت به تحولات منطقه استوار است. در ماههای گذشته، جولانی تلاش کرد با دورشدن از محور اخوانالمسلمین و نزدیکی به کشورهای عربی خلیج فارس، هم حمایت مالی بیشتری کسب کند و هم در معادلات بینالمللی برای خود حاشیه امنی بسازد؛ بااینحال، اسرائیل این تغییر آرایش سیاسی را نه به منزله فرصتی برای آشتی، بلکه به چشم تهدیدی برای منافع خود دید. برای تلآویو، شکلگیری یک قدرت مرکزی مقتدر و یکپارچه در دمشق با رویکردی مخالف تلآویو و بهویژه اگر با حمایت ترکیه و همدلی عربهای خلیج فارس همراه باشد، معنایی جز ایجاد یک بلوک ژئوپلیتیک جدید و بالقوه ضداسرائیلی ندارد.
اسرائیل به رهبری نتانیاهو، سود خود را همواره در تداوم ضعف، بیثباتی و غیرنظامیبودن سوریه دیده است. راهبرد تلآویو در سالهای اخیر، از اشغال و تخریب مواضع نظامی گرفته تا تلاش برای جذب برخی اقلیتهای سوری به سمت خود، با هدف جلوگیری از تثبیت دولت مرکزی در دمشق دنبال شده است. در حملات اخیر نیز همین الگوی آشنا تکرار شد: هر نشانهای از احیای قدرت دفاعی یا سیاسی حکومت جولانی، با واکنشی تهاجمی مواجه میشود؛ بیآنکه اسرائیل امیدی به سازش یا توافق بلندمدت داشته باشد. این تضاد نهتنها ماهوی، بلکه عملاً حلنشدنی به نظر میرسد. حتی در شرایطی که ترکیه و کشورهای عربی سعی میکنند از شدت تضادها بکاهند و برای تغییر موضع اسرائیل در قبال سوریه مذاکره کنند، نتانیاهو با خلق بحران و اعمال فشار نظامی، برعکس به دنبال سرعتبخشی به روند درگیری و گرفتن هرچه سریعتر نتیجه و شکلدادن خاورمیانه جدید مورد نظر خود است. در حقیقت، اسرائیل حاضر نیست صبر کند تا توازن به سود دمشق تغییر کند؛ سیاست تلآویو مشخص است: «امشب بهتر از فردا شب».
در پس این رویکرد تهاجمی، پیوند ناگسستنی میان حیات سیاسی نتانیاهو و استمرار فضای جنگی کاملاً قابل مشاهده است. هر بار که فشار داخلی -چه به خاطر بحرانهای سیاسی و اعتراضات و چه در پروندههای قضائی- بر نتانیاهو افزایش یافته، او با بازی هوشمندانه بر کارت بحران و امنیت، تلاش کرده افکار عمومی را از مسائل داخلی منحرف کند و خود را به عنوان تنها رهبر مقتدر در فضای پرخطر منطقه نشان دهد. تعویقهای پیدرپی دادگاههای نتانیاهو که آخرین آن روز گذشته بود، با استناد به تهدیدات امنیتی نیز کاملاً در این چارچوب معنا پیدا میکند.
نکته مهم دیگر، نقش متغیرهای خارجی است. حمایت سنتی کشورهای خلیج فارس از حکومت جولانی -با هدف بازگرداندن سوریه به جمع عربی و کاهش نفوذ ترکیه- اکنون جای خود را به سکوت یا احتیاط داده است. ترکیه نیز برای جلوگیری از تحریک اسرائیل، از نقشآفرینی علنی عقب نشسته است. در چنین فضایی، اسرائیل فرصت بیشتری برای تحمیل اراده نظامی و سیاسی خود یافته و راهبرد بیثباتسازی را با شدت بیشتری دنبال میکند.
در مجموع، اگرچه باید هوشمندی یا شاید مهارت بقامحور نتانیاهو را مورد توجه قرار داد، اما تداوم این مسیر هزینههای سنگینی برای آینده منطقه و حتی خود اسرائیل در پی دارد. منطق بحرانمحور تلآویو شاید در کوتاهمدت موجب بقای سیاسی یک رهبر یا پیروزی در یک پرونده قضائی شود، اما خاورمیانه جدیدی که بر ویرانههای بحران بنا میشود، نه چشماندازی برای صلح و رفاه، بلکه آیندهای متزلزل و پرخطر رقم خواهد زد.»
روزنامه دنیای اقتصاد در صفحه نخست امروز خود تیتر «جولان ارتش عبری در شام» را برگزید و نوشت: «به دنبال درگیریهای جامعه دروز با نیروهای امنیتی دولت الشرع، پای اسرائیل به میدان درگیریهای سوریه باز شد؛ بهطوریکه دیروز چهارشنبه دمشق شاهد شدیدترین حملات جنگندههای اسرائیلی در طول چند دهه اخیر بود. در این حملات نهتنها مقر ستاد مشترک ارتش سوریه، بلکه وزارت دفاع این کشور بمباران و تنی چند از فرماندهان ارشد ارتش الشرع هم ترور شدند. پس از این حملات بود که وزارت کشور سوریه اعلام کرد با جامعه دروز به آتشبس دست یافته است و سویدا در دولت سوریه ادغام خواهد شد.
