به گزارش خبرگزاری ایمنا، سرطان روده بزرگ (Colorectal Cancer – CRC) سومین عامل مرگومیر ناشی از سرطان در جهان است که آمار آن در میان جوانان روندی افزایشی دارد. بهویژه در دهههای اخیر، متاستاز و مقاومت دارویی از مهمترین چالشهای درمان این سرطان محسوب میشوند. پژوهشگران بهدنبال رویکردهای نوینی هستند که بتوانند سیستم ایمنی بدن را بهطور مؤثر درگیر مبارزه با سلولهای سرطانی کنند، یکی از این مسیرهای نوین، بهرهگیری از سیتوکینهای ایمنی همچون اینترلوکین ۱۷ (IL-17) برای القای مرگ برنامهریزیشده سلولها (آپوپتوز) و مهار رشد تومور است.
در همین زمینه، تیمی از پژوهشگران دانشگاه تهران، فردوسی مشهد و تربیت مدرس در یک پژوهش پسادکتری مشترک، نشان دادهاند که افزایش هدفمند IL-17 در خون و محیط تومور میتواند به مهار متاستاز و القای آپوپتوز در سلولهای سرطان روده بزرگ منجر شود. این یافته در مجله بینالمللی منتشر شده و میتواند دریچهای تازه برای طراحی داروهای ایمنیدرمانی باز کند؛ این مطالعه با راهنمایی دکتر جلیل مهرزاد، استاد دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، و همکاری دکتر حسام دهقانی از دانشگاه فردوسی مشهد و دکتر سامان حسینخانی از دانشگاه تربیت مدرس انجام شده است، پژوهش حاضر بخشی از پروژه پسادکتری علی قربانی رنجبری، پژوهشگر ایمنیشناسی، بوده و تمرکز آن بر نقش IL-17 در القای آپوپتوز و مهار متاستاز سلولهای سرطانی روده بزرگ است.
IL-17 یکی از سیتوکینهای مهم التهابی است که نقشهای متعددی در ایمنی ذاتی و اکتسابی ایفا میکند. در این پژوهش، سطح این سیتوکین بهطور کنترلشده در موشهای آزمایشگاهی و محیط کشت سلولهای سرطانی افزایش یافت و سپس اثرات آن با استفاده از فناوریهایی همچون وسترن بلات، فلوسیتومتری، لومینومتری و میکروسکوپ الکترونی مورد ارزیابی قرار گرفت.
نتایج نشان داد که افزایش IL-17 موجب افزایش بیان ژنهای pro-apoptotic و کاهش بیان ژنهای anti-apoptotic میشود؛ همچنین اینترلوکین یادشده با مهار B3GATN2، مانع تولید موسینها شده و در نتیجه احتمال گسترش تومور کاهش مییابد. این یافتهها با برخی گزارشهای منتشرشده پیشین از جمله مقالهای در Nature Reviews Cancer همسو هستند که بر نقش IL-17 در تنظیم پاسخهای ایمنی تأکید دارد، این پژوهش افزون بر تقویت دیدگاه «درمان هدفمند»، جایگاه IL-17 را در طراحی ایمنیدرمانی ترکیبی تثبیت میکند. برخلاف شیمیدرمانی که سلولهای سالم را نیز هدف قرار میدهد، افزایش هدفمند IL-17 تنها سلولهای سرطانی را درگیر کرده و عوارض جانبی کمتری دارد. همچنین، با مهار متاستاز و تنظیم ریزمحیط تومور، امکان بازگشت سرطان بهطور معناداری کاهش پیدا میکند.
یکی از مهمترین نقاط قوت این مطالعه، بهرهگیری از فناوریهای نوین در تحلیل فراساختاری سلولها و اعتبارسنجی نتایج از طریق مدلهای حیوانی و نمونههای انسانی است، این رویکرد چندلایه، احتمال ترجمهپذیری نتایج به محیط بالینی را افزایش میدهد.
در آینده نزدیک، این دستاورد میتواند زمینهساز توسعه نانوحاملهای هوشمند برای رساندن IL-17 به محل دقیق تومور باشد؛ مفهومی که در گزارش مرکز ملی تحقیقات سرطان ایالات متحده (National Cancer Institute) نیز به آن اشاره شده است، یافتههای این مطالعه نشان میدهد که IL-17 میتواند بهعنوان یک سلاح مؤثر در ایمنیدرمانی سرطان روده بزرگ عمل کند. القای مرگ برنامهریزیشده سلولهای سرطانی، مهار متاستاز، و تأثیر بر تولید موسینها، از جمله مسیرهایی هستند که در طراحی داروهای جدید باید مورد توجه قرار گیرند.
تیم پژوهشی اعلام کرده است که در فاز بعدی، تمرکز بر طراحی نانوحاملهای هدفمند برای انتقال IL-17 به بافتهای سرطانی خواهد بود. این فناوری میتواند راه را برای توسعه درمانهای ترکیبی و فردمحور هموار سازد، برای مطالعه بیشتر میتوان به گزارش کامل منتشرشده در Archives of Medical Research و همچنین منابعی همچون Nature Immunologyو پایگاه پژوهشی دانشگاه تهران مراجعه کرد.
نظر شما