به گزارش خبرگزاری ایمنا به نقل از وبسایت رسمی دانشگاه آکسفورد، دانشمندان این دانشگاه موفق شدند برای نخستینبار شواهد مستقیمی از امواج محبوسشدهای ثبت کنند که در پاییز سال ۲۰۲۳ زمین را به لرزه انداخت. این تحقیق که بهتازگی منتشر شده، با بهرهگیری از فناوری نوین ماهوارهای، نظریهای را که پیشتر در دو مطالعه علمی مطرح شده بود، تأیید میکند: عامل آن لرزههای مرموز، دو سونامی عظیم در گرینلند بود که به شکل امواج ایستاده در یک آبدره حبس شدهاند.
جزئیات رویداد عجیب ۲۰۲۳
وی افزود این پدیده شگفتانگیز در شهریور ۱۴۰۲ به مدت ۹ روز با فواصل زمانی ۹۰ ثانیهای در سراسر جهان ثبت شد و سپس در مهرماه نیز تکرار شد. در آن زمان، پژوهشگران گمانهزنی کردند که دو زمینلغزش عظیم در یک یخچال بینام در شرق گرینلند باعث ایجاد سونامیهایی شده که در دل آبدره محصور شدهاند. این سونامیها امواج ایستادهای به نام «سیش» تولید کردهاند که با حرکت رفت و برگشتی خود، زمین را از فاصله هزاران کیلومتری لرزاندند؛ در آن زمان حتی یک ناو نظامی دانمارکی که به محل اعزام شده بود، نتوانست این امواج را مشاهده کند، اما اکنون تیم پژوهشی آکسفورد با استفاده از دادههای ماهوارهای SWOT که در دسامبر ۲۰۲۲ پرتاب شده، موفق شد ارتفاع سطح آب را با دقت بالا در ۹۰ درصد از سطح کره زمین بررسی کند.
این ماهواره به ابزار پیشرفتهای به نام «رادار تداخلسنج باند Ka« (KaRIn) مجهز است که با استفاده از دو آنتن نصبشده در دو سوی بازویی به طول ۱۰ متر، میتواند سطح آب را با وضوحی بیسابقه در یک نوار ۵۰ کیلومتری رصد کند. دادههای ثبتشده توسط این ابزار، نقشههای ارتفاعی دقیقی از آبدره گرینلند پس از سونامیها ارائه داده که اختلاف ارتفاع دو متری در سطح آب را در جهات متقابل نشان میدهد (شواهدی واضح از امواج ایستاده در این منطقه).
یکی از نکات کلیدی این پژوهش، ارتباط دادن این مشاهدات با دادههای لرزهنگاری از هزاران کیلومتر دورتر است. پژوهشگران توانستند بر اساس دادههای ماهوارهای و حرکات پوسته زمین، ویژگیهای این امواج را بازسازی کنند، حتی در بازههایی که ماهواره بهطور مستقیم مشاهده نداشت. آنها شرایط جوی و جزر و مد را بررسی کرده و امکان تأثیر آنها را رد کردند؛ توماس موناهان، نویسنده اصلی این مقاله و دانشجوی دکترای مهندسی در دانشگاه آکسفورد، در اینباره گفت «تغییرات اقلیمی، پدیدههای نو و افراطی را ایجاد کرده که در مناطق دورافتادهای چون قطب شمال، بسیار سریعتر اتفاق میافتند؛ جایی که امکان پایش آنها با حسگرهای زمینی محدود است.»
اهمیت ماهواره SWOT
توماس ادکاک، یکی از همکاران این پژوهش در این باره اظهار کرد: «ماهواره SWOT درک ما از پدیدههایی مانند سونامی، طغیانها و موجهای عظیم را متحول میکند. اما برای بهرهبرداری کامل از این دادهها، باید نوآوری کنیم و از ترکیب یادگیری ماشینی با فیزیک اقیانوسی استفاده کنیم»، این مطالعه نهتنها راز یکی از پدیدههای زمینشناسی نادر دهه اخیر را فاش میکند، بلکه نقطه آغازی است بر استفاده گسترده از نسل جدید فناوریهای فضایی در مطالعه افراطهای اقلیمی، که در آینده نهچندان دور میتواند راه را برای پیشبینی دقیقتر فجایع طبیعی هموار سازد.
نظر شما