به گزارش خبرگزاری ایمنا، «هیچ رسانهای، قدرت تأثیرگذاری یک فیلم یا یک سکانس را ندارد.» این را حمیدرضا کاظمیپور، منتقد سینما و تلویزیون درباره نقش سینما در پیشگیری از آسیبهای اجتماعی میگوید، نگاهی که در میان کارشناسان جهانی نیز مورد تأیید قرار گرفته است. او باور دارد نقش سینما در پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و مباحث روانشناختی در سطح بین المللی مورد توجه قرار گرفته است.
در بسیاری از کشورهای پیشرو سینما به عنوان ابزاری برای آگاهی بخشی اجتماعی به کار گرفته میشود. نمونه بارز آن کره جنوبی است؛ کشوری که سالها با بالاترین نرخ خودکشی جهان مواجه بود؛ اما با تولید فیلمهایی در حوزه روان درمانی، نمایش تأثیر فشارهای اجتماعی، رقابت تحصیلی و اختلالات روانی بر خودکشی موفق شد میزان آگاهی عمومی را افزایش داده و آمار خودکشی را به شکل چشمگیری کاهش دهد. در این مسیر استفاده از روانشناسان در فرایند تولید آثار سینمایی یکی از عوامل کلیدی موفقیت سینمای کره بود.
در ایران اما شرایط متفاوت است. محدودیتها در نمایش صریح آسیبهای اجتماعی، نبود آمار دقیق از اختلالاتی همچون افسردگی و دشواری در دسترسی به پروندههای واقعی موجب شده تولید فیلمهای روانشناختی و اجتماعی کمتر مورد توجه قرار گیرد.
این در حالی است که در بازار جهانی فیلمها و سریالهایی با رویکرد سلامت روان و مسائل اجتماعی از پربینندهترین تولیدات به شمار میروند. به گفته کاظمی پور سینما و نمایش خانگی به دلیل بهرهگیری از جادوی تصویر توان بیشتری برای اثرگذاری بر ذهن مخاطب دارد و میتواند نقشی مکمل در کنار آموزشهای رسمی ایفا کند.
نقش سینما تنها روایت یک واقعیت نیست بلکه بازآفرینی هنرمندانه آن از زاویههای متنوع است؛ ترکیبی از موسیقی، رنگ، نور، ادبیات و تصویر سینما را به رسانهای چندلایه تبدیل کرده که میتواند بر ذهن، احساس و حتی تصمیم گیریهای فردی و جمعی تأثیر بگذارد.
کارشناسان رسانه معتقد هستند که تمرکز بیش از حد بر موضوعاتی چون پرخاشگری، اعتیاد و خشونت در فیلمهای امروز، به جای کاهش، به تشویق و عادی سازی آنها در ذهن مخاطب میانجامد، به طوری که در گزارشی که تسنیم آذر سال گذشته منتشر کرد آمده است: «آذرماه سال گذشته که یک پزشک سرشناس در تهران در خیابان فرشته بهسبک «پزشک قاتل» سریال «خونِ سرد» برادرش را در مطبش به قتل رساند و بهمدت سه روز جسد او را در ساختمان اداری مطبش مخفی کرد، خیلی سروصدایی بهپا نشد، رسانهها از کنار آن بهراحتی گذشتند؛ «خونِ سرد» تمام شد اما تلخکامی، خشونت و قتل و خونریزی در نمایش خانگی بیشتر شد. زمانی عشقهای مثلثی و خیانت میان سریالهای خانگی موج میزد و این روزها تکنیک سرقتهای مدرن، شگرد قتلهای خونین و استعمال مواد مخدر بهشکل ملموسی آموزش داده میشود.»
در جهانی که آسیبهای روانی و اجتماعی به تهدیدی برای سلامت جوامع تبدیل شدهاند، سینما دیگر تنها یک رسانه سرگرم کننده نیست؛ از این رو برای اثربخشی واقعی باید سیاست گذاری فرهنگی در جهت هدایت سینما و نمایش خانگی به سمت افزایش سلامت روان، تابآوری اجتماعی و خودآگاهی عمومی انجام شود.
نظر شما