به گزارش خبرگزاری ایمنا، در دنیای امروز، پیشرفتهای علمی و فناوری به ویژه در حوزه پزشکی و تشخیص بیماریها، تحولی شگرف را به همراه داشته است. یکی از مهمترین چالشها در این زمینه، شناسایی زودهنگام بیماریها، به ویژه سرطان، است. سرطان به عنوان یکی از بزرگترین معضلات بهداشتی در سطح جهانی، نیازمند روشهای نوین و کارآمد برای تشخیص و درمان است، در این راستا استفاده از تکنیکهای هوش مصنوعی و بیوانفورماتیک به عنوان ابزارهایی قدرتمند در شناسایی مارکرهای بیولوژیکی و الگوهای مولکولی بدن، به شدت مورد توجه قرار گرفته است.
تحقیقات اخیر نشان میدهد که با تحلیل دادههای مولکولی و بیولوژیکی، میتوان به الگوهایی دست یافت که نشاندهنده استعداد فرد برای ابتلاء به سرطان هستند. این الگوها به ما کمک میکنند تا در مراحل اولیه بیماری، اقدامات پیشگیرانه و درمانی لازم را انجام دهیم، به ویژه در سرطانهای دستگاه گوارش، که به دلیل شیوع بالای آنها در جوامع مختلف، نیاز به تشخیص سریع و دقیق احساس میشود، توسعه روشهای نوین میتواند به نجات جان بسیاری از بیماران کمک کند.
در این راستا، تیمهای تحقیقاتی با استفاده از هوش مصنوعی و الگوریتمهای پیشرفته، موفق به شناسایی مارکرهای جدیدی شدهاند که میتوانند به عنوان نشانههای تشخیصی سرطان عمل کنند. این مارکرها با دقت بالا میتوانند تمایز بین سلولهای سرطانی و نرمال را انجام دهند و به پزشکان این امکان را میدهند که با اطمینان بیشتری به تشخیص و درمان بیماران بپردازند.
علاوه بر این، استفاده از روشهای نوین در دارو درمانی، به ویژه در ترکیب با طب مکمل، میتواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران و کاهش عوارض جانبی درمانهای شیمیایی کمک کند. با توجه به این پیشرفتها، امید است که با تسریع در فرایندهای مجوزدهی و تجاریسازی این تکنیکها، بتوانیم به زودی شاهد تغییرات مثبت و قابل توجهی در حوزه سلامت و درمان سرطان باشیم، این تحولات نه تنها میتواند به بهبود وضعیت بیماران کمک کند، بلکه ایران را به عنوان یک قطب علمی و پزشکی در خاورمیانه و جهان معرفی کند.
مارکرهای بیولوژیکی و پیشگیری از سرطان
فاطمه حاجی بابایی کارشناس ژنتیک مولکولی در گفتوگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: بررسیهایی درباره سرطان انجام میشود و بر اساس آنها ما یک الگویی طراحی میکنیم که نشان میدهد اگر فردی الگوی بیان مولکولی بدنش از یک حد مشخص خارج شود، به نوعی یک ساز مخالفی را میزند و غیرطبیعی عمل میکند. بر این اساس، ما میتوانیم بفهمیم که آیا او استعداد ایجاد بیماری سرطان را دارد یا خیر؟ و با استفاده از هوش مصنوعی و برنامهنویسیهای پیچیدهای که روی این کار انجام داده شده است، مارکرها را شناسایی میشود.
وی افزود: در دادههایی که به صورت اینسیلیکو هستند و در کامپیوتر تحلیل میشود، تعدادی آنالیز انجام میدهیم و سپس همانها را در آزمایشگاه روی نمونههای انسانی پیادهسازی میکنیم. اختلاف بسیار کمی وجود دارد و میتوانم بگویم که مارکرها به حدی توانستند اطمینان کار را نشان دهند که اگر در کار اینسیلیکو ما اطمینان بالای ۸۰ درصد باشد، در کار تجربی به ۹۷ درصد تشخیص و تمایز بین سلولهای سرطانی و سلولهای نرمال رسیدیم. این نشان میدهد که هوش مصنوعی میتواند به ما کمک کند. اما باید در نظر داشته باشیم که به خاطر باگها و الگوریتمها، همه اینها باید اعتبارسنجی و تأیید آزمایشگاهی داشته باشند.
حاجی بابایی تصریح کرد: نمیتوانیم فقط بر اساس هوش مصنوعی چیزی را به عنوان مارکر اعلام کنیم، مگر اینکه در آزمایشگاه تأیید شده باشد. این امر موجب شد که یک پنل برای تشخیص سرطانهای دستگاه گوارش طراحی کنیم و شش نوع سرطان دستگاه گوارش را از این روش در آزمایشگاه تشخیص دهیم. در قسمت هوش مصنوعی و کار بر اساس دادههای با توان بالا میتوان مارکرها را شناسایی کرد و این مورد که ذکر شد استفاده از چت جیپیتی نیست و از برنامهنویسیها و پکیجهایی استفاده شده که ممکن است بخشی از آن با هوش مصنوعی توسعه یافته باشد و سپس در آزمایشگاه تأیید شده است استفاده شده است.
