آیا آینده حمل‌ونقل شهری در آسمان‌ها رقم می‌خورد؟

به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، تاکسی پرنده یا ایرتاکسی (Air Taxi) به هواگردهای کوچک شهری گفته می‌شود که مسافران را در مسیرهای کوتاه داخل شهر یا مناطق اطراف جابه‌جا می‌کنند. جدیدترین نسل این وسایل از فناوری پرواز برقی با قابلیت برخاست و فرود عمودی (eVTOL) بهره می‌برد که ترکیبی از فناوری پهپادها و هواپیماهای برقی است. این وسایل به‌صورت کامل الکتریکی هستند و در آینده نزدیک مدل‌های خودران آنها نیز توسعه پیدا خواهد کرد که می‌تواند بسیاری از مشکلات حمل‌ونقل زمینی همچون ترافیک و موانع جاده‌ای را برطرف کند.

اگرچه تاکسی‌های پرنده به‌عنوان فناوری نوین شناخته می‌شوند، اما ایده اولیه آن‌ها به دهه ۱۹۶۰ بازمی‌گردد، زمانی که این خدمات بیشتر برای ثروتمندان و نخبگان سیاسی و هنری ارائه می‌شد. امروزه تلاش‌ها برای عمومی‌سازی این فناوری آغاز شده است. پیش‌بینی می‌شود تعداد تاکسی‌های پرنده فعال در سال ۲۰۴۰ به ۴۳۰ هزار دستگاه برسد.

انواع خدمات تاکسی پرنده

انواع خدمات تاکسی پرنده در شرکت‌های پیشرو، نمونه‌ای کامل از تنوع و نوآوری در حمل‌ونقل هوایی شهری را نشان می‌دهد. یکی از شرکت‌های برجسته در این زمینه، شرکت برزیلی فلپر (Flapper) است که با ارائه چند مدل خدمت از جمله پروازهای چارتر، پروازهای هلیکوپتری، پروازهای اشتراکی و پروازهای برگشتی بدون مسافر به دنبال پاسخگویی به نیازهای مختلف بازار است.

پروازهای چارتر به معنای اجاره کامل یک تاکسی پرنده برای گروه‌های کوچک تا متوسط است. ظرفیت این پروازها بین سه تا ۱۹ نفر متغیر است و مناسب افرادی است که به دنبال سفر خصوصی و مستقیم بدون توقف‌های متعدد هستند. این مدل خدمات شبیه به اجاره یک هلیکوپتر یا جت خصوصی است و برای سفرهای کاری، ملاقات‌های فوری یا گردشگری لوکس کاربرد دارد.

شرکت فلپر همچنین خدمات پرواز با هلیکوپتر را ارائه می‌دهد که گزینه‌ای شناخته‌شده‌تر و در دسترس‌تر برای حمل‌ونقل هوایی شهری است. این پروازها برای مسیرهای کوتاه داخل شهر یا مناطق اطراف استفاده می‌شوند و به‌دلیل قابلیت نشست و برخاست عمودی، در فضاهای محدود شهری بسیار کارآمد هستند.

یکی از راهکارهای کاهش هزینه و افزایش دسترسی به تاکسی‌های پرنده، پروازهای اشتراکی است. در این مدل، چند مسافر با مسیرهای مشابه یا نزدیک، به‌صورت مشترک از یک تاکسی پرنده استفاده می‌کنند. این روش موجب کاهش هزینه هر نفر می‌شود و می‌تواند به گسترش استفاده عمومی از این فناوری کمک کند.

پروازهای برگشتی بدون مسافر که به «پاهای خالی (Empty Legs)» موسوم هستند، زمانی رخ می‌دهند که تاکسی پرنده پس از رساندن مسافران به مقصد، بدون مسافر به مبدأ بازمی‌گردد. شرکت‌ها برای جلوگیری از پرواز بدون درآمد، این مسیرهای برگشت را با قیمت‌های تخفیفی ارائه می‌دهند. این گزینه برای مسافرانی که انعطاف‌پذیری زمانی دارند، بسیار مقرون‌به‌صرفه است و به بهینه‌سازی استفاده از ناوگان کمک می‌کند.

علاوه‌بر خدمات متنوع، شرکت‌های برزیلی همچون «امبرائر» نیز در حال توسعه کارخانه‌هایی برای تولید تاکسی‌های پرنده برقی هستند که ظرفیت حمل تا شش مسافر را دارند و انتظار می‌رود از سال ۲۰۲۶ وارد بازار شوند. کرایه سفر با این تاکسی‌ها برای هر نفر بین ۵۰ تا ۱۰۰ دلار آمریکا برآورد شده است که نسبت به پروازهای سنتی هلیکوپتر ارزان‌تر و به صرفه‌تر است.

