به گزارش خبرگزاری ایمنا، رصدخانهی «ورا روبین»، واقع در ارتفاعات شمال شیلی، با بهرهگیری از تلسکوپ پیشرفتهی «سیمونی» با دهانه ۸.۴ متر و طراحی منحصربهفرد سه آینهای، قادر خواهد بود کل آسمان قابل مشاهده را هر چند شب یک بار اسکن کند، این رصدخانه به دوربینی با وضوح بیسابقه مجهز است، دوربین LSST با قدرت ۳.۲ میلیارد پیکسل که میتواند میدان دیدی به وسعت ۹.۶ درجه مربع را در هر تصویر ثبت کند؛ معادل حدود ۴۵ برابر سطح ماه کامل در آسمان!
ترکیب این فناوریها موجب میشود رصدخانه روبین هر شب ۲۰ ترابایت داده تولید کند. در نتیجه، بشر برای نخستین بار به فیلمی «تایملپس» و تمامرنگی از تغییرات آسمان در طول ده سال آینده دست پیدا کند.
برای تحلیل دادههای عظیم LSST، گروهی از دانشمندان نرمافزاری متنباز با نام Sorcha طراحی کردهاند. این نرمافزار قادر است برنامه رصدی رصدخانه روبین را شبیهسازی کرده و با مدلسازی دقیق اجرام منظومه شمسی، پیشبینی کند که چه نوع کشفیاتی ممکن است صورت گیرد.
مگ شوآمب از دانشگاه کویین بلفاست میگوید «نرمافزارهایی همچون Sorcha به ما امکان میدهند که پیش از آغاز رسمی پروژه، بفهمیم چه چیزهایی در انتظارمان است و چگونه باید آنها را تفسیر کنیم.»
چه چیزهایی کشف خواهد شد؟
طبق شبیهسازیهای انجام شده توسط تیم Sorcha، رصدخانه روبین خواهد توانست:
-
۱۲۷ هزار جرم نزدیک به زمین (NEO) را شناسایی کند که بیش از سه برابر تعداد کنونی است. این اطلاعات نقش مهمی در پیشگیری از برخوردهای احتمالی سیارکها با زمین دارد.
-
۵ میلیون سیارک کمربند اصلی را نقشهبرداری کند؛ این آمار نسبت به عدد کنونی یعنی ۱.۴ میلیون سیارک، جهشی چشمگیر است.
-
۱۰۹ هزار تروجان مشتری که در نقاط لاگرانژی مدار مشتری قرار دارند، کشف خواهد شد؛ یعنی ۷ برابر تعداد فعلی.
-
۳۷ هزار جرم کمربند کویپر (TNOs) در آن سوی نپتون ثبت میشوند؛ آماری که تقریباً ده برابر رکورد فعلی است.
-
تا ۲۰۰۰ سنتور که اجرامی میانسیارهای با مدارهای بیثبات هستند نیز شناسایی میشوند؛ اجرامی که میتوانند بعدها به دنبالهدار تبدیل شوند.
تصاویر رنگی از اجرام؛ یک تحول دیگر
یکی از نقاط قوت LSST این است که برخلاف رصدهای گذشته که تنها با یک فیلتر نوری انجام میشدند، تصاویر این دوربین با شش فیلتر رنگی مختلف ثبت خواهند شد. این ویژگی، اطلاعات دقیقی درباره رنگ سطحی و ترکیب مواد اجرام فراهم میکند. بهگفتهی پژوهشگران، «دیدن منظومه شمسی از طریق LSST همچون تماشای تلویزیون رنگی پس از سالها سیاه و سفید خواهد بود!»
کاربردهای مهم علمی و حفاظتی
کشف این اجرام تنها جنبه پژوهشی ندارد. اطلاعات دقیق از موقعیت و مدار سیارکها، یکی از ابزارهای اصلی در دفاع سیارهای است. شناسایی زودهنگام اجرامی که احتمال برخورد با زمین دارند، میتواند راه را برای اقدامهای پیشگیرانه باز کند.
همچنین مطالعه این سیارات کوچک همچون مطالعهی فسیلهای منظومه شمسی است؛ چرا که بسیاری از آنها از زمان شکلگیری منظومه تا امروز تقریباً دستنخورده باقی ماندهاند.
قرار است نخستین تصاویر رسمی رصدخانه روبین در تاریخ ۲۳ ژوئن ۲۰۲۵ منتشر شود. این رویداد با عنوان «First Look» برگزار خواهد شد و جهانیان برای نخستین بار به تصاویری بینظیر از آسمان رنگارنگ دسترسی خواهند یافت. آغاز عملیات علمی کامل نیز برای پایان سال جاری میلادی برنامهریزی شده است.
رصدخانه روبین با ترکیب فناوریهای نوین، نرمافزارهای دقیق و تیمی بینالمللی از دانشمندان، آماده است تا انقلابی در فهم ما از منظومه شمسی رقم بزند. از کشف میلیونها جرم ناشناخته گرفته تا افزایش توان دفاع سیارهای، این پروژه میتواند آیندهی اخترشناسی و حتی امنیت زمینی ما را دگرگون سازد.
نظر شما