به گزارش خبرگزاری ایمنا، در دهه‌های اخیر دیپلماسی اقتصادی دیگر تنها در انحصار دولت‌ها نیست و شهرها نیز به‌عنوان بازیگران جدید در عرصه بین‌المللی وارد میدان شده‌اند؛ این پدیده نوظهور که از آن با عنوان «دیپلماسی اقتصادی شهری» یاد می‌شود، به ظرفیت‌های شهرها برای جذب سرمایه‌گذار، ارتقای برند شهری، توسعه روابط اقتصادی بین‌المللی و بهبود کیفیت زندگی شهروندان اشاره دارد. در این میان تورهای سرمایه‌گذاری به‌عنوان یکی از ابزارهای عملیاتی این دیپلماسی نقشی تعیین‌کننده در معرفی فرصت‌ها و مزیت‌های شهرها ایفا می‌کنند.
در دیپلماسی اقتصادی شهر مدیریت شهری از نقش سنتی خدماتی خود فراتر می‌رود و به یک بازیگر اقتصادی فعال تبدیل می‌شود. شهرداری‌ها و نهادهای توسعه اقتصادی شهری به‌طور هماهنگ اقدام به شناسایی و معرفی پروژه‌های سرمایه‌پذیر، ایجاد بسترهای تسهیل‌گر برای ورود سرمایه و نیز تعامل با سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی می‌کنند؛ این رویکرد به‌ویژه در شرایطی که منابع مالی عمومی از جمله درآمدهای شهرداری‌ها از ساخت و ساز محدود شده‌اند، راهکاری کارآمد برای تأمین مالی پروژه‌های عمرانی، زیرساختی و توسعه‌ای است.
تورهای سرمایه‌گذاری در این مسیر به‌عنوان ابزاری مؤثر و ساختارمند شناخته می‌شوند؛ در این تورها گروهی از سرمایه‌گذاران داخلی یا خارجی به دعوت مدیریت شهری از پروژه‌ها، زیرساخت‌ها، مناطق ویژه اقتصادی یا فرصت‌های مشارکت بازدید می‌کنند؛ چنین رویدادهایی علاوه بر ایجاد بستر ارتباطی میان سرمایه‌گذار و مدیران محلی به نمایش عملی جذابیت‌ها و ظرفیت‌های شهری می‌انجامد؛ در واقع تور سرمایه‌گذاری نوعی بازاریابی چهره‌به‌چهره شهری است که فراتر از آمار و اسناد حس اطمینان و شناخت عمیق‌تری به آن سرمایه‌گذار منتقل می‌کند.
بسیاری از شهرهای موفق دنیا نظیر بارسلونا، شانگهای و دبی توانسته‌اند با بهره‌گیری از دیپلماسی اقتصادی و برگزاری تورهای هدفمند، سرمایه‌های هنگفتی را به سمت پروژه‌های توسعه شهری جذب کنند؛ این شهرها ضمن ارتقای جایگاه جهانی خود به بهبود زیرساخت‌ها، افزایش اشتغال و رشد تولید ناخالص داخلی محلی نیز دست پیدا کره‌اند؛ در واقع تجربه این شهرها نشان داده که مدیریت شهری با نگرش اقتصادی می‌تواند پیشران تحول باشد.
موفقیت در این مسیر نیازمند آمادگی درونی نیز هست؛ بدون شفافیت در فرایندها، ثبات قوانین، حمایت از سرمایه‌گذار و یکپارچگی در مدیریت شهری، تورهای سرمایه‌گذاری به‌جای جذب سرمایه، موجب فرار فرصت‌ها خواهد شد، بنابراین پیش‌نیاز هر گونه اقدام در زمینه دیپلماسی اقتصادی شهری، اصلاح ساختارهای درونی، ایجاد بانک پروژه‌های قابل ارائه و تقویت مهارت‌های بین‌فرهنگی مدیران شهری است.
نکته مهم دیگر آن است که دیپلماسی اقتصادی شهری تنها به جذب سرمایه محدود نمی‌شود؛ این رویکرد می‌تواند به تقویت همکاری‌های بین‌المللی، تبادل فناوری، توسعه گردشگری و حتی افزایش تاب‌آوری شهرها در برابر بحران‌ها منجر شود؛ شهرهایی که بتوانند هویت اقتصادی خود را به درستی معرفی کنند و با شبکه‌های جهانی پیوند بخورند در بلندمدت از موقعیتی استراتژیک در سطح ملی و بین‌المللی برخوردار خواهند شد.