شرکت چینی «ایهنگ» با مدل EH۲۱۶-S تاکسی پرنده‌ای ارائه کرده است که قابلیت حمل چندین مسافر را دارد و با بیش از ۴۲ هزار پرواز آزمایشی موفق در ۱۴ کشور، یکی از پیشروهای بازار است. این تاکسی پرنده با سرعت حدود ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت و برد ۳۰ کیلومتر، می‌تواند در کمتر از نیم ساعت سفرهای شهری را انجام دهد و قیمت آن برای بازارهای بین‌المللی حدود ۴۱۰ هزار دلار است. با توجه به این اعداد و مقایسه با کرایه تاکسی‌های هوایی موجود، انتظار می‌رود کرایه سفر با این تاکسی‌های پرنده جدید به مراتب کمتر و رقابتی‌تر باشد، اما هنوز قیمت دقیق برای مسافران اعلام نشده است.

این تنوع خدمات و پیشرفت‌های مبتنی‌بر فناوری نشان می‌دهد تاکسی‌های پرنده می‌توانند پاسخگوی نیازهای مختلف بازار باشند؛ از سفرهای لوکس و خصوصی گرفته تا گزینه‌های اقتصادی‌تر برای عموم مردم که در آینده نزدیک ممکن است بخش مهمی از حمل‌ونقل شهری را تشکیل دهند.

مزایا و چالش‌های تاکسی‌های پرنده

تاکسی‌های پرنده مزایای قابل‌توجهی برای حمل‌ونقل شهری به همراه دارند. یکی از مهم‌ترین این مزایا، کاهش چشمگیر زمان سفر در شهرهای پرترافیک است که می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و افزایش بهره‌وری شهروندان کمک کند. از نظر زیست‌محیطی نیز این وسایل نسبت به هلیکوپترها بسیار پاک‌تر هستند؛ به‌طوری که تاکسی‌های پرنده تنها حدود یک‌پنجم آلایندگی هلیکوپترها را تولید می‌کنند.

تحقیقات دانشگاه میشیگان نشان داده است که یک هواپیمای eVTOL با سه مسافر، در مقایسه با خودروهای بنزینی، ۵۲ درصد و نسبت به خودروهای برقی ۶ درصد کمتر آلاینده تولید می‌کند. این آمارها نشان می‌دهد که تاکسی‌های پرنده می‌توانند نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا و مقابله با تغییرات اقلیمی ایفا کنند. تاکسی‌های پرنده می‌توانند به‌ویژه در حوزه‌هایی همچون حمل‌ونقل اورژانسی پزشکی یا کاهش فشار بر سیستم‌های لجستیک در شهرهای پرترافیک نقش مهمی ایفا کنند.

این فناوری با چالش‌های متعددی نیز روبه‌رو است. نخستین و مهم‌ترین مشکل، هزینه بالای ساخت و استفاده از تاکسی‌های پرنده است که دسترسی عمومی به این خدمات را محدود می‌کند. علاوه‌بر این، برای بهره‌برداری گسترده از این وسایل، نیاز به زیرساخت‌های ویژه و گسترده‌ای همچون شبکه‌ای از فرودگاه‌های کوچک شهری یا ورتی‌پورت‌ها وجود دارد که ساخت و نگهداری آن‌ها هزینه‌بر و زمان‌بر است.

مسائل قانونی و مدیریت فضای هوایی شهری نیز یکی از چالش‌های بزرگ است و باید قوانین و مقررات جدیدی برای ایمنی و هماهنگی ترافیک هوایی وضع شود. نگرانی دیگری که مطرح است، احتمال ایجاد شکاف طبقاتی در دسترسی به این خدمات است؛ به‌گونه‌ای که تاکسی‌های پرنده ممکن است تنها برای گروه‌های مرفه قابل استفاده باشند و نابرابری‌های اجتماعی را تشدید کنند. مدیریت ترافیک هوایی در شهرها نیز با ورود این وسایل پیچیده‌تر خواهد شد و نیازمند راهکارهای نوین و پیشرفته است تا از بروز تصادفات و اختلالات جلوگیری شود.

در نهایت می‌توان گفت موفقیت این فناوری بستگی به میزان سرمایه‌گذاری، توسعه زیرساخت‌ها، تدوین قوانین مناسب و پذیرش عمومی دارد. تا آن زمان، حمل‌ونقل شهری همچنان به راهکارهای زمینی و فناوری‌های نوین دیگر همچون رباتاکسی‌ها تکیه خواهد داشت، اما تاکسی‌های پرنده می‌توانند در آینده بخشی از راه‌حل‌های حمل‌ونقل شهری باشند.