به گزارش خبرگزاری ایمنا از چهارمحال‌وبختیاری، تا همین چند دهه پیش، انرژی هسته‌ای در ذهن عموم مردم با مفاهیمی همچون نیروگاه‌ها، بمب‌ها یا پروژه‌های محرمانه گره خورده بود اما امروز، این فناوری پیچیده و شگفت‌انگیز به شکلی بی‌سروصدا اما مؤثر در تاروپود زندگی روزمره ما تنیده شده است.
از دستگاه‌های پزشکی پیشرفته‌ای که بدون نیاز به جراحی، تومورهای مغزی را هدف می‌گیرند تا بیمارستان‌هایی که با رادیو داروها جان می‌بخشند، از صنایع تولید برق و آب شیرین‌کن‌ها گرفته تا کشاورزی و حتی بسته‌بندی مواد غذایی—فناوری هسته‌ای اکنون بی‌واسطه، کنار ما ایستاده است، نه در لابراتوارهای دور از دسترس، بلکه در خانه‌ها، بیمارستان‌ها، مزارع و حتی سفره‌هایمان.
یکی از روشن‌ترین مصداق‌های این همزیستی مدرن، پرتودهی گاما در بخش کشاورزی است، فرایندی علمی و ایمن که بدون نیاز به سموم شیمیایی یا روش‌های نگهداری سنتی، می‌تواند سلامت، ماندگاری و کیفیت محصولات غذایی را تضمین کند.
این فناوری با استفاده از پرتوهای کنترل‌شده گاما، انواع قارچ‌ها، باکتری‌ها، آفات انباری و لاروهای پنهان در محصولات را غیرفعال یا نابود می‌کند، بی‌آنکه لطمه‌ای به ارزش تغذیه‌ای، طعم یا ظاهر آن‌ها وارد شود، نتیجه؟ محصولی سالم‌تر، طول عمر بیشتر، صادرات آسان‌تر، و غذایی پاک‌تر بر سر سفره مردم.
در سرزمینی چون چهارمحال‌وبختیاری که تنوع زیستی و ظرفیت کشاورزی‌اش ستودنی است، استفاده از این فناوری نه تنها به حفظ منابع طبیعی و کاهش ضایعات پس از برداشت کمک می‌کند، بلکه مسیر توسعه پایدار، کشاورزی پاک و اقتصاد صادرات‌محور را هموار می‌سازد.
این یعنی کشاورزی امروز با اتکا به انرژی هسته‌ای، دیگر تنها بر خاک و آب تکیه ندارد، بلکه با قدرت علم، محصولاتی را به جامعه تحویل می‌دهد که در عین سلامت، دوست‌دار محیط زیست و پاسخ‌گوی نیازهای جهانی هستند، امروز، پرتودهی گاما تنها یک فناوری نیست، بلکه پلی میان علم و زندگی است، نشان روشن اینکه انرژی هسته‌ای، فراتر از تصور، در خدمت امنیت غذایی، سلامت عمومی و آینده‌ای مطمئن برای همه ماست.
نقش پرتودهی گاما در کاهش مرگ‌ومیر ناشی از عفونت‌ها
سایت پرتودهی هسته‌ای گاما شهید شهریاری چهارمحال‌وبختیاری به عنوان بزرگترین مرکز پرتودهی کشور، نقشی حیاتی در ارتقای سطح بهداشت و درمان ایفا می‌کند، این سایت با استفاده از پرتودهی گاما، قادر است تجهیزات پزشکی را استریل کرده و به کاهش مرگ‌ومیر ناشی از عفونت‌ها کمک کند و همچنین در بهبود محصولات کشاورزی و دفع آفات نیز کاربردی است.
سیدرضا رفیعی، مدیرعامل این سایت با بیان اینکه افتتاح رسمی سایت هسته‌ای در سال ۱۳۹۹ و در جریان ویدئو کنفرانس رئیس‌جمهور وقت انجام شد به خبرنگار ایمنا می‌گوید: سایت‌های پرتودهی هسته‌ای تحت نظارت مرکز نظام ایمنی هسته‌ای کشور فعالیت می‌کنند.
