به گزارش خبرگزاری ایمنا و به از نقل از نیچر، در حالی که سیاستهای دولت دونالد ترامپ ساختارهای علمی و تحقیقاتی ایالات متحده را دستخوش تضعیف کرده است، کشورهای مختلف جهان در تلاشند تا با ارائه تسهیلات گسترده، نخبگان علمی این کشور را جذب کرده و جایگاه خود را در نقشه جهانی علم ارتقا دهند، طی ماههای اخیر، دولتها و نهادهای علمی در اروپا، کانادا، استرالیا، چین و برخی دیگر از مناطق جهان، با طراحی برنامههای حمایتی متنوع و تخصیص منابع مالی قابلتوجه، مسیر تازهای را برای میزبانی از پژوهشگران مهاجر آمریکا هموار کردهاند، این اقدامات بیشتر شامل افزایش بودجههای تحقیقاتی، فراهمکردن امکانات لازم برای استقرار آزمایشگاهها و ایجاد فضای علمی آزاد و پشتیبانیشده است؛ رویکردی که تحلیلگران آن را نقطه عطفی در تغییر توازن علمی جهانی ارزیابی میکنند؛ «ماریا لِپتین»، رئیس شورای تحقیقات اروپا (ERC)، ضمن دفاع از این رویکرد، تصریح میکند که چنین اقداماتی نباید بهعنوان «ربایش نخبگان» تلقی شود، بلکه باید آن را «فراهمکردن پناهگاهی امن برای علم» دانست. به گفته وی، هدف نهایی، تقویت زیستبوم جهانی دانش است.
در همین راستا، شورای تحقیقات اروپا تصمیم گرفته میزان یارانههای راهاندازی پروژهها برای پژوهشگرانی که قصد مهاجرت به اروپا دارند را تا دو برابر افزایش دهد. این حمایت مالی، که اکنون به سقف دو میلیون یورو (حدود ۲.۲ میلیون دلار) میرسد، میتواند شامل هزینههای انتقال تجهیزات آزمایشگاهی، جذب نیروی انسانی و تجهیز مراکز تحقیقاتی شود. این رقم، بسته به شرایط، ممکن است تا سقف ۴.۵ میلیون یورو در پنج سال افزایش پیدا کند؛ رقمی که آن را در ردیف بزرگترین کمکهای مالی تحقیقاتی جهان قرار میدهد، لپتین در اینباره میگوید «افزایش حمایتهای مالی، انگیزهای واقعی برای پژوهشگران است تا آینده علمی خود را در قاره اروپا دنبال کنند.»
این تسهیلات، بخشی از یک سیاست گستردهتر با عنوان «اروپا را برای علم انتخاب کنید» است؛ طرحی که با حمایت مالی ۵۰۰ میلیون یورویی کمیسیون اروپا راهاندازی شده و هدف آن، ارتقای جایگاه علمی قاره سبز در میان رقابتهای جهانی است. «اورزولا فون دِر لاین»، رئیس کمیسیون اروپا، در مراسم رونمایی این طرح در پاریس اعلام کرد: «جایگاه علم در جهان امروز با چالشهای جدی مواجه شده است، باید با ارائه مشوقهای مناسب، از مهاجرت مغزها به نفع توسعه دانش بهره ببریم». در کنار این ابتکارها، بسیاری از دانشگاهها و نهادهای علمی اروپا و سایر مناطق نیز بهطور مستقل برنامههایی را برای جذب پژوهشگران برجسته بهویژه در حوزههای راهبردی چون علوم زیستی، فناوریهای نوین، هوش مصنوعی و محیط زیست به اجرا گذاشتهاند، از دید کارشناسان، این روند نشان میدهد که مرکز ثقل علمی جهان بهتدریج از آمریکا به دیگر قطبهای علمی در حال انتقال است، این چرخش در عرصه سیاستگذاری علم و فناوری، علاوه بر بازتاب تحولات داخلی آمریکا، بیانگر رقابت فزاینده کشورها برای دستیابی به استقلال علمی، تقویت زیرساختهای پژوهشی و نقشآفرینی مؤثرتر در آینده جهانی علم است.
نظر شما