تقویت زیست‌بوم اقتصادی شهری مستلزم تعامل سه‌جانبه میان مدیریت شهری، بخش خصوصی و جامعه شهروندی است
مسعود حیدری، مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری اصفهان می‌گوید: در شرایط کنونی که منابع مالی شهرداری پاسخگوی نیازهای توسعه شهری نیست نقش سرمایه‌گذاری به‌ویژه از مسیر مشارکت بخش خصوصی و اعتمادسازی برای مردم بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده است.
وی می‌افزاید: مدیریت شهری امروز باید به‌جای تکیه صرف بر منابع سنتی از ظرفیت دیپلماسی اقتصادی و ابزارهایی همچون تورهای سرمایه‌گذاری برای معرفی پروژه‌های شهری و جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی بهره‌مند شود؛ این مسیر در صورتی موفق خواهد بود که با شفافیت، برنامه‌ریزی دقیق و مشارکت عمومی همراه باشد.
مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری اصفهان بیان می‌کند: برگزاری رویدادهای بین‌المللی با محوریت اقتصادی اگر با هدف‌گذاری صحیح و رویکرد توسعه پایدار طراحی شود، می‌تواند به الگویی مؤثر برای تقویت اقتصاد شهری تبدیل شود؛ تجربه شهرهای موفق نشان داده است که معرفی مزیت‌های رقابتی شهرها به سرمایه‌گذاران و فراهم کردن زمینه ارتباط مستقیم با بدنه مدیریت شهری می‌تواند به جذب سرمایه ایجاد اشتغال و ارتقای شاخص‌های کیفیت زندگی منجر شود.
حیدری خاطرنشان می‌کند: در سالی که مزین به شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» است، سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری اصفهان با فعال‌سازی ۸۶ پروژه مشارکتی، گامی بلند در مسیر مولدسازی دارایی‌ها، تکمیل زنجیره ارزش و توسعه پایدار برداشته است؛ بخش قابل توجهی از این پروژه‌ها در حوزه ساخت‌وساز با کاربری‌های تجاری و مسکونی تعریف شده‌اند و بر اساس اصول مشارکت مدنی طراحی شده‌اند تا از یک سو منافع شهری را تأمین کنند و از سوی دیگر منفعت اقتصادی را برای سرمایه‌گذاران ایجاد کنند.
وی تصریح می‌کند: در کنار سرمایه گذاری‌های کلان، جذب مشارکت‌های خرد مردمی نیز از ارکان اصلی سرمایه‌گذاری شهری به‌شمار می‌رود؛ بدون جلب اعتماد عمومی و مشارکت شهروندان، دستیابی به توسعه همه‌جانبه امکان‌پذیر نیست، از این‌رو کسب اعتماد مردم، تضمین منافع مالی و فراهم‌سازی زیرساخت‌های حقوقی و اجرایی شفاف در کانون سیاست‌های جذب سرمایه قرار دارد.
مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری اصفهان با تاکید بر اینکه تقویت زیست‌بوم اقتصادی شهری مستلزم تعامل سه‌جانبه میان مدیریت شهری، بخش خصوصی و جامعه شهروندی است، می‌گوید: می‌توان گفت که تحقق اهداف کلان مدیریت شهری در گذار از بحران‌های اقتصادی و زیست‌محیطی اتکا بر توان مردمی، جذب سرمایه‌های هوشمند و شکل‌گیری مشارکت‌های معنادار است.
حیدری اضافه می‌کند: توسعه واقعی زمانی رخ می‌دهد که شهر نه‌تنها از درون رشد کند بلکه بتواند با زبان اقتصاد در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی نیز گفتگو کند؛ این همان جایی است که دیپلماسی اقتصادی شهری از یک مفهوم نظری به ابزاری عملی تبدیل می‌شود.
به گزارش ایمنا، دیپلماسی اقتصادی شهری و تورهای سرمایه‌گذاری ابزاری کارآمد برای تبدیل شهرها به موتور محرک توسعه ملی هستند؛ در ایران نیز با توجه به تنوع اقلیمی، موقعیت ژئوپلیتیکی و ظرفیت‌های بکر اقتصادی شهرهای مختلف، در نظر گرفتن چنین رویکردی می‌تواند فصل جدیدی از توسعه متوازن و پایدار شهری را رقم بزند به شرط آنکه این مسیر با تدبیر، همگرایی و نگاهی بلندمدت طی شود.
نظر شما