وی می‌افزاید: کشورهای تحریم‌کننده، جمهوری اسلامی ایران را از دستیابی به فناوری انرژی هسته‌ای منع می‌کنند، در حالی که ایران یکی از تولیدکنندگان ممتاز محصولات کشاورزی در منطقه است. ۱۰۰ کشور از ورود تجهیزات پزشکی ایران به خاطر فرایندهای خاص جلوگیری کرده‌اند، ایران قصد دارد از ظرفیت‌های غنی‌سازی برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای و توسعه زیرساخت‌ها بهره ببرد
مدیرعامل سایت پرتودهی هسته‌ای گاما شهید شهریاری چهارمحال‌وبختیاری اظهار می‌کند: این سایت، بزرگترین مرکز پرتودهی هسته‌ای کشور است و در حوزه امنیت غذایی و افزایش سطح بهداشت و درمان نقش حیاتی ایفا می‌کند.
رفیعی ادامه می‌دهد: پرتودهی گاما به عنوان یکی از بهترین و استانداردترین روش‌ها برای استریل تجهیزات پزشکی شناخته می‌شود و می‌تواند به کاهش مرگ‌ومیر ناشی از عفونت‌ها کمک کند.
پرتودهی گاما، روشی ایمن برای کنترل آفات
وی تصریح می‌کند: این سامانه همچنین در کاهش ضایعات کشاورزی و حفظ کیفیت میوه‌ها و سبزیجات از طریق پرتودهی عمل می‌کند که جایگزین مناسبی برای مواد شیمیایی است، زیرساخت‌های موجود در پرتودهی گاما در چهارمحال‌وبختیاری می‌تواند به بهبود کیفیت محصولات کشاورزی و دامپروری کمک کند.
رفیعی عنوان می‌کند: در این راستا پرتودهی به عنوان روشی ایمن برای کنترل آفات شناخته می‌شود، مرکز پرتودهی چهارمحال‌وبختیاری با استفاده از پرتوهای گاما، آفات را بدون آسیب به کیفیت محصولات کشاورزی حذف کرده و این مرکز انواع محصولات بسته‌بندی شده را با بسته‌بندی نهایی پرتودهی می‌کند.
وی تاکید می‌کند: این مرکز با ظرفیت پرتودهی سالانه ۱۰۰ هزار متر مکعب به بزرگترین سایت‌های پرتودهی در کشور تبدیل شده است و می‌تواند محصولات را با چگالی‌های مختلف پذیرش کند.
مدیرعامل سایت پرتودهی هسته‌ای گاما شهید شهریاری چهارمحال‌وبختیاری خاطرنشان می‌کند: دسترسی به دانش و فناوری هسته‌ای در کنترل آفات و کاهش ضایعات محصولات کشاورزی ضروری است، کشور ایران در رویارویی با ضایعاتی به ارزش ۱۰ میلیارد دلار در سال، نیازمند استفاده از این تکنولوژی در بخش کشاورزی است.
وی افزود: امروزه با استفاده از اشعه گاما، پزشکان قادر به انجام جراحی‌های مغز هستند، این روش که به «گامانایف» معروف است، به پزشکان جراح اجازه می‌دهد بدون نیاز به باز کردن جمجمه، بیماران را درمان کنند که نشان‌دهنده دقت بالای این فناوری است.
مدیرعامل سایت پرتودهی هسته‌ای گاما شهید شهریاری چهارمحال‌وبختیاری می‌گوید: حوزه تشخیص پزشکی به شدت وابسته به فناوری‌های هسته‌ای است، رادیوداروهایی که برای درمان بیماران سرطانی استفاده می‌شوند، بدون این فناوری در دسترس نخواهند بود و تأثیرات منفی زیادی روی فرایند درمان خواهد داشت.
رفیعی ادامه می‌دهد: انرژی هسته‌ای تنها محدود به حوزه پزشکی نیست؛ بلکه در صنایع مختلف دیگر از جمله تولید برق و آب شیرین‌کن‌ها نیز کاربرد فراوانی دارد، این تکنولوژی قابلیت‌های بالایی در بهینه‌سازی فرایندها و افزایش کارایی دارد.
کاهش هزینه‌های تولیدکنندگان محصولات کشاورزی با پرتودهی گاما
حسین بهرامی، سرپرست جهاد کشاورزی چهارمحال‌وبختیاری نیز در این ارتباط به خبرنگار ایمنا می‌گوید: محصولات کشاورزی به طور طبیعی حاوی آفات بومی هستند که در اکوسیستم‌های محلی با رقبای طبیعی خود در تعادل قرار دارند، این آفات در هنگام صادرات محصولات به مناطق دیگر می‌توانند مشکلاتی ایجاد کنند.
