به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، با پیشرفتهای روزافزون فناوری و تغییرات سریع در سبک زندگی شهری، مفهوم «شهر هوشمند» بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. شهرهای سراسر جهان در تلاش هستند تا با بهرهگیری از فناوریهای نوین، کیفیت زندگی شهروندان را ارتقا دهند و پاسخگوی نیازهای پیچیده و متنوع آنها باشند. در این مسیر، شاخصهای مختلفی برای سنجش میزان هوشمندی و پیشرفت شهری تدوین شده است که یکی از معتبرترین آنها، شاخص شهرهای هوشمند IMD است. این شاخص با ارزیابی عملکرد شهرها در حوزههای مختلفی همچون حکمرانی دیجیتال، حملونقل هوشمند، پایداری و مشارکت شهروندان، تصویری جامع از وضعیت فعلی و روند توسعه آنها ارائه میدهد.
در تازهترین نسخه شاخص شهرهای هوشمند IMD ۲۰۲۵، تحولات قابلتوجهی در رتبهبندی شهرهای اروپایی مشاهده میشود. برخلاف سال گذشته که تمرکز بر سه شهر برتر و سه شهر پایین جدول بود، سال ۲۰۲۵ توجه به شهرهایی معطوف شده است که بیشترین پیشرفت را در رتبهبندی داشتهاند. این تغییرات نهتنها اعداد و ارقام، بلکه تحولات واقعی و استراتژیک در مدیریت شهری و فناوریهای هوشمند است که توانسته پاسخگوی نیازهای روزافزون شهروندان باشد.
ورشو؛ اولویت دادن به نیازهای شهروندان
شهر ورشو، پایتخت لهستان، با جهشی ۱۰ پلهای نسبت به سال گذشته، به رتبه ۲۸ رسیده است. این شهر بهجای تمرکز بر نوآوریهای پرزرق و برق، بر بهبود خدمات روزمره و کیفیت زندگی مردم تأکید دارد و پیشرفتهای قابلتوجهی در زمینه حکمرانی دیجیتال و حملونقل عمومی حاصل شده است؛ حدود ۷۶ درصد از شهروندان ورشو از سیستمهای پرداخت دیجیتال استفاده میکنند و رضایت از دسترسی آنلاین به خدمات و حملونقل افزایش پیدا کرده است. توسعه فرصتهای کار از راه دور و حمایت از کسبوکارهای نوپا نیز یکی دیگر از نشانههای تعهد ورشو به شهری آیندهنگر و دسترسپذیر است.
این موفقیتها در بستر رشد اقتصادی قوی لهستان و سرمایهگذاری شرکتهای بزرگ فناوری همچون مایکروسافت و نتفلیکس شکل گرفته است. پروژههایی همچون توسعه شبکه مترو و بازسازی مناطق شهری، ورشو را به شهری سبزتر و مردممحور تبدیل کرده است.
ویلنیوس؛ طراحی دیجیتال از پایه
شهر ویلنیوس، پایتخت لیتوانی، با ۱۳ پله صعود به رتبه ۳۴ رسیده و بهعنوان پایتخت سبز اروپا در سال ۲۰۲۵ شناخته شده است. این شهر با تمرکز بر حکمرانی دیجیتال، مشارکت شهروندان و برنامههای پایدار، موفق به افزایش فضای سبز و بهبود کیفیت زندگی شده است. بیش از ۹۴ درصد از ساکنان ویلنیوس در فاصله ۳۰۰ متری از فضای سبز زندگی میکنند و رضایت بالایی از خدمات آنلاین دارند. ویلنیوس با برنامهریزی برای رسیدن به بیطرفی کربنی تا سال ۲۰۳۰ و حذف کامل سوختهای فسیلی تا ۲۰۵۰، نمونهای از ادغام سیاستهای زیستمحیطی و نوآوری دیجیتال است.
ریگا؛ ساخت اعتماد در گذار دیجیتال
ریگا، پایتخت لتونی، با جهشی ۱۳ پلهای نسبت به سال گذشته، به رتبه ۴۶ رسیده است. این شهر در زمینه دسترسی آنلاین به خدمات عمومی، ابزارهای کاری دیجیتال و بهروزرسانیهای ترافیکی و آلودگی پیشرفت قابلتوجهی داشته است. اگرچه هنوز اعتماد کامل به اشتراکگذاری دادههای شخصی وجود ندارد، اما بیش از ۶۸ درصد شهروندان از سهولت تراکنشهای دیجیتال رضایت دارند. ریگا با تمرکز بر شفافیت، مبارزه با فساد و حمایت از کسبوکارهای محلی، در حال پاسخگویی به دغدغههای اصلی شهروندان است.
بخارست؛ جهش بزرگ به سوی شهر هوشمند
بخارست، پایتخت رومانی، با بزرگترین جهش در میان شهرهای اروپایی، ۲۲ پله صعود کرده و به رتبه ۷۸ رسیده است. این شهر که پیشتر در زمینه دیجیتال عقب بود، اکنون با توسعه دسترسی دیجیتال به اسناد عمومی، خدمات کسبوکار و پلتفرمهای دولت الکترونیک، بهسرعت در حال پیشرفت است و نزدیک به ۷۳ درصد از شهروندان احساس راحتی بیشتری با فناوریهای دیجیتال دارند. بخارست همچنین با بهبود نظارت محیط زیستی و ابزارهای حکمرانی باز، به مقابله با آلودگی هوا و فساد پرداخته است.
زاگرب؛ گامی بلند در مسیر هوشمندی
زاگرب، پایتخت کرواسی، با ۱۷ پله صعود به رتبه ۸۵ رسیده است. اگرچه این شهر هنوز در مقایسه با بسیاری از پایتختهای اروپایی رتبه پایینتری دارد، اما پیشرفتهایی در دسترسی دیجیتال به اسناد دولتی، منابع کاری آنلاین و خدمات کسبوکار دیده میشود. حدود ۵۸ درصد از شهروندان با فناوریهای دیجیتال احساس راحتی میکنند و اعتماد به تعاملات آنلاین در حال افزایش است. زاگرب با سرمایهگذاری در زیرساختها و ابزارهای دیجیتال مردممحور، در مسیر تبدیل شدن به شهری متصلتر و پاسخگو قرار دارد.
شهرهای ورشو، ویلنیوس، ریگا، بخارست و زاگرب شاید هنوز در صدر رتبهبندیهای شهرهای هوشمند اروپا قرار نگرفتهاند، اما روند صعودی آنها نشاندهنده سرمایهگذاری استراتژیک، هماهنگی سیاسی و نوآوری مبتنی بر نیازهای شهروندان است. این تحولات نشان میدهد که هوشمندسازی شهری بیشتر از برتری فناوری، به پاسخگویی، سازگاری و همسویی با نیازهای عمومی وابسته است.
این روندها جغرافیای نوآوری شهری را تغییر دادهاند؛ پیشرفتهای هوشمندانه دیگر محدود به کلانشهرهای بزرگ یا مراکز فناوری نیست، بلکه شهرهای متوسط نیز با همکاری و مشارکت عمومی میتوانند آینده شهری را از پایه شکل دهند. نوآوری و توسعه پایدار نیازمند منابع عظیم نیست، بلکه اراده سیاسی، برنامهریزی هوشمندانه و تعامل مستمر با شهروندان، کلید موفقیت است. مدلهای موفق شهری میتوانند به الگویی برای سایر شهرها تبدیل شوند و مسیر رشد متوازن و فراگیر در سطح قاره و جهان را هموار سازند.
نظر شما