شهرهای موفق در اجرای اقدامات اقلیم‌خنثی

به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، اقدامات اقلیم‌خنثی در شهرها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راهکارهای مقابله با تغییرات اقلیمی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، نقش حیاتی در حفظ سلامت محیط زیست و بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها ایفا می‌کند. با توجه به اینکه بیش از نیمی از جمعیت جهان در شهرها زندگی می‌کنند و این مناطق سهم عمده‌ای در مصرف انرژی و تولید آلاینده‌ها دارند، تبدیل شهرها به محیط‌هایی با انتشار کربن صفر یا بسیار کم، کلید موفقیت در دستیابی به اهداف جهانی کاهش تغییرات اقلیمی است. این اقدامات نه‌تنها به کاهش اثرات مخرب زیست‌محیطی کمک می‌کنند، بلکه فرصت‌هایی برای توسعه اقتصادی پایدار، افزایش تاب‌آوری شهری و ارتقای رفاه اجتماعی فراهم می‌آورند.

شهرهای اقلیم‌خنثی با به‌کارگیری فناوری‌های نوین، طراحی شهری هوشمند، توسعه حمل‌ونقل پاک و بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان‌ها، می‌توانند میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را تا حد قابل‌توجهی کاهش دهند. این اقدامات همچنین به کاهش فقر انرژی و بهبود دسترسی عادلانه به فضاهای سبز و محیط‌های سالم کمک می‌کنند. از سوی دیگر، طراحی شهری سازگار با اقلیم، شامل کاشت درختان، ایجاد پارک‌ها و استفاده از راهکارهای طبیعی برای کاهش اثر جزیره گرمایی، به افزایش تاب‌آوری شهرها در برابر بلایای طبیعی ناشی از تغییرات اقلیمی کمک می‌کند.

برای موفقیت در این مسیر، مشارکت فعال شهروندان، حمایت‌های سیاستی و حکمرانی قوی ضروری است. شهرها به‌عنوان مراکز نوآوری و توسعه، می‌توانند با برنامه‌ریزی‌های هوشمند و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های سبز، نقش محوری در تحقق اهداف اقلیمی جهانی ایفا کنند و الگویی برای سایر مناطق جهان باشند.

اروپای سبز

اروپا میزبان بیش از ۴۰۰ شهر است که در مسیر توسعه پایدار و کاهش کربن فعال هستند. شهر ماریبور در اسلوونی به‌عنوان بهترین پایتخت سبز ۲۰۲۵ انتخاب شده است. این شهر با ترکیب راهکارهایی همچون گردشگری پایدار، ایجاد فضاهای سبز فراوان و تأکید بر استفاده از محصولات محلی، الگویی موفق در زندگی شهری پایدار است. ماریبور به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی خاص، با چالش‌هایی همچون افزایش آلاینده‌های صنعتی و فرسایش جنگل‌ها روبه‌روست و برای مقابله با این مشکلات، برنامه‌های گسترده‌ای را در زمینه کاهش آلودگی هوا و حفظ منابع طبیعی آغاز کرده است.

ماریبور با توسعه شبکه حمل‌ونقل عمومی و تشویق شهروندان و گردشگران به استفاده از وسایل نقلیه برقی و دوچرخه‌سواری، گام‌های مؤثری در کاهش ترافیک و آلودگی هوا برداشته است. این شهر با همکاری دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، پروژه‌های نوآورانه‌ای در زمینه فناوری‌های سبز و انرژی‌های تجدیدپذیر اجرا می‌کند که به کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و افزایش بهره‌وری انرژی کمک می‌کند. برنامه‌های آموزشی و مشارکت فعال شهروندان در حفظ محیط زیست نیز از دیگر عوامل موفقیت ماریبور در مسیر توسعه پایدار است.

کپنهاگ، پایتخت دانمارک، با هدف دستیابی به کربن‌صفر تا سال ۲۰۲۵، یکی از پیشگامان این حوزه است. این شهر طی ۲۰ سال گذشته توانسته است انتشار کربن خود را ۷۵ درصد کاهش دهد و با توسعه گسترده شبکه دوچرخه‌سواری، بهبود حمل‌ونقل عمومی و سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر، به مدل موفقی در کاهش آلاینده‌های محیطی تبدیل شود.

