به گزارش خبرگزاری ایمنا، متفورمین یکی از پرمصرفترین داروهای خوراکی در درمان دیابت نوع ۲ است که به خانواده دارویی بیگوانیدها تعلق دارد، این دارو از دهه ۱۹۵۰ وارد درمانهای بالینی شده و تاکنون میلیونها بیمار در سراسر جهان از آن برای کنترل قند خون استفاده میکنند.
ویژگی مهم متفورمین، کاهش قند خون بدون افزایش ترشح انسولین است که باعث کاهش خطر هیپوگلیسمی نسبت به بعضی داروهای دیگر میشود.
متفورمین از چند مسیر مختلف اثر خود را اعمال میکند؛ این دارو با مهار تولید گلوکز در کبد (کاهش گلوکونئوژنز)، افزایش حساسیت سلولهای محیطی به انسولین و کمک به جذب بهتر گلوکز توسط عضلات و بافتهای محیطی عمل میکند و با کاهش جذب گلوکز از روده، به کنترل بهتر قند خون پس از وعدههای غذایی کمک میکند.
متفورمین چه کاربردی دارد؟
اصلیترین کاربرد متفورمین در درمان دیابت نوع ۲ است و بهویژه در بیماران دارای اضافهوزن استفاده میشود، با این حال، استفاده از آن فراتر رفته و در شرایطی مانند سندرم پلیکیستیک (PCOS)، مقاومت به انسولین و پیشگیری از دیابت در افراد پرخطر نیز رایج شده است.
بعضی پژوهشها حتی به نقش احتمالی این دارو در کاهش خطر سرطانها و افزایش طول عمر اشاره میکنند.
دز مصرف و نحوه استفاده از قرص متفورمین
متفورمین بهصورت قرص خوراکی مصرف میشود و در انواع فوریرهش و آهستهرهش موجود است؛ دز اولیه به طور معمول از ۵۰۰ میلیگرم در روز شروع میشود و بسته به پاسخ بیمار، بهتدریج افزایش مییابد و توصیه میشود مصرف دارو همراه یا بعد از غذا باشد تا از عوارض گوارشی کاسته شود.
عوارض جانبی مصرف متفورمین
عوارض گوارشی از جمله تهوع، نفخ، اسهال و طعم فلزی در دهان از جمله شایعترین عوارض متفورمین است که بیشتر در هفتههای اول مصرف مشاهده میشود و با گذر زمان کاهش مییابد.
استفاده از نوع آهستهرهش یا مصرف دارو همراه با وعده غذایی میتواند به بهبود این علائم کمک کند.
یکی از جدیترین عوارض احتمالی متفورمین، اسیدوز لاکتیک است که ناشی از تجمع اسید لاکتیک در بدن است، این خطر بیشتر در بیمارانی با نارسایی کلیوی، کبدی یا شرایطی مانند عفونتهای شدید یا کماکسیژنی افزایش مییابد و به همین دلیل، سنجش عملکرد کلیه قبل از شروع درمان با متفورمین ضروری است.
چه کسانی نباید متفورمین مصرف کنند؟
مصرف متفورمین در افراد مبتلا به نارسایی کلیوی پیشرفته، نارسایی قلبی غیرکنترلشده، بیماریهای شدید کبدی یا افرادی که تحت تصویربرداری با ماده حاجب یددار قرار گرفتهاند، ممنوع است و در موارد کمآبی بدن، بارداری (مگر در موارد خاص) یا سنین بالا، مصرف دارو باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود.
تداخلات دارویی مهم با متفورمین
متفورمین میتواند با داروهایی مانند بعضی دیورتیکها، کورتیکواستروئیدها، داروهای ضدصرع و آنتیبیوتیکها (مانند سفالوسپورینها) تداخل داشته باشد و مصرف همزمان با الکل میتواند خطر اسیدوز لاکتیک را افزایش دهد، از همین رو اطلاعرسانی دقیق به پزشک درباره تمام داروهای مصرفی اهمیت دارد.
به طور کلی، متفورمین دارویی شناختهشده، مقرونبهصرفه و مؤثر در درمان دیابت نوع ۲ و بعضی دیگر از اختلالات مرتبط با مقاومت به انسولین است و با این حال، مانند هر دارویی، مصرف آن باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود و توجه به عملکرد کلیه، علائم هشداردهنده، تداخلات دارویی و پیروی از سبک زندگی سالم، ضامن اثربخشی و ایمنی این دارو در طولانیمدت خواهد بود.
نظر شما