تحولات سوریه چنان شتاب گرفته است که هر لحظه میتوان انتظار تحولات غیرقابل پیشبینی در این کشور را داشت. بحرانی که با درگیری دروزها- قبایل بادیهنشین شروع شده بود به درگیری بین دروزها با نیروهای امنیتی دولت الشرع رسید و در نهایت پای اسرائیل را به میدان درگیریها باز کرد؛ بهطوریکه دیروز چهارشنبه دمشق شاهد شدیدترین حملات جنگندههای اسرائیلی در طول چند دهه اخیر بود. در این حملات نه تنها مقر ستاد مشترک ارتش سوریه بلکه وزارت دفاع این کشور بمباران شد و تنی چند از فرماندهان ارشد ارتش الشرع هم ترور شدند. همچنین یک «هدف نظامی» در نزدیک کاخ ریاست جمهوری سوریه هم مورد هدف قرار گرفت. اما چرا و چگونه حمله اسرائیل آغاز شد و ریشههای آن به چه چیزی بازمیگردد؟ الجزیره در گزارش دیروز چهارشنبه که همواره بهروزرسانی میشد نوشت، نتانیاهو درحالیکه در جلسه محاکمه خود در دادگاه حضور یافته بود یک «پاکت محرمانه» دریافت و بلافاصله جلسه دادگاه (که «مایک هاکبی»، سفیر آمریکا در اسرائیل هم در آنجا حضر داشت) را ترک کرد. کمی بعد «یسرائیل کاتز»، وزیر جنگ این رژیم، به دولت سوریه هشدار داد که دروزیها را به حال خود رها کند و نیروهای خود را از سویدا خارج کند، در غیر این صورت حملات خود را افزایش خواهیم داد.
او گفت: «همانطور که هشدار دادهایم اسرائیل دروزیها را در سوریه رها نخواهد کرد و سیاست غیرنظامیسازی را که در پیش گرفتهایم، اجرا خواهیم کرد.» او افزود که «اگر این پیام درک نشود»، اسرائیل فعالیتهای خود را تشدید خواهد کرد. با تشدید درگیریها و ورود نیروهای امنیتی دولت الشرع و آغاز یک جنگ شهری، اسرائیل فرصت را مناسب یافت و به بهانه حمایت از دروزها، پایش به درگیریهای داخلی سوریه باز شد.
وزیر جنگ اسرائیل در پیامی دیگر اعلام کرد: «مرحله سیگنال دادن به دمشق تمام شد. اکنون ضربات دردناکی وارد خواهد شد.» به دنبال آن جنگندههای اسرائیل ورودی ساختمان ستاد کل ارتش سوریه را هدف قرار دادند. این حملات چنان به سرعت انجام شد که لحظاتی بعد وزارت دفاع سوریه در دمشق هم هدف چندین حمله قرار گرفت. برخی گزارشها از کشته شدن «مرهف ابو قصره» وزیر دفاع الشرع خبر دادند. همزمان با بمباران مواضع دولت دمشق، ترورها کلید خورد. بر اساس گزارش منابع رسانهای عبری، در حمله تا لحظه تنظیم این گزارش، اطلاعات دقیقی از «تعداد» و «نام» فرماندهان ترورشده گزارش نشده بود.
خشونتهای فرقهای در «سویدا» ی عمدتاً دروزنشین، با وجود اعلام آتشبس روز سهشنبه، دیروز چهارشنبه با قدرت از سر گرفته شد. «اسامه بن جاوید»، خبرنگار الجزیره از دمشق گفت که پس از اعلام آتشبس روز سهشنبه، اوضاع «دوباره از کنترل خارج شده است». «دیدهبان حقوق بشر سوریه»، مستقر در بریتانیا گفت که تا صبح دیروز چهارشنبه بیش از ۲۵۰ نفر، از جمله چهار کودک، پنج زن و ۱۳۸ سرباز و نیروی امنیتی، کشته شدند. این دیدهبان افزود که حداقل ۲۱ نفر در «اعدامهای میدانی» کشته شدند. بن جاوید گفت، علاوه بر درگیریهای زمینی، اسرائیل که اقلیت دروز را متحد بالقوه خود میداند و به بهانه حفاظت از این گروه به سوریه حمله کرده است، به حملات هوایی خود به مواضع دولت و نیروهای امنیتی سوریه ادامه داد. جمعیت دروزیهای سوریه حدود ۷۰۰ هزار نفر است و سویدا بزرگترین محل سکونت این فرقه است. دروزیها در طول جنگ داخلی ویرانگر تقریباً ۱۴ ساله، شبهنظامیان خود را توسعه دادند. از زمان سقوط اسد، جناحهای مختلف دروزی بر سر اینکه آیا با دولت جدید و نیروهای مسلح ادغام شوند یا خیر، اختلاف نظر داشتهاند.
الجزیره در آخرین گزارشهای خود نوشت که وزارت کشور سوریه اعلام کرد که در سویدا با گروههای دروز به آتش بس دست یافته است. بر همین اساس، نیروهای ارتش سوریه در سویدا مستقر خواهند شد و ایست بازرسیهایی برقرار و سویدا در دولت سوریه ادغام خواهد شد. این توافق به معنای حضور قوای دولتی در سویدا است.»
نظر شما