به گزارش خبرگزاری ایمنا، «شاهد ۱۳۶» یک مهمات سرگردان ساخت ایران (پهپاد انتحاری) است، این پهپاد توسط صنایع هوایی شاهد طراحی و توسط شرکت هسا تولید شده است، بهطور رسمی شاهد ۱۳۶ از سال ۲۰۲۱ در خدمت ایران قرار دارد و در واقع برای نخستین بار در این سال در رزمایشی در ایران استفاده شده است.
در سال ۲۰۲۲ تعداد زیادی از این پهپادها به روسیه صادر شد که در روسیه بهعنوان «گل شمدانی ۲» شناخته میشود. در سال ۲۰۲۲ روسها بهطور گسترده از این پهپادهای انتحاری علیه اهداف مختلف در اوکراین استفاده کردند.
این پهپاد بر اساس پهپاد هارپی اسرائیلیها ساخته شده که گویا بعضی از این پهپادها بهطور تقریبی سالم بودند که در سوریه به دست ایرانیها افتادند.
هارپی اسرائیلی
سری پهپاد شاهد ۱۳۱ و ۱۳۶ شبیه هم هستند و تنها اندازه آنها با هم فرق میکند
نقش اصلی این پهپاد حمله به اهداف زمینی ثابت است که مختصات آن مشخص است و توان تعقیب اهداف متحرک را بهدلیل نوع سیستم ناوبری خود ندارد.
این پهپاد دارای بال دلتا کل و شبیه به شاهد ۱۳۱ است که نسخه کوچکتر شاهد ۱۳۶ شناخته میشود و بهطور عمده در تثبیتکنندههای نوک بال متفاوت است. این پهپاد از یک موتور پیستونی MADO MD-۵۵۰ استفاده میکند که ۵۰ اسب بخار قدرت دارد و یک کپی ایرانی از موتور لیمباخ L۵۵۰E آلمان است. موتور در عقب است و پهپاد را به جلو میراند. حداکثر سرعت در حدود ۱۸۵ کیلومتر در ساعت است. برد دقیق این پهپاد ناشناخته است، اگرچه تخمینهای مختلف بین ۱۰۰۰ کیلومتر تا ۲۵۰۰ کیلومتر است و سقف پرواز آن تا چهار کیلومتر عنوان شده است، برد پروازی نسخه کوچکتر یعنی شاهد ۱۱ رقم ۹۰۰ کیلومتر عنوان شده است.
شاهد ۱۳۶ دارای یک کلاهک انفجاری قوی است که وزن آن حدود ۳۶ تا ۵۰ کیلوگرم است، بنابراین از نظر قدرت انفجاری از گلوله توپخانه ۱۵۵ میلیمتری بهتر عمل میکند. وزن کلاهک شاهد ۱۳۱ نیز ۱۵ کیلوگرم عنوان شده است.
شاهد ۱۳۶ از یک قفسه پرتاب میشود که پنج عدد از این پهپادها را در خود جای میدهد و قابل نصب روی کامیون است، شاهد ۱۳۶ تقریبی بهصورت افقی پرتاب میشود و از یک راکت کمکی استفاده میکند.
استفاده شاهد از راکت کمکی برای پرتاب از لانچر پرتاب
بررسی پهپادهای سقوط کرده و سرنگون شده در اوکراین نشان داد که در ساخت آن از تعدادی قطعات غربی و چینی استفاده شده است. اوکراینیها گزارش میدهند که از یک پردازنده کامپیوتری ساخته شده توسط شرکت Altera از ایالات متحده استفاده میکند، اگرچه علامتی ندارد، این بدان معناست که ایران توانسته بر تحریمها غلبه کند و قطعات حیاتی پهپادهای خود را دریافت کند.
شاهد ۱۳۶ سیستم هدایت کنترل همزمان ندارند و بدون هر گونه دوربین اپتیکی برای هدایت است. در عوض یک سیستم ناوبری اینرسی ساده با سیستم جیپیاس غیرنظامی برای ناوبری در اختیار دارد. داشتن سیستم اینرسی به این معنی است که ایجاد اختلال روی آن بسیار سخت است.
شاهد ۱۳۶ بهنسبت ارزان است، قیمت هر فروند آن بهدرستی مشخص نیست و برآوردها از ۲۰۰۰۰ دلار تا ۵۰۰۰۰ دلار متفاوت است که البته با توجه به اینکه چنین پهپادی میتواند خسارت بسیاری به زیرساختهای غیرنظامی وارد کند، این مبلغ کمی محسوب میشود و هزینه یک موشک زمین به هوا برای سرنگونی این پهپاد بیشتر از قیمت این پهپاد خواهد بود.
حمله گروهی این پهپادها بهسادگی میتوانند موشکهای و سامانههای پدافند هوایی را تخریب کند یا موجب سردرگم شدن آنها شود. این برای مهاجمان مطلوب است، زیرا مدافع بهطور قابل توجهی برای دفاع از این پهپادها با روشهای سنتی هزینه میکند.
در پنجم اکتبر ۲۰۲۲، یک شاهد ۱۳۶ به پادگانهای میزبان سربازان تیپ مکانیزه ۷۲ در بیلا تسرکوا حمله کرد. سربازان اوکراینی ادعا میکنند که صدای آنها از چندین کیلومتر دورتر شنیده میشود و در برابر شلیک سلاحهای سبک آسیبپذیر هستند.
ایران یک نسخه جدید از پهپاد شاهد ۱۳۶ را در مهر ۱۴۰۲ رونمایی کرد که دارای موتور مینیجت است، این نسخه بدون شک سریعتر از نسخه قبلی با موتور پیستونی است. نسخه قبلی دارای سرعت ۱۸۵ کیلومتر در ساعت بود، اما این نسخه باید دارای حدود ۴۰۰ کیلومتر در ساعت سرعت داشته باشد، اینگونه رهگیری آن هم سختتر خواهد بود، البته انتظار میرود برد آن نیز بسیار کمتر باشد، زیرا بدون اینکه اندازه آن برای سوخت افزایش پیدا کند، موتور پر مصرفتری روی آن نصب شده است.
پهپاد شاهد با موتور مینیجت
در رژه سیویکم شهریور ۱۴۰۳ ایران نسخهای از پهپاد شاهد ۱۳۶ را با نام «شاهد ۱۳۶ بی» به نمایش گذاشت که بزرگتر بود و aکل متفاوتتری داشت این نسخه بدون بال دلتا بود و دارای بالهای صاف با دو دم مجهز به سکان عمودی تی (T) شکل بود که گفته میشود برد آن به ۴۰۰۰ کیلومتر نیز میرسد، این نسخه بر اساس اطلاعات داده شده دارای کلاهک ۵۰ کیلوگرمی است، جزئیات بیشتر از ویژگیهای پرواز آن منتشر نشده است.
نظر شما