وی می‌افزاید: استفاده از پرتودهی گاما به کاهش ضایعات کمک می‌کند و می‌تواند تولیدکنندگان را از هزینه‌های بالای تولید و آلودگی‌های ناشی از آفات نجات بدهد و امنیت غذایی کشور را بالا ببرد.
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال‌وبختیاری ادامه می‌دهد: استفاده از روش‌های نوین همچون پرتودهی گاما نه تنها به حفظ سلامت محصولات کمک می‌کند، بلکه از خطرات زیست‌محیطی ناشی از استفاده از مواد شیمیایی نیز جلوگیری خواهد کرد، این رویکرد می‌تواند به تولیدکنندگان این امکان را بدهد که بدون نگرانی از آفات، محصولات کشاورزی خود را با کیفیت مناسب به بازار عرضه کنند.
بهرامی تصریح می‌کند: استفاده از پرتودهی گاما مشابه شیوه‌های سنتی همچون خشک کردن در آفتاب است، این اشعه با خاصیت میکروب‌کشی خود، مواد غذایی را سالم و عاری از آلودگی نگه می‌دارد.
وی بیان می‌کند: پرتودهی گاما به طور مؤثری می‌تواند فعالیت میکروارگانیسم‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌های عامل فساد را در محصولات کشاورزی کاهش دهد یا متوقف کند، این عمل منجر به افزایش قابل توجهی در ماندگاری میوه‌ها، سبزیجات، غلات و سایر محصولات پس از برداشت می‌شود و امکان حمل‌ونقل و نگهداری طولانی‌تر را فراهم می‌آورد.
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال‌وبختیاری عنوان می‌کند: یکی از مهم‌ترین کاربردهای پرتودهی گاما، کنترل آفات حشره‌ای است که پس از برداشت می‌توانند به محصولات آسیب بزنند، این روش قادر است حشرات، کنه‌ها، و لاروهای موجود در محصولات را نابود کند یا از تولیدمثل آن‌ها جلوگیری کند، بدون اینکه نیاز به استفاده از آفت‌کش‌های شیمیایی باشد.
بهرامی تاکید می‌کند: استفاده از پرتودهی گاما به عنوان روش جایگزین برای برخی روش‌های شیمیایی کنترل آفات و نگهداری، می‌تواند منجر به کاهش استفاده از سموم شیمیایی در کشاورزی شود، این موضوع نه تنها برای محیط زیست مفید است، بلکه نگرانی‌های مربوط به باقیمانده سموم در محصولات غذایی را نیز کاهش می‌دهد.
به گزارش ایمنا، در دنیای امروز که کیفیت، سلامت و پایداری سه ضلع مثلث امنیت غذایی را تشکیل می‌دهند، استفاده از فناوری‌های نوین به ضرورتی غیرقابل انکار بدل شده است، پرتودهی گاما به‌عنوان یکی از کارآمدترین ابزارهای صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای، نه تنها توانسته تهدیدی همچون آفات، فساد میکروبی و ضایعات پس از برداشت را کنترل کند، بلکه افق جدیدی را پیش روی کشاورزی سالم، صادرات‌محور و محیط‌زیست‌دوست گشوده است.
در کشوری با ظرفیت‌های اقلیمی و کشاورزی گسترده همچون ایران، سرمایه‌گذاری روی چنین فناوری‌هایی، به‌ویژه در مناطق مستعدی چون چهارمحال‌وبختیاری نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت راهبردی است، ضرورتی که می‌تواند پیوندی میان دانش، اقتصاد، و سلامت جامعه برقرار کند و گامی بلند در مسیر توسعه‌ای پایدار و آینده‌نگر باشد.
اکنون زمان آن فرا رسیده است که با نگاهی علمی و واقع‌گرایانه به انرژی هسته‌ای، این فناوری را نه در حاشیه، بلکه در متن زندگی مردم ببینیم، از مزارع تا بیمارستان‌ها، از کارخانه‌ها تا خانه‌ها، آینده‌ای ایمن‌تر، سالم‌تر و بهره‌ورتر، در گرو همین تصمیم‌های امروز ماست.
نظر شما