یکی از پروژه‌های برجسته کپنهاگ، پارک انرژی کپن‌هیل است که با استفاده از فناوری بازیافت پلاستیک، علاوه بر تولید انرژی، امکانات تفریحی همچون پیست اسکی را نیز فراهم کرده است. کپن‌هیل یک نیروگاه پیشرفته تبدیل زباله به انرژی است که سالانه تا ۶۰۰ هزار تن زباله شهری را به برق و گرمایش شهری برای بیش از ۱۶۰ هزار خانوار تبدیل می‌کند. آنچه کپن‌هیل را از سایر نیروگاه‌ها متمایز می‌کند، ترکیب عملکرد صنعتی با امکانات تفریحی شهری است؛ سقف این نیروگاه به یک پیست اسکی مصنوعی چهارفصل، مسیرهای پیاده‌روی و باغ شهری تبدیل شده و دیواره آن میزبان بلندترین دیوار صخره‌نوردی مصنوعی جهان است. افزون بر این، کپنهاگ از فناوری‌های دیجیتال برای مدیریت مصرف انرژی و بهینه‌سازی منابع آب و برق بهره می‌برد که به کاهش مصرف و افزایش کارایی می‌انجامند.

استکهلم، پایتخت سوئد، یکی از پیشگامان جهان در زمینه توسعه پایدار است که با تمرکز بر حمل‌ونقل عمومی گسترده و کارآمد، مدیریت جامع پسماند و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، به کاهش چشمگیر انتشار کربن دست یافته است. این شهر با توسعه شبکه مترو، اتوبوس‌های برقی و مسیرهای دوچرخه‌سواری، استفاده از خودروهای شخصی را کاهش داده و به بهبود کیفیت هوا کمک کرده است. استکهلم علاوه بر حمل‌ونقل، در زمینه مدیریت پسماند نیز پیشرو است؛ بازیافت گسترده، کاهش تولید زباله و استفاده از فناوری‌های نوین در پردازش پسماند موجب شده است این شهر به مدل موفقی در اقتصاد دایره‌ای تبدیل شود.

سرمایه‌گذاری‌های این شهر در انرژی‌های پاک همچون باد و خورشید، نقش مهمی در کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی دارد. استکهلم برنامه‌های متعددی برای افزایش فضاهای سبز و حفاظت از منابع آبی اجرا کرده است که به بهبود کیفیت زندگی و سلامت شهروندان کمک می‌کند. این شهر با ترکیب فناوری، سیاست‌های محیط زیستی و مشارکت مردم، الگویی موفق برای سایر شهرهای جهان ارائه داده است.

شهر ریگا در لتونی با پوشش ۴۷ درصدی فضای سبز و برنامه‌های گسترده برای کاشت درختان جدید و حفظ پارک‌ها، نمونه‌ای موفق از حفظ تعادل میان توسعه شهری و حفاظت از محیط زیست است. این شهر با توسعه حمل‌ونقل پاک، از جمله استفاده از وسایل نقلیه برقی و بهبود زیرساخت‌های دوچرخه‌سواری، به کاهش آلودگی هوا کمک کرده است. علاوه بر این، ریگا با همکاری جوامع محلی و سازمان‌های زیست‌محیطی، برنامه‌های آموزشی و فرهنگی را برای افزایش آگاهی شهروندان درباره اهمیت حفظ محیط زیست اجرا می‌کند. این اقدامات موجب شده است ریگا به‌عنوان نمونه‌ای موفق در مدیریت پایدار شهری و مقابله با چالش‌های زیست‌محیطی مطرح شود.

ریگا همچنین در زمینه مدیریت پسماند و استفاده از فناوری‌های نوین برای بهینه‌سازی مصرف انرژی فعالیت می‌کند. این شهر با ایجاد زیرساخت‌های هوشمند و بهره‌گیری از داده‌های محیطی، به بهبود کیفیت زندگی شهروندان و کاهش اثرات منفی زیست‌محیطی می‌پردازد.

شهرهای ویلنیوس در لتونی، لیوبلیانا در اسلوونی و پونتا دلگادا در پرتغال از دیگر نمونه‌های موفق در اروپا هستند که با برنامه‌های جامع اقلیمی، به سوی آینده‌ای سبز حرکت می‌کنند.

شهرهای دارای نشان مأموریت اقلیمی اتحادیه اروپا

اتحادیه اروپا در قالب برنامه افق اروپا ( Horizon Europe)، به ۳۹ شهر نشان مأموریت اقلیمی اعطا کرده است که این شهرها متعهد به دستیابی به اقلیم‌خنثی تا سال ۲۰۳۰ هستند. این برنامه بزرگ‌ترین برنامه پژوهشی و نوآوری اتحادیه اروپا است که با هدف حمایت از تحقیقات علمی، فناوری و نوآوری برای سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۷ اجرا می‌شود. از جمله شهرهایی که نشان مأموریت اقلیمی دریافت کرده‌اند می‌توان به آنتورپ (بلژیک)، آرهوس و کپنهاگ (دانمارک)، پاریس (فرانسه)، بوداپست (مجارستان)، کراکوف و ورشو (لهستان)، هلسینکی (فنلاند) و استانبول (ترکیه) اشاره کرد.