کارشناس ژنتیک مولکولی خاطر نشان میکند: کاری که سرعت و عملکرد ما را افزایش داد این است که اگر طبق مقالات و پژوهشهای قبلی پیش روی شود، ممکن است ۲۰۰ مارکر پیدا کنم و اگر بخواهم همه آنها را به صورت جداگانه بررسی کنم، هم هزینهبر است و هم زمان زیادی میبرد. در مطالعهای که انجام دادیم و همه اینها را آنالیز کردیم، متوجه شدیم که برخی از مارکرهایی که در مقالات به آنها استناد میشود، بایومارکر نیستند. ما یک سری مارکرهای دیگر داریم که تا به حال کار نشدهاند اما قدرت تشخیصی بسیار بالاتری دارند.
وی ادامه داد: کیت آزمایش آماده است و حتی در موارد محدودی برای کسانی که تمایل داشتند، استفاده شده است و تاییدیه آن صادر شده است. در مقایسه با آزمایشهای پاتولوژی که هم هزینهبر هستند و هم زمان زیادی میبرد تا پاسخ صادر شود، این کیت میتواند تنها در دو روز جواب را به بیمار برساند و بالای ۸۰ درصد توانستیم تاییدیه بگیریم که میتواند تشخیص دهد که فرد مستعد بیماری است یا در سطوح مختلف آن را دارد. ما یک مشکلی که در این قسمت داریم این است که به دلیل اینکه داریم روی بحث انسان کار میکنیم،
حاجی بابایی بیان کرد: باید مجوزهای وزارت بهداشت را داشته باشیم و گرفتن مجوز یک مشکل بزرگ است و هنوز نتوانستهایم تاییدیهاش را دریافت کنیم. اگر مسئولین بتوانند این کار را برای ما تسریع کنند، ما میتوانیم به راحتی این را به حالت صنعتی درآوریم و تولید انبوه داشته باشیم. در مرحله اول، برآوردی که داشتیم برای پیشدرآمدی بود که چقدر میتوانیم تأمین داشته باشیم. ابتدا استان اصفهان را در نظر گرفتیم چون قطب سرطانهای دستگاه گوارش است، اما اگر حتی ما به حالت نیمه صنعتی درآوریم، میتوانیم این کار را برای حداقل نصف جمعیت کشور انجام دهیم و در بینش چند سالهمان میتوانیم برای کل کشور در نظر بگیریم کافی است که بتوانیم مجوز بگیریم و زیرساختها تا حدود زیادی در دانشگاه آزاد واحد اصفهان فراهم است و میتوانیم سریع به سمت صنعتی کردن و تجاریسازی برویم.
به گزارش ایمنا، تحقیقات و پیشرفتهای اخیر در حوزه تشخیص و درمان سرطان، به ویژه با استفاده از تکنیکهای هوش مصنوعی و بیوانفورماتیک، نویدبخش آیندهای روشن در مدیریت این بیماریهای پیچیده هستند. شناسایی زودهنگام مارکرهای بیولوژیکی و الگوهای مولکولی میتواند به پزشکان کمک کند تا با دقت بیشتری به تشخیص و درمان بیماران بپردازند و در نتیجه، شانس بهبودی و کیفیت زندگی بیماران را به طور قابل توجهی افزایش دهند.
توسعه کیتهای تشخیصی که قادر به ارائه نتایج سریع و دقیق هستند، میتواند به کاهش هزینهها و زمانهای انتظار در فرایندهای پاتولوژیک کمک کند، این امر به ویژه در کشورهایی که با چالشهای بهداشتی و اقتصادی روبهرو هستند، اهمیت ویژهای دارد، با توجه به اینکه سرطانهای دستگاه گوارش یکی از شایعترین انواع سرطانها در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر هستند، تمرکز بر روی این حوزه میتواند تأثیرات مثبتی بر سلامت عمومی جامعه داشته باشد، علاوه بر این ترکیب روشهای نوین درمانی با طب مکمل و استفاده از داروهای طبیعی میتواند به بهبود اثربخشی درمانها و کاهش عوارض جانبی کمک کند. این رویکرد نه تنها به بهبود وضعیت بیماران کمک میکند، بلکه میتواند به عنوان یک مدل برای سایر بیماریها نیز مورد استفاده قرار گیرد، با این حال، برای تحقق این اهداف، نیاز به تسریع در فرایندهای مجوزدهی و حمایتهای لازم از سوی نهادهای دولتی و خصوصی وجود دارد. همکاری بین دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی و صنعت میتواند به تجاریسازی این تکنیکها و محصولات کمک کند و ایران را به عنوان یک قطب علمی و پزشکی در سطح خاورمیانه و جهان معرفی کند، با توجه به پتانسیلهای موجود و تلاشهای مستمر در این حوزه، امید است که با بهرهگیری از فناوریهای نوین و رویکردهای علمی، بتوانیم به بهبود سلامت جامعه و کاهش بار بیماریهای مزمن، به ویژه سرطان، دست یابیم. این تحولات میتواند به نجات جان بسیاری از بیماران و ارتقا کیفیت زندگی آنها منجر شود و در نهایت، به یک آینده سالمتر و پایدارتر برای جامعه بشری کمک کند.
نظر شما