این شهرها با بهره‌گیری از فناوری‌های پاک، زیرساخت‌های هوشمند و مشارکت فعال شهروندان، در حال اجرای پروژه‌هایی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، بهبود حمل‌ونقل عمومی و افزایش بهره‌وری انرژی هستند. هدف این مأموریت، ایجاد الگویی برای شهرهای دیگر اروپا و جهان است تا بتوانند مسیر توسعه پایدار و مقابله با تغییرات اقلیمی را با سرعت بیشتری طی کنند.

شهرهای منتخب در این برنامه، از حمایت مالی، فنی و مشاوره‌ای اتحادیه اروپا بهره‌مند می‌شوند و می‌توانند از تجربیات یکدیگر در قالب شبکه‌ای از شهرهای پیشرو استفاده کنند. این شهرها موظفند برنامه‌های عملیاتی جامعی برای کاهش آلاینده‌ها، ارتقای کیفیت زندگی شهروندان، توسعه فضاهای سبز، تولید و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و ترویج حمل‌ونقل پاک تدوین و اجرا کنند.

توکیو، تعادل میان فناوری و محیط زیست برای آینده‌ای پایدار

توکیو، بزرگ‌ترین شهر ژاپن، با برنامه بلندمدت برای رسیدن به هدف کربن‌صفر تا سال ۲۰۵۰، به‌عنوان یکی از پیشگامان آسیا در حوزه توسعه پایدار شناخته می‌شود. این شهر با بهره‌گیری از فناوری‌های هوشمند در مدیریت انرژی، حمل‌ونقل و ساختمان‌ها، بهینه‌سازی مصرف منابع و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای را دنبال می‌کند.

توکیو با توسعه شبکه حمل‌ونقل عمومی گسترده و پاک، استفاده از وسایل نقلیه برقی و تشویق به کاهش مصرف انرژی در ساختمان‌ها، گام‌های مؤثری در کاهش آلاینده‌ها برداشته است. این شهر به افزایش فضاهای سبز و کاشت درختان در مناطق شهری پرداخته است که به بهبود کیفیت هوا و سلامت عمومی کمک می‌کند. برنامه‌های آموزشی و مشارکت فعال شهروندان در حفظ محیط زیست از دیگر اقدامات توکیو است. این شهر با تلفیق فناوری و فرهنگ، تلاش می‌کند تا زندگی شهری را به سمت پایداری و هوشمندی بیشتر هدایت کند.

دبی، پروژه شهر پایدار با انرژی خالص صفر

دبی با پروژه «شهر پایدار» به‌عنوان یکی از شهرهای پیشرو در خاورمیانه در زمینه توسعه پایدار شناخته می‌شود. این پروژه با هدف ایجاد یک محیط زندگی با انرژی خالص صفر، ترکیبی از فناوری‌های نوین، استراتژی‌های زیست‌محیطی و اجتماعی را به کار گرفته است. شهر پایدار دبی با استفاده از انرژی خورشیدی، ساختمان‌های سبز و مدیریت هوشمند مصرف آب و انرژی، به کاهش اثرات زیست‌محیطی کمک می‌کند.

این پروژه با فراهم کردن امکانات رفاهی و آموزشی برای بیش از ۲۷۰۰ ساکن، نمونه‌ای موفق از زندگی پایدار شهری است که ترکیبی از کیفیت زندگی بالا و حفاظت از محیط زیست را ارائه می‌دهد. توسعه حمل‌ونقل پاک، استفاده از خودروهای برقی و ایجاد فضاهای سبز گسترده از دیگر ویژگی‌های این شهر است. دبی با این پروژه، الگویی برای سایر شهرهای منطقه و جهان فراهم کرده است تا بتوانند با بهره‌گیری از فناوری و برنامه‌ریزی هوشمند، به سمت آینده‌ای سبز و پایدار حرکت کنند.

شهرهای موفق در مسیر اقلیم‌خنثی، با کاهش قابل‌توجه انتشار کربن، افزایش فضاهای سبز، توسعه حمل‌ونقل پاک و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، توانسته‌اند کیفیت زندگی شهروندان را بهبود بخشند و الگوی مناسبی برای سایر شهرها فراهم کنند. با این حال، چالش‌هایی همچون تأمین مالی پروژه‌های بزرگ، مشارکت همه جانبه شهروندان و مقابله با تغییرات اقلیمی همچنان باقی است و همکاری‌های بین‌المللی و انتقال فناوری‌های نوین، کلید موفقیت در این مسیر خواهد بود.